SAMOWYSTARCZALNY ENERGETYCZNIE PARK WODNY TROPIKALNA WYSPA - MODELOWY PRZYKŁAD WYKORZYSTANIA TROPIKALNA WYSPA - MODELOWY PRZYKŁAD WYKORZYSTANIA

TANICH ŹRÓDEŁ ENERGII ODPADOWEJ I ODNAWIALNEJ*

Prezentowany projekt parku wodnego w Marklowicach jest modelowym przykładem rewitalizacji terenu po-przemysłowego przejętego od kopalni przez gminę. Ponieważ teren znajduje się w samym centrum gminy, w sąsiedztwie głównych obiektów publicznych, stał się on cennym obszarem dla dokonania przekształceń. Projekt posiada wiele nowatorskich, godnych do naśladowania rozwiązań. Przekształcono zdegradowany teren po-kopalniany na centrum rekreacyjno-sportowo-usługowe, zmieniając oblicze centrum gminy.

Jednocześnie zagospodarowano w 100% emitowany przez kopalnię do atmosfery metan, wykorzystując go do produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom technicznym zespół Tropikalna wyspa” będzie samowystarczalny energetycznie. Projekt został doceniony i wyróżniony w konkursie pt. „TECHNO-ŚLĄSK” organizowanym przez Urząd Wojewódzki w Katowicach /25 luty 2005/.

• CZY JEST MOŻLIWE ABY BUDYNEK BYŁ SAMOWYSTARCZALNY ENERGETYCZNIE?

• CZY MOŻNA PRODUKOWAĆ I POZYSKIWAĆ NA WŁASNE POTRZEBY TANIĄ ENERGIĘ?

Tak, jest to możliwe pod warunkiem, że obiekt zlokalizowany jest na Śląsku w pobliżu kopalni. Gaz kopalniany metan jako produkt odpadowy emitowany do atmosfery może zasilać agregaty kogeneracyjne, w rezultacie czego uzyskujemy energię cieplną i elektryczną. Jakie inne rodzaje energii możemy wykorzystać? Oczywiście energie odnawialne: ciepłotę ziemi (pozyskiwaną za pomocą pomp ciepła) oraz energię słoneczną (przetwarzaną w bateriach słonecznych). W rozdziale opisano przykład projektu komercyjnej inwestycji zespołu rekreacyjno-sportowo-usługowego „Tropikalna Wyspa”, zlokalizowanego w gminie Marklowice (woj. śląskie), w którym wykorzystano tanie źródła energii odpadowej i odnawialnej. Zespół o powierzchni ponad 13.000 m² dzięki dogodnej lokalizacji i rozwiązaniom projektowym stał się samowystarczalny energetycznie. Własna siłownia cieplna będzie produkowała na potrzeby kompleksu i innych obiektów gminnych energię elektryczną i cieplną. Jednocześnie w przyszłości pozwoli to na znaczne obniżenie kosztów eksploatacji, a tym samym spowoduje, że inwestycja jaką jest park wodny będzie mogła samo-finansować się bez dotacji gminy, a być może i generować zyski. Niskie koszty eksploatacji dają zespołowi większe szanse na rynku związane z walką o klienta i rywalizacją z obiektami konkurencyjnymi już funkcjonującymi oraz tymi, które mogą powstać w niedalekiej przyszłości. Niskie koszty energii to także możliwość zaplanowania ponad 100 atrakcji wodnych, ciągłego funkcjonowania fontann, wodospadów, fali wodnej, a także ciekawego oświetlenia nocnego itp. Prezentowany projekt jest modelowym i nowatorskim przykładem rewitalizacji terenów po-przemysłowych, po-kopalnianych.

Projekt otrzymał w marcu 2005 roku wyróżnienie w konkursie „TECHNO-ŚLĄSK”

organizowanym przez Urząd Wojewódzki w Katowicach, „Trybunę Górniczą”, koncern Vattenfall, oraz Górnośląski Zakład Elektroenergetyczny w Gliwicach.

* autor: Klaudiusz Fross

Politechnika Śląska, Katedra Architektury Obiektów Biurowych i Strategii Projektowania redakcja: Cezary Kolasa

Podstawowe dane zespołu „Tropikalna Wyspa”

Zespół rekreacyjno–sportowo-usługowy jest wielofunkcyjnym centrum nastawionym na publiczną rekreację i rozrywkę, a w szczególności na rekreację wodną. Ze względu na swoją wielkość, wielofunkcyjność i bogactwo usług zespół ma znaczenie ponadregionalne – zasięg o promieniu do 50 km.

Zespół tworzy 7 budynków: basen kryty sportowy, basen kryty rekreacyjny, wieża widokowa, pasaż handlowo-usługowy, kręgielnia. Obiektami pomocniczymi są: siłownia cieplna na gaz metan i scena zadaszona z zapleczem.

