• Nie Znaleziono Wyników

Sprawozdawczość CRS w świetle uregulowań

przedsiębiorstw przedsiębiorstw 1

5. Sprawozdawczość CRS w świetle uregulowań

unijnych i polskich

Stosunek Unii Europejskiej do idei społecznej odpo-wiedzialności biznesu znalazł wyraz w opubliko-wanej przez Komisję Europejską w 2001 r. Zielonej Księdze CSR31. W dokumencie tym stwierdza się, że społecznie odpowiedzialny biznes to taki, kie-dy „przedsiębiorstwa dobrowolnie uwzględniają aspekty społeczne i ekologiczne w swoich działa-niach handlowych oraz w kontaktach ze swoimi interesariuszami”. Zielona Księga jest pierwszym unijnym opracowaniem, w którym szczegółowo określono zarówno zasady CSR, jak i sposoby ich wdrażania przez przedsiębiorstwa. Przedmiotem regulacji Zielonej Księgi są: zarządzanie zasoba-mi ludzkizasoba-mi, bezpieczeństwo i higiena pracy, za-rządzanie ochroną środowiska, współdziałanie ze  społecznością lokalną i z partnerami bizneso-wymi, oraz poszanowanie praw człowieka.

W 2002 r. ukazał się nowy dokument za-wierający strategię realizacji i upowszechniania społecznej odpowiedzialności biznesu, tzw. Białą Księgę CSR32. Został on zaadresowany do insty-tucji europejskich, państw członkowskich, part-nerów społecznych, organizacji biznesowych, konsumenckich oraz przedsiębiorstw. Biała Księga uzupełniła treści zawarte w Zielonej Księdze, wska-zując kolejne pożądane działania z zakresu CSR.

Uznano, że powinny być nimi: edukacja, wymiana doświadczeń i  obrych praktyk, rozwój instrumen-tów społecznej odpowiedzialności biznesu, uru-chomienie Europejskiego Forum Interesariuszy (European multi-Stakeholder Forum on CSR) oraz włączanie problematyki CSR do wszystkich poli-tyk UE (zatrudnienia, gospodarczej, środowisko-wej, konsumenckiej, zewnętrznej, w instytucjach administracji publicznej).

Możliwości jakie otwierały Zielona i Biała Księ-ga nie były jednak niedostatecznie wykorzystywa-ne przez przedsiębiorstwa. Była to jedna z przesła-nek przyjęcia przez Unię Europejską w 2011 r. nowej strategii na lata 2011-2014 dotyczącej społecznej odpowiedzialno ści przedsiębiorstw nakierowanej na wsparcie rozwoju i koordynowanie polityki

pań-31 Green Paper. Promoting a European framework for Corpo-rate Social Responsibility, Brussels 2001.

32 Corporate Social Responsibility: A business contribution to Sustainable Development, Brussels 2002.

stw członkowskich w  tej dziedzinie33. W strategii tej Komisja Europejska sformułowała plan rozwoju dobrych praktyk CSR w krajach członkowskich. Jed-nym z celów przyjętego planu jest poprawa jakości raportowania za gadnień środowiskowych i społecz-nych. Za wartościowe wytyczne sporządzania spra-wozdań na temat CSR zostały uznane standardy UN Global Compact, wytyczne Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, norma ISO 26000 oraz Trój-stronna deklaracja Międzynarodowej Organi zacji Pracy.

Bardzo ważnym krokiem w procesie two-rzenia systemu raportowania zagadnień z obsza-ru CSR było uchwalenie Dyrektywy 2013/34/UE34, która przewiduje ujawnianie informacji dotyczą-cych kwestii środowiska naturalnego, kwestii spo-łecznych i pracowniczych, w tym ochrony praw człowieka, przeciwdziałania nadużyciom i korup-cji, przestrzegania zasady różnorodności kadry za-rządzającej. Jako że  Komisja Europejska założyła, iż przedsiębiorstwa mogą swobodnie kształtować własne strategie w zakresie CSR, pozostawiono im również pewną swobodę w kwestii zakresu in-formacji, które zostaną ujawnione. Przyjęto przy tym założenie, że sprawozdania dotyczące zagad-nień CSR powinny być sporządzane przy respek-towaniu zasady „zastosuj, albo wyjaśnij dlaczego nie stosujesz” (ang. comply or explain), co  znacza potrzebę złożenia przez przedsiębiorstwa wy-jaśnienia przyczyn nieujawniania określonych informacji. Dyrektywa 2013/34/UE zobowiązuje do ujawniania informacji związanych ze społeczną odpowiedzialnością biznesu przez duże przedsię-biorstwa interesu publicznego, które mają więcej niż 500 pracowników w formie wybranej przez spółkę, czyli w rocznym sprawozdaniu fi nansowym lub w odrębnym raporcie. Oszacowano, że na tere-nie UE funkcjonuje około 6000 takich fi rm35.

