Podsumowanie i wnioski

W oparciu o zgromadzone i przedstawione w poprzednich rozdziałach Raportu informacje na temat zadań przyjętych do realizacji w Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Bialskiego, stwierdzić należy, że realizacja założeń dokumentów przebiega prawidłowo, a co za tym idzie działania przyczyniają się do poprawy stanu środowiska na terenie powiatu. Raport obejmuje początek realizacji Programu, w związku z czym, nie wszystkie założone zadania zostały zrealizowane. Część z zadań ma charakter złożony i trwa kilka lat oraz realizowana będzie w latach kolejnych, jako działania ciągłe.

Podsumowanie wykonania zadań w ramach Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bialskiego na lata 2018-2021 z perspektywą na lata 2022-2025

Obszar interwencji: gospodarka wodna

W celu zwiększenie skuteczności ochrony istniejących zasobów wód podziemnych i powierzchniowych przed ilościową i jakościową degradacją w latach 2019-2020 na terenie powiatu przeprowadzono szereg działań z zakresu rozbudowy systemu wodno-kanalizacyjnego oraz finansowano budowę przydomowych oczyszczalni ścieków. Zadania te prowadzone były głównie przez gminy z terenu powiatu. Gminy prowadziły również działania z zakresu zapewnienia dostępu do wody poprzez rozbudowę sieci wodociągowej na swoich obszarach oraz rozbudowę i modernizację ujęcia wody.

W ramach określania jakości wody pitnej na terenie gmin powiatu bialskiego prowadzono okresowe badania jakości wody do spożycia, które nie wykazały przekroczeń parametrów jakości wody.

Prowadzony był również monitoring diagnostyczny stanu chemicznego jednolitych część wód

podziemnych przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy. W 2019

i 2020 roku w 6 badanych punktach wyznaczono klasę II – wody dobrej jakości. W roku 2019

Dodatkowo na terenie gminy Terespol wybudowano zbiornik retencyjny, dzięki czemu możliwa będzie racjonalna gospodarka wodami, w czasie niedoboru wody oraz prowadzono nasadzenia drzew przy drogach w celu zwiększenia retencji naturalnej.

W kolejnych latach nadal powinny być prowadzone powyższe prace, które przyczynią się do poprawy stanu wód powierzchniowych oraz wód podziemnych, a także zapewnienia sprawnego dobrej jakości systemu gospodarki wodno – kanalizacyjnej na terenie powiatu.

Obszar interwencji: gospodarka odpadami

W roku 2020 odebrano 24 324,13 t odpadów komunalnych, z czego 83,08% stanowiły odpady odebrane z gospodarstw domowych. W 2020 r. odebrano 8 785,75 t zmieszanych odpadów, z czego 66,32% to odpady zebrane z gospodarstw domowych. W ciągu 2020 r. odebrano 15 538,38 t odpadów zebranych selektywnie, z czego 92,56% to odpady z gospodarstw domowych.

Na terenie powiatu znajduje się do unieszkodliwienia 79 212 259 Mg wyrobów zawierających azbest, z czego 99,30% wyrobów należy do osób fizycznych. W gminach powiatu bialskiego realizowane są programy usuwania azbestu.

Gminy zobowiązane są do osiągania poziomów recyclingu i przygotowania do ponownego użycia niektórych frakcji odpadów komunalnych, ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania oraz przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych. Szczegółowe informacje w tym zakresie zamieszczane są w Analizach stanu gospodarki odpadami za dany rok. Gminy powiatu bialskiego zobowiązane są do monitorowania ilości odpadów, które są przekazywane na składowiska oraz tych podlegających recyklingowi.

Gminy powinny dążyć do poprawy sytuacji w zakresie selektywnego zbierania odpadów komunalnych i osiągania określonych poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych.

Na terenie powiatu prowadzone były również akcje edukacyjne dla mieszkańców związane z prawidłowym postępowaniem w zakresie odpadów komunalnych.

Obszar interwencji: ochrona gleb

W ramach obszaru interwencji ochrona gleb, na terenie gminy w latach 2019-2020 wydano

5 decyzji dotyczących rekultywacji terenów, łącznie o powierzchni 15,085 ha, na których

występuje zanieczyszczenie gleb. Zadanie to wpłynęło na zwiększenie wartości użytkowej

ziem oraz uregulowano stosunki wodne w glebach. Prowadzono również szkolenia i porady

dotyczące programów rolnośrodowiskowych uwzględniających działania prewencyjne w zakresie ochrony gleb w tym erozji gleb, co miało przyczynić się do wzrostu świadomości mieszkańców oraz prawidłowego użytkowania gleb.

