W okupacyjnej rzeczywistości, a potem walce znalazła się także rodzona i jedyna siostra Marylki, od dwa lata od niej młodsza, Sławomira, drugie imię Jani-na, urodzona w dniu 11 czerwca 1922 r. w Wymyślinie256. Do szkoły powszechnej uczęszczała do Szkoły Ćwiczeń przy Liceum Ogólnokształcącym (do 1936 r. Se-minarium Nauczycielskie) w Wymyślinie. Szkołę średnią rozpoczęła z Gimnazjum im. R. Traugutta w Lipnie, gdzie przyjaźniła się z późniejszą łączniczką AK, Alicją Czajka z Lipna, a następnie w Żeńskim Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Toru-niu. Wykazywała duże zainteresowania muzyczne, stąd pobierała prywatne lekcje gry na fortepianie. Należała także do harcerstwa.
Sławomira Janina Sobocińska
256 USC-S, Księga urodzeń 1922, akt nr 150; K. Wojtowicz, Marylka…, s. 128 podaje datę urodzenia na 22 czerwca.
Sławomira i Maria Sobocińskie z grupą skępskiej młodzieży, na zdjęciu poza tym:
Edward Jóźwiński, Tadeusz Klemasz, siostry Grabowskie oraz Genia (późniejsza żona Zbigniewa Klubińskiego), zdjęcie z czasów okupacji przedstawiające zabawę, w istocie
był to rodzaj ćwiczeń wojskowych.
Grób Natalki i Halinki Paśniewskich, których śmierć w 1936 i 1938 r.
poruszyła dorastających rówieśników w Skępem
Zabytkowy budynek Nadleśnictwa Skępe, gdzie pracowała siostra Marylki, Sławka, (ujęcie od strony zachodniej)
Płyta nagrobna najbliższych Marylki na grobowcu w Skępem, gdzie 9 listopada 2012 r. złożono Jej doczesne szczątki
W momencie wybuchu wojny, mając zaledwie 17 lat, pomagała matce, Sta-nisławie w niesieniu pomocy uciekinierom, żołnierzom Września, a później osobom poszukiwanym przez Niemców. W następnych miesiącach okupacji, razem z siostrą Marią, w towarzystwie Marii Pasińskiej, przekraczała granicę między Okręgiem Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie, do którego należało Skępe, a Generalnym Guber-natorstwem, docierając do rodziny matki w Warszawie. Stamtąd przywoziła prasę konspiracyjną oraz różne informacje wywiadowcze.
Drugim celem konspiracyjnych wypraw był Toruń. Tam z matką mieszkali cioteczni bracia Sławomiry, Jerzy i Zbigniew Ziemkiewiczowie. Ich ojciec, Antoni Ziemkiewicz był rodzonym bratem Stanisławy Sobocińskiej. Po wybuchu wojny kuzyni chcieli przedostać się za granicę, jednak próba ucieczki nie powiodła się.
Zbigniew zginął, a Jerzy zdołał zbiec i ukryć się u Sobocińskich w Skępem. Po pewnym czasie Sławka zdołała załatwić papiery, które pozwoliły mu na powrót do miejsca zamieszkania. Kontakty między Jerzym Ziemkiewiczem a Sławomirą Sobocińską przez to umocniły się.
