• Nie Znaleziono Wyników

PRzędźiwo, tak konopie iako len, w czas siać: tćk ie bróć snopy równe, coby z kćżdego snopń był5 garść: y tćk moczyć, coby z słońcd trzeć wczćs: ¿by go dla ognia nie suszył w izbie. A gdyby rok taki był, coby

się sprzątnąć nie mogło, tedy Iepiey Wiosny czekay. A Rewizorkd ma po dwdnaśćie snopow w kdżdym fol­ warku zetrzeć, y lnu, y konopi.

Stćrwszy poczosdć, tuk że zgrzebi idko z pdcześi, prd- wie dobrze: potym zważyć wszytko nd kdmień, tak miąz- szą przędzę, idko y cienką, odddć Dworce, przysądzi­ wszy do niey ośiddlą niewiastę: oni to ma nd wagi po­ dzielić Kmiotownam, coby bez obćiążliwośći prząść mo­ gły, d tdką wagę oddały: d iednę wagę sprząść domd dla próby wagi, y przędzę dać każdemu Włodarzowi do iego wśi nić, żeby doglądał ćbv taką przędzę przę­ dły Kmiotowny: a toż nd oney mierze wagi doświadczy, ieśliby tdk przędzę oddać nie mogld, idko iey przędźi- wd dano.

Dworkd potym idko sdma oddawdłd, z tąż niewidstą ma wagi odbierać, d Rew izorowi prządźiond odddć, onę wagę co iey przędźiwd oddał: potym kłębków doyźrzeć, w beczki zdbić, y odesłać kędy tkacze: y duć tkaczom snować: d potym gdy tkacz zetcze, odebrawszy ddć to p©marzcić, dby ślichtd wymokld: potym zważyć niż duć nd bielnik, ieśli wagd spełnd: bo około przędźiwd nay- więtsze złodziejstwo.

Do przędźiwd oracz ma mieć, miądlicę, ćierlicę, szczot­ kę, kądźiel, przęślicę, motowidlo, wiiadło, koćieł, po­ tok, kiiankę.

A zrobiwszy to wszytko, tkaczow dogłęddć, dby dobrze tkdłi.

Przypłodek wszelki, stdda, bydłd, owiec, świni, gęsi, kokoszy, y wszelki przypłodek piątnowdć, znakowdć, w Jesieni ma bydź jeden: tak w malu folwdrkow, id- ko y w wielu: kędy iedno sam Pan dbo Pdni nie liczy, dni zna swego dobytku, przy wielkości maiętnośći, dbo trudności idkiey inszey.

Gdy piątnuią y znakuią, skory wredle zndkow odbie­ rać: dby Urzędnik dbo Pasterz brdku sobie nie czynił. A Pdsterskie bydld, y Urzędnicze, y czelddźi wszeldkiey, mdią mieć piątna nd lewym uchu, d Pańskie nd prdwym: y liczbd w regestrze Pdńskim wiele tego kędy, ma bydź tdmże kiedy y Pdńskie spisano: a gdy to ma przeddć Ławnicy, Urzędnik, y Włodarz md wiedzieć.

Dworka idko się ma rządnie. tak ¿imię idko

y przez wszytek rok, zachować w każdym folwarku.

N A p rz o d Dworka rządna, bydłd pilnie ma doglęćdć, tdk zimie gdy nd oborze, iako też kiedy ndpolu bywa. A kdżdey pilność tym się okaże, która rawięcey bjdłd przychowa, bo iuż nd tym iey posługd należy: potym nd mlecznie.

Pdsterzd w nocy budzić, ¿by bydła doglądał: dwszd- koż Urzędnik, Włodarz, głową, ten ma wiedzieć, Dwor­ ki doyźrzeć: a zwłaszczd gdy w niey wątpi.

Lećie wczds wyganidć dla chłodu zd rosy, aby się by­ dło naićdło: bo nie będzie iddło gdy słońce pali. A P d - sterz ma bydź mędrszy niż oracz; bo lddd kto rolą zorze, d bydlęciu nie lddd kto ugodzi, dby ie uchował.

Pdsterz ma mieć karb wszelakiego bydłd, y Pini Sid­ ra, Urzędnik regestr; a przyśiężnicy to maią oględdć, gdy co zdechnie: zwłaszczd kędy Urzędnikd w folwarku nie- mdsz: d to Experyencya uczyniłd: żeby y skory porządnie chowano, iakoby z tego porządna liczbd byld. d tak łu ­ pić bydlę, idkoby znak iaki został przy skórze.

W przypołudnie trawy sieć wogrodźiech, wsddźiech, a bydłu podawać.

Cielętd osobliwie karmić, doględdć ich; pokrzywy młode bydłu nalepsze; y próżne się kąty chędożą, póki nie pdrzą.

O Krowy płodne ma Dworkd baczyć, y stdrać się, dby zdwsze bydlnik w oborze był porządny dlabydłd: żeby nie zddrobnidło.

Mdsło wiednakie gdrnce we wszytkich folwdrczech mdią kłdść, y sery iednakie tworzyć; czego ma Urzędnik doyźrzeć, aby po iednych pieniądzdch przeddne były; a indczey dby nie czynili. A Urzędnik ma bydź w tym winien, gdźieby tego nie doyźrzał. Mdsłd dźieszkd ma bydź kwart 2 2 . dbo y garniec; d na tym piątud mdią

bydź, dla fałszu Dworek: tikie zniki ibo piątni, iiko się poczyna litera pierwsza onego folwirku.

Ma też Dworki iiko Urzędnik ukazie Pinu pożytek ze wszelakiego bydła przypłodku: tik co wyda n i ży­ wność, iako też co do przedinia. A gdzie Pan nie mie­ szka, z i to wszytko pieniądze aby się zbiriły.

Pinie Stire, ibo Dworki miią się tego upominać, iby birany polskie do owiec miewiły: bo tam w e łn i lepsza, bo dla wełny biriny lepsze chowić, i gorszych zbywić. doświadczenie, że się to nipriwić może.

Owcom tikże swoy czas czynić, y tik doić, coby iignię odchowiłi: bo więtszy pożytek przypłodku rzą­ dnego, niż masłi. icz też masło dobre, y ktemu poży­ teczne. A ma tik wydawić nabiał: od dźieśiąei owiec garniec m i s ł i , coby stał zi kopę: serów kopę, coby stały zi kopę.

Wełnę, pierze, ma n i iedno mieysce odsyłić, gdzie roskażą, pod wagą y qwitem.

Owiec pilno strzedz od łąk iby nigdy nie by w iły n i nich: bo zdychiią od nich.

Świni rodnych, tych według folwirku chowić ki- żdym: y lepiey ich chowić mniey i tłusto, niż wiele chudo. Bo dżieśięć ibo dwinaśćie świni które rodzą, gdy się dobrze chowiią, więcey didzą niż czterdzieści nędznych, i chudych. A między chudymi świniami, i wielkością: rido się powietrze mnoży, ma ich też bydź pożytek tiki: bo chudźiki z dworu przedawić może, iiko

Powiązane dokumenty