Obszar interwencji: ochrona przyrody, krajobrazu i lasów

Dla poprawy jakości środowiska poprzez ochronę i kształtowanie istniejących wartości przyrodniczych w latach 2019-2020 zrealizowano działania w celu utrzymania istniejących form ochrony przyrody oraz wprowadzono nowe nasadzenia. Na terenie powiatu utworzono nowe pomniki przyrody. Corocznie prowadzone są zadania w zakresie odnowień lasu, zalesienia, czy nowych nasadzeń wzdłuż dróg. Wprowadzenie nowych zadrzewień wiąże się z dodatkowymi działaniami, które często podwajają koszt samego sadzenia, w tym m.in.

zastąpienie obumarłych lub uszkodzonych drzew, naprawienie lub wymiana palików ochraniających drzewko, wymiana osłon ochraniających korę drzew przed zgryzaniem przez zwierzynę czy podlewanie. Na terenie powiatu regularnie przeprowadzana jest inwentaryzacja różnorodności biologicznej. Nadleśnictwa prowadzą stały monitoring środowiska leśnego w celu przeciwdziałania zagrożeniom ze strony czynników abiotycznych i biotycznych oraz zajmują się ochroną przeciwpożarową lasów, np. w zakresie utrzymania infrastruktury ppoż.

Obszar interwencji: Ochrona powietrza

W ramach zapewnienia dobrej jakości powietrza atmosferycznego na terenie powiatu prowadzono zadania z zakresu wymiany instalacji centralnego ogrzewania na instalacje ekologiczne, przyjazne dla środowiska.

Prowadzono budowy, przebudowy, remonty i naprawy dróg, a także wybudowano ścieżki rowerowe i chodniki.

Na terenie powiatu w części budynków zostały wymienione kotły na ekologiczne oraz przeprowadzono termomodernizacje. Powstały także nowe instalacje, wykorzystujące OZE oraz wymienione zostały oprawy oświetlenia na LED w celu ograniczenia niskiej emisji.

Gminy prowadziły również akcje edukacyjne, mające na celu zwiększanie świadomości społeczeństwa w zakresie oszczędności energii i stosowania odnawialnych źródeł energii, promowanie wykorzystywania biopaliw, ochrony warstwy ozonowej i klimatu.

Zadania te w znacznym stopniu przyczyniły się do poprawy jakości powietrza na terenie

powiatu oraz wpłynęły na zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Miało to

Obszar interwencji: ochrona przed hałasem

W ramach ograniczenia uciążliwości hałasu na terenie powiatu zmodernizowano oraz przebudowano kilkanaście odcinków dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich oraz wybudowano ścieżki rowerowe. Ponadto wzdłuż ciągów komunikacyjnych dokonano nasadzeń roślinności.

Działania te wpłynęły na zmniejszenie uciążliwości systemu komunikacyjnego i poprawę jakości dróg. Dzięki poprawie stanu technicznego dróg oraz dzięki odciążeniu ruchu samochodowego przez ścieżki rowerowe zwiększyła się płynność ruchu oraz ograniczona została emisja hałasu.

Obszar interwencji: promieniowanie elektromagnetyczne

W ramach ochrony przed działaniem promieniowania elektromagnetycznego na terenie powiatu w latach 2019-2020 na bieżąco przyjmuje się zgłoszenia i prowadzi aktualizacje instalacji emitujących pole elektromagnetyczne, dzięki czemu możliwe jest zapobieganie skutkom szkodliwego oddziaływania pola magnetycznego.

Obszar interwencji: nadzwyczajne zagrożenia środowiska

W ramach zapobiegania skutkom poważnych awarii i zagrożeniom naturalnym na terenie powiatu prowadzono kontrole zakładów Dużego Ryzyka i Zwiększonego Ryzyka wystąpienia awarii w zakresie przestrzegania przepisów i decyzji administracyjnych w zakresie ochrony środowiska. Opracowano także plany związane ze zmniejszeniem skutków potencjalnych awarii dotyczących ostrzegania o wystąpieniu awarii, współpracy ze służbami z innych jednostek samorządu terytorialnego, dystrybuowania środków ochronnych czy leków, sposobu neutralizacji. Sporządzono również plany ewakuacji oraz ocenę stanu przygotowań obrony cywilnej w powiecie za rok 2019 i 2020.