Sławka za pośrednictwem kuzyna, Jerzego Ziemkiewicza, do którego dość często jeździła do Torunia, gdzie w mieszkaniu przy ul. Warszawskiej 8 pozna-ła córkę Haliny Krzeszowskiej, Danutę. Halina i Danuta Krzeszowskie mieszkały wraz z babcią Szepetys u siostry babci, Troickiej przy ul. Warszawskiej 8/3 w To-runiu. Niebawem H. Krzeszowska przyjęła od niej przysięgę Armii Krajowej i wy-znaczyła zadania werbowania członkiń do powstającej w Okręgu AK Włocławek Wojskowej Służby Kobiet oraz wykonywania różnych zadań łącznika. Naczelne kierownictwo Komendy Okręgu AK „Pomorze”, które korzystało z konspiracyj-nego lokalu u Haliny Krzeszowskiej w Toruniu, po jej przeszkoleniu, powierzyło ważne zadania łącznikowe, a wśród nich m. in. pilotowanie skoczków spadochrono-wych. Swobodę poruszania się po terenie, m. in. wyjazdy do Lipna, Torunia i Włoc-ławka, poprzez wystawianie „lewych” zezwoleń, zapewniła jej wspomniana już jej koleżanka, Halina Grabowska, urzędniczka w Urzędzie Gminy Skępe, kierownicz-ka sekcji łączności w Obwodzie WSK Lipno, bliskierownicz-ka współpracowniczkierownicz-ka jej siostry, Marii. W 1944 r. w czasie pobytu w Wymyślinie dowódców Okręgu AKL Pomorze jeździła do punktu kontaktowego, prowadzonego przez Barbarę Orszt, pracującą w sklepie tytoniowym we Włocławku. W konspiracji Sławka używała pseudoni-mów: „Janina”, „Janka”, „Sław” i „Wanda”.
W okresie okupacji prowadziła niezorganizowane tajne nauczanie dzieci znajomych i osób zaangażowanych w konspiracji, m. in. synów Marii i Władysława Paśniewskich, mieszkających zaraz za cmentarzem oraz Eugenii Puchalskiej257.
257 Relacja M. Sobocińskiej z 26 lutego 2005 r. udzielona autorowi; K. Wojtowicz, Marylka…, s. 119, 122-123, 129-130; B. Ziółkowski, Tajne nauczenie…, s. 131, gdzie jednak imię Paśniewskiej jako Stanisława.
Przez kilka lat okupacji, przed wywózką na roboty przymusowe, chronił ją przyjaciel ojca, pracujący w urzędzie gminnym w Skępem, Michał Korykowa, jed-nak pod koniec okupacji, gdy Niemcy przygotowywali się do odwrotu, w obliczu spodziewanej klęski III Rzeszy, dalsze manipulowanie w kartotekach osobowych w gminie stało się niemożliwe. W czasie masowej fali wywózek młodych ludzi do pracy przy kopaniu rowów fortyfikacyjnych, tzw. okopów, w październiku 1944 r., została skierowana do obozu pracy w Tłuchówku, Lager II Tülchenhof258. Jako osoba o wątłym wyglądzie i zdrowiu skierowano ją do pracy w kuchni obozowej, gdzie jednak nie zrezygnowała z pracy konspiracyjnej, polegającej tam m. in. na prowadzeniu tajnego nauczania wśród dzieci robotników rolnych, zatrudnionych w tym majątku oraz organizowaniu pomocy żywnościowej dla potrzebujących.
W wyniku kontroli obozu przez oddział Jagdkommando w dniu 26 października 1944 r. znalazła się w grupie sześciu dziewcząt i dwóch młodzieńców wyznaczo-nych na śmierć przez rozstrzelanie. Dzięki pomocy jej siostry, Marii, prawie cudem uniknęła śmierci. Wydobyta z obozu, została ukryta, nie wiedząc do końca wojny, iż obóz opuściła nielegalnie259.
Po wojnie Sławomira Janina Sobocińska (1922-1987), zamężna Warsicka krótko pracowała w szkole podstawowej w okolicach Tłuchowa. Wykorzystując swoje uzdolnienia muzyczne, kontynuowała naukę w przeniesionym z Wilna In-stytucie Muzycznym w Toruniu. Jednak po przeniesieniu z kolei tej placówki do Bydgoszczy, ze względu na trudny dojazd, przerwała w nim naukę. Trudna sytu-acja materialna i rodzinna w związku z aresztowaniem i uwięzieniem Marylki nie pozwoliła jej przyjąć propozycji dyrektora miejscowego Liceum Pedagogicznego, Józefa Kuroczko260, zatrudnienia w Zespole Pieśni i tańca „Mazowsze”. Następnie była księgową w Urzędzie Finansowym w Lipnie, a potem w Nadleśnictwie Skępe.
