Rozmieszczenie sieci w 1984 r

Poziom obsługi w handlu detalicznym jest zależny nie tylko od wielkości sieci ale i od jej rozmieszczenia.

Względy ekonomiczne przesędzaję o tym, że niemożliwe jest równomierne wypo­

sażenie w sieć handlowę miast 1 wsi. Szereg punktów sprzedaży, szczególnie z artykułami tzw. okresowego zakupu może być zlokalizowanych tylko w miastach, będź dużych miejscowościach wiejskich, którymi sę najczęściej ośrodki gminne.

Z sieci tych punktów korzysta nie tylko ludność miast czy wiejskich ośrodków gminnych ale również ludność okolicznych wsi.

t

Województwo krakowskie w końcu 1984 r. liczyło 1205,5 tys. ludności, z czego przypadało na miasto Kraków 740,3 tys. /61,4 %/, na pozostałe miasta 92,7 tys. /7,7 %/ i na wieś 372,5 tys. /30,9 %/. W zakresie obsługi należy jednak uwzględnić również potrzeby osób przyjeżdżających tutaj spoza wojewódz­

twa, w zasadzie do Krakowa, oraz potrzeby ok. 45 tys. osób dojeżdżających stale z terenu województwa do Krakowa w związku z pracą czy nauką. Ponadto łatwość dojazdu do Krakowa z pobliskich miejscowości przyczynia się do zwiększenia tutaj liczby kupujących.

W tych warunkach udział sieci handlowej miasta Krakowa, wynoszący 62,0 % tj. 5,1 punktów na 1000 ludności, jest na pewno za niski. Ponadto rozmieszcze­

nie sieci w obrębie miasta jest bardzo nierównomierne. Na 1000 ludności przypada w dz. Śródmieście 10 punktów sprzedaży, tj. prawie 3-krotnle więcej niż w każdej innej dzielnicy - przy 5,1 punktu w całym mieście.

Pozostałe miasta mają stosunkowo dobrze rozbudowaną sieć handlu detalicz­

nego, jej udział w wielkości wojewódzkiej wynosi 13,2 % wobec 7,7 % udziału w liczbie ludności. V/ każdym z tych 9 miast liczba punktów sprzedaży na 1000 ludności jest większa niż w Krakowie i wynosi od 13,5 w Dobczycach i 12,0 w Proszowicach do 5,6 w Sułkowicach - przy przeciętnej 8,6 punktów.

Ponadto organizacje handlowe kierują do tych miast stosunkowo dużą masę towarową, starając się w ten sposób przeciwdziałać tendencji do kupowania w Krakowie.

Na wsi mieszka 30,9 % ludności a obsługuje Ją 24,8 % sieci handlowej, przy ,czym na 1000 ludności przypadają 4 punkty sprzedaży. Sytuacja w poszczególnych

gminach jest zróżnicowana: ponad 6 punktów na 1000 ludności Jest w Alwerni, Drwini, Gołczy, w Nowym Brzesku, Raciechowicach, Radziemicach, Skale, podczas gdy poniżej 3 punktów notuje się w Biskupicach, Liszkach, Mogilanach, Świątnikach Górnych, Wieliczce i Wielkiej Wei /są to z reguły gminy w pobliżu dużych miast/.

Dużą rolę na terenach wiejskich odgrywa również odległość od punktu sprze­

daży. Na 100 km2 przypadają przeciętnie 541 punkty sprzedaży, przy rozpiętości od 107 w Świątnikach Górnych i 100 w Alwerni do 32 w Biskupicach i 28 w Słomnikach.

