W celu jednoznacznego okrelenia nomenklatury uytej w tekcie przedstawiono objanienia na rysunku 5.1.
Rys. 5.1. Nomenklatura przyjta w tekcie.
5.1. Badania statyczne
5.1.1. Siy wewntrzne:
Maksymalny moment zginajcy zanotowany podczas wszystkich statycznych obcie normowych wyniós 227.3 Nm w punkcie T3 dla naziomu h = 0.6 m, natomiast maksymaln si ciskajc odnotowano w punkcie T13 dla tego samego naziomu i wynosia ona 15 835 N.
Maksymalne siy wewntrzne podczas wszystkich testów odnotowano przy obcieniu maksymalnym pmax = 244.0 kPa dla „próby zniszczenia” przy naziomie h = 0.3 m i wynosiy one:
– Mmax = 1 329 Nm w punkcie T4, – Nmax = 43 188 N w punkcie T4.
Na uwag zasuguje take fakt, e ciskajce siy osiowe w przepucie wykazuj tendencj do zanikania w obszarze uku dennego oraz rozkady si wewntrznych s niesymetryczne przy symetrycznym obcieniu.
5.1.2. Przemieszczenia i deformacje
Zarówno rónice w przemieszczeniach konstrukcji, jak i trwae deformacje po kolejnych obcieniach wykazuj tendencj do zmniejszania si. Przy pierwszym obcieniu normowym, przy naziomie h = 1.0 m, klucz konstrukcji przemieci si o 5.32 mm pod koniec procesu obcienia (punkt nr 3 wg rysunku 3.27), natomiast trwae deformacje wynosiy 3.3 mm po odcieniu konstrukcji (punkt nr 5 wg rysunku 3.27). Po trzecim obcieniu dla tego samego naziomu przemieszczenia wzgldne wynosiy ju 2.45 mm, a trwae wzgldne deformacje tylko 0.46 mm. Przy kolejnych obcieniach tendencja ta jest zachowana, co pokazano na rysunkach od 3.33 do 3.39.
Maksymalne przemieszczenia odnotowano przy próbie zniszczenia dla naziomu h = 0.3 m i wynosiy w kluczu 17.24 mm do wewntrz przepustu oraz w punktach maksymalnej rozpitoci na zewntrz przepustu odpowiednio 9.62 mm i 9.37 mm.
5.1.3. Obci enia asymetryczne
Badany przepust wykaza ma wraliwo na zastosowane obcienia asymetryczne. Maksymalne rónice pomidzy lew a praw stron przepustu zanotowano podczas obcienia z zastosowaniem jednego siownika, co pokazano na rysunkach 3.74 oraz 3.77. Rónica w przemieszczeniach poziomych nie przekroczya 0.40 mm. Obcienie to wykonano tylko raz dla naziomu h = 1.0 m. Maksymalne przemieszczenie pionowe wynioso 3.85 mm dla naziomu 0.6 m. Rónice si wewntrznych pomidzy poszczególnymi wariantami obcienia asymetrycznego byy nieznaczne.
5.1.4. Napr enia w gruncie
Zaobserwowano wyra n redukcj napre w gruncie nad kluczem konstrukcji, co potwierdza wystpienie zjawiska przesklepienia. Zjawisko przesklepienia i zwizan z nim redukcja obcienia nad przepustem najwyra niej zaobserwowano przy obcieniu pmax = 244.2 kPa dla naziomu h = 0.6 m. Zanotowano wówczas w gruncie na poziomie klucza konstrukcji naprenie równe 243.5 kPa (prawie równe obcieniu zewntrznemu), natomiast bezporednio nad kluczem naprenia te wynosiy 60.1 kPa. Oznacza to, e redukcja napre wyniosa 75 % przy jednoczesnym ugiciu klucza do poziomu 11.69 mm, co stanowi 0.48 % wysokoci przepustu.
Przy tym samym obcieniu, ale zmniejszonym naziomie do poziomu h = 0.3 m odnotowano redukcj napre z 240.8 kPa w czujniku nr 13 do 85.5 kPa nad kluczem konstrukcji (czujnik nr 11) tj. redukcja napre wyniosa ok. 64% (240.8 kPa = 100%). Jednoczenie zarejestrowano przemieszczenia klucza konstrukcji równe 17.24 mm, co stanowi 0.72% wysokoci przepustu.