Dodatkowo przez pewien okres czasu udzielała lekcji gry na fortepianie w Domu
258 AFGEZ. Sygn. Sobocińska Sławomira; K. Wojtowicz, Marylka…, s. 130 pomyłkowo podaje miejsce tego lagru jako Tłuchowo, zamiast Tłuchówek, także Idem, Sobocińska Sławomira Jani-na, [w:] SBKP, cz. 6, s. 149-150.
259 AFGEZ, sygn. K. 573/573/Pom., Sobocińska Sławomira, Dokument podziemny z 4 lipca 1944 r.;
Relacja Marii Sobocińskiej z 2009 r.; T. Pawłowski, Ziemia dobrzyńska. Gmina Tłuchowo – mała ojczyzna, Tłuchowo 1998, s. 24.
W tym dniu Jagdkommando w Tłuchówku rozstrzelało Zbigniewa Mostka (lat 22) z Lipna i Hen-ryka Ruszczaka (lat 21) z Kozierego Rogu.
260 Józef Kuroczko był dyrektorem wymyślińskiego Liceum Pedagogicznego w latach 1945-1949, w 1949 r. odszedł do Jadwisina, siedziby Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze” na stanowisko dy-rektora pedagogicznego tego zespołu. Wspominany był „jako życzliwy młodzieży pedagog, wspa-niały człowiek, niegdyś więziony z bratem, Eustachym, późniejszym sekretarzem ZNP, w Berezie Kartuskiej za lewicową działalność”, zob.: W. Drzewiecki, Liceum pedagogiczne w Wymyślinie…, s. 148 oraz M. Krajewski, U źródeł wiedzy…, s. 99.
Kultury w Lipnie261. Jedyną siostrą bardzo interesowała się Marylka. Z więzienia w Fordonie w liście do ojca prosiła:
„Kochany Tatulku! Proszę Cię bardzo opiekuj się Sławunią, bo chcę że-byście się niczym nie przejmowali i o mnie nie martwili. (…) Sławuniu, przesyłam krzyżyk, bo nie chcę mieć przy sobie nic, bo nie wiem, co będzie”262.
Sławka, bo tak nazywała swoją młodszą siostrę Marylka, mieszkała w Wy-myślinie przy ul. Klasztornej 52, wcześnie przeszła na rentę inwalidzką. Za okupa-cyjną działalność była odznaczona Krzyżem Walecznych, Krzyżem Armii Krajowej i Medalem Wojska Polskiego263. Po nieudanym małżeństwie z Józefem Warsickim (ślub 1954 r., rozwód 1960 r.), zmarła jako osoba samotna, w dniu 31 maja 1987 r.
i podobnie jak jej rodzice (Roman i Stanisława) oraz dziadkowie (Wojciech i Felik-sa), pochowana została w rodzinnym grobowcu na cmentarzu w Skępem264.
261 AFGEZ, sygn. K. 573/573/Pom., Sobocińska Sławomira, Relacje złożone przez Marię Sobociń-ską; USC-S, Akta zgonów 1951, akt nr 36; K. Wojtowicz, Sobocińska Sławomira Janina, [w:]
SBKP, cz. 6, s. 149-150.
262 AFGEZ, sygn. K. 156/156/Pom. I/III, Listy – Niezwykle listy. Korespondencja Marii Sobocińskiej, ps. „Ryśka” z lat 1946-1948, opr. Michał Targowski, Toruń 1999.
263 AFGEZ, sygn. 573/57/ Pom., Sobocińska Sławomira; Legitymacja Krzyża Armii Krajowej z 4 lipca 1978 r.
264 AFGEZ., sygn. 573/57/ Pom., Sobocińska Sławomira; USC-S, Akta zgonów 1987, akt nr 27;
Tablica nagrobna na cmentarzu w Skępem.