Pomoc społeczna w Gminie Kluczbork

Problemy społeczne zostały przeanalizowane na podstawie danych gromadzonych przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Ocena występowania problemów społecznych w gminie Kluczbork została oparta m.in: na wskaźniku liczby osób/rodzin korzystających z pomocy OPS-u do liczby mieszkańców.

Świadczenia z zakresu pomocy społecznej przyznawane są na wniosek osoby, bądź z urzędu. Przed wydaniem decyzji o przyznaniu bądź odmowie przyznania świadczeń, pracownik socjalny przeprowadza wywiad środowiskowy. Najistotniejszym powodem przyznania świadczeń z pomocy społecznej jest ubóstwo. Kryterium dochodowe uprawniające do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej określane jest progiem ubóstwa. Inne powody przyznania pomocy społecznej obrazuje wykres poniżej.

Wykres 6 Dominujące powody przyznania pomocy społecznej w Gminie Kluczbork. Źródło: Ośrodek Pomocy Społecznej w Kluczborku.

Świadczenia z pomocy społecznej finansowane są z dwóch źródeł: budżetu państwa (dotacja celowa) oraz budżetu gminy (środki własne gminy). Osoby i rodziny obejmowane są różnorodną pomocą finansową, rzeczową i usługową zgodnie z ustawą o pomocy społecznej.

Niżej zamieszczone tabele zawierają podstawowe informacje o ilości realizowanych świadczeń i liczbie osób z nich korzystających.

Wyszczególnienie Rok

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Liczba osób ogółem,

którym przyznano

decyzją świadczenie 2 147 1 420 1 507 1 311 1 488 1 595 1 482 1 483 1 573 Liczba rodzin ogółem

1 917 926 918 839 829 896 856 858 806

Liczba osób w rodzinach

3 874 2 428 2 640 2 069 2 049 2 107 2 038 1 973 1 863

Tabela 27 Korzystający ze świadczeń przyznawanych w ramach zadań własnych i zleconych w gminie Kluczbork.

Źródło: Ośrodek Pomocy Społecznej w Kluczborku.

Wykres 7 Struktura rodzin korzystających z pomocy w Gminie Kluczbork. Źródło: Ośrodek Pomocy Społecznej w Kluczborku.

Oprócz zasiłków stałych przyznawane są również inne świadczenia: zasiłki okresowe, zasiłki celowe, usługi opiekuńcze, opłacenie przez gminę za pobytu w domu pomocy społecznej, opłacenie składki na ubezpieczenie zdrowotne, pomoc materialna dla uczniów, decyzje potwierdzające prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, wynagrodzenie za sprawowanie opieki, świadczenia z funduszu alimentacyjnego oraz świadczenia rodzinne. Ponadto realizowany jest rządowy program „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”.

Wykres 8 Liczba świadczeń, ilość osób korzystających z zasiłków stałych w Gminie Kluczbork. Źródło:

Ośrodek Pomocy Społecznej w Kluczborku.

Wyszczególnienie 2013 2014 2015 liczba osób korzystających z pomocy OPS 1703 1555 1499

liczba mieszkańców 26013 25747 25474

udział procentowy 6,54 6.03 5,88

liczba mieszkańców gminy 36 781 35814 35525

Tabela 28 Liczba korzystających z pomocy OPS w Gminie Kluczbork. Źródło: Ośrodek Pomocy Społecznej w Kluczborku.

Ilość i kwoty świadczeń w roku 2015 przedstawiają się następująco:

• ze świadczeń pomocy społecznej skorzystało 1.269 osób na kwotę 2.514.130 zł

• ze świadczeń rodzinnych skorzystało 1.538 rodzin (dlatego rodzin, że świadczenia na dzieci) na kwotę 6.123.561 zł

• ze świadczeń z funduszu alimentacyjnego skorzystało 207 rodzin na kwotę 1.535.754 zł

Razem 3014 rodzin na łączną kwotę 10 173 445,00 zł

Liczbę osób korzystających z pomocy OPS w skali całej gminy w latach 2014-2015 oraz wskaźnik liczby osób korzystających z OPS do liczby mieszkańców gminy w rozbiciu na poszczególne ulice i sołectwa prezentuje tabela poniżej.

