Wyniki Powszechnego Spisu Rolnego wykazały, że w porównaniu do Spisu Rolnego 2002 r. zwiększyła się powierzchnia zasiewów, natomiast zmniejszyła się liczba gospodarstw posiadających zasiewy. Ogólna powierzchnia zasiewów w 2010 r. wynosiła 719,4 tys. ha (w 2002 r. - 707,2 tys. ha). Powierzchnię tę uprawiało 58,7 tys.
gospodarstw (w 2002 r. - 89,9 tys.). Średnio na 1 gospodarstwo przypadało 12,26 ha powierzchni pod zasiewami.
Powierzchnia zasiewów w gospodarstwach indywidualnych stanowiła 79,0% ogólnej powierzchni zasiewów w województwie.
W poszczególnych grupach obszarowych użytków rolnych gospodarstwa największe, o powierzchni 50 ha i więcej - stanowiące 4,4% ogółu gospodarstw posiadających zasiewy - użytkowały 54,6% powierzchni zasiewów. Na 1 gospodarstwo w tej grupie obszarowej przypadało 152,03 ha powierzchni zasiewów.
Tabl. 9. Liczba gospodarstw rolnych posiadających zasiewy i ogółem powierzchnia zasiewów wg grup obszarowych użytków rolnych w 2010 r.
Grupy obszarowe użytków rolnych
Liczba gospodarstw posiadających grunty pod zasiewami
Powierzchnia pod zasiewami
w sztukach w odsetkach w ha w odsetkach
średnia w 1 gospodarstwie
w ha
O g ó ł c m... 58684 100,0 719420 100,0 12,26
do 1 ha włącznie... 8837 15,1 4084 0,6 0,46
powyżej 1 ha... 49847 84,9 715336 99,4 14,35
1-2... 8942 15,2 10465 1,5 1,17
2-3... 6077 10,4 11460 1,6 1,89
3-5... 7709 13,1 23197 3,2 3,01
5-10... 11686 19,9 67576 9,4 5,78
10-15... 5590 9,5 54904 7,6 9,82
15-20... 2722 4,6 38144 5,3 14,01
20 50... 4536 7,7 116590 16,2 25,70
50 ha i więcej... 2585 4,4 393000 54,6 152,03
Najwyższy odsetek gospodarstw posiadających zasiewy wystąpi! wśród gospodarstw małych o powierzchni do 10 ha UR (58,6%), ale użytkowana przez nie powierzchnia zasiewów była relatywnie nieduża i stanowiła 15,7%
ogólnego areału zasiewów. W tej grupie obszarowej na 1 gospodarstwo przypadało 3,27 ha zasiewów.
Gospodarstwa o powierzchni UR 5-10 ha, których udział w ogólnej liczbie gospodarstw posiadających zasiewy wynosił 19,9%, posiadały 9,4% ogólnej powierzchni zasiewów. W grupie tej na 1 gospodarstwo przypadało średnio 5,78 ha powierzchni zasiewów.
Tabl 10. Powierzchnia zasiewów według grup ziemiopłodów i użytkowników
Ziemiopłody
2002 2010
ogółem w tym gospodarstwa
indywidualne w tys. ha
O g ó ł c m... 707,2 719,4 568,1
zboża ogółem"... 556,0 510,3 414,5
strączkowe jadalne... 1,9 2,6 1,9
ziemniaki... 35,7 23,2 21,5
przemysłowe... 84,7 147,2 106,0
pastewne b... 16,8 21,9 13,7
pozostałe... 12,0 11,5 8,0
8 Zboża podstawowe, owies z jęczmieniom, kukurydza na ziarno, gryka, proso I Inne zbożowo.
"Łącznio z mieszankami zbożowo- strączkowymi.
Uwagi analityczne Powszechny Spis Rolny 2010
Zboża
Powierzchnia uprawy zbóż w województwie dolnośląskim w 2010 r. wynosiła 510,3 tys. ha i stanowiła 70,9%
ogólnej powierzchni pod zasiewami. Zboża uprawiało 51,4 tys. gospodarstw rolnych, a średnia powierzchnia uprawy zbóż w gospodarstwie wynosiła 9,92 ha (w kraju 5,90 ha).
Pod względem udziału zbóż w strukturze zasiewów województwo dolnośląskie zajmowało 12. lokatę w kraju przed województwami: warmińsko-mazurskim małopolskim, kujawsko-pomorskim i zachodniopomorskim.
W województwie dolnośląskim udział powierzchni pszenicy w ogólnej powierzchni uprawy zbóż był najwyższy i wynosił 50,6%. Biorąc pod uwagę powierzchnię uprawy zbóż to województwo dolnośląskie ulokowało się na 6.
miejscu po łódzkim, kujawsko-pomorskim, lubelskim, mazowieckim i wielkopolskim.
Uprawą zbóż zajmowały się głównie gospodarstwa o powierzchni do 5 ha użytków rolnych. Stanowiły one 38,3% ogólnej liczby gospodarstw uprawiających zboża, ale powierzchnia uprawy zbóż w tych gospodarstwach stanowiła tylko 6,9% ogólnej powierzchni zasiewów zbóż. Udział gospodarstw o powierzchni 5-15 ha użytków rolnych uprawiających zboża wynosił ponad 32,0%, a udział powierzchni uprawy zbóż w tej grupie gospodarstw wynosił blisko 19%. Gospodarstwa o powierzchni powyżej 15 ha użytków rolnych stanowiły tylko 18,6% ogólnej liczby gospodarstw uprawiających zboża, a uprawiały 74,0% ogólnego areału zbóż.
