O b ja ś n ie n i a : R . P . = R u cli p r a w n i c z y i e k o n o m i c z n y — O . S . P. = O r z e c z n ic tw o 9 ą d ó w n o ls k ich . — P. P. A . = P r z e g lą d P ra w a i a d m in is tra cji. — G . P . = G lo s P ra w a — P. S . = P r z e g lą d S ą d o w y . — O rz e c z e n ie , p r z y k tó r e in n ie u m ie s z c z o n o ż a d n e g o z p o w y ż s z y c h z n a k ów = d r u k o w a n e p o r a z p ie r w s z y w „P r z e g lą d z ie N o ta ija ln y m 14. — I, I. = Iz b a p ie r w s z a
d la b. z a b o r u r o s y js k i e g o . — I III. = Izb a III d la b, z a b o r u a u s tr ja ck ie g o .
1. U S T A W O D A W S T W O P O R O SY JSK 1E .
1) K od ek s cywilny Królestwa Polskiego i K od ek s Napoleona.
A rt. 269. A k t staną cyw iln ego, ja k o akt w iary pu bliczn ej nie m oże być obalony li tylko w drodze zarzutów , zgłoszon ych w toku po
stępow an ia o spadek. A b y m ogło to nastąpić, konieczne je s t w ytoczen ie pow ództw a w tym przedm iocie (I. I 2 6 kwietDia 1 9 2 6 C. 1 8 4 3 /2 4 , R . P. E. R. V II. z. 1).
Art. 1382. J eż e li pow ództw o było w ytoczon e o zapłatę sumy w w alu cie za gran iczn ej z w ym ienieniem rów n ow artości w w alu cie pol
sk iej, w niesien ie dodatkow ego podania o uzupełaienie k on klu zji słowam i
„ z różn icą kursu w dzień w p ła ty “ je s t jed yn ie dozw olonem dokładniej- szem określeniem żądań pow odow ych. W przypadkach, gdy opóźnienie w ypłaty sumy spow odow ane zostało przez w in ę dłużnika, w ierzy ciel m oże żądać prócz odsetek praw nych w yn agrodzenia szkody dla niego p ow stałej na zasadzie ogóln eg o przepisu art. 1 3 8 2 (I. I 2 0 m aja 1 9 2 5 C. 2 4 8 7 /2 5 , 0 . S. P. T . V Nr 5 0 5 ).
2) K od ek s cywilny rosyjski (Z b io ru o staw , tom X ).
Na obszarze, na którym obow ią zu je Cz. 1. tomu X . ros. pr. cyw . pozw anem u w sądzie pok oju o przyw rócen ie za kłócon ego posiadania, służy praw o obrony przez w ytoczen ie a k cji w zajem n ej o w łasność, jednak z zastrzeżeniem , że a k cja w zajem n a m ieści się w gra n icach m aterjal- nych w ła ściw ości sądu pokoju, a nadto sąd pok oju w każdym p o s z c z e g óln y m przypadku na podstaw ie fak tyczn ego stanu spraw y i po n ależy- tem uzasadnieniu pow ziętego w niosku m ocen je s t zarządzić, aby każde z tych pow ództw rozpozn an e było oddzielnie (art. 2 5 8 2 u. p. c.) (I. I 1 6 - 3 0 czerw ca, 1 4 lip ca 1 9 2 6 C. 2 1 2 7 /2 4 , 0 . S. P. T . V N r 5 0 2 ).
3) Ustawa hipoteczna z 1818 r.
Art. 11. ust. hip. — art. 1589 k. c. a) P rzyrzeczen ie sp rze
da ży nieruchom ości, u czyn ion e z zadatkiem , nie stw a rzają c żadnych praw rzeczow y ch dla n abyw cy, nie krępuje w ła ściciela w rozporządzen iu n ie ruchom ością na rzecz osób trzecich .
b) Akt za w iera ją cy przyrzeczen ie sprzedaży, u czyn ione z zadatkiem , będąc um ow ą w yłą czn ie osobistą, nie może n aw et za zgodą Btron być
w cią gn ięty do w ykazu h ipoteczn ego: objaw ien ie takiego aktu w w yk a zie jest pod względem h ipotecznym bezprzedm iotow e i bezskuteczne (I. II 2 2 m aja 1 9 2 5 C. 6 5 /2 4 , O. Ś. P. T . Y Nr 5 0 7 ).