OBSZAR

Kujakowicka 11 13 155,50%

Szewska 1 3 35,89%

Zamkowa 3 3 35,89%

Krasków 4 3 35,89%

Kujakowice Dolne 2 3 35,89%

Chopina 0 2 23,92%

Chrobrego 0 2 23,92%

Dąbrowskiego 2 2 23,92%

Kard.Wyszyńskiego 0 2 23,92%

Ligonia 1 2 23,92%

Tuwima 1 2 23,92%

Wyspiańskiego 1 2 23,92%

Czaple Stare 1 2 23,92%

Ligota Górna 3 2 23,92%

Bogacica Krężel 2 2 23,92%

Unieszów 2 2 23,92%

Armii Krajowej 1 1 11,96%

Fałata 0 1 11,96%

Gen. Maczka 0 1 11,96%

Opolska 2 1 11,96%

Poniatowskiego 1 1 11,96%

Różana 1 1 11,96%

Ligota Zamecka 2 1 11,96%

Maciejów 2 1 11,96%

Żabiniec 1 1 11,96%

Andersa 1 0 0,00%

Dzierżona 1 0 0,00%

Korfantego 1 0 0,00%

Ks. Sapiehy 1 0 0,00%

Ogrodowa 0 0 0,00%

Staszica 1 0 0,00%

Średnia 6,2 8,36

Tabela 29 Liczba korzystających z pomocy OPS w Gminie Kluczbork wg ulic miasta i sołectw Gminy Kluczbork., Źródło: Ośrodek Pomocy Społecznej w Kluczborku.

Rysunek 20 Koncentracja wskaźnika liczby osób korzystających z pomocy OPS do średniej gminy w mieście Kluczbork. Opracowanie własne na podstawie danych OPS w Kluczborku.

Rysunek 21 Koncentracja wskaźnika liczby osób korzystających z pomocy OPS do średniej gminy w gminie Kluczbork. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych OPS w Kluczborku.

W obrębie miasta najwyższą wartością wskaźnika liczby osób korzystających do średniej miasta charakteryzują się ulice: Damrota, Grunwaldzka, Wołczyńska, Konopnickiej, Byczyńska, Kochanowskiego, Krakowska, Leśna, Pułaskiego, Skłodowskiej, Broniewskiego, Katowicka, Ossowskiego, Sienkiewicza, Szenwalda, Jana Pawła II, Kujakowicka, Bogacica, Ligota Dolna, Kuniów, Smardy, Gotartów.

Kolejnym wskaźnikiem w analizie i identyfikacji problemów w sferze społecznej była liczba rodzin korzystających z Funduszu Alimentacyjnego w roku 2015.

Lp. OBSZAR (ulica/sołectwo) Liczba rodzin korzystający z funduszu alimentacyjnego

35. Katowicka 2

Tabela 30 Liczba osób korzystających funduszu alimentacyjnego w 2015 r. wg ulic i sołectw, Źródło: Ośrodek Pomocy Społecznej w Kluczborku.

Wraz ze starzeniem się społeczeństwa, co jest także widoczne w Gminie Kluczbork, wzrasta ilość osób wymagających opieki i pomocy osób drugich. Część z osób w podeszłym wieku jest na tyle sprawna, że nie wymaga pomocy stacjonarnej w domu, ale chętnie skorzystałaby ze wsparcia w dziennym domu pomocy społecznej. Brakuje dla nich takiej oferty.

Wzrastają potrzeby na całodobową opiekę nad osobami w podeszłym wieku, przewlekle chorymi, niepełnosprawnymi i osobami młodymi z zaburzeniami psychicznymi w zakresie opieki instytucjonalnej w całodobowych Domach Pomocy Społecznej (DPS). Bardzo duże koszty utrzymania tych osób powodują stałe zwiększanie nakładów na to zadanie obowiązkowe gminy. Przy okazji restrukturyzacji placówek oświatowych warto zastanowić się nad przystosowaniem jednej z nich na gminny DPS. Na terenie gminy Kluczbork nie ma schroniska dla osób bezdomnych. Problem bezdomności istnieje w niewielkim zakresie, a osoby bezdomne są przewożone do schronisk poza gminą.

Na terenie gminy od 1997 roku działa Środowiskowy Dom Samopomocy – dzienny ośrodek wsparcia dla osób niepełnosprawnych zamieszkałych na terenie powiatu. Ośrodek posiada 2 budynki: w Kluczborku przy ul: Zamkowej 6 z 36 miejscami oraz w Kuniowie z 34 miejscami. Ośrodki dostosowane są do potrzeb osób niepełnosprawnych (pozbawione barier architektonicznych), wyposażone w niezbędny sprzęt służący rehabilitacji społecznej i ruchowej. W ośrodku tym prowadzone są grupowe bądź indywidualne zajęcia, których celem jest rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, zwłaszcza kształtowanie umiejętności zaspakajania podstawowych potrzeb życiowych i umiejętności społecznego funkcjonowania, motywowanie do aktywności zawodowej, leczenia i rehabilitacji. Czyni się starania w kierunku rozbudowy ośrodka w Kuniowie celem objęcia wsparciem osób ze stwierdzoną chorobą Alzheimera, których rodziny pracują. Zapewnienie dziennego wsparcia chorym pozwoli na pozostawienie ich w środowisku rodzinnym, a rodzinom na kontynuowanie

pracy zarobkowej. Problem osób chorych na Alzheimera związany z zapewnieniem im profesjonalnej opieki i wsparcia pogłębia się, gdyż brak jest ośrodków, które mogłyby zapewnić dzienną opiekę tym osobom.

Obecnie czyni się również starania w kierunku utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej, w którym osoby o znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności podjęłyby zatrudnienie.