Sytuację w poszczególnych miastach i gminach przedstawia się poniżej :

Miacta, Gminy

Punkty sprzedaży detalicznej na 2 100 knC

na 1000 ludności

WOJEWÓDZTWO 6066 3254,1 1205471 370,4 186 5,0

Miasta razem 4562 459,7 833029 1812,1 992 5,5

Kraków 3758 321,7 740256 2301,1 1168 5,1

dz.Krowedrza 626 67,3 164694 2447,2 930 3,8

dz.Nowa Huta 779 106,0 221675 2091,3 735 3,5

dz.Podgórze 706 130,5 186658 1430.3 541 3,8

dz.Śródmieście 1647 17,9 167229 9342,4 9201 9,8

Dobczyce 56 13,0 4140 318,5 431 13,5

Krzeszowice 74 7,2 8334 1157,5 1028 8,9

Myślenice 192 30,1 16864 560,3 638 11,4

Niepołomice 47 27,1 6094 224,9 173 7,7

Proszowice 83 7,2 6920 961,1 1153 12,0

Skawina 141 20,5 22979 1120,9 688 6,1

Słomniki 50 3.4 4633 1362,6 1471 10,8

Sułkowice 29 16,1 5144 319,5 180 5,6

Wieliczka 132 13,4 17665 1318,3 985 7.5

Miasta, Grainy

Punkty

sprzeda- Powierz- chnia w km2

Ludność Ludność«

Punkty sprzedaży detalicznej__

ży deta­

licznej ogółem

ha 1 km“

' na « i00 km“

na 1000 ludności

Wieś razem V

1504 2794,4 372442 133,3 54 4,0

Alwernia 75 75,3 11674 155,0 100 6,4

Biskupice 13 41,0 7014 171,1 32 1.9

Czernichów 59 83 ,8 11343 135,4 70 5,2

Dobczyce 23 53 ,6 7013 130,8 43 3,3

Drwinia 3& 108,8 5912 54,3 33 6,1

Gdów 80 108,5 13913 128,2 74 5,8

Gołcza 47 90,3 6878 76,2 52 6,8

Igołomia-Wawrzeń-czyce 27 62,6 7488 119,6 43 3,6

Iwanowice 31 70,6 7499 106,2 44 4,1

Jerzmanowice-Przeginia 35 68,4 9712 142,0 51 3.6

Kłaj i 45 83,1 9972 120,0 54 4,5

Kocmyrzów-Luborzyca • 43 87,2 12000 137,6 49 3,6

Koniusza 38 88,5 8415 95,1 43 4,5

Krzeszowice 98 132,1 22333 169,1 74 4,4

Liszki 36 72,0 13367 185,7 50 2,7

Michałowice 27 51,3 6160 120,1 53 4,4

Mogilany 21 43,5 8136 187,0 48 2'6.

Myślenice 53 123,6 17721 143,4 43 3,0

Niepołomice 40 68,0 11904 175,1 59 3,4

Nowe Brzesko 43 54,5 5850 107,3 79 7,4

Pcim 35 88,6 8611 97,2 40 4.1

Proszowice 40 92,6 10174 109,9 43 3,9

Raciechowice 38 61,0 5488 90,0 62 . 6-9

Radziemice 23 57,8 3506 60,7 40 6,6

Siepraw 28 31,9 6321 198,2 88 4,4

Skała 61 74,3 8524 114,7 82 7,2

Skawina 49 79,7 15469 194,1 61 3,2

Słomniki 30 108,0 9281 85,9 28 3,2

Sułkowice z 21 44,4 5882 132,5 47 3.6

Sułoszowa 21 53 ,4 6141 115,0 39 3,4

Swiętniki Górne 22 20,6 7571 367,5 107 2,9

Tokarnia 26 68,9 6383 92,6 38 4,1

Trzycięż 38 96,6 7438 77,0 39 5.1

Wieliczka 53 86,7 . 24371 281,1 61 2.2

Wielka Wie ś 18 48,1 7544 156,8 37 2,4

Wiśniowa 31 67,1 5653 84,2 46 5,5

Zabierzów 68 99,6 19360 194,4 68 ^3,5

Zielonki 32 48,4 10421 21.5 66 3,1

3. Sieć sklepów.

Podstawowy sieć punktów sprzedaży detalicznej stanowię sklepy. w końcu 1984 roku było 3554 sklepów tJ. 58,6 % ogólnej liczby punktów sprzedaży detalicznej, w tym 3043 sklepów w handlu uspołecznionym, tj. 62,2 % ogólnej liczby uspołecz­

nionych punktów sprzedaży detalicznej .

