Kulturoznawstwo, studia I stopnia (Specjalność: Studia
miejskie i globalne)
zajęcia lub moduły zajęć
Nazwa przedmiotu
Wprowadzenie do studiów miejskch i globalnych Laboratorium współczesności Nowe technologie w zglobalizowanym świecie Miasto w działaniu Kultury miejskie – warsztat Miejskie i globalne style życia Medialny wymiar globalizacji Suma punktów ECTS
Nauki o kulturze i religii dyscyplina/punkty ECTS
8 6 2 2 5 6 5 34
ZAKŁADANE EFEKTY UCZENIA SIĘ wiedza
K_W01 X X X X
K_W02 X X X
K_W03
K_W04
K_W05 X X X
K_W06
K_W07
K_W08 X
K_W09 X X
K_W10
K_W11
K_W12
K_W13 X X X
K_W14
K_W15
K_W16
K_W17 X X
K_W18
umiejętności
K_U01
K_U02 X
K_U03
K_U04
K_U05 X X
K_U06
K_U07
K_U08 X X
K_U09
K_U10
K_U11
K_U12
K_U13
K_U14
K_U15 X
K_U16 X X X
K_U17
K_U18
K_U19 X X X X
kompetencje społeczne
K_K01
K_K02
K_K03
K_K04 X X X X
K_K05
K_K06 X X X X
K_K07
K_K08
K_K09 X X
formy realizacji
wykład
ćwiczenia X X X
konwersatori
um X
laboratorium X
praktyka
warsztaty X
metody weryfikacji
egzamin X
projekt X X
praca
pisemna X X
wypowiedź
ustna X X X
raport X X X
kolokwium
l.p. Nazwa przedmiotu Treści programowe
1 Wstęp do kulturoznawstwa Nauki humanistyczne w systemie nauk. Kultura jako przedmiot humanistyki i nauk społecznych.
Kulturoznawstwo jako dyscyplina humanistyczna. Zasadnicze rodzaje wiedzy o kulturze. Dzieje pojęcia i terminu kultura i cywilizacja. Wielość teoretycznych ujęć kultury. Typy definicji kultury. Podstawy kulturoznawczego pojmowania i poznawania kultury. Kulturoznawstwo a culture studies. Kulturoznawstwo wobec wyzwań współczesności.
2 Podstawy antropologii Antropologie: filozoficzna, biologiczna, społeczna, kulturowa. Szkoły i nurty: ewolucjonizm klasyczny, dyfuzjonizm, funkcjonalizm, psychokulturalizm, strukturalizm, neoewolucjonizm, kognitywizm, teorie wymiany, tekstualizm, ewolucjonizm współczesny, studia globalne. Antropologiczne rozumienie kultury.
Słownik: wzory zachowania, wzorce, normy, wartości.
3 Historia myśli o kulturze Przedmiot i funkcje historii myśli o kulturze; antyczne synonimy nowoczesnej kategorii kultury – techne, paideia, ethos; Cycerońska formuła cultura animi; przemiany semantyki terminów cultura i civitas w okresie średniowiecza; znaczenie antropologii renesansowej; Baconowska georgica animi; opozycja status naturae–
status culturae u S. Pufendorfa; znaczenie historiozofii oświeceniowej dla myśli o kulturze; krytyka kultury u J. J. Rousseau; kategoria kultury w klasycznym idealizmie niemieckim; Lelewelowskie pojmowanie kultury;
refleksja o kulturze w romantycznej i pozytywistycznej historiografii; przełomowe znaczenie ewolucjonizmu etnologicznego; usamodzielnienie się filozofii kultury; filozofia tzw. kryzysu kultury; teoretyczna myśli o kulturze w głównych orientacjach myśli antropologicznej; psychologizm, psychologiczna teoria kultury, psychologia kultury; socjologizm, socjologiczna teoria kultury, socjologia kultury; kształtowanie się autonomistycznego myślenia o kulturze.