Redukcja napre w gruncie przy naziomie h = 0.3 m na poziomie klucza konstrukcji ma niesymetryczny ukad, co moe by spowodowane przeprowadzonymi wczeniej testami z obcieniem asymetrycznym oraz niejednolitym rozkadem obcienia pod pyt obciajc.
Odnotowano wyra n koncentracj napre w pachwinach konstrukcji. Maksymalne naprenie w pachwinie podczas obcie normowych zarejestrowano przy naziomie h = 0.6 m o wartoci 78.8 kPa, natomiast maksymalne naprenie odnotowane podczas wszystkich testów wynosio 301.9 kPa przy próbie zniszczenia dla naziomu h = 0.3 m dla maksymalnego obcienia pmax = 244.0 kPa w czujniku nr 2.
5.1.5. Badania z obci eniem cyklicznym
Wyniki bada zmczeniowych 500 tys. i 100 tys. cykli daj podstaw do sformuowania wniosku, e w wyniku zagszczania si zasypki gruntowej pod obcieniami cyklicznymi nastpuje przyrost sztywnoci ogólnej konstrukcji. Uwidacznia si to w postaci redukcji ugi i napre jednostkowych. Wystpuje zjawisko „przystosowywania si” konstrukcji do obcienia.
Podczas obcienia zmczeniowego od 0 do 500 tys. cykli dla naziomu h=1.0 m zaobserwowano, e: – Maksymalne naprenie zarejestrowano w punkcie T1A i wynosio ono 46.1 MPa.
– Minimalne naprenie zarejestrowano w punkcie T11A i wynosio ono -62.5 MPa.
– rednie przemieszczenie klucza konstrukcji pod koniec obcie cyklicznych wynosio 9.14 mm do wewntrz przepustu, co stanowi ok. 90% przyrost w porównaniu z przemieszczeniami zarejestrowanymi na pocztku procesu obciania cyklicznego.
– Zakres przemieszcze klucza konstrukcji podczas caego procesu obciania cyklicznego od 0 do 500 tys. cykli oscylowa w granicach 1.5 mm.
– Wartoci napre w uku górnym charakteryzuj si wikszym zakresem w porównaniu z ukiem dennym.
– Rozkad napre by niesymetryczny.
– Najwikszy przyrost napre zaobserwowano w przedziale od 0 do 200 tys. cykli. Powyej tej granicy naprenia stabilizoway si, zachowujc charakter asymptotyczny.
Podczas obcienia zmczeniowego od 0 do 100 tys. cykli dla naziomu h = 0.6 m zaobserwowano, e: – Maksymalne naprenie zginajce zarejestrowano w punkcie T12 i wynosio ono 14.5 MPa – Maksymalne naprenie osiowe zarejestrowano w punkcie T12 i wynosio - 12.5 MPa
(ciskanie).
– rednie przemieszczenie klucza konstrukcji wynosio 6.8 mm z zakresem 2.1 mm do wewntrz przepustu.
– Wartoci napre w uku górnym charakteryzuj si wikszym zakresem w porównaniu z ukiem dennym.
– Rozkad napre charakteryzowa si niesymetrycznoci.
W tabeli 5.1 przedstawiono pogrupowane wartoci napre z odczytów zarejestrowanych pod koniec obcie cyklicznych tj. dla 500 tys. cykli przy naziomie h = 1.0 m i 100 tys. cykli przy naziomie
h = 0.6 m.
Tabela 5.1. Naprenia zarejestrowane dla 500 tys. cykli przy naziomie h=1.0 m i 100 tys. cykli przy naziomie h=0.6 m.
Odczyty po 500 tys. dla h = 1.0 Odczyty po 100 tys. dla h = 0.6m
Czujnik Jedn. Napr.
