3. Prognozy światowego rynku odzieży
3.3. Tendencje i trendy na polskim rynku odzieży Polski rynek odzieżowy i tekstylny był w 2016 roku oszacowany na 29,1 mld zł
Obecnie jego wartość znacznie wzrosła i przekroczyła 36 mld zł. Szacuje się, że w 2022 roku będzie to poziom 43 mld zł. W Polsce w 2016 roku działało oko-ło 22 tys. firm zatrudniających prawie 188 tys. osób, z czego 99,4% zatrudnionych
było w sektorze prywatnym8. Ostatnio nastąpił duży wzrost znaczenia eksporterów
na świecie. W 2016 roku eksport polskiej odzieży był na poziomie 4,4 mld euro.
6 Na podstawie W. Werpachowski, Podstawy zarządzania w przedsiębiorstwie, Oficyna Wy-dawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2011, s. 1–478.
7 L. Barnes, Fast Fashioning the Supply Chain: Shaping the Research Agenda, „Journal of Fa-shion Marketing and Management” 2006, no. 3, s. 263.
8 KPMG, Rynek mody w Polsce, listopad 2018, https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/pl/pdf
38 Aspekty ekonomiczne zarządzania firmą odzieżową
Polska była 17 największym eksporterem, z udziałem w puli towarów eksporto-wanych na poziomie 1,1%. Import odzieży do Polski wyniósł w 2016 roku 5,1 mld euro. Polski rynek jest jednym z najatrakcyjniejszych rynków w Europie Środko-wo-Wschodniej. W ofercie sprzedaży producentów jest to poziom:
• 8,7 mln ubrań męskich (w tym 1,5 mln garniturów);
• 10,3 mln ubrań damskich (w tym 4,9 mln sukienek i spódnic).
Branża odzieżowa na świecie, również w Polsce, jest związana z rozwojem e--commerce. Zmiany coraz częściej powinny zmierzać również w kierunku roz-woju technologicznego, w tym automatyzacji i robotyzacji (Przemysłu 4.0). Obec-nie europejskie i światowe tendencje potwierdzają, że techniczObec-nie, ekonomiczObec-nie i organizacyjnie uzasadnione jest stworzenie zaawansowanych techniczno-tech-nologicznie i innowacyjnych rozwiązań. Wprowadzenie polityki sterowania ja-kością wyrobów i usług poprzez implementowanie możliwych do wykorzystania wyników badań i prac innowacyjno-wdrożeniowych wychodzi naprzeciw ocze-kiwaniom, że metody produkcji spełnią wymagania (ekologii, idei oszczędzania zasobów, gospodarki w cyklu zamkniętym), ograniczą koszty właścicieli marek w obsłudze gwarancyjnej, w naturalny sposób doprowadzą do budowy silnej go-spodarki i do wzrostu zaufania klientów. Coraz częściej w branży odzieżowej pro-ducenci posługują się takimi pojęciami jak: recykling, upcycling, second hand czy
second use.
Polacy w umiarkowanym stopniu interesują się modą. Warto jednak znać za-równo potrzeby, jak i upodobania klientów. Przykładem metody, która nadaje się do praktycznego zastosowania w celu zidentyfikowania potrzeb i oczekiwań klien-tów w większości firm, jest metoda QFD – Quality Function Deployment (tabe-la 3.1). Jest to metoda japońska, w której wykorzystuje się transformacje wymagań klienta na parametry techniczne. Metodę tę po raz pierwszy zastosowano w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku w stoczni Kobe. Redukuje ona między innymi zmiany w procesie projektowania, umożliwia analizę wymagań klientów i skraca cykl projektowania. Podstawowym narzędziem metody jest „dom jakości” (house
of quality) – pozwala on na zaprezentowanie związków pomiędzy wymaganiami
Tabela 3.1. Metoda QFD – budowanie „domu jakości” tak nie nie ma wpływu Inf or macje t echniczne Informacje marketingowe VI III IV VII VIII IX I II
I. Identyfikacja wymagań klienta
Określa się wymagania i potrzeby ważne dla klientów, które wytwórca powinien spełnić. Lista wymagań powstaje poprzez badania marketingowe.
II. Określenie skali ważności
Na sporządzonej w etapie I liście określa się skalę ważności, nadając rangę każdemu z wymagań. III. Wyznaczenie parametrów technicznych Dobiera się je tak, aby spełniały wymagania klienta.
Z punktu widzenia projektanta określane są: • minimaty „↓” (im mniejsza wartość, tym lepsze
spełnienie wymagań klienta co do produktu); • maksymaty „↑” (im większa wartość, tym
lepsze spełnienie wymagań klienta co do produktu);
• nominaty „●” (dla parametru tego istnieje wartość optymalna, do której należy się zbliżyć).
IV. Określenie relacji między wymaganiami klienta i parametrami technicznymi Związek między warunkami technicznymi a tymi stawianymi przez klienta ustalany jest na podstawie doświadczenia, reklamacji itp. Na tym etapie należy skoncentrować się na kluczowych relacjach i zredukować liczbę pożądanych właściwości technicznych.
Wyróżnia się kilka poziomów zależności, np. oddziaływanie:
– silne (bezpośrednie 9), – umiarkowane (pośrednie 4),
– słabe (ledwo zauważalne), – puste miejsce – brak zależności.
V. Ocena znaczenia parametrów technicznych Określa się ją jako sumę iloczynów wymagań oraz oczekiwań klientów i ich zależności pomiędzy parametrami technicznymi. Wyrażana jest za pomocą wzoru: 1 1 , j i ij i T W Z = =
∑
gdzie:Tj – współczynnik ważności parametru technicznego,
Wi – współczynnik ważności wymagania,
Zij – współczynnik zależności pomiędzy wymaganiem a parametrem technicznym,
i – wymaganie,
j – parametr techniczny. VI. Identyfikowanie korelacji pomiędzy
parametrami technicznymi Parametry techniczne wzajemnie oddziałują na siebie. Może to mieć charakter:
• pozytywny (+), • negatywny (–).
Znaki te zapisywane są w „domu jakości” w części, która tworzy „dach”. Matryca ta może dostarczyć możliwości innowacyjnych.
VII. Porównanie wyrobów własnych z wyrobami konkurencji (lub wzorcem)
Ocena rynkowa wymagań, które powinny być spełnione z punktu widzenia klientów, na podstawie porównania wyrobów
z konkurencją. Porównanie wyrobów odbywa się w przyjętej pięciostopniowej skali, gdzie: 1 – niedostateczne spełnienie wymagania, 5 – bardzo dobre spełnienie wymagania.
40 Aspekty ekonomiczne zarządzania firmą odzieżową
VIII. Ustalenie docelowych wartości parametrów technicznych
Dzięki przeprowadzonej wcześniej analizie ustala się docelowe, mierzalne parametry techniczne, których osiągnięcie pozwoli spełnić oczekiwania klientów.
IX. Ustalenie wskaźników technicznej trudności wykonania
Ustalany jest stopień trudności technicznej, organizacyjnej oraz finansowej założonych wcześniej parametrów technicznych. Najczęściej jest to skala od 1 do 5.
Źródło: opracowanie własne na podstawie D. Wolak, Ocena wymagań i oczekiwań klientów firm
przemysłu odzieżowego, „Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa”, wrzesień 2009, nr 9(716).