Poprawna odpowiedź PPF
Założenie 2. Skupienie uwagi na rozwoju i rozbudowie miast
Przykład z tekstu: ………
………..
Założenie 2. ……….……
………..
Przykład z tekstu: ………
………
Wymagania ogólne
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
7. Kształcenie umiejętności czytania, analizowania i interpretowania literatury […].
8. Kształcenie umiejętności świadomego odbioru utworów literackich […] na różnych poziomach […].
Wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.1. Czytanie utworów literackich. Zdający:
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi;
poddaje ją refleksji;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów […] potrzebne konteksty […].
Zasady oceniania
2 pkt – za poprawne podanie dwóch założeń programowych i zilustrowanie każdego z nich przykładem z utworu.
1 pkt – za poprawne podanie jednego założenia programowego i zilustrowanie go przykładem z utworu.
0 pkt – za odpowiedź niepoprawną lub niepełną albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi ocenione na 1 pkt
• Założenie 1. Pokazywanie codziennego, naturalnego świata
Przykład z tekstu: „Miasto kołami woła, turkot zajeżdża do uszu robotników, który zarobiony dzień niosą na plecach”
Założenie 2. Pokazanie zgiełku, panującego ścisku, upychanych” na siłę” elementów.
Przykład z tekstu: „Ulice – od rogu do rogu zalewają domy, domów – po dachy przybrało, Nadmiar dzieło po dach wyprowadza co dnia”
• Założenie 1. Fascynacja rozwojem maszyn i przemysłu
Przykład z tekstu: „Miasto kołami woła, turkot zajeżdża do uszu robotników (…)”
Założenie 2. Skupienie uwagi na rozwoju i rozbudowie miast
Przykład z tekstu: „Ulicę – od rogu zalewają domy/domów – po dachy przybrało, nadmiar dzieło po dach wyprowadza co dnia”.
Zadanie 39. (0–2)
Zapoznaj się z poniższym fragmentem utworu.
Stefan Żeromski.
Przedwiośnie
Idąc ulicami miasta, gdy mgła zimowa zwisała nad opuchłymi domami, Cezary wodził się za bary ze swoją duszą. […]
Cóż mógł poradzić na to wszystko – sam jeden? […]
Wyszedł na szeroką ulicę. Było tu pełno ludzi, rozbryzgujących nogami rzadkie błoto.
Śnieg z ulic pozgarniany tworzył jakoweś szańce wzdłuż chodników. Ludzie pomykali tymi chodnikami. Nogi ich tonęły w wilgoci i brudzie, a głowy zanurzały się we mgłę wielkomiejską.
Wszyscy razem tworzyli dziwaczną fantasmagorię człowieczego życia. W głowie Cezarego huczały słowa oskarżeń. W jego uszy wrzynał się śmiech wszystkich tamtych. Oskarżali go!
Przeciwko niemu kierowali wszystkie te straszliwe historie i swój śmiech bezlitosny. Czego chcieli od niego? Ach, czuli w nim przecież wroga, ponieważ uczestniczył w bitwach przeciwko armii czerwonej. Dlatego otoczyli go kołem tak zaciekłej nienawiści. Gdyby nie to, że się bił w bitwach i szedł polami na przełaj, szukając ojcowskich szklanych domów… Zaniosła się w nim męczarnia, jak wycie samotnego psa w pustym polu. […]
– Chcą tu stworzyć raj ziemski – taki jak w Baku – mruknął do siebie. Ten śmiech poczciwy pokrzepił go trochę i wsparł jak dobry kolega. Cezary zapiął się lepiej i szybciej poszedł przed siebie. Było mu zimno. Lepka wilgoć topniejącego śniegu, przepojonego nawozem i uryną, wsączała się w ciało aż do kości. – Napić się czego! Rozgrzać się, u diaska!
Stefan Żeromski, Przedwiośnie, Wrocław 1982.
Wyjaśnij symboliczny charakter opowieści o szklanych domach oraz jej znaczenie w całej powieści Stefana Żeromskiego.
……….………..……….
……….……….………..
……….……….………..
……….………..……….
……….……….………..
Wymagania ogólne
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
5. Znajomość wybranych utworów z literatury polskiej […] oraz umiejętność mówienia o nich z wykorzystaniem potrzebnej terminologii.
8. Kształcenie umiejętności świadomego odbioru utworów literackich […] na różnych poziomach […].
Wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.1. Czytanie utworów literackich. Zdający:
5) interpretuje treści […] symboliczne […];
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów […];
15) wykorzystuje w interpretacji utworów […] potrzebne konteksty […].
Zasady oceniania
1 pkt – za odpowiedź poprawną, uwzględniającą symbolikę opowieści o szklanych domach w kontekście całej powieści.
0 pkt – za odpowiedź niepoprawną lub niepełną albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi ocenione na 1 pkt
• Opowieść Seweryna Baryki o szklanych domach symbolizuje nadzieję na lepszy świat, utopię. Cezary poszukuje domów z opowieści ojca, jednak nie potrafi ich odnaleźć.
Stanowią dla niego wciąż oddalający się cel, marzenie, o którym stopniowo zapomina.
• Szklane domy symbolizowały idealistyczne myślenie, chęć doświadczenia perfekcyjnego świata, który nie istnieje. Znaczenie opowieści dla całej powieści jest takie, że Cezary ciągle czegoś szukał, nieustannie chciał podążać na nowymi ideami, które jednak okazywały się później niesłuszne – z tym swoim dążeniem do doskonałości pozostawał w środku niczego.
• Szklane domy były projektem, jaki chciał w odrodzonej Polsce zrealizować ojciec Cezarego. Symbolicznie oznaczały plan odbudowy Polski po I wojnie światowej, a także nadzieję Seweryna Baryki na odbudowę kraju za pomocą najnowszych technologii. W ten sposób pragnął on także przekonać do przyjazdu do Polski syna, który nigdy nie było w ojczyźnie.
Zadanie 40. (0–2)
Zapoznaj się z poniższym fragmentem utworu.
– Co, co? – zawołał Pimko. – Ja miałbym zwątpić o czystości młodzieży naszej?
Przenigdy! Za stary jestem wyga życiowy i pedagogiczny!
Wyszedł zza drzewa, a uczniowie, widząc jego postać absolutną, wydali dziki ryk.
– Kochana młodzieży! – przemówił, gdy się nieco uciszyli – Nie sądźcie, że nie wiem, iż używacie między sobą nieprzyzwoitych i brzydkich wyrazów. Wiem o tym doskonale. Ale nie obawiajcie się, żadne, nawet najgorsze, wybryki nie zdołają we mnie naruszyć tego głębokiego przekonania, że jesteście w gruncie skromni i niewinni. […] A co do brzydkich wyrazów, wiem, że powtarzacie je, nie rozumiejąc, ot, dla popisu, pewnie któryś nauczył się ich od służącej.
No, no, nic w tym nie ma złego, przeciwnie – niewinniejsze to, niż wam się zdaje.
Kichnął i wytarłszy nos z zadowoleniem, skierował się do kancelarii pogadać z dyr.
Piórkowskim w mej sprawie. A matki i ciotki za płotem wpadły w zachwyt i biorąc się w ramiona, powtarzały: – Cóż za wytrawny pedagog! Pupcię, pupcię, pupcię mają maleństwa nasze!
Witold Gombrowicz, Ferdydurke, Kraków 2007.
Jaką konwencję reprezentuje przytoczony fragment Ferdydurke? Uzasadnij odpowiedź, ilustrując ją dwoma przykładami utworu.
……….………..……….
……….……….………..
……….……….………..
……….………..……….
……….……….………..
Wymagania ogólne
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
5. Znajomość wybranych utworów z literatury polskiej […].
8. Kształcenie umiejętności świadomego odbioru utworów literackich […] na różnych poziomach […].
Wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.1. Czytanie utworów literackich. Zdający:
2) rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach ([…] groteskową);
7) rozumie pojęcie groteski, rozpoznaje ją w tekstach […].