W porównaniu z końcem 1983 roku liczba sklepów wzrosła o 34, w tym w handlu uspołecznionym tylko o 3 sklepy. Natomiast w porównaniu z 1980 r. nastąpił wzrost 0 229 sklepów, w tym w handlu uspołecznionym o 45 sklepów, a w porównaniu z 1975 r. wzrost o 231 sklepów ale w handlu uspołecznionym spadek o 53 sklepy.

Powierzchnia ogólna sklepów uspołecznionych w końcu 1984 roku wynosiła 329,9 tye.m2, była większa w porównaniu z 1983 r. o 6,6 tys.m2 tj. o 2,0 %, w porównaniu z 1980 r. większa o 29,6 tys.m2 /o 9,9 %/, a w porównaniu z 1975 r.

większa o 70,0 tys.m2 /o 26,9 %/.

Na 1000 ludności przypadało w końcu 1984 roku - 274 m2 powierzchni ogólnej sklepów uspołecznionych /w 1983 roku - 270 m2, w 1975 roku - 232 m2/,

W latach 1975 - 1984 zwiększała się przeciętna powierzchnia 1 sklepu i tak:

w 1984 r. wynosiła ona 108,4 m2, podczas gdy w 1983 r. - 106,3 m2 w 1980 r. - 100,2 m2, a w 1975 r. - 83,9 m2.

Strukturę branżową sklepów uspołecznionych w 1984 r. obrazuję dane zamiesz­

czone w poniższej tablicy :

Powierzchnia w m2

Prze- clętne zet

rud-Wyszczególnienie Liczba

akie-pów

ogólna w tym użytkowa

i na 1 e klep nlenle

Sklepy ogółem 3043 108,4 62.1 3,6

Sklepy z artykułami częstego zakupu 1919 92,2 51,2 3.3 z tego: z towarami żywnościowymi 1156 108,2 58,8 4.3

w tym :

supersamy 17 1114,0 560.8 26,6

ogólnospożywcze 598 110,7 60,6 4.2

mięsno-wędliniarekie 188 70,6 40,6 3,3

alkoholowe 42 59.3 29,7 2.3

piekarniczo-nabiałowe 81 47,1 30.9 2,9

z towarami nieżywnościowymi 229 90,9 49,1 3,1

spożywczo-przemysłowe

/mieszane/ 330 68,9 41,2 1.3

punkty sprzedaży pomocniczej

/PSP/ 204 40,8 26,3 1,0

Sklepy z artykułami okresowego

zakupu 1124 136.1 80,6 4.1

w tym :

związanym z ubiorem 484 97,2 60,5 3,8

do wyposażenia i'"wykończenia

mieszkań 135 189,9 109,3 3,5

dla zaspokojenia potrzeb wypoczynku,

aportu i turystyki 335 79,3 46,5 3,3

Udział sklepów uspołecznionych z towarami nieżywnośclowymi /44,4 %/ jest wyższy niż przeciętny w kraju /37,8 %/, a sklepów z towarami różnymi niższy /17,6 % wobec 23,8 %/ - przy równym udziale sklepów z, towarami żywnościowymi /38,0 %/. Jest to wynikiem wyższego od przeciętnego w kraju stopnia urbanizacji.

Przeciętna powierzchnia ogólna sklepu jest większa niż w całym kraju /108 m2 wobec 102 m /, natomiast przeciętna liczba zatrudnionych w 1 sklepie jest równa krajowej. W warunkach większej przeciętnej krajowej liczby ludności przypadajęcej na 1 sklep oraz wyższej przeciętnej wartości sprzedaży oznacza to większe obcią­

żenie pracowników sklepów w województwie.