4 Historia filozofii Początki myśli filozoficznej – dlaczego Grecja?; mythos i logos; rola pisma. Kosmologie Hezjoda. Kosmologie filozoficzne (jońska, pitagorejska i sofistyczna); arche i arete. Parmenides – pierwsza rewolucja racjonalistyczna. Platon i Arystoteles – fundament myśli europejskiej; kwestia sokratejska, kwestia nauk niepisanych, kwestia arystotelesowska; dialektyka: synopsis, diairesis, hypothesis; jedno (hen) i formy jego poznania: byt, tożsamość i różnica, spoczynek i ruch; definicje bytu, określenia niebytu, kategorie. Corpus Platonicum – koncepcja idei i koncepcja zasad. Plotyn – problem zła i odkrycie świadomości Spór o powszechniki – racjonalistyczny, logiczny i lingwistyczny spadek po Średniowieczu. Początki Oświecenia – właściwy racjonalizm europejski: Descartes, Leibniz, Spinoza. Oświecenie: mathesis uniwersalis, Encyklopaedia, język uniwersalny.
Historiozofie romantyczne i filozofia dziejów, rola sztuki i wyobraźni. Kantowska wzniosłość; dialektyka Heglowska; Fichte i Schelling o Ja Absolutnym. Nowożytny spór o paradygmat naukowy; nowa królowa nauk:
matematyka czy biologia? Geisteswissenschaften: narodziny i rozkwit hermeneutyki filozoficznej. Przewrót lingwistyczny i strukturalizm. Nauka i wyobraźnia: G. Bachelard. Trzecia rewolucja racjonalistyczna:
narodziny „teorii”; teoria dyskursu M. Foucaulta; mitoznawstwo R. Barthesa.
5 Logika Prawda: Warunki adekwatności definicji prawdy; korespondencyjna i koherencyjna koncepcja prawdy.
Ontologiczne podstawy logiki: Forma i materia przedmiotu; indywidua i kategorie ontologiczne. Spór o uniwersalia. Byty i fikcje; przedmioty abstrakcyjne i przedmioty konkretne; sposoby istnienia i dziedziny bytowe.
Podstawowe pojęcia logiczne: Sąd w sensie logicznym; logiczna zasada dwuwartościowości; pojęcie prawdy logicznej i wynikania logicznego. Elementy Logiki Formalnej: Klasyczny rachunek zdań; tradycyjna logika sądów kategorycznych; logika pierwszego rzędu. Wnioskowania dedukcyjne: Wynikanie logiczne i poprawność formalna wnioskowań dedukcyjnych; niezawodne schematy wnioskowań i reguły inferencyjne;
twierdzenia o dedukcji wprost i nie wprost; status poznawczy dowodów nie wprost. Logiczna analiza kontekstów intensjonalnych: Modalności; modalne logiki zdaniowe; semantyka światów możliwych. Definicje:
Definicje nominalne a definicje realne; definicje sprawozdawcze, projektujące i regulujące; warunki poprawności definicji; definicje przez indukcję i definicje przez abstrakcję.
6 Wiedza o filmie Tworzywo dzieła filmowego. Znaczenie formy filmowej. Zagadnienia dramaturgii filmowej. Reżyseria i inscenizacja w filmie. Narracja filmowa. Funkcje i rodzaje montażu filmowego. Rola dźwięku w filmie. Rodzaje i gatunki filmowe, kino autorskie. Dzieło filmowe w perspektywie odbioru. Miejsce filmu w systemie kultury audiowizualnej.
7 Sztuki performatywne Taniec jako źródło kultury; główne praktyki teatru światowego; główne teorie teatru; geneza sztuki teatru;
Bali jako laboratorium praktyk teatralnych; teatr klasyczny w Grecji, Rzymie, Indiach, Japonii i Indonezji;Drugie narodziny teatru europejskiego; performanse w Anglii Wschodniej; Shakespeare, Middleton, Ben Jones i inekspir;
teatr w Polsce; teatr w perspektywie fenomenologicznej;
próby semiotycznej teorii teatru; antropologia widowisk; teatr w świecie performansów; performans teatralny w świetle nowej nauki o świadomości; teatr jako świat i reprezentacja świata – pomiędzy iluzją i realnością;
model teatru epickiego Brechta i estetyka postdramatyczna; kondycja aktora – ciało realne i symboliczne na scenie. Języki ciała w teatrze antycznym, teatrze Dalekiego Wschodu i w historycznych konwencjach teatru europejskiego; sztuka aktorska XXI wieku – rodowody, tendencje, inspiracje; inscenizacja współczesna – poetyki i strategie na przykładach twórczości wybranych polskich reżyserów; polscy mistrzowie i wizjonerzy (Leon Schiller, Wilam Horzyca, Juliusz Osterwa, Konrad Swinarski, Jerzy Grzegorzewski, Tadeusz Kantor , Jerzy Jarocki);teoria i praktyka interpretacji dzieła teatralnego.
