Na podstawie własnych badań stwierdzono w rezerwacie „Dolina Żabnika”
występowanie 311 gatunków roślin naczyniowych, które należą do 194 rodzin i 68 rodzajów.
5 z nich to gatunki nowe dla tego obiektu (Tabela I).
Tabela 42. Ważniejsze składniki flory rezerwatu „Dolina Żabnika”
Chr. Zagr. A Grupa socj. – ekol.
15 gatunków podlega ochronie prawnej i co jest istotną informacją 12 z nich chroni się formą najwyższą. Do pospolitych należy Epipactis helleborine i Frangula alnus. Z kolei bardzo rzadkimi są: Carlina acaulis, Doronicum austriacum, Hepatica nobilis, Ledum palustre, Malaxis monophyllos oraz Utricularia minor (Tabela 43, Ryc. 41, Mapa VI).
Tabela 43. Wykaz chronionych gatunków roślin
Ryc. 42. Liczba gatunków chronionych w poszczególnych kwadratach badawczych
Gatunki chronione rozmieszczone są na całym obszarze rezerwatu. Największą ich liczbę (7-9) odnotowano w 7 kwadratach. Na pozostałych ich liczba wahała się najczęściej od 4 do 6 (Ryc. 42).
Gatunki zagrożone w Polsce i w województwie śląskim
W badanym obiekcie występuje 15 gatunków rzadkich i zagrożonych we florze województwa śląskiego (5% flory rezerwatu).) 5 z nich zagrożonych jest tylko lokalnie.
Wśród nich - Malaxis monophyllos jest krytycznie zagrożony (kategoria CE) poza wschodnią
Nazwa gatunkowa Częstość występowania Ochrona ścisła
Carlina acaulis bardzo rzadki Chimaphila umbellata dość częsty
Daphne mezereum rzadki
Doronicum austriacum bardzo rzadki Drosera rotundifolia rzadki Epipactis atrorubens bardzo częsty Epipactis helleborine pospolity Hepatica nobilis bardzo rzadki
Ledum palustre bardzo rzadki
Listera ovata rzadki
Malaxis monophyllos bardzo rzadki Utricularia minor bardzo rzadki
Ochrona częściowa
Convallaria majalis dość częsty
Frangula alnus pospolity
Viburnum opulus częsty
Ryc. 41. Procentowy udział gatunków chronionych we florze rezerwatu
częścią Wyżyny Katowickiej i Garbem Tarnogórskiem. Trzy gatunki zagrożone są także we florze Polski (Tabela 44, Ryc. 43, 44).
Tabela 44. Gatunki zagrożone we florze Polski i województwa śląskiego
Gatunki wskaźnikowe starych lasów liściastych
W trakcie badań odnaleziono 33 gatunki wskaźnikowe starych lasów liściastych, co stanowi około 11% flory tego obiektu (Tabela 45, Ryc. 45).
Tabela 45. Lista gatunków wskaźnikowych starych lasów liściastych
Aegopodium padagraria, Athyrium filix-femina, Carex remota, Convallaria majalis, Daphne mezereum, Dryopteris carthusiana, D. filix-mas, Epilobium montanum, Epipactis atrorubens, E. helleborine, Equisetum sylvaticum, Geum urbanum, Hepatica nobilis, Hieracium murorum, Listera ovata, Luzula pilosa, Maianthemum bifolium, Melampyrum nemorosum, M. pratense, Melica nutans, Moehringia trinervia, Mycelis muralis, Orthilia secunda, Oxalis acetosella, Polygonatum verticillatum, Pteridium aquilinum, Scrophularia nodosa, Solidago virgaurea, Trientalis europaea, Vaccinium myrtillus, V. vitis-idaea, Viola reichenbachiana, V. riviniana.
Kategoria zagrożenia Nazwa gatunkowa
w Polsce w woj. śląskim
Andromeda polifolia VU
Carlina acaulis LR”
Chimaphilla umbellata VU>
Doronicum austriacum LR/VU*
Drosera rotundifolia V LR
Epipactis atrorubens VU/
Ledum palustre LR
Listera ovata VU˚
Lysimachia thyrsiflora LR
Malaxis monophyllos V CE٭
Moneses uniflora LR
Oxycoccus palustris VU
Polygonatum verticillatum LR/VU*
Utricularia minor V LR
Vaccinium uliginosum LR
Ryc. 43. Procentowy udział we florze rezerwatu gatunków zagrożonych i rzadkich w województwie śląskim
Ryc. 44. Procentowy udział we florze rezerwatu gatunków zagrożonych i rzadkich w Polsce
Ryc. 45. Procentowy udział gatunków starych
lasów liściastych we florze rezerwatu Ryc. 46. Procentowy udział gatunków górskich we florze rezerwatu
Gatunki górskie
Na terenie rezerwatu „Dolina Żabnika” odnotowano występowanie 9 gatunków górskich (Alnus incana, Calamagrostis villosa, Cardaminopsis halleri, Chaerophyllum hirsutum, Doronium austriacum, Malaxis monophyllos, Polygonatum verticillatum, Sambucus racemosa, Senecio ovatus), co stanowi blisko 3 % flory tego obiektu (Ryc. 46).