rednie Zakres Napr. osiowe Napr. zginajce Napr. rednie Zakres Napr. osiowe Napr. zginajce T2A MPa -1.2 0.8 6.2 3.0 T2B MPa -5.7 4.1 -3.4 2.3 -11.3 11.2 -2.6 8.8 T14A MPa 2.0 4.3 1.8 6.9 T14B MPa 4.5 6.3 3.2 -1.2 -21.9 13.6 -10.1 11.9 T3A MPa -7.6 15.6 -14.9 26.2 T3B MPa -4.4 1.0 -6.0 -1.6 -1.7 2.4 -8.3 -6.6 T13A MPa -9.6 15.0 -7.9 21.9 T13B MPa -0.5 1.8 -5.1 -4.5 -12.3 6.5 -10.1 2.2 T4A MPa -9.8 11.2 -37.0 20.7 T4B MPa -2.0 6.5 -5.9 -3.9 19.0 4.5 -9.0 -28.0 T12A MPa -3.4 13.2 -42.2 23.1 T12B MPa -6.1 5.9 -4.8 1.3 17.8 5.9 -12.2 -30.0 T5A MPa 11.4 12.6 0.2 15.0 T5B MPa 41.6 1.0 26.5 -15.1 -0.8 1.2 -0.3 0.5 T11A MPa -54.9 14.8 -17.1 18.9 T11B MPa 35.4 1.2 -9.7 -45.2 -0.4 1.6 -8.8 -8.3 T6A MPa 8.7 8.3 -2.1 11.6 T6B MPa -11.8 7.5 -1.6 10.2 -5.5 10.4 -3.8 1.7 T10A MPa 30.4 7.9 -1.4 10.4 T10B MPa -14.4 8.3 8.0 22.4 -4.6 11.4 -3.0 1.6 T7A MPa 24.4 0.4 12.6 1.4 T7B MPa -22.9 1.2 0.8 23.6 -11.8 1.8 0.4 12.2 T9A MPa 18.6 0.4 7.9 1.0 T9B MPa -24.5 1.2 -3.0 21.5 -17.1 2.0 -4.6 12.5 T1A MPa 41.4 12.0 1.8 6.7 T1B MPa -36.8 16.2 2.3 39.1 -7.4 16.8 -2.8 4.6 T8A MPa 25.8 0.6 19.6 0.8 T8B MPa b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d.
Czujnik Jedn. Przemieszczenia Zakres Przemieszczenia Zakres
I6 mm -9.1 1.5 -6.8 2.1
I0 mm 3.8 0.5 2.3 0.7
5.2. Zachowanie si przepustów podatnych w czasie - fazy pracy przepustu
Z zaprezentowanych bada i studiów literaturowych dotyczcych testów na przepustach podatnych wynika, e konstrukcje te zmieniaj swoje waciwoci wytrzymaociowe w czasie. Na tej podstawie wyróniono trzy fazy pracy konstrukcji, co sformuowano w tezie nr 1 niniejszej rozprawy.
FAZA I
W fazie pierwszej zmontowan konstrukcj obsypuje si symetrycznie gruntem, który jest zagszczany w warstwach nie wikszych ni 30 cm. Na skutek równomiernego parcia gruntu na ciany boczne konstrukcji klucz przepustu przemieszcza si do góry, natomiast ciany boczne zostaj przesunite do wewntrz przepustu. W fazie tej obserwuje si maksymalne przemieszczenie klucza konstrukcji, które nie powinno przekracza 2 % wysokoci konstrukcji.
Wanym etapem obsypywania gruntem jest moment, w którym zasypka osiga poziom klucza przepustu. Naley zachowa wówczas szczególn ostrono przy zagszczaniu gruntu bezporednio nad konstrukcj. Niedopuszczalne jest w tym etapie uywanie cikiego sprztu do zagszczania gruntu.
W fazie tej stan obcienia konstrukcji powokowej przepustu jest najbardziej niekorzystny, poniewa zasypka nie wspópracuje jeszcze z przepustem, stanowic jedynie jego obcienie.
FAZA II
W fazie drugiej zostaje przyoone zewntrzne obcienie eksploatacyjne, które powoduje pionowe przemieszczenie klucza do wewntrz przepustu. W ten sposób w obrbie klucza konstrukcji zostaje zainicjowane zjawisko przesklepienia wywoujce naprenia cinajce, dziaajce lokalnie w paszczy nie pionowej. Zjawisko to oraz oparta na nim metoda projektowa zostay dokadnie opisane przez Vaslestada w pracy [22].
Przy duych wysokociach naziomu zjawisko przesklepienia moe by wywoane nie tylko przez obcienie zewntrzne po rozpoczciu eksploatacji, ale take ju na etapie obsypywania gruntem. Na rysunku 240 pokazano rozkad parcia gruntu w górnej czci przepustu o przekroju ukowym zamknitym, pomierzone przez Lemassona i Longa (1987) [100]. Konstrukcja miaa rozpito 7.6 m, a wysoko naziomu wynosia 8.6 m. Zjawisko przesklepienia i redukcja napre wystpia lokalnie ponad kluczem konstrukcji przepustu podczas obsypywania. Warto napre w gruncie ponad skrajnym obrysem przepustu na wysokoci klucza konstrukcji bya ponad dwa razy wiksza ni jego cakowity ciar.
