XI. Informacja o realizacji polityk, programów i strategii
11.10. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Miasta Węgrowa
W Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Miasta Węgrowa na lata 2018 - 2025 określone zostały kierunki działań zmierzających do łagodzenia skutków dominujących problemów społecznych.
Głównym założeniem strategii uczyniono hasło „Miasto Węgrów bezpieczne socjalnie i przyjazne dla swoich mieszkańców”.
W dokumencie opisano osiem celów strategicznych, do których należą:
a) Wzmocnienie funkcjonowania rodziny,
b) Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu mieszkańców,
c) Przeciwdziałanie długotrwałemu bezrobociu wśród klientów pomocy społecznej, d) Pomoc osobom niepełnosprawnym,
e) Rozwijanie systemu wsparcia na rzecz osób starszych wymagających opieki i osób samotnych,
f) Budowa zintegrowanego systemu profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień,
g) Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, h) Pomoc na rzecz osób bezdomnych.
W Strategii uwzględniono realizację takich kluczowych projektów, jak Maluch+, Karta Dużej Rodziny, Węgrów dla Rodziny 3+, Program Rodzina 500+, Węgrowska Karta Seniora, utworzenie domu dziennego pobytu Senior+. Ponadto zaplanowano kontynuację i rozwój dotychczasowych zadań m.in. takich, jak pomoc socjalna dla mieszkańców Miasta, pomoc
w formie usług opiekuńczych, inicjowanie działań w środowisku lokalnym na rzecz osób niepełnosprawnych i starszych, działalność Uniwersytetu Trzeciego Wieku, realizację programu przeciwdziałania przemocy, pozyskiwanie środków zewnętrznych na sfinansowanie zaplanowanych zadań. W celu jak najpełniejszego osiągnięcia zamierzonych rezultatów konieczna jest współpraca wszystkich jednostek samorządowych, instytucji
publicznych i niepublicznych, organizacji pozarządowych, tworzenie wolontariatu, organizowanie społeczności lokalnej.
Dzięki wdrożeniu proponowanych kierunków działań powinna nastąpić:
- poprawa warunków życia mieszkańców;
- umocnienie pozycji rodziny;
- poprawa warunków rozwoju młodego pokolenia mieszkańców;
- zwiększenie bezpieczeństwa socjalnego osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, w tym niepełnosprawnych, przewlekle chorych, samotnych i starszych;
- poprawa sytuacji na lokalnym rynku pracy;
- wzrost świadomości mieszkańców w zakresie profilaktyki zdrowotnej;
- wzrost kontroli społecznej w obszarze bezpieczeństwa indywidualnego i zbiorowego;
- wzrost aktywności aktorów życia publicznego w zakresie współpracy na rzecz rozwiązywania problemów społecznych w regionie.
Realizacja Programu przeciwdziałania zjawisku przemocy domowej
Zjawisko przemocy w rodzinie definiowane jest jako jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób zamieszkujących wspólnie, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
Zjawisko przemocy domowej przejawiać może się w następujących formach:
- przemoc fizyczna polega na używaniu fizycznej siły w celu wymuszenia określonego postępowania (lub ukarania za złamanie reguł ustalonych przez sprawcę), wywołania lęku; odprowadzenia własnych, trudnych emocji (gniew, frustracja, niezadowolenie);
- przemoc psychiczna to bardzo szerokie spektrum działań i zachowań uruchamianych przez sprawcę celowo, nakierowanych na zmianę przekonań, nastawienia czy światopoglądu, a także zmianę potrzeb, ocen, uczuć, postaw ofiary tak, by osoba manipulowana działała zgodnie z oczekiwaniami sprawcy, pod jego pełną kontrolą. Tego typu przemoc koncentruje się na uzyskaniu psychologicznej dominacji nad ofiarą;
- przemoc seksualna polega na wymuszaniu niechcianych i nieakceptowanych przez ofiarę zachowań w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych sprawcy;
- przemoc ekonomiczna to działania zmierzające do całkowitej finansowej zależności ofiary od sprawcy.
Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Węgrowie został powołany w 2011 roku. Tak więc w naszym posiadaniu są dane, które pozwalają na zdiagnozowanie problemu przemocy. Z analizy danych z lat 2014 – 2018 pochodzących z procedury Niebieska Karta część „A”, które wpłynęły do Zespołu wynika, że ilość zakładanych Niebieskich Kart „A” maleje. W 2014 roku Niebieską Kartę „A”
rozpoczynającą procedurę wypełniono w 52 przypadkach (34 w toku tej samej procedury), w roku 2015 - 38 NK „A” (17 w toku tej samej procedury), w roku 2016 - 48 NK „A”
(11 w toku tej samej procedury), w 2017 roku już tylko 38 NK „A” (22 w toku tej samej procedury) zaś w 2018 roku 36 (18 w toku tej samej procedury).
