Transmisja sygnału telewizyjnego

Drugim etapem procesu telewizyjnego, po analizie jest transmisja. Możemy ją zdefi niować następująco: „Transmisja to przekazywanie na odległość dźwięków, obrazów lub sygnałów za pośrednictwem fal elektromagnetycznych”16.

Procesy t e, realizowane są za pomocą nadajników telewizyjnych oraz anten nadawczych i  odbiorczych. Warto pamiętać, że obecnie nadawanie naziemne w Polsce, tak zwany naziemny rozsiew sygnału telewizyjnego, odbywa się za pomocą techniki cyfrowej. Ta część pro-cesu telewizyjnego, aczkolwiek bardzo ważna, a nawet niejako podsta-wowa dla istnienia telewizji – istotą bowiem telewizji jest przesyłanie obrazu i dźwięku na odległość – w pracy dziennikarza czy kierownika produkcji stanowi obszar, na który nie mają oni żadnego wpływu. Ale, ponieważ to dzięki przesyłowi sygnału, efekty pracy dziennikarskiej docierają do odbiorcy, muszę choćby naszkicować, na jakich zasadach odbywa się telewizyjna transmisja.

W  poprzednich rozdziałach zajmowaliśmy się już falami elek-tromagnetycznymi, tak więc tylko jeszcze dwa terminy, bez których nie możemy zrozumieć technicznych zasad rządzących transmisją. Pierwszy to „modulacja i demodulacja fali elektromagnetycznej”, dru-gi zaś to „propagacja”.

Modulacja to oddziaływanie jedną falą na drugą. Ta pierwsza to fala modulująca, druga to fala modulowana, zaś w wyniku takiego od-działywania otrzymujemy falę zmodulowaną. Będzie ona inna niż fala poddawana modulacji, ale zawierać będzie cechy zarówno fali modu-lowanej, jak i fali modulującej. Najczęściej w procesie modulacji zmie-niamy amplitudę fali modulowanej lub jej częstotliwość.

Jakie ma to dla nas znaczenie? Sygnał wizyjny, otrzymany w pro-cesie analizy a  zawierający wszystkie niezbędne dane, jest falą elek-tromagnetyczną o niskiej energii, nie może więc być transmitowany. A przecież w możliwości przekazu tkwi siła telewizji, jej istota. I tu po-jawia się modulacja, która umożliwia jego przesłanie. Sztucznie, w ge-neratorze wysokiej częstotliwości, wytworzona fala o dużej mocy, peł-na energii umożliwiającej jej przesłanie, ale bez treściowej zawartości staje się nośnikiem dla słabej, ale pełnej treści fali sygnału wizyjnego (czy raczej telewizyjnego, z racji dodania dodatkowych sygnałów do czystego sygnału otrzymanego z  przetwornika kamery telewizyjnej) i jak posłuszny tragarz przenosi ten sygnał do odbiorcy. U odbiorcy następuje kolejny etap wędrówki: odzyskanie czystego sygnału telewi-zyjnego z odebranej fali zmodulowanej w procesie demodulacji, zwa-nej inaczej detekcją.

Rys. 12. Przykład modulacji amplitudowej

Nadawca

Modulator Demodulator

Odbiorca Medium

Zakłócenia

Rys. 13. Modulacja i demodulacja podczas komunikacji

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Modulacja [dostęp: 25.03.2016].

W telewizyjnym procesie transmisyjnym jest jeszcze jedno, bardzo istotne pojęcie. „Propagacja fal elektromagnetycznych” czyli rozcho-dzenia się, rozprzestrzeniania się, fal elektromagnetycznych. Dzięki temu zjawisku, zmodulowana fala, niosąca w sobie telewizyjny sygnał, może dotrzeć do odbiorcy. Tak więc w procesie transmisji sygnału te-lewizyjnego kluczowe są te dwa, omówione powyżej pojęcia.

fale krótkie ^{fale ultrakrótkie} fale długie

fale średnie

Rys. 14. Propagacja fal radiowych

Źródło: https://docpla yer.pl/59808350-Propagacja-fal-radiowych.html [dostęp: 16.04.2016].

Współcześnie, transmisja sygnałów telewizyjnych oparta jest na dwóch metodach. Pierwsza, to naziemny rozsył sygnału, od nadawcy do odbiorcy, wykorzystujący, jak już powiedzieliśmy, nadajniki tele-wizyjne, anteny nadawcze i anteny odbiorcze. Przy wykorzystaniu tej metody, sygnały telewizyjne docierają do widowni telewizyjnej. To tak zwany „naziemny rozsiew sygnału telewizyjnego”, który zmienia się wraz z  pojawianiem się nowych technologii, dyktujących jakość postępu i możliwość ulepszania systemów telewizyjnych i transmisji sygnałów. Rozsył sygnału na świecie jest realizowany na wiele różnych sposobów.

W  świecie rozwijających się nowych technologii, wspierających nowe media, także telewizja ma swój duży udział oraz nowe możli-wości. Wciąż rosnąca oferta programowa, zwiększająca się liczba ka-nałów na świecie, wywarła wpływ na poszukiwanie nowych metod rozsyłu sygnału bądź ich ulepszenie. Pojawienie się techniki cyfrowej, informatyzacja oraz wiele odkryć naukowych, głównie w  dziedzinie elektroniki, doprowadziło do „boomu” mediowego. Można go porów-nać do tego, który towarzyszył najpierw pojawieniu się radia, następ-nie telewizji monochromatycznej a późnastęp-niej kolorowej.

Gdy mówimy o etapach produkcji telewizyjnej, zauważamy że do-starczenie sygnału telewizyjnego, jest ostatnim z etapów tej produk-cji. To etap fi nalny, zwieńczenie całego przebiegu produkcyjnego. Od tego etapu, nadawca telewizyjny oczekuje możliwości dotarcia do jak największej liczby odbiorców, po jak najniższych kosztach, z równo-czesnym wymogiem zachowania technicznych standardów przekazu telewizyjnego. Możliwość interakcji z  widzem telewizyjnym  – czyli kolejny wymóg, którego zachowanie obligatoryjnie uważa się za bar-dzo istotne – stało się nieobar-dzowne wraz z przejściem na nadawanie sy-gnału cyfrowego i „wytworzeniem” się nowego typu odbiorcy – miesz-kańca świata cyfrowego.

Rysunek nr 15 przedstawia schematycznie telewizyjną transmisję: Naziemne anteny nadawcze wykorzystują do emisji sygnału tele-wizyjnego fale elektromagnetyczne, propagujące (rozchodzące się) w powietrzu. Zasada działania anten nadawczych polega na zakłóce-niu pola elektromagnetycznego wokół nich, wymuszenia zmian, co

skutkuje powstaniem propagującej się w tym ośrodku fali elektroma-gnetycznej o  określonej częstotliwości, amplitudzie i  fazie. W  nada-waniu naziemnym bardzo ważnymi czynnikami, które wpływają na jakość i  zasięg rozsyłanego sygnału są: krzywizna Ziemi, wysokość umieszczenia anten, ukształtowanie geografi czne, obecność wysokich obiektów budowlanych (zwłaszcza metalowe konstrukcje) lub niektó-rych mas powietrza.

Rys. 15. Schemat naziemnego przesyłania sygnału

Źródło: https://rummablog.wordpress.com/2018/11/01/television-transmission [dostęp: 21.04.2016].