4) Procedura cywilna.
Art. 1584. W y ro k przysądzenia nieruchom ości, sprzedanej na lic y ta cji publicznej, w tedy tylk o uzasadnia oczyszczen ie hipoteki z w ierzy telności na m ocy art. 1 5 8 4 u. p. c. gdy n abyw ca w yk on yw u jąc w a runki licy ta cy jn e, składa do depozytu sądow ego całą postąpioną cenę poniew aż w tedy w yw ią zu je się całk ow icie ze sw ych zobow iązań z tytułu nabycia, a u iszczon a cena staje się zam iast nieruchom ości przedm iotem zaspok ojen ia w ierzycieli, lub też, gdy u zyskuje zezw olen ie w szystkich osób za interesow an ych (I. I 1 2 m arca 1 9 2 6 C. 1 0 0 5 /2 5 , R . P. E . r. V II z. 1).
U. U S T A W O D A W S T W O P O A U S T R JA C K 1E . 1) K odeks cywilny.
§ 26. G m iny parafjaln o nie są osobam i praw nym i i nie m ają zdolności procesow ej (I. III 31 m arca 1 9 2 6 Rw . 1 6 2 1 /2 5 , P . P . A . r. L I z. 9 — 12 N r 2 8 5 ).
§ 91. M ałżonek, który uzyskał rozw ód m ałżeństw a, zaw a rtego w d zieln icy poa u strjack iej, w inien je s t dostarczyć żonie utrzym anie, je ż e li w dzieln icy p orosy jskiej orzeczon o w sądzie duchow nym rozw ód z je g o w in y (I. III 1 lu tego 1 9 2 6 R w . 1 4 7 1 /2 5 , O. S. P. T . V Nr 5 1 4 ).
§ 276 u. c. Sąd m oże dla n ieobecnego u stanow ić kuratora, je ś li nie ma pew nych w iadom ości o je g o teraźniejszem m iejscu pobytu, ch oćby istn iały w tej m ierze niepew ne w skazów ki (I. III 13 lip ca 1 9 2 6 Rw . 7 5 3 /2 6 , P. P . A. r. L I Nr 2 8 8 '.
§ § 312 i 428. D o rzeczy w istego oddania rzeczy niernchom ej w po
siadanie w ystarcza, gdy daru jący ośw iadcza, że zezw ala na ob ję cie po
siadania, a obdarow any następnie rzecz darow aną w posiadanie obejm ie (I. III 13 lip ca 1 9 2 6 R w . 7 2 4 /2 6 , P. P. A . r. L I Nr 2 8 8 ).
§ 783 u. c. D zied zic testam entow y nie może być pozyw an y o uzupełnienie części obow iązk ow ej dziedzica koniecznego, je ś li ze spadku nic nie otrzym u je (I. III 2 5 m aja 1 9 2 6 R w . 2 4 4 4 /2 5 , P. P . A . r. L I Nr 2 9 4 ).
§ § 784 i 786 u. c. Zachow ek n ależy obliczać podług w artości masy spadkow ej z czasu rzeczy w istego przyd zielen ia zachow ku, a nie z czasu śm ierci spadkodaw cy (I . III 3 1 m arca 1 9 2 6 R w . 1 6 2 1 /2 5 , P . P. R.
r. L I N r 2 9 2 ).
2) Norma jurysdykcyjna i procedura cywilna.
§ 101 u. j. Sądy polskie nie są w łaściw e do sądzenia sporów przeciw Skarbow i obcego państw a (I. III 2 m arca 1 9 2 0 Rw . 1 3 3 /2 0 , P. P. A. r. L I Nr 3 0 5 ).