8 Sztuki wizualne Wykład: dzieło sztuki jako zagadka i jako tekst. Wyzwania interpretacji. Ciało-korpus. Cielesność w sztuce, od czasów antycznych po Współczesne. Słynni malarze i ich kolekcje sztuki. Jedzenie jako temat i materiał sztuki. Sztuka kobiet Od Giorgione do Kozyry. Powracające motywy w historii sztuki. Artyści i modelki. Pojęcie trawestacji i pastiszu. Sztuka i psychoanaliza. Zmysły i sztuka. Ekfraza.
Konwersatorium: forma – treść – funkcja; gatunki malarskie; techniki malarskie; funkcja i pozycja artysty w kulturze; Ikonografia; symbol, alegoria, personifikacja; metody opisu dzieła sztuki; analiza i interpretacja dzieła sztuki; epoka i styl; prezentacje wybranych zagadnień dotyczących sztuki europejskiej od renesansu po przełom XIX i XX w.; sztuka współczesna – granice sztuki.
9 Kultura muzyczna Wykład: elementy dzieła muzycznego; podstawowe pojęcia z zakresu teorii muzyki i analizy dzieła muzycznego; formy muzyczne i gatunki muzyczne; podstawowe wiadomości z historii muzyki od średniowiecza do współczesności.
Konwersatorium: pejzaż dźwiękowy; cisza i hałas w kulturze Współczesnej; ekologia dźwiękowa; badania nad współczesnym środowiskiem dźwiękowym miasta; muzyka w przestrzeni domowej i publicznej, audio marketing; muzyka w kontekście kultury masowej (muzyczne stacje radiowe, listy przebojów muzycznych, muzyka nagrywana, teledyski); muzyka filmowa, teatralna i telewizyjna; muzyka w subkulturach młodzieżowych.
10 Historia kultury i cywilizacji Antropologia przodków homo sapiens. Źródła zdolności kognitywnych. Neuronauka i nowy model człowieka.
Performanse pisma. Pierwsze miasta i przestrzeń performatywna. Historia kultury a historia moralności.
Badanie etosów i rekonstrukcja hierarchii wartości.
Antropologiczne podstawy badań historyczno-kulturowych.
Podstawy warsztatu badawczego – kulturoznawcza analiza wybranych źródeł. Rozumienie dziejów kultury w klasycznych (W. Jaeger, J. Huzinga, A. Warburg, K. Polanyi, A.O. Lovejoy, C.S. Lewis, F. Baraudel) oraz współczesnych (M. Foucault, R. Darnton, N.Z. Davis, P. Brown, C. Ginzburg, M. Kocur, S. Greenbaltt) pracach z tej dziedziny. Wybrane zagadnienia historii kultury: grecka paideia, fenomen greckiej filozofii, początki chrześcijaństwa, wyprawy krzyżowe, feudalizm, Bizancjum, Jesień Średniowiecza, włoski renesans, nowożytna religijność, Sarmatzym, kaznodziejstwo, kolonializm, oświecenie, narodziny kapitalizmu i wielka transformacja, stulecie rewolucji.
