Podstawowe definicje Kodeksu karnego
H. Przestępstwa przeciwko obowiązkowi pełnienia służby wojskowej
Dobrem chronionym w ramach art. 338 k.k. jest, zawarty w art. 85 Konstytucji RP, obowiązek ochrony państwa polskiego, który ma charakter powszechny, w związ-ku z czym dotyczy każdego obywatela polskiego. Aktem prawnym szczegółowo normującym kwes e związane z obronnością państwa jest ustawa o powszech-nym obowiązku ochrony Rzeczypospolitej Polskiej. Przedmiot ochrony sprzężony jest natomiast z koniecznością rzeczywistej realizacji obowiązku pełnienia służ-by wojskowej, co bezpośrednio wiąże się z koniecznością przesłuż-bywania żołnierza w określonej jednostce wojskowej lub w miejscu wyznaczonym, w którym ma on pozostawać do dyspozycji przełożonych152. Determinowana prawidłowością pełnienia służby wojskowej moc obronna państwa może być zagrożona każdym, nawet krótkotrwałym, uchylaniem się żołnierza od wypełniania zadań służbo-wych153. Mimo że szerokie spojrzenie na przedmiot ochrony ma charakter czysto teoretyczny (gdyż trudno wyobrazić sobie, że nieobecność kilkudziesięciu żoł-nierzy w tym samym czasie i w skali całego kraju w jednostce mogłaby wpłynąć na gotowość bojową oraz system obronny państwa; R. Janiszowski-Downaro-wicz154, to jednak z uwagi na specyfi kę dobra prawnego chronionego w ramach art. 338 k.k. takie jego ujęcie należy uznać za zasadne.
Art. 338. [Samowolne opuszczenie jednostki]
§ 1. Żołnierz, który co najmniej dwukrotnie w okresie nie dłuższym niż 3 mie-siące samowolnie opuszcza swoją jednostkę lub wyznaczone miejsce przebywa-nia albo samowolnie poza nimi pozostaje w wymiarze nieprzekraczającym jedno-razowo 48 godzin, podlega karze ograniczenia wolności.
§ 2. Żołnierz, który samowolnie opuszcza swoją jednostkę lub wyznaczone miejsce przebywania albo samowolnie poza nimi pozostaje przez okres powyżej 48 godzin, nie dłużej jednak niż przez okres 7 dni, podlega karze ograniczenia wolności, karze aresztu wojskowego do roku albo pozbawienia wolności do roku.
§ 3. Żołnierz, który samowolnie opuszcza swoją jednostkę lub wyznaczone miejsce przebywania albo samowolnie poza nimi pozostaje przez okres powyżej 7 dni, podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 3.
§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 i 2 następuje na wniosek do-wódcy jednostki wojskowej.
151 R.A. Stefański, Prawna ocena stanów związanych z używaniem środków odurzających w ruchu drogowym, Prok. i Pr. 1999, nr 4, s. 18 i n.
152 O. Górniok, S. Hoc, S.M. Przyjemski, Kodeks karny…, s. 409.
153 M. Flemming, dz. cyt., s. 106.
154 Kodeks karny..., red. R.A. Stefański, 2015, s. 1865.
Art. 339. [Dezercja]
§ 1. Żołnierz, który w celu trwałego uchylenia się od służby wojskowej opusz-cza swoją jednostkę lub wyznaczone miejsce przebywania lub w takim celu poza nimi pozostaje, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się dezercji wspólnie z innymi żołnierzami lub zabierając broń, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 3. Żołnierz, który w czasie dezercji ucieka za granicę albo przebywając za granicą uchyla się od powrotu do kraju, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 4. Żołnierz, który czyni przygotowania do przestępstwa określonego w § 1–3, podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 2.
Art. 340. [Nadzwyczajne złagodzenie kary]
Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w art. 339 dobrowolnie powrócił, a nieobecność jego trwała nie dłużej niż 14 dni, sąd może zastosować nadzwy-czajne złagodzenie kary.
Art. 341. [Odmowa pełnienia służby]
§ 1. Żołnierz, który odmawia pełnienia służby wojskowej albo wykonywania obowiązku wynikającego z tej służby, podlega karze aresztu wojskowego albo po-zbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Tej samej karze podlega żołnierz innej służby niż zasadnicza, który upo-rczywie nie wykonuje obowiązku z niej wynikającego.
§ 3. Ściganie przestępstwa określonego w § 2 następuje na wniosek dowódcy jednostki.
Art. 342. [Samookaleczenie. Wprowadzenie w błąd organu wojskowego]
§ 1. Żołnierz, który w celu zupełnego albo częściowego uchylenia się od służby wojskowej albo od wykonania obowiązku wynikającego z tej służby:
1) powoduje u siebie lub dopuszcza, by kto inny spowodował u niego skutek określony w art. 156 § 1 lub art. 157 § 1,
2) używa podstępu dla wprowadzenia w błąd organu wojskowego, podlega ka-rze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega karze ograniczenia wolno-ści, aresztu wojskowego do roku albo pozbawienia wolności do roku.
I. Przestępstwa przeciwko mieniu wojskowemu Art. 358. [Samowolne dysponowanie środkami walki]
§ 1. Żołnierz, który samowolnie dysponuje bronią, amunicją, materiałem wy-buchowym lub innym środkiem walki, podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Żołnierz, który samowolnie zabiera broń, amunicję, materiał wybuchowy lub inny środek walki, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Art. 359. [Utrata środków walki]
Żołnierz, który, nie dopełniając obowiązku lub przekraczając uprawnienia w zakresie ochrony lub nadzoru nad bronią, amunicją, materiałem wybuchowym
lub innym środkiem walki, powoduje choćby nieumyślnie ich utratę, podlega ka-rze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art. 360. [Uszkodzenie środków walki]
§ 1. Żołnierz, który broń, amunicję, materiał wybuchowy lub inny środek walki niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnym do użytku, podlega grzywnie, karze ograni-czenia wolności, aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 powoduje przez to znaczną szko-dę w mieniu, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art. 361. [Samowolne użycie statku]
§ 1. Żołnierz, który samowolnie używa wojskowego statku powietrznego lub wodnego dla celu niemającego związku ze służbą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ogranicze-nia wolności, aresztu wojskowego albo pozbawieogranicze-nia wolności do roku.
Art. 362. [Samowolne użycie pojazdu mechanicznego]
§ 1. Żołnierz, który samowolnie używa wojskowego pojazdu mechanicznego z uszczerbkiem dla interesów służby lub w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności, aresztu wojskowego albo pozba-wienia wolności do lat 2.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie albo karze ogra-niczenia wolności.
Art. 363. [Samowolne rozporządzenie wyposażeniem]
§ 1. Żołnierz, który samowolnie rozporządza przedmiotem swojego wyposa-żenia, w szczególności przedmiot taki zbywa, zastawia lub go użycza innej osobie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2. Ściganie następuje na wniosek dowódcy jednostki.
Fot. 36. Odpowiedzialność karna
Źródło: Student prawa, Kwalifi kacja przestępstw – zbrodnia i występek? Jak odróżnić?, h p://kodeks-karny.pl/czesc-ogolna/zasady-odpowiedzialnosci-karnej/kwalifi kacja-prze-stepstw-zbrodnia-i-wystepek [dostęp: 9.10.2018 r.].