§ § 552 i 559 p. c. W myśl §§ 5 5 2 i 5 5 9 p. c. nie należy u w zględn iać w postępow ania w spraw ach w ek slow y ch zarzutów , p od n ie
sion y ch dopiero w toku rozpra w y p rzeciw nakazow i zapłaty (I. III 2 3 lu
tego 1 9 2 6 R w . 1 4 0 /2 0 , O. S. F. T . V Nr 5 0 9 ). (T a k samo orzeczenie z 2 7 k w ietn ia 1 9 1 6 R w . 1 4 7 /2 6 '.
3) Patent niesporny.
§ 11 (i § 225 P. c.) J eżeli w spraw ie n iespornej, której nie- uznano za ferjalną, początek czasokresu do rekursu przypada w czasie fe r y j sądow ych, czasokres ten przedłuża się o cały czas fe ry j sądow ych (I. III 9 czerw ca 1 9 2 6 Rw . 4 2 0 /2 6 , P. P. A. r. L I N r 2 4 5 ).
4) Ordynacja egzekucyjna.
§ 382 1. b. O sku teczn ości zakazu zbyw an ia i obcią żan ia n ieru chom ości, w ydanego na zasadzie § 3 8 2 1. b. ord. egz. ro zstrzy g a chw ila je g o w ydania (T. III 2 9 m arca 1 9 2 3 R . 1 1 7 /2 3 , O. S. P. T . V Nr 5 0 8 )
5) Ustawa hipoteczna.
§ § 53 i 56 (poz. § 13 ust. ugod.). Z pierw szeństw em adno
ta cji zam ierzonego obciążenia można in tabu low ać także praw o zastaw u d la sumy k a u cyjn ej (I. I II 3 lip ca 1 9 2 6 R. 4 9 1 /2 6 , O. S. P. T . V Nr 5 1 0 ).
111. U S T A W O D A W S T W O PO LSK IE . 1) Ustawa o ochronie lokatorów.
Ustęp 3. p. 10. ustaw y o ochronie lokatorów ma zastosow anie jed y n ie do wypadku, gdy w ypu szcza ją cy w n ajem sam poprzednio w w y najętym lokalu prow a dził przedsiębiorstw o.
W a ru n e k , że lokal w yn ajm u je się do czasu, dopóki w ła ściciel domu g o nie będzie potrzeb ow a ł dla siebie je s t w ażny (I. I. O. 21 kw ietn ia 1 9 2 5 C. 7 1 6 /2 4 , O. S. P. T . V N r 4 9 9 ).
Art. 2 ust. 1 1. k. i art. 1. P la c przezn aczony na skład drzew a nie podlega ustaw ie o ochronie lokatorów (I. III 1 4 w rześnia 1 9 2 6 R w . 4 5 0 /2 6 , P . P . A. r. L I Nr 3 3 9 ).
2) Rozporządzenia waloryzacyjne.
§ 1 . J eżeli p oży czk a udzielona została w obcej w alu cie (d o la r y ) w czasie, kiedy obrót w alutam i obcem i b y ł zakazany, w ierzy ciel ma do
dłużnika tylko roszczen ie o zw rot niesłusznego w zbogacenia się. T o roszczen ie opiew ać musi na walutę k ra jow ą i ulega przerachow aniu (I. III 5 m aja 1 9 2 6 R w . 2 1 7 8 /2 5 , P. P. A. r. L I N r 3 2 4 ).
§ § 5 i 6. H ipoteki kau cyjn e przerach ow uje się podług miary u staw ow ej w §§ 5, 6 rozp. wal., bez w zględu na tytu ł pow stan ia ro szcze n ia (I. III 1 5 czerw ca 1 9 2 6 R. 4 0 2 /2 6 , P. P. A. r. L I N r 3 2 8 ).
§ 40. W ie r z y cie l, k tórego pretensja przekazana została w m iejsce zapłaty dla zaspokojen ia preten sji w zajem n ej dłużnika, może się dom agać przerachow ania, przekazu bow iem nie można u w ażać za zapłatę p rzyjętą w m yśl § 4 0 rozp. w al. (I. I II 19 styczn ia 1 9 2 6 R. 9 1 8 /2 5 , 0 . Ś. P.