11 Semiologia Obiektywność systemu języka: relacje między mową, mówieniem i językiem; autonomia i heteronomia języka; społeczny i względnie trwały charakter języka; mówienie - indywidualne i„chwilowe”; pojęcie obiektywności języka jako faktu społecznego u F. de Saussure`a; pojęcie obiektywności faktu społecznego u E. Durkheima. Status ontyczny znaku: konwencjonalny charakter znaku; rola dziedziczenia (tradycji) i niezmienność znaku jako czynniki obiektywizujące znak (pojęcie obiektywności j.w.); granice dowolności znaku – relacje między elementem znaczącym a znaczonym; umotywowanie / brak umotywowania; znak a kontekst (otoczenie semiotyczne), znak a użycie znaku. Strukturalność i relacyjność: język jako system różnic; pojęcie wartości językowej; relacje między signifie a signifiant oraz relacje między znakami (korelacje i opozycje); relacje syntagmatyczne i paradygmatyczne. Usytuowanie systemów semiotycznych poza sferą języka: język jako „strukturalne urządzenie do matrycowania”; pojęcie wtórnych systemów modelujących a system języka (próba pokazania systemów znakowych poza sferą języka); pojęcie tekstu, kryteria wyróżniające tekst od „nie tekstu”. Przykłady analizy semiologicznej: próba uchwycenia elementów semiotycznych w strukturze bajki; pojęcie funkcji u Proppa a pojęcie znaku i tekstu (wg poprzednich autorów). Pojęcie mitu jako wtórnego systemu semiotycznego u R. Barthesa: pojecie znaku i znaczenia;
łańcuch elementów znaku, relacje między znaczonym, znaczącym i znaczeniem w różnych systemach semiotycznych; mit jako wtórny system semiotyczny; relacje między pierwotnym i wtórnym systemem semiotycznym pokazane na przykładach analiz konkretnych zjawisk w kulturze masowej. Semiologia a teorie komunikacji: istotne rozróżnienia terminologiczne: pojęcie sygnału, znaku, oznacznika, kodu. Aksjotyczność w systemie znakowym: cechy symbolu: zamknięte znaczenie; możliwość „wyrwania” z kontekstu semiotycznego; możliwość istnienia poza szeregiem syntagmatycznym; itp.; korelacje z wartościami.
signifie”; pojęcie tekstu, dysyminacji („plenienie” się znaków), nieograniczonej semiozy. Semiologia a kulturoznawstwo.
12 Warsztat naukowy
humanisty Praca z tekstem naukowym. Tworzenie tekstu naukowego: poprawność logiczno-merytoryczna i formalna, powołania i bibliografie, źródła. Prezentacja treści naukowych.3. Etyka pracy naukowej i prawo autorskie.
13 Aksjologia Teoria wartości (ontologia wartości, geneza wartości, istota wartości, wartości jako przedmiot poznania humanistycznego, uczucia moralne). Kultura i wartości (status kulturowy wartości, hierarchia wartości, kulturoznawcze poznawanie sfery aksjotycznej, wybrane jakości i wartości, etos). Wybrane nurty aksjologii (fenomenologia, neokantyzm, anglosaska filozofia moralności, emotywizm), aksjologia zachodniochrześcijańska a wschodniochrześcijańska. Współczesność w świetle aksjologicznych horyzontów (tożsamość, autentyczność, wielokulturowość, zło, krajobraz kulturowy, samobójstwo, melancholia, utopia) 14 Wiedza o sztuce Różne rodzaje i koncepcje wiedzy o sztuce. Wiedza o sztuce a estetyka. Sztuka wobec sporów o przedmiot
estetyki. Estetyka a filozofia sztuki. Estetyka a etyka. Estetyka a polityka. Hermenutyczna idea sztuki jako poznania. Modusy sztuki zaangażowanej (sztuka krytyczna, sztuka religijna itp.) Sposoby kulturowego i społecznego istnienia sztuki (np. sztuka a muzeum). Bio-art a idea posthumanistyki. Sztuka, zła sztuka, kicz, kamp – identyfikacja fenomenów i relacji między nimi.
15 Literatura współczesna Miejsce wiedzy o literaturze wśród innych nauk humanistycznych. Wyznaczniki literackości i pojęcia teoretycznoliterackie. Przegląd współczesnych nurtów w literaturze polskiej i światowej. Studium przypadku w oparciu o wybraną literaturę, przykłady twórczości literackiej, których istotą są graniczne przeżycia egzystencjalne ze szczególnym uwzględnieniem literatury dokumentu osobistego.
16 Teoria kultury Filozoficzne i empiryczne podstawy wyodrębniania nauk o kulturze. Teoretyczna wiedza o kulturze w świetle poszczególnych szkół badawczych. Teoria a inne rodzaje wiedzy. Krytyczny przegląd teorii kultury i cywilizacji w różnych szkołach badawczych oraz używanych w nich pojęć. Epistemologiczne podstawy wyodrębnienia kultury: status ontyczny, geneza, dynamika, budowa, funkcje, typologia. Główne kategorie teoretycznego myślenia o kulturze: wartość, znak, symbol, tradycja, wzór, struktura, system, funkcja, styl, pamięć, interpretacja, rozumienie, doświadczanie, fragmentaryzacja, hybrydyzacja.