Tabl. 11. Gospodarstwa rolne uprawiające zboża według grup obszarowych użytków rolnych w 2010 r.
Grupy obszarowe użytków rolnych
Liczba gospodarstw Powierzchnia
w sztukach w odsetkach w ha w odsetkach
średnia w 1 gospodarstwie
w ha
Ogółem... 51448 100,0 510315 100,0 9,92
do 1 ha włącznie... 5654 11,0 2718 0,5 0,48
powyżej 1 ha... 45794 89,0 507597 99,5 11,08
1-2... 7422 14,4 8031 1,6 1,08
2-3... 5301 10,3 9051 1,8 1,71
3-5... 7005 13,6 18139 3,6 2,59
5-10... 11078 21,5 52349 10,3 4,73
10-15... 5419 10,5 42256 8,3 7,80
15-20... 2646 5,1 28868 5,7 10,91
20-50... 4402 8,6 85202 16,7 19,36
50 ha i więcej... 2521 4,9 263699 51,7 104,60
W strukturze uprawy zbóż .największy udział miały: pszenica (50,6%), kukurydza na ziarno (12,1%) i jęczmień (12,0%); natomiast żyto (7,4%) i pozostałe gatunki stanowiły tylko 17,9% ogólnej powierzchni uprawy zbóż. Dla porównania w kraju struktura wyglądała następująco: pszenica - 28,0%, kukurydza na ziarno - 4,5%, jęczmień - 12,7%, żyto - 13,9%, pozostałe - 40,9%.
Rys. 8. Powierzchnia uprawy zbóż ogółem według powiatów w 2010 r.
I
• wrocławski
• ząbkowicki
. oleśnicki
IS
’________ _____
m
• złotofyjski . oławski
1
Największą powierzchnię uprawy zbóż odnotowano w powiatach: wrocławskim 45,5 tys. ha, ząbkowickim -30,2 tys. ha i świdnickim - 29,8 tys. ha, a najmniejszą w miastach na prawach powiatu: Legnicy - 2,3 tys., Jeleniej Górze - 2,7 tys. ha oraz powiecie kamiennogórskim - 3,3 tys. ha.
Pszenica głównie uprawiana była w powiatach: wrocławskim - 28,4 tys. ha, świdnickim - 20,3 tys. ha, średzkim - 18,1 tys. ha i legnickim - 17,5 tys. ha. Z kolei najwięcej kukurydzy rolnicy uprawiali w powiatach:
wrocławskim - 10,6 tys. ha, ząbkowickim - 8,1 tys. ha i strzelińskim -6,2 tys. ha.
tvs°'ha świdnicki V (2381)
10,6 wrocławski tys ha
%
8 1
tys.' ha ząbkowicki (528) 1
. M
tys ha strzoliński G.2 (519)
(9458) Iffltr* polkowicki
(6oo)
tys.’ iia bolesławiecki (919)
^3 %
wrocławski
(3294) - liczba gospodarstw
Uwagi analityczne Powszechny Spis Rolny 2010
Strączkowe jadalne
Uprawa strączkowych jadalnych jest słabo rozpowszechniona w województwie dolnośląskim.
W 2010 r. zajmowała zaledwie 2,6 tys. ha (w 2002 - 1,9 tys. ha), co stanowiło 0,4% ogólnego areału pod zasiewami.
Uprawą strączkowych jadalnych zajmowały się 704 gospodarstwa, a w relacji do wyników z 2002 r. było to o połowę mniej, a przeciętna powierzchnia uprawy wynosiła 3,65 ha (w kraju 1,50 ha). Najwięcej było, bo aż 65,1% gospodarstw uprawiających strączkowe jadalne na areale poniżej 1 ha użytków rolnych, ale uprawiały one tylko 0,1 tys. ha (5,7%) ogólnej ich powierzchni.
Najwięcej strączkowych jadalnych uprawiano w powiatach: strzelińskim - 0,4 tys. ha, ząbkowickim i wrocławskim po - 0,3 tys. ha.
Ziemniaki
Powierzchnia uprawy ziemniaków wyniosła 23,2 tys. ha (w 2002 r. - 35,7 tys. ha) i stanowiła 3,2% ogólnej powierzchni zasiewów województwa. Ich uprawą zajmowało się 25,2 tys. gospodarstw, a średnio na 1 gospodarstwo przypadało 0,92 ha uprawy (w kraju 0,52 ha).
Pod względem powierzchni uprawy ziemniaków województwo dolnośląskie lokowało się na 7. miejscu w kraju po województwach: mazowieckim, łódzkim, wielkopolskim, małopolskim, podkarpackim i lubelskim.
Tabl.12. Gospodarstwa rolne uprawiające ziemniaki według grup obszarowych użytków rolnych w 2010 r.