Rys. 5.2. Zjawisko przesklepienia z bada Lemassona and Longa [100].
Zjawisko przesklepienia i wspópraca otaczajcego przepust gruntu powoduje, e przepusty o duych rozpitociach mog by obciane ciarem wysokich nasypów oraz obcieniem zewntrznym, eksploatacyjnym, pomimo zastosowania relatywnie cienkiej blachy falistej.
cianki boczne przepustu oraz pachwiny staraj si przemieci na zewntrz, napotykajc na opór gruntu. Taka sytuacja powoduje w tych strefach zwikszenie napre w gruncie i dodatkowe jego zagszczenie. Konsolidacja i dalsze zagszczanie gruntu w drugiej czci fazy s przyspieszane na skutek dziaania takich czynników, jak: drgania, obcienia dynamiczne, ciar wasny gruntu. Z bada zmczeniowych na przedmiotowym przepucie wynika, e najwikszy przyrost si wewntrznych oraz przemieszcze przepustu wystpuje w granicach od 0 do 200 tys. cykli. Na tej podstawie zaoono, e faza
druga trwa od momentu wystpienia zjawiska przesklepienia (tj. od przemieszczenia si klucza przepustu do wewntrz) do ok. 200 tys. normowych cykli obcie taborem kolejowym.
Przedstawione testy oraz badania na obiektach rzeczywistych wykazay, e trwaa wspópraca pomidzy gruntem a przepustem podatnym z blachy falistej moe by zachowana pod warunkiem uycia dobrej jakoci gruntu oraz starannej kontroli przy montau i obsypywaniu konstrukcji.
FAZA III
W fazie III wskutek odtwarzania si naturalnej struktury orodka gruntowego, zasypk i grunt rodzimy mona traktowa jako materia jednorodny. Powyej 200 tys. cykli przyrost si wewntrznych i przemieszcze konstrukcji jest coraz mniejszy, zachowujc charakter asymptotyczny.
Przebieg zmian ugicia klucza w czasie kolejnych faz pracy konstrukcji pokazano na rysunku 5.3.
Rys. 5.3. Zmiany ugicia klucza w poszczególnych fazach pracy przepustu.
5.3. Rozkad napr e nad kluczem przepustu podatnego o du ej rozpitoci.
Pionowe naprenia w gruncie wywoane obcieniem zewntrznym q w jednorodnym gruncie od obcienia pasmowego mona wyznaczy z nastpujcej zalenoci [59]:¸
¹
·
¨
©
§
SD E
D
V
yq 2 sin2 cos2
, (98) gdzie: D, E i q jak na rysunku 5.4.Rys. 5.4. Schemat do wyznaczania napre w gruncie od równomiernie rozoonego obcienia q.
Z porównania napre pionowych w jednorodnym gruncie wywoanych obcieniem zewntrznym (wzór nr (98)), z napreniami w gruncie zarejestrowanymi nad kluczem badanego przepustu wynika, e redukcja napre wynosi:
– ok. 70% dla naziomu h=1.0 m, – ok. 60% dla naziomu h=0.8 m, – ok. 34% dla naziomu h=0.6 m.
Na rysunku 5.5 zaprezentowano wyniki pomiarów z presjometrów umieszczonych na poziomie korony przepustów (czujniki nr 8, 11, 13) dla trzech wysokoci naziomów tj. h = 0.6 m, 0.8 m, 1.0 m. Dodatkowo na wykres naoono teoretyczne rozkady napre pionowych w gruncie jednorodnym (bez przepustu) dla trzech gbokoci: 0.6m, 0.8 m, 1.0 m wyznaczonych zgodnie ze wzorem (98).
Rys. 5.5. Teoretyczne rozkady napre Vy wyznaczone wg wzoru (98) dla gruntu jednorodnego oraz pomiary napre w gruncie na poziome korony przepustu.