Aksjologiczna perspektywa teoretycznej myśli o kulturze w koncepcji wrocławskiego kulturoznawstwa.
17 Proseminarium-metodologia
badań kultury Formułowanie problemu badawczego. Określenie metodologii badań. Właściwy dobór technik badań.
Organizowanie, gromadzenie i kategoryzowanie materiału źródłowego. Prowadzenie kwerendy naukowej.
Podstawowe metody badań jakościowych. Budowanie konspektu rozprawy dyplomowej.
18 Kultura w działaniu Refleksja socjologiczna a potoczna wiedza o społeczeństwie (mocny program socjologii kulturowej (J. C.
Alexander). Radykalna, odważna wyobraźnia socjologiczna jako podstawa działania i sprawczości (Ch.W.
Mills, A. W. Nowak). Podstawowe pojęcia socjologii ogólnej: obiektywność, intersubiektywność, internalizacja, eksternalizacja, socjalizacja. Proces społecznego tworzenia rzeczywistości oraz rola jednostki (jako podmiotu sprawczego) w tym procesie. Tożsamość jednostki a tożsamość społeczna, obiektywna tożsamość, poczucie tożsamości. Omówienie podstawowych problemów kultury współczesnej, jak np.
podmioty ludzkie i nie-ludzkie, materialność świata społecznego. Krytyczna analiza współczesnych definicji wspólnot w kontekście definicji klasycznych (w tym empiryczne badanie współczesnej wspólnoty analizując ją za pomocą teoretycznych kategorii: performansu, rytuału, więzi społecznych). Problem wykluczenia społecznego jak manifestacja społecznych znaczeń oraz kategorie obcości w historii myśli społecznej.
Socjologiczne definiowanie kultury i społeczeństwa oraz metody analizy kultury współczesnej właściwe interpretacji socjologicznej. Diagnoza życia kulturalnego realizowanego w społecznościach lokalnych oraz analiza społecznego uwarunkowania działań animacyjnych i aktywistycznych, partycypacyjnych – kultura w działaniu
19 Kultura literacka Cele i funkcje krytyki literackiej, kompetencje krytyka literackiego, podstawowe elementy składowe recenzji, kryteria oceny dzieła lit., uczestnictwo i omówienia wydarzeń literackich (np. Wrocławski Festiwal Opowiadania, spotkania z pisarzami i udział w dyskusjach literackich), analiza wybranych recenzji książek w bieżącej prasie (papierowej i internetowej).
20 Komunikacja i media Główne kierunki teorii komunikacji i wybrane modele procesu komunikacji (komunikacja jako wymiana darów i jako performance; komunikacja „telegraficzna” i „orkiestralna”). Medialne i audiowizualne aspekty komunikacji: oralność, piśmienność, wizualność, audiowizualność, taktylność. Podstawowe pojęcia: przekaz, nadawca, odbiorca, kod, tekst, symbol, komunikacja masowa, komunikacja międzykulturowa, audiowizualność, multimedia, nowe media, społeczeństwo informatyczne; rytualność medialnej komunikacji.
Historia mediów audiowizualnych; teoria percepcji obrazu medialnego
21 Religia i duchowość Historyczny przegląd wybranych systemów religijnych, ze szczególnym uwzględnieniem ich kulturowego uwarunkowania (wykład).Podstawowe pojęcia i dyscypliny religioznawstwa. Formy wierzeń: magia, politeizm, monoteizm; religie kosmiczne i historyczne; gnoza, duchowość. Formy organizacji wierzeń:
kościół, zakon, sekta, denominacja, ruch religijny. Rytuał i działanie: ofiara, sakrament, modlitwa. Typy doświadczenia religijnego i autorytetu. Tendencje i diagnozy współczesności: sekularyzacja, desekularyzacja, religie różnicy i odróżnorodnienia; pluralizacja, hybrydyzacja i prywatyzacja religii, nowe ruchy religijne, nowa duchomość, civil religion, ruchy ekumeniczne, fundamentalizm.
