Rola pracowników wiedzy w przedsiębiorstwie

rozważając omówione poprzednio aspekty, powinno się mieć na uwadze, iż samo osiągnięcie możliwie najbardziej efektywnego poziomu działań nie gwarantuje przed‑

siębiorstwu pełnego powodzenia podczas realizacji codziennych działań co więc jeszcze ma wpływ? próba generalizacji powodzenia zarządzania przedsiębiorstwem jest bardzo trudna ze względu na różnorodność czynników oddziałujących na każdy jego element, a przede wszystkim na każdy zespół przykładowo, można się zasta‑

nawiać, jak wielki wpływ na powodzenie wszystkich podjętych działań ma zorgani‑

zowany przepływ informacji pomiędzy pracownikami zatrudnionym do realizacji określonego działania nie należy jednak ograniczać tego czynnika tylko i wyłącznie do działań wewnątrzinstytucjonalnych, ale trzeba także odnieść się do jakości oraz przede wszystkim efektywności informowania otoczenia zewnętrznego o etapach realizacji poszczególnych działań lider zespołu, określany w tym właśnie przypadku mianem pracownika wiedzy, jest ważną osobą dla realizacji wszyskich przedsięwzięć – może być opiekunem, doradcą, mentorem, a nawet sędzią

istotny jest fakt, iż od pracowników, którzy mają największy wpływ na funkcjo‑

nowanie przedsiębiorstwa,wymaga się także już skuteczności, która do tej pory była zajęciem zarezerwowanym tylko dla kierowników różnych szczebli zatem staje się nieważne, gdzie dany pracownik pracuje, gdyż coraz częściej oczekuje się do niego, że doprowadzi do zrobienia tego, co należy, czyli oczekuje się od niego skuteczności prowadzi to do tego, iż pracowników wiedzy widać coraz częściej na stanowiskach kierowniczych, gdyż w XXi w wybitna inteligencja połączona z wyobraźnią jest coraz bardziej powszechna ale nie wydaje się, aby istniał jakiś związek między efektyw‑

nością człowieka a jego wiedzą, inteligencją czy wyobraźnią do tego potrzebna jest jeszcze ciężka systematyczna praca oraz posiadanie „tego czegoś”, co decyduje o przy‑

należności pracownika do grupy pracowników wiedzy bądź nie sama inteligencja,

17 t kowalski, Pojęcie i cechy pracownika wiedzy, „studia lubuskie” 2011, t Vii, s 321

Michał Igielski

140

wyobraźnia i wiedza to bogactwo, można powiedzieć, że podstawowe, ale tylko skuteczność obraca je w oczekiwane rezultaty¹⁸

Wobec pracy pracowników wiedzy nie da się zastosować instrumentów pomiaru rozwiniętego dla oceny pracy ręcznej – od organizacji produkcji do kontroli jakości praca takiego pracownika nie może być poddana ścisłemu i szczegółowemu nad‑

zorowi można mu jedynie pomóc powinien on kierować sam sobą i – co ważne – musi sam siebie kierować w stronę wydajności oraz wkładu myślowego, czyli ku efektywności należy też pamiętać, że pracownik wiedzy nie wytwarza z reguły czegoś, co samo przez się jest efektywne nie wytwarza fizycznego produktu – „produkuje”

wiedzę, idee, informacje zanim te produkty nabiorą realnego kształu, ktoś inny musi je potraktować jak materiał wyjściowy i przekształcić w realny produkt¹⁹

kolejnym warunkiem, który firma musi spełnić, aby umożliwić pracownikom wiedzy pełnienie przez nich roli innowatorów, to kwestia budowania zaangażowania pracowniczego W literaturze przedmiotu spotyka się wiele definicji zaangażowania najogólniej ujmując, o zaangażowaniu można mówić wówczas, gdy pracownicy są szczerze zainteresowani i zaabsorbowani swoją pracą, a przede wszystkim wtedy, kiedy podejmują dodatkowe działania na rzecz firmy, wykraczające poza ich for‑

malne obowiązki²⁰

aby móc ocenić, czy udział pracownika wiedzy w pracy całego zespołu jest racjonalny i optymalny, aby usprawniać i projektować narzędzia do właściwego zarządzania tą grupą pracowników, grupą nierzadko sobie zupełnie obcych ludzi, aby badać przyczyny i warunki zaangażowania pracowników wiedzy w realizację działań przedsiębiorstwa, należy dysponować odpowiedniemi narzędziami

to właśnie produktywność pracowników wiedzy stanowi jedno z największych wyzwań organizacji w XXi w tak samo jak najważniejszym i najbardziej unikalnym wkładem zarządzania w XX w był 50‑ krotny wzrost produktywności pracowników gospodarki industrialnej (manual workers), w XXi w będzie to wkład pracowników wiedzy²¹

zanim jednak w ogóle podejmie się dyskusje i rozważania na temat zwiększania produktywności pracowników wiedzy, ważne jest, aby zdefiniować, czym właściwie jest produktywność i w jaki sposób rozróżnia się produktywność pracowników ery industrialnej i pracowników wiedzy