Liczba gospodarstw Powierzchnia
Grupy obszarowe średnia
użytków rolnych w sztukach w odsetkach w ha w odsetkach w 1 gospodarstwie
w ha
Ogółem... 25156 100,0 23197 100,0 0,92
do 1 ha włącznie... 4260 16,9 839 3,6 0,20
powyżej 1 ha... 20896 83,1 22359 96,4 1,07
1-2... 2911 11,6 829 3,6 0,28
2-3... 2151 8.6 698 3,0 0,32
3-5... 3088 12,3 1265 5,5 0,41
5-10... 5500 21,9 3008 13,0 0,55
10-15... 2918 11,6 2250 9,7 0,77
15-20... 1387 5,5 1454 6,3 1,05
20-50... 2181 8,7 3814 16,4 1,75
50 ha i więcej... 760 3,0 9041 39,0 11,90
Uprawą ziemniaków zajmowały się głównie gospodarstwa małe i średnie o powierzchni użytków rolnych do 15 ha, które stanowiły 82,8% ogólnej liczby gospodarstw zajmujących się tą uprawą. Ta grupa gospodarstw uprawiała 38,3% ogólnego areału ziemniaków, a na 1 gospodarstwo rolne w tej grupie obszarowej przypadało 0,43 ha tej uprawy. Gospodarstwa największe o powierzchni 50 ha i więcej użytków rolnych stanowiły zaledwie 3,0%
ogółu gospodarstw uprawiających ziemniaki, a posiadały 39,0% ogólnej powierzchni tej uprawy.
Najwięcej ziemniaków uprawiano w powiatach: wrocławskim - 2,8 tys. ha, oleśnickim - 2,3 tys. ha i strzelińskim - 1,8 tys. ha, natomiast najwięcej gospodarstw uprawiających ziemniaki wystąpiło w powiatach:
wrocławskim -1,9 tys., kłodzkim -1,6 tys., oleśnickim -1,5 tys.
Uprawy przemysłowe
Powierzchnia upraw przemysłowych zajmowała dość znaczącą pozycję i wynosiła 147,2 tys. ha. Rod względem powierzchni przemysłowych dolnośląskie lokowało się na 3. miejscu w kraju po województwach wielkopolskim (181,3 tys. ha) i kujawsko-pomorskim (166,2 tys. ha). Uprawą roślin przemysłowych zajmowało się 13,6 tys. gospodarstw, a średnio na 1 gospodarstwo przypadało 10,81 ha tych upraw.
Tabl. 13. Gospodarstwa rolne z uprawą roślin przemysłowych według grup obszarowych użytków rolnych w 2010 r.
Liczba gospodarstw Powierzchnia
Grupy obszarowe średnia
użytków rolnych w sztukach w odsetkach w ha w odsetkach w 1 gospodarstwie
w ha
0 g ó ł e m... 13622 100,0 147201 100,0 10,81
do 1 ha włącznie... 380 2,8 200 0,1 0,53
powyżej 1 ha... 13242 97,2 147002 99,9 11,10
1-2... 894 6,6 1008 0,7 1,13
2-3... 702 5,2 1097 0,7 1,56
3-5... 1230 9.0 2623 1,8 2,13
5-10... 3155 23,2 9440 6,4 2,99
10-15... 1996 14,7 8285 5,6 4,15
15-20... 1165 8,6 6328 4,3 5,43
20-50... 2370 17,4 22197 15,1 9,37
50 ha i więcej... 1730 12,7 96023 65,2 55,50
Uprawy przemysłowe występowały głównie w gospodarstwach o powierzchni powyżej 5 ha użytków rolnych.
Najwięcej gospodarstw uprawiających rośliny przemysłowe wystąpiło w grupie 5-10 ha (23,2%) i w przedziale 20 ha i więcej (30,1%). Ich udział w powierzchni uprawy wynosił odpowiednio 6,4% i 80,3%. Najwięcej upraw przemysłowych odnotowano w powiatach: wrocławskim - 14,2 tys. ha, strzelińskim - 12,6 tys., świdnickim -11,9 tys.
ha, ząbkowickim - 10,7 tys. ha, a najmniej w: wałbrzyskim - 0,2 tys. ha, m. Jelenia Góra oraz kamiennogórski po - 0,3 tys. ha.
Rys. 10. Struktura powierzchni uprawy przemysłowych według rodzaju upraw w 2010 r.
Uwagi analityczne Powszechny Spis Rolny 2010
Buraki cukrowe
Udział powierzchni buraków cukrowych w ogólnej powierzchni upraw przemysłowych wynosił 35,1%. Powierzchnia uprawy tego gatunku w 2010 r. wyniosła 19,1 tys. ha (w 2002 r. - 29,7 tys. ha). Buraki cukrowe uprawiano w 2,7 tys. gospodarstw, przy czym gospodarstwa o powierzchni powyżej 15 ha użytków rolnych, które stanowiły ponad połowę (56,7%) ogółu gospodarstw produkujących buraki, uprawiały je na 89,9% ogólnej powierzchni. Średnio na 1 gospodarstwo zajmujące się tą uprawą przypadało 7,15 ha buraków cukrowych (w kraju -4,02 ha), w tym w gospodarstwach powyżej 15 ha UR na 1 gospodarstwo przypadało średnio 11,3 ha. Gospodarstwa o powierzchni 50 ha i więcej UR stanowiły 18,9% ogółu uprawiających buraki, a ich udział w ogólnej powierzchni uprawy tego gatunku stanowi! 68,4%.
Biorąc pod uwagę odsetek gospodarstw rolnych uprawiających buraki cukrowe to województwo dolnośląskie zajęło 7. miejsce, natomiast jeśli chodzi o powierzchnię uprawy tego gatunku to 4. miejsce (9,2% powierzchni w kraju) po wielkopolskim (20,7%), kujawsko-pomorskim (18,6%), lubelskim (16,3%).
Tabl. 14. Gospodarstwa rolno uprawiające buraki cukrowe według grup obszarowych użytków rolnych w 2010 r.
Liczba gospodarstw Powierzchnia
Grupy obszarowe średnia
użytków rolnych w sztukach w odsetkach w ha w odsetkach w 1 gospodarstwie
w ha
Ogółem... 2669 100,0 19072 100,0 7,15
do 1 ha włącznie... 67 2,5 28 0,1 0,42
powyżej 1 ha... 2602 97,5 19044 99,9 7,32
1-2... 82 3,1 59 0,3 0,72
2-3... 66 2,5 51 0,3 0,77
3-5... 111 4,2 158 0,8 1,42
5-10... 419 15,7 702 3,7 1,68
10-15... 410 15,4 936 4,9 2,28
15-20... 279 10,5 793 4,2 2,84
20-50... 730 27,4 3301 17,3 4,52
50 ha i więcej... 505 18,9 13044 68,4 25,83
Rys. 11. Struktura powierzchni uprawy buraków cukrowych według powiatów w 2010 r.
Najwięcej buraków cukrowych uprawiano w powiatach: strzelińskim - 2,6 tys. ha (13,9%), wrocławskim - 2,5 tys. ha (13,2%) i świdnickim - 1,9 tys. (9,9%). Również w tych powiatach liczba gospodarstw uprawiających buraki cukrowe była największa.
Rzepak i rzepik
W grupie roślin przemysłowych największy udział (86,4%) w województwie dolnośląskim miała uprawa rzepaku. Zasiewy rzepaku wyniosły 127,2 tys. ha w (2002 r. - 54,0 tys. ha) i prowadzone były w 12,1 tys.
gospodarstwach, a średnia powierzchnia uprawy w tych gospodarstwach wynosiła 10,55 ha (w kraju - 11,04 ha).
Dolnośląskie należy do województw o wysokim udziale w powierzchni uprawy rzepaku i rzepiku w kraju i zajmuje 2. miejsce tuż za wielkopolskim. Natomiast najwyższy odsetek gospodarstw zajmujących się uprawą rzepaku i rzepiku zanotowano w województwie opolskim (25,8%), a następnie w dolnośląskim (20,5%).
Tabl. 15. Gospodarstwa rolne uprawiające rzepak i rzepik według grup obszarowych użytków rolnych w 2010 r.
Liczba gospodarstw Powierzchnia
Grupy obszarowe średnia
użytków rolnych w sztukach w odsetkach w ha w odsetkach w 1 gospodarstwie
w ha
O g ó ł o m... 12057 100,0 127217 100,0 10,55
do 1 ha włącznie... 292 2,4 165 0,1 0,57
powyżej 1 ha... 11765 97,6 127052 99,9 10,80
1-2... 773 6,4 917 0,7 1,19
2-3... 608 5,0 1016 0,8 1,67
3-5... 1093 9,1 2417 1,9 2,21
5-10... 2793 23,2 8620 6.8 3,09
10-15... 1738 14,4 7278 5,7 4,19
15-20... 1013 8,4 5467 4,3 5,40
20-50... 2092 17,4 18722 14,7 8,95
50 ha i więcej... 1655 13,7 82615 64,9 49,92
Rzepak uprawiały głównie gospodarstwa duże, o powierzchni powyżej 20 ha użytków rolnych.
W tej grupie było 3,7 tys. gospodarstw, tj. 31,1% ogółu uprawiających rzepak, a uprawiały 101,3 tys. ha, tj. 79,7%
ogólnej powierzchni tego gatunku. Liczniejszą grupę stanowiły gospodarstwa o powierzchni użytków rolnych 5-20 ha, bo blisko połowę (46,0%) gospodarstw uprawiających rzepak, ale ich udział w ogólnej powierzchni uprawy wynosił tylko niecałe 17%. Przeciętna powierzchnia 1 gospodarstwa uprawiającego ten gatunek w grupie od 5 do 20 ha UR wynosiła 3,85 ha, natomiast w gospodarstwach większych, o areale 20 ha i więcej - 27,04 ha.
Rys. 12. Struktura powierzchni uprawy rzepaku i rzepiku według powiatów w 2010 r.
'>ivm m
: sa : 3SÄ
• oławski
• trzebnicki
« dzlerżoniowski
i-I
- zgorzelecki
• kłodzki
• głogowski
•. bolesławiecki :
• lwówecki wołowski
♦ m. Wrocław
'
Najwięcej rzepaku uprawiano w powiatach: wrocławskim -11,7 tys. ha, ząbkowickim - 10,1 tys. ha, strzelińskim i świdnickim po - 10,0 tys. ha. Również w tych powiatach liczba gospodarstw uprawiających rzepak i rzepik była największa.