22 Seminarium licencjackie Formułowanie problemu i celu badawczego. Projektowanie badań jakościowych. Przyjmowanie perspektywy badawczej. Organizowanie, gromadzenie i kategoryzowanie materiału źródłowego. Prowadzenie kwerendy naukowej. Podstawowe metody badań jakościowych. Analiza materiału źródłowego. Etyka badacza.
Budowanie konspektu rozprawy dyplomowej. Przedstawienie w formie pisemnej wyników badań.
Formułowanie wniosków.
23 Przedsiębiorczość 1 Wokół pojęcia przedsiębiorczości– definicje przedsiębiorczości; przedsiębiorczość jako predyspozycja jednostkowa, cecha charakteru; społeczny wymiar przedsiębiorczości. Poszukiwania własnego miejsca na rynku; ścieżka wykształcenia; kursy; portale zawodowe i doradztwa personalnego. Wolontariat – ścieżka zdobywania doświadczenia czy droga donikąd? Blaski i cienie emigracji zarobkowej. CV, list motywacyjny, rozmowa kwalifikacyjna, ogłoszenia i konkursy – teoria i praktyka. Umowa o dzieło, umowa zlecenie, umowa o pracę. Kodeks pracy. Etapy kariery zawodowej, od nowicjusza do top-menedżera. Rytuały organizacyjne (rytuał, rodzaje rytuałów, znaczenie rytuałów organizacyjnych). Tabu w organizacjach (pojęcie tabu; rodzaje tabu w organizacjach np. pieniądze, sfera seksualna; konsekwencje i znaczenie). Symbole organizacyjne (logotypy, sposoby analizy, symbolika/znaczenie). Władza (opór) i przywództwo w organizacjach (rozróżnianie pojęć: władza i przywództwo, rodzaje przywództwa, organizacja jako ustrukturalizowana przemoc). Organizacja i organizacje jako przedmiot badań naukowych (znaczenie terminów: organizacja, organizować; organizacja w ujęciu różnych dziedzin naukowych; typologie organizacji i ich krytyka; metafory organizacji; modele organizacji jako narzędzia oddziaływania społecznego).
24 Kultura filmowa: Analiza i interpretacja dzieła filmowego
Definicja analizy filmu. Różnorodność podejść analitycznych; szkoły interpretacji filmu. Analiza tekstualna.
Analiza obrazu i dźwięku. Analiza narracji. Krytyczna analiza filmów. Psychoanaliza w filmoznawstwie. Teoria gatunków. Kino autorskie, styl filmowy. Kontekst historyczny i przemysłowy a analiza filmu. Film i religia.
25 Kultura filmowa:
Antropologiczny film dokumentalny
Różne poznawcze możliwości i znaczenia antropologicznego dokumentu. Jego funkcje w antropologicznym poznaniu. Różne aspekty i związki między nimi: poznawczy, artystyczny, polityczny, etyczny.
26 Kultura filmowa:
Filmoterapia w teorii i praktyce
Filmoterapia w kontekście zmiany kulturowej: Kultura terapeutyczna, kultura indywidualizmu, filmoterapia w obszarze kultury terapeutycznej, prekursorzy, przedstawiciele i przełomowe publikacje, filmoterapia na tle innych terapii. Rodzaje filmoterapii: filmoterapia indywidualna, filmoterapia grupowa, czynna i bierna filmoterapia. (Auto)terapeutyczny wymiar twórczości wybranych reżyserów: Jonathan Caouette, Marcin Koszałka, Xavier Dolan. Teoretyczne zagadnienia związane z odbiorem dzieła filmowego: zjawisko projekcji-identyfikacji, twórcza i indywidualna aktywność widza, wrażenie realności w kinie, emocje widza filmowego, rola aksjotycznie zorientowane nauk humanistycznych w wyjaśnianiu procesu filmoterapeutycznego. Dobór filmów do filmoterapii: Film jako współczesna forma mitu; Kino gatunkowe; Gatunki filmowe najczęściej wykorzystywane w terapii; Gatunki filmowe pomijane w filmoterapii: horror i film pornograficzny.