Jak wykazay badania, zjawisku przesklepienia towarzyszy redukcja napre w gruncie w obrbie korony konstrukcji, co stanowi potwierdzenie tezy nr 1 niniejszej rozprawy. Autor pracy proponuje wyznacza pionowe naprenia od obcienia zewntrznego na poziomie korony przepustu podatnego mnoc zalenoci (98) przez wspóczynnik redukcyjny ] tj.:
]
S
E
D
D
V ¸
¹
·
¨
©
§2 sin2 cos2
.q
zred y , (99) gdzie: D, E i q jak na rysunku 5.6,]- wspóczynnik redukcyjny wyznaczany ze wzoru:
1 2 2
3
sin
cos J J
] A
, (100) gdzie: J jak na rysunku 5.6,A – wspóczynnik zaleny od parametrów gruntu:
A = 1.0 dla przepustu idealnie sztywnego, A = f dla przepustu idealnie podatnego. Oznaczenia i stref redukcji napre pokazano na rysunku 5.6.
Rys. 5.6. Wyznaczenia zredukowanych napre w gruncie nad kluczem przepustu podatnego o duej rozpitoci - oznaczenia.
Na rysunku 5.7 pokazano przykadowy rozkad napre Vy zred. dla wysokoci naziomu h = 1.0 m i zewntrznego obcienia normowego q = 67.6 kPa. Lini przerywan pokazano rozkad napre w gruncie bez przepustu. Dodatkowo naniesiono wyniki pomiarów wykonanych na badanym przepucie.
Rys. 5.7. Teoretyczny rozkad napre Vy zred. wyznaczony wg wzoru (99) dla naziomu h = 1.0 m. Lini przerywan zaznaczono rozkad napre bez przepustu.
5.4. Analiza wyników z oblicze numerycznych
Dokonano analizy porównawczej wyników otrzymanych z bada modelowych oraz otrzymanych z oblicze numerycznych dla dwóch schematów statycznych.
Z porównania rednich wyników przemieszcze otrzymanych podczas bada z wynikami otrzymanymi z oblicze MES wynika, e zdecydowanie lepszy wynik uzyskano dla drugiego schematu statycznego MES. Rónica pomidzy otrzymanymi wynikami wynosi ok. 7% w odniesieniu do wyników z eksperymentu dla przemieszcze pionowych oraz ok. 8% i 16% dla przemieszcze poziomych odpowiednio lewego i prawego punktu pomiarowego. Znaczce rónice w wynikach przemieszcze poziomych zanotowano dla schematu ze sztywn obudow stanowiska badawczego (model MES nr 1). Rónice te sigaj ok. 84% wartoci otrzymanej podczas bada. Porównanie wartoci przemieszcze w trzech punktach pomiarowych pokazano na rysunku 5.8.
0 0.5 1 1.5 2 2.5 P rzemie szcz e nia b e zwz g le dn e [ m m]
Czujnik I0 Czujnik I6 Czujnik I4
TEST (wartoci rednie) MES (schemat 1) MES (schemat 2)
Rys. 5.8. Porównanie wartoci przemieszcze bezwzgldnych otrzymanych z testów oraz dla dwóch schematów MES.
W przypadku napre w gruncie, podobnie jak dla przemieszcze, lepszy wynik otrzymano dla drugiego schematu statycznego. Ogólnie naprenia w gruncie pomierzone podczas bada s wiksze od wyników otrzymanych z analizy MES. Najmniejsz rónic pomidzy wynikami zanotowano dla punktu nr 6 - ok. 3% wartoci testowej dla schematu nr 2. Natomiast najwiksz rónic zaobserwowano dla punktu nr 11 (klucz przepustu) - ok. 88 % wartoci testowej dla schematu nr 1. Porównanie napre w gruncie we wszystkich punktach pomiarowych pokazano na rysunku 5.9.
Dla schematu z utwierdzon obudow obliczenia MES wykazay ciskanie na caym obwodzie powoki. Dla schematu nr 2 z obudow elastyczn najwiksze ciskanie wystpowao po bokach przepustu, natomiast w strefie uku dennego wystpowao rozciganie. Wartoci si osiowych otrzymanych dla schematu nr 2 s nieco mniejsze od wartoci otrzymanych dla schematu nr 1.
Momenty zginajce na obwodzie wyliczone dla schematu ze sztywn obudow s mniejsze od momentów zginajcych dla schematu z obudow elastyczn. Dla schematu MES nr 2 wartoci momentów lepiej pasuj do wyników z eksperymentu. Na rysunku 4.15 a i b na stronie 163 pokazano porównanie rozkadów momentów zginajcych oraz si osiowych.