33 Odnowiona strategia UE na lata 2011-2014 dotycząca społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, Komunikat Komi-sji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Komisja Euro-pejska, Bruksela, dnia 25.10.2011,KOM(2011) 681.

34 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań fi nansowych, skonsolidowanych sprawozdań fi nansowych i powiązanych sprawo-zdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniająca dyrektywę Parla-mentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG, Dz. U. L 182 z 29.6. 2013 r.

35 Non-Financial Reporting, Banking and Finance, http://

ec.europa.eu/fi nance/accounting/non-fi nancial_reporting/in-dex_en.htm (dostęp 28.09.2014).

Następnym ważnym krokiem na drodze dosko-nalenia systemu raportowania zagadnień z obszaru CSR było przyjęcie w 2014 r. Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE zmieniającej dyrek-tywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania infor-macji niefi nansowych i inforinfor-macji dotyczących różno-rodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy36. Dyrektywa 2014/95/UE określiła zakres informacji nie-fi nansowych objętych obowiązkowym ujawnianiem w sprawozdaniu z działalności. Są to, które

„… w stopniu niezbędnym do zrozumienia roz-woju, wyników i sytuacji jednostki oraz wpływu jej działalności – dotyczące co najmniej kwestii śro-dowiskowych, społecznych i pracowniczych, po-szanowania praw człowieka, przeciwdziałania ko-rupcji i łapownictwu, w tym: a) krótki opis modelu biznesowego jednostki; b) opis polityk stosowa-nych przez jednostkę w odniesieniu do tych kwe-stii, w tym do wdrożonych procesów należytej staranności; c) wynik tych polityk; d) główne ryzy-ka związane z tymi kwestiami, powiązane z opera-cjami jednostki, w tym – w stosownych przypad-kach i na zasadzie proporcjonalności – jej stosunkami gospodarczymi, produktami lub usłu-gami, które mogą wywierać niekorzystny wpływ w tych dziedzinach, oraz sposób zarządzania tymi ryzykami przez jednostkę; e) niefi nansowe kluczo-we wskaźniki wyników związane z daną działal-nością” (art. 1 ust. 1 – wprowadzający do Dyrekty-wy 2013/34/UE art. 19a).

W preambule do Dyrektywy 2014/95/UE uszczegółowiono wymagania co do treści rapor-tów. Uznano, że powinny one zawierać:

- w odniesieniu do kwestii środowiskowych: informa-cje na temat obecnego i przewidywanego wpływu działalności jednostki na środowisko oraz zdrowie i bezpieczeństwo, wykorzystywanie energii odna-wialnej lub nieodnaodna-wialnej, emisję gazów cieplarnia-nych, zużycie wody i zanieczyszczenie powietrza;

- w odniesieniu do spraw społecznych oraz pracowni-czych: informacje na temat działań podejmowanych w celu zapewnienia równouprawnienia płci, wdroże-nia podstawowych konwencji Międzynarodowej Or-ganizacji Pracy, warunków pracy, dialogu

społeczne-36 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z dnia 22 października 2014 r. zmieniająca dyrektywę 2013/34/UE w odniesie-niu do ujawniania informacji niefi nansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy, Dziennik Urzę-dowy Unii Europejskiej, L 330/1.

go, poszanowania prawa pracowników do informacji ido wyrażania opinii, posnowania praw związków za-wodowych, bezpieczeństwa

oraz higieny pracy, a także dialogu ze społecznościami lokalnymi lub działań podejmowanych w celu zapew-nienia ochrony i rozwoju tych społeczności;

- w odniesieniu do praw człowieka oraz walki z korupcją i łapownictwem: oświadczenie na temat zapobiegania naruszaniu praw człowieka lub na temat stosowanych instrumentów walki z korupcją i łapownictwem.

Wytyczne sporządzania sprawozdań na te-mat CSR, uznane jako wartościowe w Odnowionej strategii UE na lata 2011-2014, uzupełniono jeszcze o krajowe zasady ramowe oraz unijne zasady ramo-we, takie jak system ekozarządzania i audytu (EMAS)37. Dyrektywa 2014/95/UE powinna być im-plementowana przez państwa członkowskie UE do 6 grudnia 2016 r. Natomiast przepisy dyrektywy powinny być stosowane w roku obrotowym rozpo-czynającym się w dniu 1 stycznia 2017 r. lub w ciągu roku kalendarzowego 2017.

Ocenia się , że sprostanie nowym obowiąz-kom informacyjnym dotyczącym obszaru CSR nie będzie łatwe, ale ich wypełnienie może przynieść przedsiębiorstwom dodatkowe korzyści.

Wśród problemów związanych z realizacją po-stanowień Dyrektywy 2014/95/UE wymienia się ko-nieczność wypracowania nowych narzędzi pomiaru, wyceny, opisu oraz raportowania, które powinny spro-stać oczekiwaniom informacyjnym użytkowników. Al-dona Kamela-Sowińska38 słusznie zauważa, że będzie to  trudne ze względu na odczuwalny spadek zaufa-nia do dostarczanych przez spółki informacji. Autorka ta obawia się również, że przedsiębiorstwa nie będą skłonne dzielić się swoimi danymi niefi nansowymi, uznając je za dane wrażliwe, których ujawnienie naru-szałoby tajemnicę handlową i zagrażałoby postępowi w tworzeniu przewagi konkurencyjnej.

37 EMAS (ang. Eco Management and Audit Scheme) to unij-ny instrument ochrounij-ny środowiska, funkcjonujący w oparciu o Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ( WE) nr 1221/2009 z 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolne-go udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspól-nocie (EMAS), uchylające rozporządzenie (WE) nr 761/2001 oraz decy-zje Komisji 2001/681/WE i 2006/193/WE, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 342/1.

38 Zob. Aldona Kamela-Sowińska, Dyrektywa Unii Europej-skie o ujawnianiu informacji niefi nansowych – nowe wyzwanie dla rachunkowości, ,,Studia Oeconomica Poznaniensia” 2014, vol. 2, nr 4 (265), s. 71.

Niektórzy krytycy tego pomysłu uważają, że  wprowadzenie tego obowiązku jest de facto nałożeniem na przedsiębiorstwa prawnego wy-mogu stosowania zasad CSR, co – ich zdaniem – stoi w sprzeczności z prawem władz przedsię-biorstwa do decydowania o wyborze strategii biznesowej i wykorzystaniu zysków. Podkreślają przy tym, że  społeczne zaangażowanie przed-siębiorstw powinno być dobrowolne. Przewidu-ją oni, że wdrożenie tej regulacji w trybie obo-wiązkowym może wywołać wzrost liczby firm stosujących CSR, niemniej mogą to być fasado-we działania podejmowane przez przedsiębior-stwa w celu spełnienia unijnego nakazu i unik-nięcia składania wyjaśnień39.

Wśród pozytywów nowej regulacji unijnej najczęściej wymienia się to, że zapewne spowoduje ona zwiększenie przejrzystości i porównywalności informacji ujawnianych przez przedsiębiorstwa funkcjonujące na terenie UE (warto jednak zauwa-żyć, że efekt ten może być osłabiony brakiem ujed-noliconych rozwiązań dotyczących raportowania informacji z zakresu CSR oraz brakiem obowiązku zewnętrznej weryfi kacji tego typu raportów). In-nym pozytywIn-nym skutkiem Dyrektywy 2014/95/UE będzie wzrost poczucia odpowiedzialności przed-siębiorstw za zużycie zasobów czerpanych z oto-czenia. Przedsiębiorstwa będą bowiem musiały przymierzyć się do pomiaru wpływów ich działalno-ści na otoczenie, w tym na zużycie zasobów natural-nych. Zapewne w dłuższej perspektywie w wyniku wprowadzenia usprawnień produkcyjnych oraz in-nowacji technicznych przyniesie to stopniowe zmniejszenie zużycia zasobów, co przełoży się na  oszczędności kosztów działalności. Raportowa-nie zagadRaportowa-nień społecznych może stać się rówRaportowa-nież przyczynkiem do prowadzenia systematycznej ana-lizy słabych i silnych stron przedsiębiorstw, zagro-żeń, a także szans istniejących w ich otoczeniu.