Uwagi analityczne Powszechny Spis Rolny 2010
Warzywa gruntowe
Produkcja warzyw w województwie dolnośląskim jest słabo rozwinięta i wyniosła w 2010 r. - 6,1 tys. ha (w 2002 r. - 7,0 tys. ha), tj. 0,9% ogólnej powierzchni pod zasiewami. Większość - 62,1% uprawy skoncentrowane było w gospodarstwach indywidualnych. Rod względem powierzchni uprawy warzyw gruntowych województwo dolnośląskie lokowało się dopiero na 8. miejscu w kraju. Produkcja prowadzona była w 2,8 tys. gospodarstw rolnych, co oznacza, że przeciętnie 1 gospodarstwo uprawiało 2,23 ha warzyw gruntowych (w kraju - 1,27 ha).
Najwięcej warzyw uprawianych było w gospodarstwach 50 ha i więcej użytków rolnych - 56,3% ogólnej ich powierzchni, a liczba gospodarstw zajmujących się uprawą warzyw gruntowych w tej grupie obszarowej wynosiła tylko - 3,2%.
Tabl. 16. Gospodarstwa rolne uprawiające warzywa gruntowe według grup obszarowych użytków rolnych 2010 r.
Liczba gospodarstw Powierzchnia
Grupy obszarowe średnia
użytków rolnych w sztukach w odsetkach w ha w odsetkach w 1 gospodarstwie
w ha
Ogółem... 2757 100,0 6137 100,0 2,23
do 1 ha włącznie... 791 28,7 97 1,6 0,12
powyżej 1 ha... 1966 71,3 6040 98,4 3,07
1-2... 286 10,4 122 2,0 0,43
2-3... 217 7.9 131 2,1 0,60
3-5... 291 10,6 245 4,0 0,84
5-10... 499 18,1 595 9,7 1,19
10-15... 248 9.0 417 6.8 1,68
15-20... 129 4,7 298 4,9 2,31
20-50... 207 7,5 776 12,6 3,75
50 ha i więcej... 89 3,2 3458 56,3 38,85
Wyraźna koncentracja uprawy warzyw gruntowych występuje w powiatach: ząbkowickim - 1,0 tys. ha, wrocławskim i strzelińskim - po 0,9 tys. ha, a najwięcej wyspecjalizowanych gospodarstw zajmujących się uprawą warzyw gruntowych znajduje w powiatach: wrocławskim - 374, trzebnickim - 327, ząbkowickim - 210 oraz strzelińskim - 2.01. Główne warzywa gruntowe uprawiane w województwie to: cebula, marchew jadalna, kapusta i ogórki. Gatunki te uprawiane były na powierzchni 2,9 tys. ha, tj. 47,4% ogólnej powierzchni uprawy warzyw gruntowych.
Rys. 13. Struktura uprawy warzyw gruntowych w 2010 r.
/
Województwo dolnośląskie odznacza się niewielkim (4,4%) udziałem w uprawie warzyw gruntowych w kraju i zajmuje 8. miejsce za kujawsko-pomorskim (14,9%), wielkopolskim (14,3%), mazowieckim (14,2%), małopolskim i łódzkim (po 11,3%), świętokrzyskim (8,3%), oraz lubelskim (8,0%).
Warzywa pod osłonami
Produkcja warzyw pod osłonami wyniosła 111 ha (w 2002 r. - 227 ha), w tym 81,9% powierzchni uprawy skoncentrowane było w gospodarstwach indywidualnych. Produkcja ta prowadzona była w 321 tys. gospodarstwach rolnych, co oznacza, że przeciętnie na 1 gospodar
stwo zajmujące się tą uprawą przypadało 35 arów warzyw pod osłonami.
Najwięcej warzyw pod osłonami uprawianych było w gospodarstwach 0 powierzchni od 5 do 10 ha oraz 15 ha 1 więcej użytków rolnych; uprawiały one odpowiednio 20,7% i 23,4% ogólnej powierzchni, a liczba gospodarstw w tych grupach obszarowych wynosiła 18,4%
i 6,2% wszystkich gospodarstw zajmu
jących się uprawą warzyw pod osłonami.
Wykr. 2. Struktura gospodarstw rolnych uprawiających warzywa pod osłonami według grupy obszarowej UR w 2010 r.
18,4%
Tabl. 17. Gospodarstwa rolne uprawiające warzywa pod osłonami według grup obszarowych użytków rolnych w 2010 r.
Grupy obszarowe użytków rolnych
Liczba gospodarstw Powierzchnia
w sztukach w odsetkach w ha w odsetkach
średnia
Rys. 14. Warzywa pod osłonami w 2010 r.
4,8%
-36,5% ogórki.
papryka
pozostałe warzywa
pomidory
Najwięcej warzyw pod osłonami uprawiano w powiatach: wrocławskim - 40 ha, trzebnickim - 14 ha, i świdnickim - 11 ha, również w tych powiatach odnotowano największą liczbę gospodarstw zajmują
cych się ich uprawą.
Województwo dolnośląskie cechuje niewielki (2,3%) udział w produkcji warzyw pod osłonami w kraju i zajmowało 9. miejsce za mazowieckim (40,9%), wielkopolskim (16,5%), małopolskim (9,2%), łódzkim (8,8%) kujawsko-pomorskim (4,7%), lubelskim i świętokrzyskim (po 4,3%), oraz śląskim (2,9%).