Obszar interwencji: ochrona zasobów kopalin

W ramach ochrony udokumentowanych oraz perspektywicznych zasobów złóż kopalin

dokonano zmian Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Łomazy oraz

przeprowadzano kontrole w zakresie wykonania postanowień udzielanych koncesji oraz

eliminacji nielegalnych eksploatacji, umożliwiając tym samym racjonalne gospodarowanie,

oraz wykorzystanie zasobów. Ochrona zasobów złóż kopalin jest konieczna dla

zagwarantowania bezpieczeństwa surowcowego, niezbędnego dla zrównoważonego rozwoju.

Obszar interwencji: edukacja ekologiczna

W ramach edukacji ekologicznej na terenie powiatu przeprowadzono wiele akcji promocyjnych w zakresie ekologii, ochrony środowiska i gospodarki odpadami. Prowadzone działania były rozpowszechniane również dzięki lokalnym mediom. Dzięki przeprowadzonym zadaniom można zauważyć spadek zebranej ilości zmieszanych odpadów komunalnych. Starostwo Powiatowe współpracowało z jednostkami organizacyjnymi znajdującymi się na terenie powiatu, w celu zwiększenia efektywności działań. Mieszkańcy byli informowani przez odpowiednie jednostki o możliwości wzięcia przez nich udziału w działaniach na rzecz ochrony środowiska. Ponadto na terenie powiatu udzielane były dofinansowania przedsięwzięć mających na celu ochronę środowiska, dzięki czemu powstały nowe instalacje OZE.

Mieszkańcy edukowani byli w zakresie zachowań proekologicznych. Prowadzone działania

edukacyjne dzieci i dorosłych podniosły ich świadomość ekologiczną. Mieszkańcy

wyedukowani zostali w zakresie przestrzegana zasad stosowania środków ochrony roślin

w sposób bezpieczny. Dzięki wzmożonym działaniom proekologicznym, prowadzonym przez

jednostki organizacyjne na terenie powiatu, przeprowadzono z powodzeniem wiele

konkursów, spotkań oraz zorganizowano akcje np. sprzątanie świata. Edukacja ekologiczna

ma na celu upowszechnianie wiedzy o przyrodzie i wartości poszanowania środowiska

przyrodniczego, tym samym stanowi coraz ważniejszą rolę. Pozwala wywierać realny wpływ

na ograniczenia skutków kryzysów środowiskowych, wpływających na zmianę klimatu oraz

poprawę środowiska naturalnego.

5. Spis tabel i rysunków

Tabela 1. Wynikowe klasy strefy lubelskiej dla poszczególnych zanieczyszczeń uzyskane w ocenie rocznej za lata 2019-2020 dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony

zdrowia ludzi ... 9

Tabela 2. Wynikowe klasy strefy lubelskiej dla poszczególnych zanieczyszczeń uzyskane w ocenie rocznej za lata 2019-2020 dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony roślin ... 9

Tabela 3. Charakterystyka jednolitych części wód powierzchniowych ... 13

Tabela 4. Wyniki oceny badanych w ostatnich latach jednolitych części wód powierzchniowych, których zlewnie położone są na terenie powiatu bialskiego ... 18

Tabela 5. Ocena stanu JCWPd znajdujących się na terenie powiatu bialskiego w roku 2019 ... 27

Tabela 6. Ocena stanu JCWPd znajdujących się na terenie powiatu bialskiego w roku 2020 ... 28

Tabela 7. System kanalizacyjny na terenie powiatu bialskiego w latach 2019-2020 ... 29

Tabela 8. Sieć wodociągowa na terenie powiatu bialskiego w latach 2019-2020 ... 29

Tabela 9. Odpady komunalne zebrane z terenu powiatu bialskiego w latach 2019-2020 ... 31

Tabela 10. Masa wyrobów zawierających azbest na terenie powiatu bialskiego w [kg] – dane z bazy azbestowej ... 32

Tabela 11. Lasy i grunty leśne na terenie powiatu bialskiego ... 33

Tabela 12. Dane o lasach prywatnych za rok 2019 z podziałem na poszczególne gminy ... 35

Tabela 13. Dane o lasach prywatnych za rok 2020 z podziałem na poszczególne gminy ... 36

Tabela 14. Stopień realizacji zadań ... 42

Tabela 15. Przykładowe wskaźniki monitorowania celów ... 100

Rysunek 1. Mapa obszarów leśnych na terenie powiatu bialskiego ... 38