Filmoterapia w praktyce na przykładzie wykorzystania metod filmoterapii w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii: Pojęcie twórczej resocjalizacji i pedagogiki kultury; Dobór i szczegółowa analiza filmów pod kątem ich możliwości terapeutycznych; Praca z filmem w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii. Analiza filmów wybieranych najczęściej do terapii (projekcje i wspólna analiza). Perspektywy i zagrożenia filmoterapii. Krytyka i obrona.
27 Kultura filmowa: Kino popularne
Historyczne i współczesne ujęcia kultury popularnej, Metody badań kultury popularnej. Styl i model produkcji w epoce klasycznego Hollywood. Rola systemu gwiazd w obrębie amerykańskiego przemysłu filmowego.
Gatunki filmowe: definicja, powstawanie, wspólnoty interpretacyjne, ewolucja, gatunki synkretyczne, hybrydy. Film noir i kino gangsterskie. Historia komedii filmowej. Film grozy, filozofia horroru. Ideologia melodramatu. Kino Nowej Przygody. Filmy komiksowe, uniwersa i supersystemy rozrywkowe. Współczesne
28 Kultura filmowa: Kultura filmowa na Dolnym Śląsku
Kanały dystrybucji filmu. Zagadnienia związane z: mecenatem filmu, obiegiem festiwalowym, dystrybucją kinową, telewizyjną, internetową, systemem prasy i mediów poświęconych filmowi, dolnośląską kulturą filmową, socjologiczną charakterystyką grup odbiorczych i ich strategiami zaangażowania w kulturę filmową, subkulturami fanowskimi, ich działaniami oraz wpływem filmu na styl życia i system wartości, zjawiska kinofilii i kinomanii, a także turystyką filmową.
29 Kultura filmowa: Poetyki kina
Ikonosfera XIX wieku. Zjawiska prefilmowe. Początki kinematografii. Thomas Edison. Bracia Lumière.
Georges Méliès, bracia Skladanowscy, szkoła z Brighton. Kino Charlesa Chaplina. Kino Davida W. Griffitha:
tematy, techniki i poetyka. Kino Republiki Weimarskiej: poetyka sformułowana:niemiecki ekspresjonizm filmowy i kammerspiel. Geneza, twórcy i filmy. Rewolucyjne kino formy filmowej: radziecka „szkoła montażowa”: L. Kuleszow, S. Eisenstein, Dziga Wiertow, W. Pudowkin. Przełom dźwiękowy w kinematografii amerykańskiej i europejskiej: przemiany techniczne i estetyczne. Klasyczne kino amerykańskie jako kino stylu zerowego. Przemysł filmowy, star system, studio system i gatunki filmowe; „Obywatel Kane” i
„Casablanca” – dwa oblicza Hollywoodu. Kino Orsona Wellesa; Poetyka negacji: włoski neorealizm – program estetyczny, twórcy i filmy; Ruch angielskich „młodych gniewnych” - free cinema, związki z literaturą i teatrem, główne tematy i twórcy; Francuska Nowa Fala (Jean-Luc Godard, François Truffaut, Claude Chabrol i inni); Czechosłowacka Nowa Fala; Australijska Nowa Fala; Nowe kino, nowa narracja; Polska Szkoła Filmowa.
30 Kultura filmowa: Warsztat
krytyki filmowej Pojęcie krytyki filmowej na tle innych form krytyki artystycznej. Krytyka filmowa jako partner twórcy filmowego. Krytyka filmowa a świadomość filmowa odbiorcy. Krytyka filmowa wobec teorii i historii filmu.
Metodologiczne orientacje krytyki filmowej. Reguły analizy, interpretacji i wartościowania dzieła filmowego.
Gatunki wypowiedzi krytycznofilmowej. Zasady wywiadu filmowego. Poetyka recenzji filmowej. Artykuł i esej jako formy krytyki filmowej. Kategorie autora i gatunku w krytyce filmowej. Miejsce krytyki filmowej w środkach masowego przekazu. Czasopiśmiennictwo a krytyka filmowa. Specyfika krytyki filmowej w telewizji, w radiu i Internecie. Analiza warsztatu wybranego krytyka filmowego.
32 Ekologie kultury:
Humanistyka środowiskowa
Podstawowe nurty oraz problemy badawcze podejmowane w polu humanistyki środowiskowej (ekologicznej, zrównoważonej, ekoposthumanistyki) i nowej humanistyki. Słownik teoretyczny umożliwiający badanie współczesnych praktyk kulturowych związanych z ekologią. Wybrane teorie, nurty i zagadnienia:
posthumanistyka, biohumanistyka (R. Braidotti), studia nad nauką i technologią (STS), teoria aktora-sieci, ANT (B. Latour), feministyczne nowe materializmy (D. Haraway, K. Barad, S. Alaimo), antropologia ekologiczna (T. Ingold), studia postkolonialne (G. Spivak), studia wielogatunkowe (E. Kirksey), antropocen.
33 Ekologie kultury:
Studia wielogatunkowe
Sposób problematyzacji i badań relacji ludzi i nie-ludzi w obrębie studiów między- i wielogatunkowych (E.
Kirksey), humanistyczne i krytyczne studia nad zwierzętami, roślinami, grzybami, mikroorganizmami, życiem syntetycznym. Zagadnienia: przemiany statusu życia nie-ludzkiego w filozofii zachodniej (starożytnej i nowożytnej); nie-ludzkie tożsamości, podmiotowości, osobowości prawne (teoria krytyczna i polityczna, prawo i etyka); kulturowe konteksty biologii, botaniki, farmacji, medycyny, rolnictwa i hodowli plantacyjnej, przemysłowej oraz biotechnologii; studia nad zwierzętami, krytyczne studia nad roślinami (CPS), etnobotanika; przednowoczesne, pozaeuropejskie, indygeniczne epistemologie i praktyki; praktyki estetyczne i artystyczne angażujące żywe organizmy
34 Ekologie kultury:
Ekologia mediów Wpływ nowych mediów i technologii na środowisko; materialny wymiar kultury cyfrowej; perspektywa ekologii i geologii mediów; studia nad infrastrukturą. Zagadnienia: pozyskiwanie i transport rzadkich minerałów oraz metali wykorzystywanych do produkcji urządzeń mobilnych; cyfrowe zanieczyszczenie i ślad węglowy sektora teleinformatycznego; architektura klimatyzowanych serwerowni; infrastruktura teleinformatyczna w przestrzeni miejskiej; projektowanie i naprawa urządzeń mobilnych; społeczne życie baterii, ładowarek i przewodów zasilających; utylizacja urządzeń mobilnych i odpady.
35 Ekologie kultury:
Badania ekosystemów miejskich
Pojęcie miejskiego ekosystemu; potoczne rozumienie ekologii, kategoria zrównoważonego rozwoju.
Ekosystem miejski jako sieć relacji między przestrzeniami (osiedla, parki, ogrody), audiosfera, działania aktywistów, gospodarka komunalna, mieszkalnictwo. Badania działania miejskich ekosystemów (modele samowystarczalności i samoorganizacji różnych obszarów oraz możliwości współpracy i wzajemnego sieciowania, etc.). Zajęcia warsztatowe: poszukiwanie w przestrzeni miast ekosystemów oraz tworzenie ich mapy; etnografia ekosystemów miejskich pojmowanych jako sieć relacji ludzkich i nie-ludzkich aktorów;
analiza polityk miejskich w kontekście świadomego sterowania istniejącymi ekosystemami miejskimi.
36 Ekologie kultury:
Laboratorium humanistyczne Zajęcia warsztatowe: realizacja zespołowych, eksperymentalnych projektów badawczych i artystycznych, m.in. za pomocą metod badań opartych na sztuce. Formy projektów: interwencje w przestrzeni (np. parku, ogrodu, lasu, osiedla, sieci społecznościowej), w instytucjach, ekspozycje. Zdobywanie praktycznych umiejętności w zakresie projektowania, realizowania oraz ewaluowania projektów badawczych, artystycznych, animacyjnych.
37 Ekologie kultury:
Ekspozycje przyrody Problem historycznych i kulturowo zmiennych wyobrażeń natury (tzw. „alternatywne przyrody”).
Reprezentacje przyrody utrwalone w tekstach literackich, filmach, sztuce czy w przestrzeniach „natury” takich
Reprezentacje przyrody utrwalone w tekstach literackich, filmach, sztuce czy w przestrzeniach „natury” takich