Charakterystyka osób co do których istniało podejrzenie, że są ofiarami przemocy:
28 kobiet i 8 mężczyzn. Z tego 24 kobiety i 7 mężczyzn to osoby w wieku od 18 do 67 roku życia, natomiast 4 kobiety i 1 mężczyzna to osoby powyżej 67 roku życia.
Charakterystyka osób co do których istniało podejrzenie, że są sprawcami przemocy:
3 kobiety i 32 mężczyzn. Z tego 3 kobiety i 31 mężczyzn to osoby w wieku od 18 do 67 roku życia, natomiast 1 mężczyzna to osoba powyżej 67 roku życia.
Pracownicy socjalni Centrum Pomocy Społecznej w Węgrowie w ramach wykonywania czynności zawodowych, udzielają pomocy osobom i rodzinom dotkniętym zjawiskiem przemocy w następujących formach:
- interwencja kryzysowa, - praca socjalna,
- współpraca z dzielnicowymi KPP Węgrów, - współpraca z Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej, - współpraca z kuratorami zawodowymi i społecznymi, - współpraca z pedagogami szkolnymi,
- świadczenia pieniężne (zasiłki celowe i okresowe).
Cele Główne Programu :
1. Ograniczenie rozmiarów zjawiska przemocy w rodzinie.
2. Rozwijanie i usprawnianie interdyscyplinarnego systemu interwencji i wsparcia rodziny dotkniętej przemocą - podniesienie skuteczności interwencji wobec problemu przemocy.
3. Rozwój specjalistycznej oferty pomocowej dla rodzin uwikłanych w przemoc.
4. Zmiana postaw społecznych wobec zjawiska przemocy – podniesienie poziomu wiedzy, rozwijanie empatii, odpowiedzialności i kompetencji społecznych wobec problemu przemocy.
Realizacja Programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej na rok 2018 – asystent rodziny.
Realizacja tego programu związana jest bezpośrednio z realizacją zapisów ustawy z dnia 09 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. z 2018 roku, poz. 998 ze zm.). Jego celem jest wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych poprzez zespół planowych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania tych funkcji.
Zadanie to realizowane jest głównie przez zatrudnianie osoby na stanowisku asystenta rodziny ale również każdy pracownik socjalny w ramach swoich kompetencji oraz zakresu czynności ma obowiązek wspierać rodziny w prawidłowym wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych.
Rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych zapewnia się wsparcie, które polega w szczególności na:
1) analizie sytuacji rodziny i środowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu w rodzinie;
2) wzmocnieniu roli i funkcji rodziny;
3) rozwijaniu umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny;
4) podniesieniu świadomości w zakresie planowania oraz funkcjonowania rodziny;
5) pomocy w integracji rodziny;
6) przeciwdziałaniu marginalizacji i degradacji społecznej rodziny;
7) dążeniu do reintegracji rodziny.
2. Wspieranie rodziny jest prowadzone w formie:
1) pracy z rodziną;
2) pomocy w opiece i wychowaniu dziecka.
Wspieranie rodziny jest prowadzone za jej zgodą i aktywnym udziałem, z uwzględnieniem zasobów własnych oraz źródeł wsparcia zewnętrznego. Pracę na rzecz rodzin prowadzona jest przez asystenta rodziny oraz pracowników socjalnych CPS.
Wspieranie rodzin odbywa się także poprzez świadczoną pomoc socjalną z pomocy społecznej, ponoszenie odpłatności za pobyt dzieci w pieczy zastępczej a także wypłatę świadczeń rodzinnych, świadczeń wychowawczych, świadczenia dobry start, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, stypendiów szkolnych, dodatków mieszkaniowych i dodatków energetycznych.
Do zadań asystenta rodziny należy w szczególności:
1) opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym;
2) opracowanie, we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, planu pracy z rodziną, który jest skoordynowany z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej;
3) udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego;
4) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych;
5) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów psychologicznych;
6) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi;
7) wspieranie aktywności społecznej rodzin;
8) motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych;
9) udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej;
10) motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych;
11) udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych;
12) podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin;
13) prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci;
13a) realizacja zadań określonych w ustawie z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”;
14) prowadzenie dokumentacji dotyczącej pracy z rodziną;
15) dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny, nie rzadziej niż co pół roku, i przekazywanie tej oceny podmiotowi;
16) monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną;
17) sporządzanie, na wniosek sądu, opinii o rodzinie i jej członkach;
18) współpraca z jednostkami administracji rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny;
19) współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą, o których mowa w art. 9a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, lub innymi podmiotami, których pomoc przy wykonywaniu zadań uzna za niezbędną.
Wydatkowane środki z programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej na rok 2018 – zatrudnienie asystenta rodziny
Kwota środków z umowy zawartej pomiędzy Wojewodą a JST na realizację zadań w ramach Programu
Wydatkowana kwota dotacji w ramach rezerwy budżetu państwa
Wydatkowana kwota w ramach Funduszu Pracy
Wydatkowana kwota wkładu własnego
Wydatkowana kwota ogółem
16.145,00 11.588,00 4.557,00 15.834,00 31.979,00
Źródło: opracowanie własne CPS
W roku 2017 w pieczy zastępczej umieszczonych było 19 dzieci z terenu Miasta Węgrowa, z czego 12 dzieci przebywało w rodzinach zastępczych natomiast 7 w domu dziecka. W toku 2018 w pieczy zastępczej umieszczonych było 17 dzieci z terenu Miasta Węgrowa, z czego 10 dzieci przebywało w rodzinach zastępczych natomiast 7 w domu dziecka.
Asystent rodziny na co dzień pracuje z rodzinami, z których dzieci zostały umieszczone w pieczy zastępczej w celu umożliwienia powrotu dzieci do rodzin biologicznych,
we współpracy z pracownikami socjalnymi CPS, koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej Powiatowego Centrum Pomocy Społecznej oraz pracownikami Domu Dziecka w Julinie.
W przypadku umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej albo rodzinnym domu dziecka oraz w placówce wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej albo interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym, gmina właściwa ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem go po raz pierwszy w pieczy zastępczej ponosi odpowiednio wydatki w wysokości:
1) 10% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka - w pierwszym roku pobytu dziecka w pieczy zastępczej;
2) 30% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka - w drugim roku pobytu dziecka w pieczy zastępczej;
3) 50% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka - w trzecim roku i następnych latach pobytu dziecka w pieczy zastępczej.
Wydatkowane na opiekę i wychowanie dziecka ponoszone przez Miasto Węgrów
WYSZCZEGÓLNIENIE Rok 2017 Rok 2018
Finansowanie pobytu dzieci w pieczy zastępczej 160.180,00 165.848,00
Źródło: opracowanie własne CPS
Realizacja Programów „Węgrów dla rodziny 3+”, Karty Dużej Rodziny oraz Węgrowskiej Karty Seniora
I. Program „Węgrów dla rodziny 3+”
Program „Węgrów dla rodziny 3+”został przyjęty na posiedzeniu Rady Miejskiej Węgrowa w dniu 29 listopada 2013 roku ( Uchwała nr XXXVIII/246/2013). Program „Węgrów dla rodziny 3+” promuje wielodzietność, kształtuje pozytywny wizerunek rodzin
wielodzietnych i zastępczych oraz przyczynia się do zacieśnienia więzi między dziećmi a rodzicami poprzez wspólne spędzanie czasu. Zgodnie z przyjętą Uchwałą w ramach programu rodziny mają o połowę tańszy bilet do kina w Węgrowskim Ośrodku Kultury oraz o połowę tańszy dostęp do zajęć dla dzieci i młodzieży organizowanych przez Węgrowski Ośrodek Kultury, o połowę tańszy dostęp do sprzętu wodnego udostępnianego na obiekcie Zalew nad Liwcem. Od 1 września 2014 r. rodziny wielodzietne są zwolnione z opłaty za pobyt dzieci w przedszkolach publicznych. Dla nieruchomości zamieszkanych przez mieszkańców uprawnionych do korzystania z Programu „Węgrów dla rodziny 3+”
za odbieranie i zagospodarowanie odpadami komunalnymi, przysługuje zniżka w wysokości 50%. Członkowie rodzin wielodzietnych posiadających Kartę „Węgrów dla rodziny 3+”
mają również możliwość z korzystania z ulg/zniżek oferowanych przez Partnerów Programu. Jednym z głównych instrumentów promujących Program jest strona internetowa miasta www.wegrow.com.pl. Na stronie w widocznym miejscu znajduje się link z logotypem Programu, przekierowujący do aktualnych informacji nt. Programu takie jak m.in. podstawowe założenia programu, regulamin, wzory dokumentów, lista partnerów wraz z pełnymi danymi adresowymi. Zgodnie z zawartymi porozumieniami, Partnerzy Programu są upoważnieni do posługiwania się logotypem Programu. Każdy Partner otrzymał naklejki informujące o zaangażowaniu się w Program. Zgodnie z warunkami porozumienia każdy Partner może wykorzystywać logo Programu w swoich działaniach promocyjnych.
W 2018 roku wnioski złożyło 58 rodzin a kart zostało wydanych 268 szt.
II. Karta Dużej Rodziny
Programem jaki realizuje Miasto Węgrów od czerwca 2014 roku jest Ogólnopolska Karta Dużej Rodziny. Karta Dużej Rodziny przysługuje rodzinom z przynajmniej trójką dzieci, niezależnie od dochodu. Karta jest wydawana bezpłatnie, każdemu członkowi rodziny.
Rodzice mogą korzystać z karty dożywotnio, dzieci - do 18 roku życia lub do ukończenia nauki, maksymalnie do osiągnięcia 25 lat. Dzieci legitymujące się orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, po osiągnięciu odpowiednio 18. lub 25. roku życia otrzymują Kartę na okres ważności orzeczenia. Karta oferuje system zniżek oraz dodatkowych uprawnień. Od 1 stycznia 2019 r. upoważniająca do wielu zniżek Karta Dużej Rodziny przysługuje tym rodzicom, którzy mają lub w przeszłości mieli na utrzymaniu co najmniej troje dzieci – bez względu na ich wiek w chwili składania wniosku.
Dzięki Karcie osoby z rodzin wielodzietnych mogą korzystać m.in. z ustawowych zniżek na przejazdy kolejowe – rodzice lub małżonkowie rodziców 37 proc. na bilety jednorazowe oraz 49 proc. na miesięczne; zniżek w opłatach paszportowych – 75 proc. w przypadku
dzieci i 50 proc. dla rodziców i małżonków rodziców oraz darmowych wstępów do parków narodowych. Zniżki mogą oferować nie tylko instytucje publiczne, ale również przedsiębiorcy prywatni. Karta oferuje system zniżek oraz dodatkowych uprawnień. Jej posiadacze mają możliwość korzystania z katalogu oferty kulturalnej, rekreacyjnej czy transportowej na terenie całego kraju.
O Kartę Dużej Rodziny w 2018 roku wnioskowało 19 rodzin, wydano 95 kart tradycyjnych oraz 38 kart elektronicznych.
III. Program „Węgrowska Karta Seniora”
W dniu 22 czerwca 2015 r uchwałą nr IX/45/2015 Rady Miejskiej Węgrowa został przyjęty program „Węgrowska Karta Seniora”. Głównym celem Programu jest wzmocnienie aktywności społecznej i poprawa jakości życia osób powyżej 60 roku życia, poprzez stworzenie oraz rozwijanie systemu promocji, ulg i rabatów oferowanych przez Miasto Węgrów oraz Partnerów Programu skutkując zwiększeniem dostępności do dóbr kultury, zachęceniem do uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych i sportowych, a także kształtowaniem pozytywnego wizerunku węgrowskich seniorów. Jest to rozwiązanie umożliwiające seniorom rozwój swoich pasji i zainteresowań, jak również daje możliwość aktywnego spędzania czasu wolnego. Do programu mogą przystąpić osoby powyżej 60 roku życia, stale zamieszkałe na terenie Węgrowa. Posiadający „Węgrowską Kartę Seniora”
mogą otrzymać o połowę tańszy bilet do Kina Kongres w Węgrowskim Ośrodku Kultury oraz o połowę tańszy dostęp do zajęć organizowanych przez Węgrowski Ośrodek Kultury, z wyłączeniem słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku oraz członków Klubu Seniora.
Program zakłada o połowę tańszy dostęp do sprzętu wodnego udostępnianego w sezonie letnim na obiekcie Zalew nad Liwcem oraz możliwość skorzystania z ulg/zniżek oferowanych przez sześciu Partnerów na usługi/towary oferowanych na terenie Węgrowa.
Węgrowskich Kart Seniora w roku 2018 wydano 128 szt.