Może ona doprowadzić do rozpoznania problemów dotychczas nie dostrzeganych, pomóc we wskaza-niu działań społecznie pożądanych (jaką jest na  przykład dbałość o szacunek dla pracowników

39 Zob. Bruksela wymusza społeczną odpowiedzialność, Fo-rum Obywatelskiego Rozwoju, http://www.ekonomia.rp.pl/ar-tykul/1081398.html?print=tak&p=0 (dostęp 20.08.2015).

czy też przeciwdziałanie przejawom łamania praw człowieka), ale także zachowań, które zaburzają prawidłowość funkcjonowania przedsiębiorstwa, choć nierzadko nie są postrzegane jako przeszkoda w realizacji celów biznesowych (na przykład niedo-statków w sferze praktyki korporacyjnej)40.

W Polsce obowiązek publikowania danych z  obszaru CSR wynika z przepisów ustawy o ra-chunkowości41 dotyczących sprawozdania z dzia-łalności. W art. 49 pkt. 3 tego aktu prawnego stwierdza się, iż 

„Sprawozdanie z działalności jednostki powinno również obejmować – o ile jest to istotne dla oceny sytuacji jednostki – wskaźniki fi nansowe i niefi -nansowe, łącznie z informacjami dotyczącymi za-gadnień środowiska naturalnego i zatrudnienia, atakże dodatkowe wyjaśnienia do kwot wykaza-nych w sprawozdaniu fi nansowym”.

Obowiązek ujawniania informacji z zakresu odpo-wiedzialności społecznej przedsiębiorstw, będą-cych emitentami papierów wartościowych, wynika również z przepisów Rozporządzenia Ministra Fi-nansów z dnia 19 lutego 2009 r. 42. Zgodnie z pa-ragrafem 91.5 tego akty prawnego sprawozdanie z działalności powinno zawierać charakterystykę zewnętrzną i wewnętrzną czynników istotnych dla rozwoju przedsiębiorstwa, opis perspektyw jego rozwoju, a także oświadczenie o stosowaniu ładu.

Istotną regulacją systemu raportowania za-gadnień społecznej odpowiedzialności jest Krajo-wy Standard Rachunkowości nr 8 Sprawozdanie z działalności43. W standardzie tym określono

pożą-40 Zob. A. Adamus-Matuszyńska, Komu i czemu służy rapor-towanie społeczne? http://www.proto.pl/artykuly/komu-i-cze-mu-sluzy-raportowanie-spoleczne (dostęp 02.05.2016).

41 Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r., Dz. U.

nr 121, poz. 591.

42 Rozporządzenie Ministra Finansów z 19 lutego 2009 r.

w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywa-nych przez emitentów papierów wartościowych oraz warun-ków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem człon-kowskim, Dz. U. z 2009 r. nr 33, poz. 259.

43 Krajowy Standard Rachunkowości nr 9 “Sprawozdanie z dzia-łalności”, Dz. Urz. Ministra Finansów z dnia 15 maja 2014 r. poz. 17.

Varia

dane cechy i zawartość tego sprawozdania, a także sformułowano dobre praktyki, które powinny być stosowane w trakcie jego przygotowywania. W pa-ragrafi e 6.31 standardu za szczególnie przydatne uznano przedstawienie informacji dotyczących za-gadnień społecznej odpowiedzialności przedsię-biorstwa oraz ochrony środowiska naturalnego (m.in. informacji o gospodarowaniu zasobami i  kładnikami przyrody, wpływie na środowisko na-turalne, działaniach proekologicznych, opłatach środowiskowych i innych kosztach ochrony śro-dowiska, działaniach społecznych, w tym opis kampanii społecznych i polityki przedsiębiorstwa w tym zakresie).

***

Do niedawna cechą charakterystyczną koncepcji CSR była dobrowolność wdrażania jej zasad prak-tyce. Wraz z pojawieniem się regulacji dotyczących raportowania społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw działania w zakresie CSR postrze-gane są jako obowiązek, przynajmniej jeśli chodzi o przedsiębiorstwa, na które nałożono nowe zada-nia sprawozdawcze. Konieczność raportowazada-nia problemów dotyczących społecznej odpowie-dzialności z pewnością będzie rodzić dodatkowe obciążenia dla przedsiębiorstw (organizacyjne, ka-drowe, fi nansowe), co niewątpliwie jest czynni-kiem zniechęcającym do ich prawdziwego zaan-gażowania się w wypełnianie tego obowiązku.

Niemniej obowiązek ten wprowadza do systemu sprawozdawczego inną perspektywę postrzega-nia przedsiębiorstwa nie tylko przez inwestorów, ale również przez jego pracowników oraz społecz-ność lokalną. To z kolei może być źródłem niedo-strzeganych dotychczas korzyści. Mogą się one pojawić już na etapie przygotowywania raportu, co wymaga dokonania analizy wpływu, jaki wy-wiera przedsiębiorstwo na szeroko pojęte otocze-nie. Skutkiem opublikowania raportu na temat CSR jest też wzrost transparentności przedsiębior-stwa. Zjawisko to, niewątpliwie pozytywne, stwa-rza jednak również zagrożenie wyjawienia kluczo-wych sił kreujących przewagę konkurencyjną fi rmy. Oznacza to, że przed sporządzeniem

spra-wozdania na tematy społeczne i środowiskowe przedsiębiorstwo powinno opracować politykę sprawozdawczości w tym zakresie z uwzględnie-niem powszechnie akceptowanych standardów raportowania tej tematyki.

Jak wskazano, różne organizacje prezen-tują różne podejścia w kwestii raportowania te-matyki CSR, co sprawia, że ocena działań przed-siębiorstw w zakresie ich odpowiedzialności społecznej i środowiskowej może być niejedno-znaczna, szczególnie w przypadku wykorzystania ich do porównań. Stąd pojawił się postulat, aby sprawozdania dotyczące tego obszaru podlegały weryfikacji przez niezależnych, wyspecjalizowa-nych audytorów, przez co zwiększyłaby się ich wiarygodność.

Można sądzić, że w przypadku wielu pol-skich przedsiębiorstw zobligowanych do sporzą-dzania sprawozdawczości rozszerzonej o zagad-nienia społeczne i środowiskowe zadanie to nie będzie sprawiało poważniejszych trudności, bo-wiem będzie naturalną konsekwencją wcześniej podjętych przez nie działań. Dotyczy to tych przedsiębiorstw, które już poprzednio uwzględ-niały w swym modelu biznesowym wpływ, jaki wywierają na środowisko społeczne i naturalne.

Są to przeważnie przedsiębiorstwa duże, działa-jące w skali międzynarodowej, często powiązane z kapitałem zagranicznym. Niestety dla przedsię-biorstw, które do tej pory nie stosowały zasad CSR, nowy model raportowania może być trud-nym i kosztowtrud-nym wyzwaniem. Należy mieć tyl-ko nadzieję, że rozszerzenie zakresu sporządza-nej przez przedsiębiorstwa sprawozdawczości będzie miało, tak jak to oczekuje Parlament Euro-pejski, istotne znaczenie

„(…) dla zarządzania przemianą w kierunku zrów-noważonej gospodarki światowej poprzez połą-czenie długoterminowej rentowności ze spra-wiedliwością społeczną i ochroną środowiska44.

44 Pkt. 3 preambuły do Dyrektywy Parlamentu Europej-skiego i Rady 2014/95/UE.

Varia

Bibliografi a

AA1000 AccountAbility Prin-ciples 2008, AccountAbility North America, Washington 2008.

AA1000 Assurance Standard 2008, AccountAbili-ty North America, Washington 2008.

AA1000 Stakeholder Engagement Standard 2011.

Final Exposure Draft, http://www.accountability.org/

images/content/5/4/542/AA1000SES%202010%20 PRINT.pdf (dostęp 01.09.2014).

Adamus-Matuszyńska A., Komu i czemu służy ra-portowanie społeczne? http://www.proto.pl/artyku-ly/komu-i-czemu-sluzy-raportowanie-spoleczne (dostęp 02.05.2016).

Asongu J.J., The History of Corporate Social Re-sponsibility, ,,Journal of Business and Public Policy History of CSR” 2007, vol. 1 (Spring), nr 2.

Bruksela wymusza społeczną odpowiedzialność, Forum Obywatelskiego Rozwoju, http://www.eko-nomia.rp.pl/artykul/1081398.html?print=tak&p=0 (dostęp 20.08.2015).

Corporate Social Responsibility: A business contri-bution to Sustainable Development, Commission of the European Communities, COM(2002) 347 fi nal, Brussels 2002.

Defi nicje i standardy CSR, , http://www.forbes.pl/

artykuly/sekcje/baza-wiedzy-csr/defi nicje-i-standar-dy-csr,3879,1 (dostęp 2.06.2016)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań fi nansowych, skonsolidowanych spra-wozdań fi nansowych i powiązanych spraspra-wozdań nie-których rodzajów jednostek, zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/

EWG, Dz. U. L 182 z 29.6. 2013 r.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/

UE z dnia 22 października 2014 r. zmieniająca dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji niefi -nansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 330/1.

Gabrusewicz T., Rachunkowość odpowiedzialno-ści społecznej w kształtowaniu zasad nadzoru korpo-racyjnego, C. H. Beck, Warszawa 2010.

Green Paper. Promoting a European framework for Corporate Social Responsibility, Commission of the European Communities, COM(2001) 366 fi nal, Brus-sels 2001.

G4 Sustainability Reporting Guidelines, Imple-mentation Manual, Global Reporting Initiative, https://www.globalreporting.org/resourcelibrary/

GRIG4-Part2-Implementation-Manual.pdf (dostęp 02.03.2015).

G4 Sustainability Reporting Guidelines, Reporting Principles and Standard Disclosures, Global Report-ing Initiative, https://www.globalreportReport-ing.org/re- https://www.globalreporting.org/re- sourcelibrary/GRIG4-Part1-Reporting-Principles-and-Standard-Disclosures.pdf (dostęp 02.03.2015).

Hąbek P., Sprawozdawczość przedsiębiorstw w za-kresie ich społecznej odpowiedzialności Ocena jakości raportów CSR, CeDeWu, Warszawa 2015.

Investment and Enterprise Responsibility Review:

Analysis of investor and enterprise policies on corpo-rate social responsibility, United Nations Conference on Trade and Development, New York and Geneva, 2011.

ISO 26000. Społeczna odpowiedzialność, Polski Komitet Normalizacyjny, http://www.pkn.pl/sites/default/fi -les/discovering_iso_26000.pdf (dostęp 31.01.2015).

Kamela-Sowińska A., Dyrektywa Unii Europejskie o  ujawnianiu informacji niefi nansowych – nowe wy-zwanie dla rachunkowości, ,,Studia Oeconomica Po-znaniensia” 2014, vol. 2, nr 4 (265).

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecz-nego i Komitetu Regionów. Odnowiona strategia UE na lata 2011-2014 dotycząca społecznej odpowie-dzialności przedsiębiorstw, Bruksela, dnia 25.10.2011 KOM(2011) 681. wersja ostateczna.

Krajowy Standard Rachunkowości nr 9 „Sprawo-zdanie z działalności”, Dz. Urz. Ministra Finansów zdnia 15 maja 2014 r. poz. 17.

Objectives of Financial Statements , Report of the Study Group on the Objectives of Financial Statements, American Institute of Certifi ed Public Accountants, New York 1973, s. 55, http://3197d6d14b5f19f2f440-5e13d29c4c016cf96cbbfd197c579b45.r81.cf1.

rackcdn.com/collection/papers/1970/1973_1001_

TruebloodObjectives.pdf (dostęp 01.02.2015).

Obowiązkowe raportowanie w  zakresie CSR, https://www.obowiązki-informacyjne.pl/hot- news/obowiazkowe-raportowanie-w-zakresie-csr.html (dostęp 2.04.2015). Odnowiona strategia UE na lata 2011-2014 dotycząca społecznej odpo-wiedzialności przedsiębiorstw, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskie-go Komitetu Ekonomiczno-SpołeczneEuropejskie-go i Komite-tu Regionów, Komisja Europejska, Bruksela, dnia 25.10.2011,KOM(2011) 681.

OECD Guidelines for Multinational Enterprises 2011 Edition, OECD Publishing, 2011.

Non-Financial Reporting, Banking and Finance, http://ec.europa.eu/fi nance/accounting/non-fi nan-cial_reporting/index_en.htm.

Rowe J.K. Corporate Social Responsibility as Business Strategy, J.K. Rowe, Corporate Social Re-sponsibility as Business Strategy [w:] Globaliza-tion, Governmentality and Global Politics: Regu-lation for the Rest of Us? red. R. Lipschutz, Routledge, London 2005.

Rozporządzenie Ministra Finansów z 19 lutego 2009 r. w sprawie informacji bieżących i okreso-wych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za rów-noważne informacji wymaganych przepisami pra-wa państpra-wa niebędącego państwem członkow-skim, Dz. U. z 2009 r. nr 33, poz. 259.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 z 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekoza-rządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS), uchylające rozporządzenie (WE) nr 761/2001 oraz decyzje Komisji

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 z 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekoza-rządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS), uchylające rozporządzenie (WE) nr 761/2001 oraz decyzje Komisji

Powiązane dokumenty