Tab. 5.4. Dane podstawowe zespołu PODSTAWOWE DANE

Inwestor Urząd Gminy Marklowice

generalny projektant EURO PROJEKT DR FROSS

fross@fross.pl

projekt architektoniczny dr ok.arch. Klaudiusz Fross

rozwiązania energetyczne dr ok. Piotr Ostrowski

z zespołem szacowany koszt całościowy inwestycji 60-80 mln netto szacowany koszt części budowlanej 35 mln netto koszt siłowni cieplnej, instalacji energooszczędnych:

baterii słonecznych i pomp ciepła 6,5 mln pln netto pole powierzchni zagospodarowanego terenu 4,5ha

pole powierzchni zabudowy 6 800m²

pole powierzchni funkcjonalnej zespołu 13.816,98m² pole powierzchni basenu krytego sportowego 5 808,41 m² pole powierzchni basenu krytego rekreacyjnego

z pasażem handlowo-usługowym 6.721,09 m²

ilość budynków i obiektów budowlanych 7

pojemność budynków kompleksu ok. 1000 osób

pojemność basenów ok. 400 osób

łączna powierzchnia wody w basenach 2 186,75m² pole powierzchni wody w basenach krytych 1 376,75m² pole powierzchni wody pływalni krytej sportowej 530,75m² pole powierzchni wody pływalni krytej rekreacyjnej 846,00m² pole powierzchni wody w basenach zewnętrznych 810,00m² ilość miejsc parkingowych – samochody osobowe 150 ilość miejsc parkingowych – samochody autokary 16

ilość miejsc parkingowych – rowery 55

Główne przesłanki i priorytety projektowe

Główne przesłanki powstania zespołu „Tropikalna Wyspa”:

• Dostępność tanich odpadowych źródeł energii w postaci gazu kopalnianego – metanu, oraz wykorzystanie innych odnawialnych źródeł energii.

• Dobra lokalizacja Marklowic (bliskość miast: Wodzisław Śląski, Rybnik)

• Restrukturyzacja terenu po-przemysłowego (po-kopalnianego) w centrum gminy.

• Aktywizacja lokalnej przedsiębiorczości.

• Stworzenie dodatkowych (poza górnictwem) 100 atrakcyjnych miejsc pracy.

• Uzupełnienie dobremu wizerunku estetycznego samego centrum gminy.

• Obniżenie kosztów utrzymania inwestycji przez wykorzystanie tanich źródeł energii.

• Pozyskanie dodatkowych funduszy (ekologicznych, strukturalnych) w tym unijnych na finansowanie lub dofinansowanie zamierzenia.

• Nastawienie gminy na rozwój turystyki, sportu i rekreacji.

Projektanci założyli trzy główne elementy istotne przy planowaniu, programowaniu i projektowaniu kompleksu.

Są to:

• atrakcyjna forma zewnętrza,

• samowystarczalność energetyczna,

• maksymalna ilość atrakcji.

Założone priorytety będą miały zdaniem projektantów i inwestora w przyszłości ogromne znaczenia dla funkcjonowania zespołu, pozyskiwania klientów, utrzymania pozycji na rynku, obniżenia kosztów utrzymania.

Atrakcyjna forma zewnętrza

Zespół poprzez formy zewnętrzne sam siebie reklamuje. Elewacje potraktowano jako opakowanie produktu, gdzie od jego atrakcyjności zależy rentowność przedsięwzięcia.

Samowystarczalność energetyczna

Aby w przyszłości obniżyć koszty eksploatacji zdecydowano się na nowatorskie rozwiązania energooszczędne i ekologiczne.

Maksymalna ilość atrakcji

Zaplanowano tutaj „ponad 100” różnych atrakcji. Na taką ilość i różnorodność atrakcji pozwala niski koszt własnej energii zarówno cieplnej jak i elektrycznej.

Rys. 5.16.

Widok Tropikalnej Wyspy

Charakterystyka energetyczna zespołu

Interesująca jest charakterystyka energetyczna zespołu. Ze względu na przyjęte rozwiązania techniczne można uznać je za pionierskie w skali kraju i godne do naśladowania dla dalszych inwestycji. Uzyskanie samowystarczalności energetycznej było możliwe ze względu na bliskość szybu kopalnianego oraz zapewnienia dostaw gazu metanu.

Tab. 5.5. Bilanse mocy Obliczono zapotrzebowanie energetyczne Zespołu:

- zainstalowana moc elektryczna – 1 600 kW - zainstalowana moc cieplna – 1 654 kW w tym:

- wysokotemperaturowa 80/60 dla ogrzewania i wentylacji – 920 kW - niskotemperaturowa 60/30 dla technologii basenowych i c.w.u. – 734 kW Tabela 5.6 Energia ze źródeł odnawialnych

POZYSKANIE I PRODUKCJA ENERGII ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH