SKUTKI WYPADKÓW

W 1998 roku wśród 7508 osób, które uległy wypadkom - 29 osób poniosło śmierć, 7309 uczestniczyło w wypadkach powodujących niezdolność do pracy, a 170 poszkodowanych uległo wypadkom, które nie spowodowały nieobecności w pracy.

Wśród 29 śmiertelnych ofiar wypadków (na miejscu lub

, , . stkach ni

, "Działalność produkcyjna ch. W pozostałych sekcjach

W grupie osób, które poniosły śmierć, znalazły się 2 kobiety.

okresie 6 miesięcy do sekcji: "Budi wypadku) najwięcej pracowało w jednostkach należący«

- 8 poszkodowanych, "Działalność produkcyjna" oraz "Administracja publii - po 5 poszkodowanych. W pozostałych sekcjach liczba tych osób nie przekn

Większość, bo 18 poszkodowanych pracowała w podmiotach należących do sektora prywatnego.

od chwili lownictwo"

obrona narodowa"

:roczyła 3.

Z 7309 osób, które w wyniku wypadków odniosły obrażenia powodujące niezdolność do pracy, 5 poszkodowanych przebywało na zwolnieniach chorobowych przez 1 - 3 dni, 3096 osób było niezdolnych do pracy przez okres od 4 - 28 dni, a 4078 poszkodowanych przebywało na zwolnieniach chorobowych przez 29 dni i więcej.

Osoby poszkodowane w wypadkach chorobowych łącznie przez 369,4 tys. dni, zatem liezdolności do pracy. Wśród poszkodow

spowodowana wypadkami wynosiła 45 dni Najwyższą absencję odnc i kopalnictwo" (68 dni), a najniższą 49 dni niezdolności do pracy. Wśróc do pracy spowodowana wypadkami wyn<

Najwyższą absencję odnotow

ubiegłym roku przebywały zatem na jednego poszkodował

ch kobiet mego przypadało przeciętnie itna liczba dni niezdolności

(38 dni).

izkodowanych uległo wypadkom powodującym ciężkie uszkodzenia ciała, mowy, zdolności płodzenia lub inne uszkodzeni,

funkcje organizmu, a także rozstrój zdrowia, chorobę nieulecziia ciała, naruszające podstawowe lub zagrażającą życiu, trwałą całkowitą lub znaczną niezdolność do pracy v

wzroku, słuchu, mowy, zdolr

rciu, t psychiczną, trwałą, całkowitą lub znaczną niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, poważne zeszpecenie lub znieksz

W grupie tych poszkodowanych 71 pracowało w jednostkach należ produkcyjna", 33 w podmiotach z sekcji "Budownictwo", 1

"Handel i naprawy", po 10 w podmiotach z sekcji "Górnictwr składowanie i łączność", a w jednostkach pozostałych sekcji - poniżej 1i

Większość, bo 115 poszkodowanych w wypadkach powodujących ciężkie uszkodzenia ciała pracowała w podmiotach należących do sektora prywatnego.

Wśród poszkodowanych uczestniczących w ciała znalazło się 18 kobiet i 2 młodocianych.

leżących do sekcji "Działalność n jednostkach należących do sekcji wo i kopalnictwo" oraz "Transport,

/ wypadkach powodujących ciężkie uszkodzenia

Za okres I półrocza 1999 r. dane dotyczące skutków wypadków są danymi wstępnymi i podlegają weryfikacji w ciągu roku wraz z uzupełnianiem informacji dotyczących łącznej liczby dni niezdolności do pracy spowodowanej wypadkami. W związku z tym rzeczywiste skutki wypadków, czyli kwalifikacja rodzaju uszkodzenia ciała może ulec zmianie, a jak wynika z corocznych analiz - ostateczna liczba dni niezdolności do pracy w br. wzrośnie co najmniej 2-krotnie.

W I półroczu 1999 roku wśród 2563 2478 uległo wypadkom powodującym niezdoli które nie spowodowały nieobecnoś

osób, które uległy wypad ko

>lność do pracy, a 78 osób

m - 7 osób poniosło śmierć, uczestniczyło w wypadkach,

Wśród 7 ofiar śmiertelnych - 3 pracowały w podmiotach należących do sekcji "Budownictwo", 2 w jednostkach sekcji "Handel i naprawy" oraz po 1 osobie w podmiotach należących do sekcji

"Górnictwo i kopalnictwo" oraz "Działalność produkcyjna". Większość, bo 5 poszkodowanych pracowała w jednostkach sektora prywatnego, a 2 w jednostkach sektora publicznego.

Wśród 2478 poszkodowanych niezdolnych do pracy, 118 osób przebywało na zwolnieniach chorobowych przez 1 - 3 dni, 1316 poszkodowanych było niezdolnych do pracy przez 4 - 28 dni, a 1044 osoby były nieobecne w pracy przez 29 dni i więcej.

Osoby poszkodowane w wypadkach przebywały w sumie na zwolnieniach lekarskich przez 75,2 tys.

dni. W grupie tych osób 56% powróciło do pracy i tylko w tych przypadkach podano ostateczną liczbę dni niezdolności do pracy spowodowaną wypadkami.

Według danych na koniec I półrocza 1999 roku na 1 poszkodowanego przypadało przeciętnie 29 dni niezdolności do pracy. Najwyższą absencję odnotowano w podmiotach z sekcji "Górnictwo i kopalnictwo" (35 dni), a najniższą w jednostkach należących do sekcji "Hotele i restauracje" (23 dni).

osoby, z tego:

Budownictwie", 5

rpadkach, których skutkiem były ciężkie uszkodzenia ciała, pracowała w jednostkach sektora prywatnego.

Wśród poszkodowanych w wypadkach powodujących ciężkie uszkodzenia ciała znalazły się 4 kobiety i jeden młodociany.

W 1998 roku w ogólnej liczbie 7430 wypadków - 46 to wypadki zbiorowe, w których poszkodowane zostały łącznie 124 osoby. Wśród tych poszkodowanych 4 osoby poniosły śmierć, a 8 doznało ciężkiego uszkodzenia ciała.

W I połowie 1999 roku wśród 2532 wypadków zgłoszono 14 wypadków zbiorowych, w których poszkodowanych zostało łącznie 45 osób. Wśród tych poszkodowanych 2 osoby poniosły śmierć, a 7 doznało ciężkiego uszkodzenia ciała.

III. WYDARZENIA, PRZYCZYNY I CZYNNIKI WYPADKÓW

Wśród wydarzeń powodujących wypadki przy pracy można wyodrębnić 3 dominujące grupy:

1. uderzenie, pochwycenie, przygniecenie przez maszyny, ich części, urządzenia, narzędzia, środki transportu,

2. upadek (z wysokości, do zagłębień); potknięcie się, pośliźnięcie się na płaszczyźnie, 3. zetknięcie się człowieka z ostrymi czynnikami materialnymi oraz z substancjami chemicznymi

i innymi niebezpiecznymi substancjami.

W 1998 roku wydarzenia wymienione w 1-ej grupie zostały wymienione

Dominowały one

a wymienione w 1-ej grupie nieznacznie prz<

2-ej i stanowiły 34,5% ogółu wydarzeń f

W I półroczu 1999 roku v

inacznie przeważały nad tymi, które powodujących wypadki, iectwo i leśnictwo", "Górnictwo

tej grupy stanowiły nieco niższy odsetek (33,4%) i najczęściej

"Górnictwo i kopalnictwo" oraz "Działalność produkcyjna".

>ne w grupie 2-ej i stanowiły 34,5% ogółu wydarz w podmiotach należących do sekcji: "Rolnictwo, łowiei ziałalność produkcyjna", "Budownictwo" oraz "Handel i r i kopalnictwo", "Działalność produkcyji

cu wydarzenia

powodowały wypadki w jednostkach sekcji "Górnictwo i kopalnictwo" oraz "Działalność produkcyji

Wydarzenia wymienione w 2-ej grupie w 1998 roku stanowiły 29,8% ogółu wydarzeń, a w I połowi i 1999 roku - 33,5%. Najczęściej powodowały one wypadki w podmiotach sekcji: "Pośrednictwi finansowe",

narodowa".

roku - 33,5%. Najczęściej powodowały one wypac

"Edukacja", "Ochrona zdrowia i opieka socjalna" oraz "Administracja publiczna i obrona

Trzecia grupa wydarzeń stanowiła w 1998 roku 18,5%, a w I połowie 1999 roku -17,0% ogółu wydarzeń powodujących wypadki. Wydarzenia z tej grupy występowały niemal we wszystkich sekcjach bez dominacji w żadnej z nich.

Wśród 7 grup przyczyn wypadków przeważa grupa tych, które są związane z nieprawidłowym zachowaniem się pracownika spowodowanym:

nieznajomością zagrożenia i zasad bezpiecznej pracy, lekceważeniem zagrożenia i poleceń przełożonych, niedostateczną koncentracją uwagi na wykonywanej czynności, zaskoczeniem niespodziewanym zdarzeniem, niewłaściwym tempem pracy, brakiem doświadczenia, innymi przyczynami.

W ubiegłym roku grupa tych przyczyn stanowiła 50,4% ogółu przyczyn wszystkich wypadków i nie przekroczyła połowy jedynie w sekcjach: "Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo", "Górnictwo i kopalnictwo", "Działalność produkcyjna" oraz "Budownictwo".

W pierwszym półroczu br. sytuacja przedstawiała się podobnie - grupa ta stanowiła 51,5%

i nie przekroczyła połowy jedynie w trzech sekcjach: "Działalność produkcyjna", "Budownictwo" oraz

"Hotele i restauracje".

Także ta grupa przeważała wśród przyczyn wypadków śmiertelnych i powodujących ciężkie uszkodzenia ciała, chociaż jej udział był nieco niższy.

TABL2 PRZYCZYNY ZWIĄZANE Z NIEPRAWIDŁOWYM ZACHOWANIEM PRACOWNIKA W ŁĄCZNEJ LICZBIE PRZYCZYN WYPADKÓW

PRZYCZYNY WYPADKÓW 1998r. I półrocze 1999r.

w procentach

w tym wypadków powodujących:

50.4 51,5

śmierć osoby poszkodowanej... 46,1

ciężkie uszkodzenie ciała ... 32,5

W drugiej co do wielkości grupie znajdują się przyczyny związane z niewłaściwą organizacją pracy i stanowisk pracy. Przyczyny te stanowiły w 1998 roku 15,0%, a w I półroczu 1999 roku 14,1%

ogółu przyczyn wypadków.

Do trzeciej grupy najczęściej występujących przyczyn wypadków należą te związane z niewłaściwym stanem czynnika materialnego, czyli:

wady konstrukcyjne lub niewłaściwe rozwiązania techniczne i ergonomiczne czynnika materialnego,

wady materiałowe czynni!

niewłaściwa eksploatacja czynnika materialnego.

W 1998 roku wyżej wymienione przyczyny stanowiły 12,1%, a w I półroczu br. - 12,2% ogółu przyczyn wypadków.

Wśród wypadków śmiertelnych w 1998 roku przyczyny z drugiej co do wielkości grupy stanowiły 24,2%, a z grupy trzeciej - 18,2% przyczyn tych wypadków, natomiast w I półroczu br. stanowiły odpowiednio: 30,8% i 7,7%.

Przyczyny wypadków powodujących ciężkie uszkodzenia ciała opisane w grupie drugiej stanowiły w 1998 roku 22,8%, a w I półroczu br. - 30,0%, natomiast opisane w grupie trzeciej odpowiednio:

19,2% i 7,5%.

PRZYCZYNY WYPADKÓW ZWIĄZANYCH Z PRACĄ

I półrocze 1999 r.

jiTj nieprawidłowe zachowanie się pracownika Ul niewłaściwa organizacja pracy i stanowiska pracy I | niewłaściwy stan czynnika materialnego

| | brak lub niewłaściwe posługiwanie się czynnikiem materialnym Hf niewłaściwe, samowolne zachowanie się pracownika FĘ niewłaściwy stan psychofizyczny pracownika H nie używanie sprzętu ochronnego

Ujęte w pozostałych 4 grupach przyczyny wypadków występowały rzadziej zarówno w ubiegłym roku jak i w pierwszej połowie br. W obu omawianych okresach ich łączny udział stanowił odpowiednio:

22,5% oraz 22,2% ogółu przyczyn wszystkich wypadków związanych z pracą.

TABL. 3. CZYNNIKI POWODUJĄCE WYPADKI

CZYNNIKI | I półrocze 1999 r.

w procentach OGÓŁEM... 100,0 100,0

cechy stanowiska pracy... 39,7 inne - nie wymienione w klasyfikacji... 25,6

przemieszczające się maszyny i wyroby oraz ruchome

części maszyn... 19,8 18,5 naruszenie konstrukcji lub spadające przedmioty... 12,2 10,5 obciążenie fizyczne, dynamiczne i psychiczne... 4,2 pozostałe... 3,2

W I półroczu 1999 roku pierwsza grupa czynników najczęściej powodowała wypadki w podmiotach większości sekcji z wyjątkiem sekcji "Pośrednictwo finansowe" oraz "Pozostała działalność usługowa komunalna, socjalna i indywidualna", w których dominowały czynniki drugiej grupy (inne - nie wymienione w klasyfikacji), czyli między innymi:

powierzchnie - wypadki potknięcia, upadku, nieprawidłowego postawienia stopy, nieruchome czynniki materialne - wypadki uderzenia jakąś częścią ciała w te czynniki, ciała obce - wpadające do oka,

środki transportu - powodujące wypadki drogowe.

Jako czynniki powodujące wypadki śmiertelne oraz te, który osób poszkodowanych w I półroczu 1999 roku najeżę (odpowiednio: 33,4% i 28,9%) oraz przemieszczające się maszyn (22,2% i 26,9%).

ch skutkiem były ciężkie uszkodzenia ciała ściej podawano cechy stanowiska pracy maszyny i wyroby oraz ruchome części

Również w 1998 roku grupa pierwsza była grupą dominującą w większości sekcji za wyjątkiem:

"Zaopatrywania w energię elektryczną, gaz i wodę", "Hoteli i restauracji", "Pośrednictwa finansowego",

"Obsługi nieruchomości i firm", "Administracji publicznej i obrony narodowej" oraz "Edukacji".

Wypadki śmiertelne oraz te, których skutkiem były ciężkie uszkodzenia ciała, najczęściej były powodowane przez przemieszczające się maszyny i wyroby oraz ruchome części maszyn. Grupa tych czynników stanowiła odpowiednio: 25,7% i 32,7% czynników powodujących te wypadki.

Wypadki zgłoszone w 1998 roku spowodowały 2433 roboczogodzin strat czasu pracy osób, które nie były poszkodowane, ale na skutek wypadku nie wykonywały swojej pracy (np. z powodu przestoju w produkcji w związku z awarią wywołaną wypadkiem, udzielania pomocy poszkodowanemu).

WI półroczu 1999 roku ilość tych godzin wynosiła 1195.

W związku z zaistniałymi wypadkami zakłady pracy poniosły straty materialne (uszkodzone maszyny, urządzenia, narzędzia, budynki), które za 1998 rok wynosiły 1733,4 tys. zł, a za I półrocze br. (szacunkowo) 1119,6 tys. zł, przy czym kwota ta nie obejmuje strat związanych ze stratami czasu

Opracowała: Iwona Kędzior, Dział Statystyki Społecznej - Oddział US w Tarnowie

Kraków, listopad 1999

SOBOAME ^a

Nr 13/99

URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE

STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA