3. OMÓWIENIE WYNIKÓW PRACY
3.4. PORÓWNANIE MIEJSKICH OBSZARÓW FUNKCJONALNYCH OŚRODKÓW WOJEWÓDZKICH POD
3.4.1. WIELOWYMIAROWA ANALIZA PORÓWNAWCZA ROZWOJU BUDOWNICTWA MIESZKANIOWEGO
3.4.2.2. Synteza wyników – analiza skupień gmin strefy zewnętrznej MOF Poznania
W wyniku przeprowadzonej analizy doboru zmiennych diagnostycznych metodą parametryczną, z sie-demnastu wskaźników wejściowych, do analizy skupień zostały wybrane cztery:
liczba mieszkań oddanych do użytkowania w przeliczeniu na 1 tys. ludności (wskaźnik 10);
liczba budynków mieszkalnych oddanych do użytkowania w przeliczeniu na 1 km2 powierzchni geode-zyjnej użytków rolnych, gruntów zabudowanych i zurbanizowanych (wskaźnik 13);
udział budownictwa wielorodzinnego w łącznej liczbie mieszkań oddanych do użytkowania
(wskaź-nik 17);
powierzchnia użytkowa istniejących mieszkań w przeliczeniu na 1 tys. ludności (wskaźnik 21).
Zmienne te mają charakter stymulanty i jako takie zostały znormalizowane według wzoru dla tego typu cech. Ostatnim etapem analizy było pogrupowanie gmin strefy zewnętrznej MOF Poznania w skupienia o podobnych cechach dotyczących budownictwa mieszkaniowego.
3.4.2.2.1. Grupowanie gmin strefy zewnętrznej MOF Poznania w oparciu o dane dla 2004 roku
W wyniku przeprowadzonej, dla danych z roku 2004, analizy skupień wyodrębniono cztery skupienia gmin:
pierwsze skupienie (I_04) – obejmujące gminy miejsko–wiejskie: Kórnik, Mosina, Murowana Goślina,
Źródło: opracowanie własne
Źródło: opracowanie własne
drugie skupienie (II_04) – obejmujące gminę miejską Puszczykowo oraz gminy wiejskie: Dopiewo,
Ro-kietnica, Suchy Las, Tarnowo Podgórne;
trzecie skupienie (III_04) – obejmujące gminę miejską Luboń, gminę miejsko–wiejską Swarzędz oraz
gminy wiejskie Czerwonak i Komorniki;
czwarte skupienie (IV_04) – obejmujące dwie gminy miejsko–wiejskie Kostrzyn i Oborniki.
Dendrogram (Rys. 87.) stanowiący graficzną ilustrację procesu wyodrębniania skupień badanych obsza-rów w oparciu o wartości cech diagnostycznych w 2004 roku.
Rys. 87. Wyodrębnione grupy gmin strefy zewnętrznej MOF Poznania w 2004 roku – dendrogram
Skład grup gmin strefy zewnętrznej MOF Poznania wyodrębnionych w oparciu o wartości cech diagno-stycznych w 2004 roku zilustrowano graficznie na mapie (Rys. 88.).
Rys. 88. Wyodrębnione grupy gmin strefy zewnętrznej MOF Poznania w 2004 roku – mapa
Pierwsze skupienie (I_04) wyróżniało się stosunkowo niskimi wartościami zmiennych charakteryzujących
efekty rzeczowe budownictwa mieszkaniowego, tj.:
liczby mieszkań oddanych do użytkowania w przeliczeniu na 1 tys. ludności,
Źródło: opracowanie własne Drugie skupienie (II_04) wyróżniało się najwyższymi wartościami (w porównaniu z pozostałymi skupieniami)
trzech spośród czterech zmiennych diagnostycznych:
liczby mieszkań oddanych do użytkowania w przeliczeniu na 1 tys. ludności,
liczby budynków mieszkalnych oddanych do użytkowania w przeliczeniu na 1 km2 powierzchni geode-zyjnej użytków rolnych, gruntów zabudowanych i zurbanizowanych,
powierzchni użytkowej istniejących mieszkań w przeliczeniu na 1 tys. ludności.
Jedynie udział budownictwa wielorodzinnego w łącznej liczbie mieszkań oddanych do użytkowania przyjmował przeciętny poziom, chociaż należy zauważyć, że jest to tylko nieznacznie większa wartość od tej przyjętej dla niskiego poziomu.
Trzecie skupienie (III_04) charakteryzowały w szczególności:
najwyższy udział budownictwa wielorodzinnego w łącznej liczbie mieszkań oddanych do użytkowania; dość wysokie (przyjmujące wprawdzie średni poziom, ale z wartościami znajdującymi się na granicy
poziomu wysokiego) wartości wskaźników:
liczby mieszkań oddanych do użytkowania w przeliczeniu na 1 tys. ludności,
liczby budynków mieszkalnych oddanych do użytkowania w przeliczeniu na 1 km2 powierzchni geodezyjnej użytków rolnych, gruntów zabudowanych i zurbanizowanych.
Czwarte skupienie (IV_04) wyróżniało się stosunkowo niskimi wartościami trzech spośród czterech zmiennych
diagnostycznych, tj.:
liczby mieszkań oddanych do użytkowania w przeliczeniu na 1 tys. ludności,
liczby budynków mieszkalnych oddanych do użytkowania w przeliczeniu na 1 km2 powierzchni geode-zyjnej użytków rolnych, gruntów zabudowanych i zurbanizowanych,
powierzchni użytkowej istniejących mieszkań w przeliczeniu na 1 tys. ludności.
Rysunek (Rys. 89.) przedstawia średnie wartości znormalizowanych cech diagnostycznych dla wyodręb-nionych skupień gmin strefy zewnętrznej MOF Poznania (I_04 – IV_04) w 2004 roku.
Rys. 89. Wyodrębnione grupy gmin strefy zewnętrznej MOF Poznania w 2004 roku – wykres średnich dla skupień 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1
wskaźnik 10 wskaźnik 13 wskaźnik 17 wskaźnik 21
Źródło: opracowanie własne 3.4.2.2.2. Grupowanie gmin strefy zewnętrznej MOF Poznania w oparciu o dane dla 2013 roku
Analiza skupień przeprowadzona na danych z roku 2013 również wyodrębniła cztery grupy gmin, jednak w porównaniu z grupowaniami z 2004 roku, odnotowano zmiany w poszczególnych skupieniach.
W wyniku grupowania przeprowadzonego dla danych z roku 2013 – wyodrębniono następujące skupienia gmin strefy zewnętrznej MOF Poznania:
pierwsze skupienie (I_13) – obejmujące gminy miejsko–wiejskie: Kostrzyn, Nekla, Murowana Goślina,
Pobiedziska, Stęszew oraz gminy wiejskie: Czerwonak, Łubowo, Zaniemyśl;
drugie skupienie (II_13) – obejmujące gminę miejską Puszczykowo, gminy miejsko–wiejskie Kórnik
i Mosina oraz gminy wiejskie: Dopiewo, Kleszczewo, Rokietnica, Suchy Las, Tarnowo Podgórne;
trzecie skupienie (III_13) – obejmujące gminę wiejską Kaźmierz oraz gminy miejsko–wiejskie Oborniki i Swarzędz;
czwarte skupienie (IV_13) – obejmujące gminę miejską Luboń oraz wiejską Komorniki.
Na dendrogramie (Rys. 90.) została przedstawiona graficzna ilustracja procesu wyodrębniania skupień w oparciu o wartości cech diagnostycznych w 2013 roku.
Rys. 90. Wyodrębnione grupy gmin strefy zewnętrznej MOF Poznania w 2013 roku – dendrogram
Mapa (Rys. 91.) przedstawia skład poszczególnych skupień gmin strefy zewnętrznej MOF Poznania wyod-rębnionych w przeprowadzonej dla 2013 roku analizie skupień.
Pierwsze skupienie (I_13) charakteryzowało się w 2013 roku niskimi wartościami wszystkich cech
diagno-stycznych.
Drugie skupienie (II_13) charakteryzowała wysoka wartość wskaźnika dotyczącego zasobów mieszkaniowych, tj.:
powierzchni użytkowej istniejących mieszkań w przeliczeniu na 1 tys. ludności.
Trzecie skupienie (III_13) wyróżniało się:
wysokim udziałem budownictwa wielorodzinnego w łącznej liczbie mieszkań oddanych do użytkowa-nia,
dość niską wartością (przyjmującą wprawdzie średni poziom, ale znajdującą się blisko wartości przyję-tych dla niskiego poziomu) przeliczenia na 1 tys. ludności powierzchni użytkowej istniejących miesz-kań.
Czwarte skupienie (IV_13) wyróżniało się stosunkowo wysokimi wartościami dwóch zmiennych
diagnostycz-nych dotyczących efektów rzeczowych budownictwa mieszkaniowego, tj.:
Źródło: opracowanie własne
Źródło: opracowanie własne
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1
wskaźnik 10 wskaźnik 13 wskaźnik 17 wskaźnik 21
I_13 II_13 III_13 IV_13
liczba budynków mieszkalnych oddanych do użytkowania w przeliczeniu na 1 km2 powierzchni geode-zyjnej użytków rolnych, gruntów zabudowanych i zurbanizowanych.
Rys. 91. Wyodrębnione grupy gmin strefy zewnętrznej MOF Poznania w 2013 roku – mapa
Rysunek (Rys. 92.) przedstawia średnie wartości znormalizowanych cech diagnostycznych dla wyodręb-nionych grup gmin w 2013 roku.
Rys. 92. Wyodrębnione grupy gmin strefy zewnętrznej MOF Poznania w 2013 roku – wykres średnich dla skupień
Porównując ze sobą grupowania z roku 2013 i 2004, zauważono, że dwie największe grupy gmin (tj. skupienia pierwsze i drugie), w większości zachowały swój „pierwotny skład”. Skupienie drugie z 2013 roku
utworzyły wszystkie gminy z drugiego skupienia z 2004 r. oraz trzy gminy z pierwszego skupienia (Kleszczewo, Kórnik i Mosina). Skupienie to tworzyły głównie gminy znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie Poznania. W obydwu analizowanych latach skupienie to wyróżniało się wysoką wartością przeliczenia na 1 tys. ludności powierzchni użytkowej istniejących mieszkań. Pierwsze grupowanie z 2013 roku utworzyło sześć gmin z pierw-szego skupienia z 2004 roku oraz po jednej z trzeciego i czwartego. Skupienie to charakteryzowały, w analizo-wanych latach, dość niskie wartości wszystkich zmiennych diagnostycznych. Gminy Komorniki i Luboń (także bezpośrednio sąsiadujące z Poznaniem), które w grupowaniu pierwszym tworzyły z Czerwonakiem i Swarzędzem skupienie trzecie, w 2013 roku utworzyły same skupienie czwarte. Charakterystyczne dla gru-powań, w których znajdowały się te dwie gminy, były wysokie wartości przeliczeń na ludność i powierzchnię geodezyjną efektów rzeczowych budownictwa mieszkaniowego.
3.5. WYNIKI BADANIA PRAWNYCH PODSTAW LOKALIZACJI BUDYNKÓW MIESZKALNYCH W WYBRANYCH