Proponowane do utworzenia pomniki przyrody, użytki ekologiczne i edukacyjne ścieżki przyrodnicze

– Proponuję objąć ochroną prawną 8 obiektów przyrodniczych, takich jak: sędziwe drzewa, skupienia drzew, głazy narzutowe, przez ustanowienie ich pomnikami przyrody.

– Proponuję również objąć ochroną prawną 5 obiektów przyrodniczych, takich jak: zbiorniki wodne, parki podworskie, przez ustanowienie ich użytkami ekologicznymi.

– Proponuję utworzenie 3 edukacyjnych ścieżek przyrodniczych.

Dla obiektów proponowanych do objęcia ochroną prawną sporządzono indywidualne karty informacyjne.

Otoczenie zbiornika wodnego w Jączewie Jeziornym położonego w zlewni o znacznym udziale terenów leśnych

Źródło: Opracowanie własne

5. Wnioski:

1. Gmina Bielsk charakteryzuje się niską lesistością (3,3%), dobrą jakością gleb, jest gminą typowo rolniczą o intensywnym poziomie rolnictwa. Dotychczasowy sposób użytkowania rozłogu będzie nadal odgrywał za-sadniczą rolę i stanowił źródło dochodów mieszkańców gminy. Stopień rolniczego wykorzystania ziemi w gminie jest wysoki (85%). Niewielkie powierzchnie odłogów i ugorów związanych z siedliskami podmokłymi należy wykorzystać pod uprawę roślin energetycznych.

2. Część obszaru gminy, dotyczy to takich miejscowości jak: Jączewo Jezior-ne, Pęszyno, Tłubice, Jaroszewo, Zagroba, posiada walory przyrodnicze pozwalające na rozwój agroturystyki i rolnictwa ekologicznego. Władze gminy w porozumieniu ze specjalistami Ośrodka Doradztwa Rolnicze-go w Płocku powinny promować i propaRolnicze-gować teRolnicze-go typu działalność. 3. Na terenie gminy Bielsk pozarolniczą działalność gospodarczą

prowa-dzi 386 podmiotów. Dobrze rozwijają się takie kierunki jak: przetwór-stwo mięsa, zbóż, handel, usługi. Jednak bezrobocie na terenie gminy Bielsk wynosi nadal około 20%. Władze gminy powinny stosować różne formy zachęcające inwestorów do osiedlania się na terenie gminy np. przygotowując tereny pod inwestycje.

4. Około 30% powierzchni gminy przedstawia znaczną wartość przyrod-niczą, dlatego proponuję objęcie tego obszaru wieloletnim programem rolno-środowiskowym.

5. Obecnie nie ma tutaj terenów prawnie chronionych, a ochrona przyro-dy ogranicza się do ustanowienia tylko 6 pomników przyroprzyro-dy. Proponu-ję ustanowienie 8 pomników przyrody, poprzez obProponu-jęcie ochroną ziden-tyfikowanych na obszarze gminy okazałych, sędziwych drzew, skupień drzew, głazów narzutowych. Proponuję objąć ochroną 5 zbiorników wod-nych wraz z ich otoczeniem położowod-nych we wsiach Jączewo Jeziorne, Kleniewo, Niszczyce, Pęszyno przez ustanowienie ich użytkami ekolo-gicznymi.

6. W wyniku obserwacji i badań terenowych stwierdzono na obszarze gmi-ny występowanie 3 gatunków ramienic i 220 gatunków roślin naczynio-wych, związanych głównie z siedliskami wodnymi i podmokłymi. Na te-renie gminy występują stanowiska 4 gatunków roślin objętych ochroną ścisłą i 7 gatunków roślin pod ochroną częściową oraz 32 gatunki roślin uznane za rzadkie lub zagrożone w nizinnej części Polski.

7. W celu ukazania walorów miejscowej przyrody i zwiększenia świadomo-ści ekologicznej społeczeństwa, a szczególnie dzieci i młodzieży, propo-nuję utworzenie trzech edukacyjnych ścieżek przyrodniczych.

8. Na terenie gminy pozostało 5 parków podworskich, należy zabezpieczyć je przed dalszą dewastacją, a następnie w miarę możliwości odtworzyć ich pierwotny charakter.

09. Gmina charakteryzuje się średnimi walorami krajobrazowymi. Na pod-wyższenie walorów krajobrazowych wpłynęła głównie roślinność drze-wiasta, której wszystkie formy, tj. zwarty las, zadrzewienia kępowe i pasmowe, notowano w wielu punktach gminy. Dlatego właściwa gospodarka leśna, ochrona zadrzewień przed wycinką oraz zalesianie nieużytków są niezbędnymi działaniami służącymi zachowaniu i po-prawie walorów krajobrazowych gminy.