T . V N r 5 1 3 ).
. § 40. D la uzasadnienia żądania dopłaty m iarodajne je s t w yłą czn ie zastrzeżenie, uczynione w czasie dokon yw an ia w płaty. 1'oprzednie ośw iad
czenia są bez znaczenia praw nego (I. I I I 2 7 w rześnia 1 9 2 6 Rw . 1 5 2 4 /2 6 , P. P. A. r. L I Nr 3 3 0 ).
§ 47. J eżeli na w ierzyteln ość istn ieje akt n otarjaln y, w ykon aln y podług § 3. ust. not., przerach ow an ie odbyw a się trybem niespornym — a droga sądow a je s t niedopuszczalna (I. I II 23 lutego 1 9 2 6 R. 2 2 5 /2 6 , P. P. A . r. L I N r 1 2 9 ).
4) Prawo wekslowe i czekowe.
Art. 37 ust. wekslowej. Prezentow anie w eksla ku ratorow i n ie
obecnego do zapłaty je s t zbędne (I. III R w . 7 5 3 /2 6 , P . P . A. r. L I Nr 2 8 7 ).
Art. 89 ust. weksl. O rgan urzędow y, p rzedstaw ia jący do zapłaty w eksel, k tóry ju ż poprzednio pryw atnie był bezsku tecznie do za płaty przedstaw iony, ma obow iązek, gdy dłużnik sumę w ekslow ą płaci, dom a
gać się także przypadających mu za czyn n ość urzędow ą (art. 4 0 ) n a
leżn ości (za in k aso) i w razie odm ow y może z pow odu je j niezapłacenia za łoży ć protest (Og. Z gr. 5 m aja 1 9 2 6 2 0 5 /2 5 , R. P. E. r. V I I z. 1).
5) Rozp. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 27 sierpnia 1924 Dz U. § 769. (O odsetkach).
Odsetki praw ne w w ysok ości 2 4 ° / 0 ( 1 5 ° / 0) nie m ają zastosow ania do roszczeń, p ow stają cych za gra n icą na rzecz obyw ateli polskich (I. I II 2 6 m aja 1 9 2 6 Rw . 2 0 6 1 /2 5 , O. S. P. T . V p. 5 1 2 ).
IV. S P R A W Y N O T A R J A L N E . 1) B. zabór austrjacki.
Komisarjat sądowy. I) Um owa, zaw arta pom iędzy notarjuszem a stronam i co do w yn agrodzenia za czyn n ości urzędow e kom isarza są do
w ego je s t niew ażna. N otarjusz może dochodzić tych n ależn ości tylko w drodze przepisanej dla należności sądow ych (§§ 2 8 i 3 0 ta ry fy n a
leżn ości za czyn n ości kom isarza Bądowego). T o, co notarjn sz otrzym ał od stron ponad uchw ałę sądową, w inien je s t stronom zw ró c ić (I. III, O.
1 0 listopada 1 9 2 6 R w . 1 4 0 5 /2 6 ) .
2 ) RekurB re w iz y jn y od uchw ały Sądu rekursow ego o ustalenie kosztów notarjusza, ja k o kom isarza sądow ego, je s t n iedopu szczalny (§ 15 ust. 2. post. niesp. i art X . ces. rozp. z 1 czerw ca 1 9 1 4 Nr 2 0 8 , Dz.
P. P .), (T. III, O. z 2 4 m arca 1 9 2 5 R . 1 8 8 /2 5 .
§ 3 ust. not. Skarga o zapłatę roszczen ia, na które w ierzyciel posiada akt n otarjaln y, opatrzony w klauzulę w ykon aln ości, je s t dopuszczalną (I. I I I 17 lutego 1 9 2 6 R. 8 9 0 /2 5 i 3 m arca 1 9 2 6 R. 2 0 /2 6 , P. P. A.
r. L I Nr 1 2 8 ).
(P or. orzeczen ie przy § 4 7 rozp. w al.).