Uwagi analityczne Powszechny Spis Rolny 2010
Truskawki i poziomki gruntowe
W województwie dolnośląskim w 2010 r.
powierzchnia uprawy truskawek i poziomek gruntowych wyniosła 1,2 tys. ha i prowadzona była przez 0,9 tys. gospodarstw rolnych.
Uprawa tego gatunku skoncentrowana była prawie wyłącznie w gospodarstwach indywidu
alnych.
Uprawa truskawek prowadzona była głównie w gospodarstwach małych o powie
rzchni użytków rolnych powyżej 20 ha. W tej grupie obszarowej było zaledwie 13,0% ogółu gospodarstw zajmujących się uprawą trus
kawek, a uprawiały 40,5% ogólnego areału tego gatunku. Gospodarstwa o powierzchni od 5 do 10 ha użytków rolnych stanowiły aż 23,9% ich ogólnej liczby, a uprawiały 20,5% ogólnej powierzchni truskawek.
Wykr. 3. Struktura uprawy poziomek i truskawek gruntowych według grupy obszarowej UR w 2010 r.
1,2%
Tabl. 18. Gospodarstwa rolne uprawiające truskawki według grup obszarowych użytków rolnych w 2010 r.
Grupy obszarowe użytków rolnych
Liczba gospodarstw Powierzchnia
w sztukach w odsetkach w ha w odsetkach
średnia w 1 gospodarstwie
w ha
Ogółem... 909 100,0 1169 100,0 1,29
do 1 ha włącznie... 62 6,8 14 1,2 0,23
powyżej 1 ha... 847 93,2 1155 98,8 1,36
1-2... 129 14,2 67 5,7 0,52
2-3... 106 11,7 85 7,3 0,80
3-5... 147 16,2 130 11,1 0,88
5-10... 217 23,9 240 20,5 1,11
10-15... 88 9,7 108 9,2 1,23
15-20... 42 4,6 51 4,4 1,21
20-50... 85 9,4 245 21,0 2,88
50 ha i więcej... 33 3,6 229 19,6 6,94
Największa powierzchnia uprawy truskawek skoncentrowana była w powiatach: bolesławieckim - 197 ha, trzebnickim - 155 ha oraz średzkim 111 ha.
Województwo dolnośląskie charakteryzuje się niewielkim (3,5%) udziałem w produkcji truskawek w kraju i zajmowało 8. miejsce za mazowieckim (38,0%), lubelskim (13,1%), świętokrzyskim (9,3%), łódzkim (6,6%), wielkopolskim (4,6%) oraz podlaskim i zachodniopomorskim (po 3,6%).
Sady
Uprawy sadownicze w województwie dolnośląskim wynosiły 10,1 tys. ha (w 2002 r. - 6,9 tys. ha), w tym w gospodarstwach indywidualnych było 8,3 tys. ha, tj. 82,1% sadów. Liczba gospodarstw użytkujących sady wynosiła 8,3 tys , w tym 99,3% stanowiły gospodarstwa indywidualne. Średnia powierzchnia sadów w tych gospodarstwach wynosiła 1,22 ha, w tym w gospodarstwach indywidualnych 1,01 ha.
Tabl. 19. Gospodarstwa rolne posiadające sady według grup obszarowych użytków rolnych w 2010 r.
Liczba gospodarstw Powierzchnia
Grupy obszarowe
użytków rolnych w sztukach w odsetkach w ha w odsetkach
średnia w 1 gospodarstwie
w ha
O g ó ł e m... 8281 100,0 10094 100,0 1,22
do 1 ha włącznie... 2344 28,3 451 4,5 0,19
powyżej 1 ha... 5937 71,7 9643 95,5 1,62
1-2... 1144 13,8 453 4,5 0,40
2-3... 731 8.8 377 3,7 0,52
3-5... 843 10,2 585 5,8 0,69
5-10... 1308 15,8 1028 10,2 0,79
10-15... 692 8,4 747 7,4 1,08
15-20... 351 4,2 396 3.9 1,13
20-50... 562 6,8 1318 13,1 2,35
50 ha i więcej... 306 3,7 4739 46,9 15,49
Rys. 15. Udział drzew owocowych w powierzchni sadów w 2010 r.
Jabłonie 3,9 tys. ha, tj. 38,6%
8^
8;
§ •
o M.
Morele, brzoskwinie i orzechy włoskie 2,1 tys. ha, tj. 20,7%
Wiśnie
Powierzchnia uprawy drzew owocowych wyniosła 7,7 ha, tj.
76,6% łącznej powierzchni sadów w gospodarstwach rolnych.
Uprawę drzew owocowych prowadziło 6,0 tys. gospodarstw, co oznacza, że średnio na 1 gospodarstwo przypadało 1,30 ha sadów z uprawą drzew owocowych. W strukturze uprawy drzew owocowych w sadach ogółem największy udział miały jabłonie - 38,6%, następnie wiśnie - 6,6%, czereśnie - 4,2%, grusze - 1,8%, pozostałe gatunki (brzoskwinie, morele.i orzechy włoskie) - 20,7%.
Areał uprawy krzewów owocowych wyniósł 1,8 tys. ha, co stanowiło 17,4% łącznej powierzchni sadów w województwie. Krzewy owocowe uprawiało 1,8 tys. gospodarstw rolnych. Średnia powierzchnia uprawy krzewów owocowych w tych gospodarstwach wynosiła 1,00 ha. W strukturze uprawy krzewów owocowych największy udział miały porzeczki - 7,1%, a następnie maliny - 5,0%
i agrest - 1,3%; pozostałe gatunki zajmowały 4,1% ogólnej powierzchni sadów.