Zasady oceniania
2 pkt – za poprawne wskazanie konwencji oraz uzasadnienie wraz z podaniem dwóch przykładów.
1 pkt – za poprawne wskazanie konwencji oraz uzasadnienie wraz z podaniem jednego przykładu.
0 pkt – za odpowiedź niepoprawną lub niepełną albo za brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź Konwencja: groteskowa Przykładowe uzasadnienia:
• Groteska jest widoczna w kreacji postaci, np. profesor ukrywa się za drzewem. Ponadto groteska jest widoczna w sytuacji przywołanej we fragmencie, ponieważ nauczyciel, zamiast piętnować złe zachowanie uczniów, traktuje ich ulgowo.
• Utwór utrzymany jest w konwencji groteskowej, przez zabarwienie deformujące przedstawioną rzeczywistość, patetyczny styl i brak logiczności. Zobrazowane matki i ciotki stoją za płotem, aby obserwować swoje pociechy jak zostają „upupione” – „Cóż za wytrawny pedagog! Pupcia…” Poza tym nauczyciel na siłę udowodnił niewinność młodzieży. Język jest bardzo specyficzny, o silnym obrazowaniu – dziwności: „widząc jego postać absolutną, wydali krzyk”.
Zadanie 41. (0–2)
Zapoznaj się z poniższymi tekstami.
Tekst 1.
Tadeusz Gajcy Wczorajszemu
Dzisiaj –
w piaskach cmentarzy powiędły echa strzałów,
wiruje błękit niski, jak wczoraj łaskawy, jak lustro.
Każ trawie, by milczała. Jej śpiew cię zadławi, spowije watą wzruszeń i ciśnie w niepamięć.
Nim ockniesz się, już serce zagubisz w obrazie i dłonie w przerażeniu milcząco załamiesz. […]
Wierzyłeś: słowiczym pieniem wierszy popłynie sława harda i wzejdzie w barwnych tęczach, obudzi się w mitach.
Nie tak.
Tadeusz Gajcy, Wczorajszemu, [w:] Od Staffa do Wojaczka. Poezja polska 1939–1985.
Antologia, pod red. Bohdana Drozdowskiego i Bohdana Urbankowskiego, Łódź 1988.
Tekst 2.
Krzysztof Kamil Baczyński Pokolenie
I tak staniemy na wozach, czołgach, na samolotach, na rumowisku,
gdzie po nas wąż się ciszy przeczołga, gdzie zimny potop omyje nas,
nie wiedząc: stoi czy płynie czas.
Jak oba miasta z głębin kopane, popielejące ludzkie pokłady na wznak leżące, stojące wzwyż, nie wiedząc, czy my karty iliady
rzeźbione ogniem w błyszczącym złocie, czy nam postawią z litości chociaż nad grobem krzyż.
Krzysztof Kamil Baczyński, Pokolenie, [w:] tegoż, Utwory zebrane, t. 2. Kraków 1970.
Zadanie 41.1. (0–1)
Na podstawie fragmentów wierszy Tadeusza Gajcego Wczorajszemu i Krzysztofa Kamila Baczyńskiego Pokolenie wyjaśnij, na czym polega katastrofizm generacyjny poetów czasów wojny.
……….………..……….
……….……….………..
……….……….………..
……….………..……….
……….……….………..
……….……….………..
Wymagania ogólne
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
7. Kształcenie umiejętności czytania, analizowania i interpretowania literatury […].
8. Kształcenie umiejętności świadomego odbioru utworów literackich […] na różnych poziomach […].
Wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.1. Czytanie utworów literackich. Zdający:
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi;
poddaje ją refleksji;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów […] potrzebne konteksty […].
Zasady oceniania
1 pkt – za poprawne uzasadnienie zilustrowane dwoma przykładami z tekstu.
0 pkt – za odpowiedź niepoprawną lub niepełną albo za brak odpowiedzi.