Koncentracja napre zastpczych Vzast wyznaczonych z zalenoci (96) w metalowej powoce wystpuje w punktach o najwikszej rozpitoci dla schematu nr 2. W przypadku schematu ze sztywn obudow naprenia zastpcze s nieco mniejsze i rozoone bardziej równomiernie.
0 10 20 30 40 50 Napre n ia w grun cie [kPa] 1 2 3 4 5 6 7 8 11 13 Czujniki
TEST (wartoci rednie) MES (schemat 1) MES (schemat 2)
Rys. 5.9. Porównanie wartoci napre w gruncie otrzymanych z testów oraz dla dwóch schematów MES.
Zaprezentowane powyej porównanie dowodzi, e rozkad si wewntrznych w powoce przepustu oraz napre w otaczajcym gruncie zaley od rozmieszczenia i charakterystyki konstrukcji wspópracujcych tj. ciany boczne, co przedstawiono w tezie nr 4 niniejszej rozprawy.
Porównanie wyników eksperymentalnych z wynikami dla modeli numerycznych, w których zmieniono warunki brzegowe wiadczy, e trójwymiarowy model MES dobrze odwzorowuje prac ukadu przepust-grunt tylko dla modelu z podatn obudow, co dowodzi prawdziwoci tezy nr 2 niniejszej rozprawy.
Przyczyny rónic zaobserwowane w siach wewntrznych, przemieszczeniach oraz napreniach w gruncie pomidzy wynikami eksperymentu a wynikami numerycznymi mog by nastpujce:
– dwa siowniki hydrauliczne mogy nie wystarczy do uzyskania jednolitego, równomiernego cinienia pod pyt obciajc podczas testu. Cinienia w rodku pyty, na jej krawdziach i w rogach mogy by znaczco róne,
– ciana obudowy stanowiska badawczego bya zbudowana z drewnianych podkadów kolejowych nie zespolonych ze sob, co mogo by powodem wystpienia zjawiska „klawiszowania” pyty obudowy, a tym samym mogo mie wpyw na cay ukad grunt-przepust.
5.5. Zalecenia dotyczce przyszych bada
Podatne przepusty o duej rozpitoci s czsto uywane w krajach skandynawskich jako zabezpieczenia górskich dróg przed lawinami skalnymi i niegowymi. Tego rodzaju konstrukcje budowane s na zboczu górotworu, w zwizku z czym pojawia si niesymetryczny naziom. Przysze badania powinny dotyczy pracy przepustu w niesymetrycznym naziomie oraz pod obcieniem symulujcym upadek materiau skalnego.
Podobnie jak przepusty uoone w nasypach ukonych, dalszych testów wymagaj przepusty z naziomem wzmocnionym geowóknin lub geosiatk oraz badania zmczeniowe i ich analiza z zastosowaniem Metody Elementów Skoczonych 3D.
Przyszli badacze powinny skupi si równie na badaniach konstrukcji podatnych z blach falistych pod wysokimi naziomami oraz przy zastosowaniu rónego rodzaju gruntów uywanych jako zasypki, ze szczególn koncentracj na zjawisku redukcji napre w obrbie klucza konstrukcji.
Tego typu konstrukcje uywane s na potrzeby wojska jako magazyny, hangary oraz podziemne schrony przeciwlotnicze [29]. Takie ich przeznaczenie powoduje konieczno przeprowadzenia dalszych bada nad zachowaniem si konstrukcji podatnych o duych rozpitociach pod obcieniem wyjtkowym, tj. eksplozja.
Przepusty podatne mona wykorzysta w górnictwie jako zabezpieczenia lub wzmocnienia chodników górniczych. Praca przepustu podatnego z blachy falistej w warunkach eksploatacji górniczej wymaga dalszych analiz, np. w zakresie wraliwoci tego typu konstrukcji na tpnicia.
Jako alternatywa dla maych mostów coraz czciej uywane s przepusty otwarte typu Box Culvert (skrzynkowe). Dalsze badania powinny dotyczy testów ze szczególnym uwzgldnieniem wspópracy tego typu konstrukcji stalowej z otaczajcym go gruntem i zjawiska przesklepienia przy maych wysokociach naziomu. Badania powinny si skoncentrowa na dopracowaniu tzw. „interfejsu” w programach wykorzystujcych MES pozwalajcego na lepsze modelowanie zjawisk zachodzcych na granicy przepust-grunt. Dalszych bada i analiz wymaga take praca podpór przepustów typu Box Culvert oraz ich zachowanie si podczas montau i eksploatacji.