Biorąc pod uwagę udział powierzchni sadów to województwo dolnośląskie stanowiło 2,7% powierzchni w kraju zajmując 10. lokatę przed województwami, warmińsko-mazurskim, lubuskim, podlaskim, pomorskim, śląskim i opolskim.
Do powierzchni sadów zaliczane są również szkółki drzew i krzewów owocowych. Ich powierzchnia wynosiła w województwie dolnośląskim 601 ha, a produkcją szkółkarską zajmowało się 1,2 tys.
gospodarstw rolnych.
Największe powierzchnie upraw sadowniczych wystąpiły w powiatach: trzebnickim - 1,4 tys. ha, wrocławskim - 1,2 tys. ha oraz świdnickim 0,5 tys. ha.
Rys. 16. Udział krzewów owocowych i jagodowych w powierzchni sadów w 2010 r.
Pozostało
Uwagi analityczne Powszechny Spis Rolny 2010
ZWIERZĘTA GOSPODARSKIE
Według Powszechnego Spisu Rolnego 2010 w województwie dolnośląskim spośród 107,3 tys. gospodarstw rolnych 22,5 tys., (tj. 20,9%) zadeklarowało utrzymywanie podstawowych gatunków zwierząt (tj. bydła, trzody chlewnej, owiec i koni).
Wyniki spisu wykazały, że gospodarstw rolnych prowadzących działalność rolniczą związaną z produkcją zwierzęcą było 32,3 tys. (51,6 tys. w 2002 r.), co stanowiło 30,1% ogółu, w tym 1,3 tys. (3,2 tys. w 2002 r.), tj. 4,1%
zajmowało się wyłącznie produkcją zwierzęcą.
Pogłowie poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich w czerwcu 2010 r. wynosiło:
• bydło ogółem - 109,8 tys. szt. (w tym 76,7% w gospodarstwach indywidualnych),
• trzoda chlewna ogółem - 302,3 tys. szt. (77,0%),
• owce - 13,3 tys. szt. (91,5%),
• konie -11,2 tys. szt. (94,9%),
• kozy - 6,5 tys. szt. (99,5%),
• króliki (samice) - 34,1 tys. szt. (99,9%),
• pozostałe zwierzęta futerkowe (samice) - 12,0 tys. szt. (100%),
• pnie pszczele - 39,7 tys. szt. (100%),
• drób ogółem (w wieku powyżej 2 tygodni) - 7135,7 tys. szt. (86,1%).
Przeciętne w województwie na 1 gospodarstwo rolne w 2010 r. przypadało:
• bydła - 1,0 szt. (w kraju - 2,5 szt ),
• trzody chlewnej - 2,8 szt. (w kraju - 6,7 szt ), . owiec i koni - 0,1 szt. (w kraju - 0,1 szt ), . kóz - 0,1 szt. (w kraju - 0,1 szt ),
• drobiu ogółem (w wieku powyżej 2 tygodni) - 66,5 szt. (w kraju - 77,5 szt ).
W 2010 r. w gospodarstwach najmniejszych obszarowo (tj. o powierzchni do 1 ha UR włącznie) znajdowało się: 1223 szt. pogłowia bydła w województwie, 24563 szt. trzody chlewnej, 422 szt. owiec, 737 szt. koni, 679 szt. kóz, 2068 szt. drobiu (w wieku powyżej 2 tygodni).
Tabl. 20. Pogłowie zwierząt w gospodarstwach rolnych o powierzchni powyżej 1 ha UR według grup obszarowych 201 Or.
Grupy obszarowe użytków rolnych
Bydło Trzoda
chlewna Owce Konie Kozy Drób
ogółem w odsetkach
Ogółem... 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
1 - 2 ha... 0,8 0,8 3,1 5,2 10,8 6,7
W porównaniu z danymi uzyskanymi w spisie 2002 zmniejszyła się populacja wszystkich gatunków zwierząt gospodarskich wyłączając konie (wzrost o 19,0%), i tak bydła było mniej o 22,3%, trzody chlewnej o 45,6%, owiec o 8,9% i drobiu o 33,7%.
W 2010 r. udział sektora prywatnego, w tym gospodarstw indywidualnych w rolnictwie ogółem był znaczący.
W porównaniu z 2002 r., w gospodarstwach indywidualnych odnotowano zmniejszenie dla stada bydła z 84,1% do 76,1%.
Tabl. 21. Obsada zwierząt gospodarskich na 100 ha UR-'
Bydło Owce Konie Kozy Trzoda chlewna
Lata w szt. na 100
w sztukach na 100 ha UR ha gruntów
ornych
2002... 13.6 1,4 0,9 1,2 53,5
2010... 11,3 1,4 1,2 0,7 31,2 40,1
a Użytki rolne bez gruntów różnych niostanowiących gospodarstw rolnych.
Bydło
W 2010 r. w województwie hodowlę bydła prowadziło 9,4 tys. (w 2002 r. - 21,7 tys.) gospodarstw rolnych, tj. 8,7% wszystkich gospodarstw oraz 29,1% gospodarstw prowadzących produkcję zwierzęcą (w kraju 49,5%).