10. W trakcie badań terenowych zinwentaryzowano na terenie gminy 13 wyrobisk po eksploatacji kruszyw naturalnych. Zalecana rekulty-wacja tych miejsc poprzez zalesienie, a w niektórych z nich urządzenie zbiorników wodnych powinna przyczynić się do poprawy walorów kra-jobrazowych gminy Bielsk.

11. Na obszarze gminy Bielsk główne zagrożenia dla środowiska związane są z produkcją rolniczą (chów bydła, trzody chlewnej, drobiu). Obec-nie większość gospodarstw nastawionych na chów bydła mlecznego posiada zbiorniki do przechowywania nawozów organicznych tzw. płyty obornikowe, co powinno przyczyniać się do poprawy stanu środo-wiska przyrodniczego.

12. Obecnie poziom skanalizowania gminy wynosi około 18% i dotyczy tyl-ko miejscowości gminnej. Uporządtyl-kowanie gospodarki ścietyl-kowej zapo-biegnie przedostawaniu się zanieczyszczeń do wód i gleby. Wszystkie ww. zalecenia i zadania zarówno w sferze gospodarczej, jak i przyrodni-czej powinny przyczynić się do wielofunkcyjnego, zrównoważonego rozwoju gminy Bielsk.

LITERATURA:

01. Atlas Stanu i zagrożeń środowiska województwa płockiego. Wojewódzki In-spektorat Ochrony Środowiska w Płocku, Płock, 1997.

02. Dubel K. 1998. Uwarunkowania przyrodnicze w planowaniu przestrzen-nym. Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok.

03. Gacka-Grzesikiewicz E., Wiland M., Cichocki Z., Cieślak M., Żarska B. 1994. Ochrona przyrody i krajobrazu w planowaniu przestrzennym gmin. Wska-zania. IOŚ, Warszawa.

04. Gawroński K. 2000. Wartość informacyjna zbioru danych o środowisku przyrodniczym z punktu widzenia celów ekologicznych i społecznych pla-nowania i zagospodarowania przestrzennego. Rozpr. hab. Zesz. Nauk. AR w Krakowie. Rozprawy: 261.

05. Ilnicki P. 1996. Fizjograficzne i ekologiczne aspekty kształtowania środo-wiska. Przegląd Naukowy Wydziału Melioracji i Inżynierii Środowiska SGGW, Warszawa, 10: 5-12.

06. Jakubowska-Gabara J., Kucharski L., 1999. Ginące i zagrożone gatunki flo-ry naczyniowej zbiorowisk naturalnych i półnaturalnych Polski Środkowej. Fragm. Flor. Geobot. Ser. Polonica 6: 55-74.

07. Jaszczak A. 2005. Aktualny stan oraz kierunki przekształceń krajobrazu rolniczego na przykładzie gminy Biskupiec. Rozpr. doktorska UWM w Olsz-tynie.

08. Koc J., Cymes I., Skwierawski A., Szyperek U. 2001. Znaczenie ochrony małych zbiorników wodnych w krajobrazie rolniczym. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 476: 397-407.

09. Kondracki J. 2002. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

10. Matuszkiewicz W. 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

11. Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Krytyczna lista ro-ślin naczyniowych Polski. Wyd. Inst. Botaniki PAN, Kraków.

12. Pullin A.S. 2004. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

13. Richling A., Solon J. 1998. Ekologia krajobrazu. Wyd. Nauk. PWN, War-szawa.

14. Saliszczew A.K. 1973. Wykorzystywanie map kartograficznych jako narzę-dzia badań. Przeg. Zagr. Literatury Geogr., 5 : 5-49.

15. Skarżyński Z. 1992. Ocena walorów estetycznych krajobrazu okolic Piecek na Pojezierzu Mazurskim. Gea 2: 41-53.

16. Skwierawski A. 2005. Ocena stanu małych zbiorników wodnych na tere-nach wiejskich. Cz. 1. Metoda waloryzacji małych zbiorników. Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol., 506: 391-401.

17. Skwierawski A. 2005. Ocena stanu małych zbiorników wodnych na tere-nach wiejskich. Cz. 2. Zastosowanie metody do oceny stanu małych zbior-ników wodnych na Pojezierzu Olsztyńskim. Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol., 506: 403-413.

18. Szyszko J., Rylke J., Jeżowski P. 2002. Ocena i wycena zasobów przyrodni-czych. Wyd. SGGW, Warszawa.

19. Zając A., Zając M. (Red.). 2001. Atlas Rozmieszczenia Roślin Naczynio-wych w Polsce. Instytut Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku Nauki Ekonomiczne, tom IX, 2008