Grupy socjologiczno-ekologiczne
Duży udział we florze rezerwatu mają gatunki z grupy acydofilnych dąbrów, borów mieszanych, borów świerkowych oraz zastępczych dla nich zbiorowisk porębowych, łąkowych i murawowych (15% flory), żyznych lasów liściastych i zbiorowisk krzewiastych (14% flory) oraz świeżych i umiarkowanie wilgotnych łąk (14% flory). Mniej liczne są gatunki związane z bagnistymi olszynami i torfowiskami (10% flory) oraz wilgotnymi łąkami i zbiorowiskami ziołoroślowymi (9% flory). Pozostałe gatunki, należące do 11 grup socjologiczno-ekologicznych, stanowią łącznie 38% flory rezerwatu (Tabela 42, Ryc. 47).
Gatunki obce (antropofity)
We florze omawianego rezerwatu stwierdzono występowanie 10 kenofitów, co stanowi ponad 3% flory tego obiektu (Tabela 46, Ryc. 48). Większość odnotowana została na pojedynczych stanowiskach, usytuowanych głównie wzdłuż ścieżek leśnych.
Do gatunków obcych rosnących w większych skupieniach na obrzeżach rezerwatu, wzdłuż ścieżek leśnych, a także we wnętrzu płatów leśnych należy Padus serotina i Quercus rubra (Mapa XVI).
Zastosowane wskaźniki antropofityzacji flory osiągają następujące wartości:
* wskaźnik antropofityzacji całkowitej – 3,22
* wskaźnik antropofityzacji trwałej – 3,22
Ryc. 47. Procentowy udział grup socjologiczno-ekologicznych we florze rezerwatu
Ryc. 48. Procentowy udział antropofitów we florze rezerwatu
Tabela 46. Gatunki obcego pochodzenia oraz zajmowane przez nie siedliska Typ siedliska Nazwa gatunkowa Grupa
geograficzno-historyczna
drogi i ścieżki
leśne
obrzeża
rezerwatu płaty
leśne wysypiska śmieci
Conyza canadensis Kn +
Juncus tenuis Kn +
Lupinus polyphyllus Kn + +
Malus domestica Kn +
Padus serotina Kn + + +
Pinus banksiana Kn +
Quercus rubra Kn + + +
Robinia pseudoacacia Kn + +
Solidago canadensis Kn +
Solidago gigantea Kn +
Gatunki nieodnalezione
W trakcie prowadzenia badań nie udało się potwierdzić występowania 65 gatunków roślin naczyniowych podawanych przez wcześniejszych autorów z terenu rezerwatu (Tabela 47).
Tabela 47. Lista gatunków, których występowania nie potwierdzono w trakcie prowadzonych badań Alopecurus geniculatus, Astrantia major, Blysmus compressus, Bromus inermis, Carex canescens, C. davalliana, C. elata, C. flava, C. scandinavica, C. viridula, Centaurium erythraea, C. pulchellum, Cerasus avium, Chelidonium majus, Cirsium rivulare, Convolvulus arvensis, C. tectorum, Danthonia decumbens, Epilobium roseum, Epipactis palustris, E. x schmalhauseni, Euphrasia rostkoviana, Fallopia convolvulus, F. psammophila, Fragaria moschata, Fraxinus pennsylvanica, Galium boreale, Genista pilosa, Gentiana pneumonanthe, Gymnocarpium dryopteris, Holcus mollis, Impatiens parviflora, Inula britannica, Lembotropis nigricans, Parnassia palustris, Pedicularis palustris, Petrorhagia prolifera, P. saxifraga, Pimpinella major, Pinguicula vulgaris, Polygonatum odoratum, Polygonum bistorta, P. lapathifolium subsp. lapathifolium, P. lapathifolium subsp. pallidum, Potamogeton crispus, P. pectinatus, Rhinanthus serotinus, Rhynchospora alba, Sagina procumbens, Salix viminalis, Schoenoplectus lacustris, Scorzonera humilis, Scrophularia umbrosa, Senecio vernalis, Sparganium erectum, Stachys sylvatica, Stellaria palustris, Thelypteris palustris, Tofieldia calyculata, Torilis japonica, Valeriana simplicifolia, Veratrum lobelianum, Vicia hirsuta, Viola arvensis, Viscaria vulgaris.