18 p f drucker, Menedżer skuteczny, op cit , s 15

19 ibidem, s 18–20

20 m armstrong, Zarządzanie wynagrodzeniami, oficyna Wolters kluwer business, kraków 2009, s 123

21 p f drucker, The Future that Has Already Happened, „harvard business review” 1997, septem‑

ber–october, s 116

Zakończenie

rozważając pojęcie i cechy pracownika wiedzy, należy dostrzec jego dużą rolę w nowoczesnych organizacjach powinno się też zaznaczyć, że możliwość korzystania z nich nie ogranicza się tylko do zatrudniania najlepszych, ponieważ realizowanie koncepcji wykorzystywania pracowników wiedzy wymaga też sprawnych systemów adaptacji nowo zatrudnionych pracowników

pracownik wiedzy to nie stanowisko, na które zatrudnia się pracownika, to raczej pozycja, do której zatrudniony dochodzi, zdobywając umiejętności rozwiązywania problemów i osiągając wysoki poziom rozumienia organizacji, dla której się pracuje przekształcenie całej polityki personalnej wokół osi, jaką stanowi pracownik wiedzy, powinno więc dotyczyć pracowników zarówno nowych, jak i już zatrudnionych, o róż‑

nym poziomie zaawansowania w uzyskiwaniu pozycji pracownika wiedzy²² zdaniem autora niniejszego rozdziału, warto jest podjąć tego typu działania, gdyż pracownicy wiedzy to kapitał, dzięki któremu wysoko rozwinięte społeczeństwa i gospodarki takich krajów, jak usa, japonia czy państwa europy zachodniej, zawdzięczają swoje pozycje konkurencyjne na rynku globalnym

Bibliografia

armstrong m , Zarządzanie wynagrodzeniami, oficyna Wolters kluwer business, kraków 2009

czubasiewicz h , Pracownicy wiedzy jako wyzwanie dla zarządzania zasobami ludzkimi, w: Globalizacja a społeczne aspekty przeobrażeń i zmian organizacyjnych, red a potocki, difin, Warszawa 2009

davenport t h , Thinking for a Living How to Get Better Performance and Results from Knowledge Workers, harvard business school press, boston 2005

davis g b , parker c a , The Doctoral Dissertation. Systematic Approach, barron’s educa‑

tional series, inc , new york 1997

drucker p f , Management. Tasks, Responsibilities, Practices, truman talley books, new york 1986

drucker p f , Menedżer skuteczny, Wyd nowoczesność, Warszawa 2006

drucker p f , The Future that Has Already Happened, „harvard business review” 1997, september–october

22 h czubasiewicz, Pracownicy wiedzy jako wyzwanie dla zarządzania zasobami ludzkimi, w: Glo‑

balizacja a społeczne aspekty przeobrażeń i zmian organizacyjnych, red a potocki, difin, Warszawa 2009, s 247–249

Michał Igielski

142

gajdzik b , Cechy, miejsce i rola pracownika wiedzy w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy przedsiębiorstwa produkcyjnego, „zeszyty naukowe Wyższej szkoły zarządzania ochroną pracy w katowicach” 2011, nr 1(7)

gomułka s , Innowacje i trwałość wzrostu polskiej gospodarki, „nauka i szkolnictwo Wyż‑

sze” 2005, nr 1

kowalski t , Pojęcie i cechy pracownika wiedzy, „studia lubuskie” 2011, t Vii

loose m , Parki naukowe w świetle doświadczeń polskich, „ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa” 2004, nr 117

mamica ł , Analiza porównawcza zasobów determinujących możliwości prowadzenia w Polsce polityki innowacyjnej, „zarządzanie publiczne” 2007, nr 1

misiak t , Aktywność innowacyjna a wzrost gospodarczy, „prace naukowe akademii eko‑

nomicznej we Wrocławiu” 2006, nr 1116

morawski m , Problematyka zarządzania pracownikami wiedzy, „przegląd organizacji”

2003, nr 1

moszkowicz m , Sfera B+R w Polsce – marginalizowany sektor gospodarczy, politechnika Wrocławska, Wrocław 2005

perechuda k , Dyfuzja wiedzy w przedsiębiorstwie sieciowym. Wizualizacja i kompozycja, akademia ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław 2007

perechuda k , Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo naukowe pWn, Warszawa 2005

Wagner ‑staszewska t , Modne hasło czy sposób na sukces, „nowe życie gospodarcze”

2007, nr 1(433)

trocki m , grucza b , ogonek k , Zarządzanie projektami, pWe, Warszawa 2003