Na 1 gospodarstwo rolne utrzymujące bydło przypadało średnio 11,7 szt. (w 2002 r. - 6,5 szt.) Spośród ogółu gospodarstw utrzymujących bydło 9,3 tys. to gospodarstwa indywidualne.
Największa grupa gospodarstw posiadających bydło (39,4%) należała do gospodarstw o powierzchni użytków rolnych 10-30 ha, w których znajdowało się 28,5% pogłowia bydła w województwie.
Gospodarstwa duże, powyżej 50 ha użytków rolnych, utrzymujące bydło posiadały 46,4% ogólnego stada, ale ilość tych gospodarstw w ogólnej liczbie posiadających stada wynosiła tylko 6,5%.
Tabl. 22. Gospodarstwa rolne utrzymujące bydło i pogłowie bydła według grup obszarowych użytków rolnych w 2010 r.
Grupy obszarowe użytków rolnych
Gospodarstwa
utrzymujące bydło Pogłowie bydła
w sztukach w odsetkach w sztukach w odsetkach
średnia w 1 gospodarstwie
w szt.
0 g ółc m... 9376 100,0 109843 100,0 11,7
do 1 ha włącznie... 375 4,0 1223 1,1 3,3
powyżej 1 ha... 9001 96,0 108620 98,9 12,1
1 -2 ... 360 3,8 899 0,8 2,5
2-3 ... 371 4,0 878 0,8 2,4
3-5 ... 894 9,5 2642 2,4 3,0
5-10... 2445 26,1 10254 9,3 4,2
10 - 15... 1808 19,3 11163 10,2 6,2
15-20... 954 10,2 8196 7,5 8,6
20-30 ... 930 9,9 11999 10,9 12,9
30-50 ... 630 6,7 11580 10,5 18,4
50 - 100 ... 381 4,1 10600 9,7 27,8
100 ha i więcej... 228 2,4 40409 36,8 177,2
Uwagi analityczne Powszechny Spis Rolny 2010
Rozpatrując gospodarstwa według liczby pogłowia należy stwierdzić, że 77,7% gospodarstw rolnych posiadało do 9 szt. bydła, w tym 37,5% gospodarstw utrzymywało maksymalnie 2 szt. Stada duże, powyżej 50 szt.
znajdowały się zaledwie w 3,1% gospodarstw posiadających bydło (w 2002 r. odsetek ten wynosił odpowiednio:
88,0%, 47,5% i 0,9%).
Wykr. 4. Struktura gospodarstw rolnych utrzymujących bydło oraz pogłowia według skali chowu w 2010 r.
gospodarstwa rolne pogłowie bydła
Obsada bydła na 100 ha UR w województwie dolnośląskim wyniosła 11,3 szt. (w kraju 37,1 szt.) i dała 15.
lokatę w kraju, jedynie przed województwem zachodniopomorskim - 11,0 szt. Największą obsadę bydła odnotowano w województwach mazowieckim - 52,5 szt. i podlaskim - 82,1 szt.
Z pośród powiatów województwa dolnośląskiego największą obsadę bydła odnotowano w powiatach wałbrzyskim - 31,5 szt. i kamiennogórskim - 33,6 szt. (w gospodarstwach indywidualnych odpowiednio 32,3 szt.
i 34,4 szt ). Najmniejszą liczbę pogłowia bydła w przeliczeniu na 100 ha UR odnotowano w powiatach oławskim i wrocławskim (po 2,7 szt ).
W pogłowiu krów obserwowana jest tendencja spadkowa. Spowodowane jest to między innymi zmianami w strukturze gospodarstw, odchodzeniem od produkcji mleka w gospodarstwach małych utrzymujących od 1 do 3 krów. W województwie dolnośląskim chowem krów zajmowało się 7,6 tys. gospodarstw (w 2002 r. - 19,4 tys.), tj. 9,0% ogółu badanych gospodarstw oraz 80,7% posiadających bydło. Zaledwie 11,4% gospodarstw utrzymuje stada liczące 10 i więcej krów, z czego 1,6% można uznać za wielkostadne. W stadach liczących 10 i więcej krów utrzymywane jest ok. 68% wojewódzkiego pogłowia krów. Na 1 gospodarstwo utrzymujące krowy przypadało 6,2 szt.
Największy odsetek (40,7%) gospodarstw utrzymujących krowy, w ogólnej liczbie gospodarstw z krowami dotyczył gospodarstw z grupy obszarowej 10-30 ha UR. W gospodarstwach tych znajdowało się 27,3% ogólnego pogłowia krów. Gospodarstwa duże, z grupy obszarowej powyżej 30 ha użytków rolnych posiadających krowy, stanowiły 14,2% (w 2002 r. - 7,2%) z ogólnej liczby gospodarstw rolnych zajmujących się chowem krów. Pogłowie krów w tych podmiotach stanowiło 59,3% (w 2002 r. jedynie 39,9%) ogólnego pogłowia krów.
Z danych spisowych wynika, że 64,8% gospodarstw posiadało 1-2 szt., a 23,9% utrzymywało od 3 do 9 szt.
Z danych spisowych wynika, że 64,8% gospodarstw posiadało 1-2 szt., a 23,9% utrzymywało od 3 do 9 szt.