T rw a jąc e od 2-ch la t przesilenie g o sp o d ar
cze nie om inęło żadnej dziedziny pracy, w y ci
sk a ją c w szędzie piętn o red u k cji i ograniczenia, chw iejąc p o d staw am i m aterjaln em i n a jw ię k szych instytucyj, uniem ożliw iając zaspak ajan ie n ajniezbęd niejszych p o trz e b k u ltu ra ln y c h i sp o łecznych. P o tęg u jąca się d e p resja ekonom iczna z k onieczności m usiała d o tk n ą ć w yższych u c z e l
ni, k tó ry c h b u d ż e ty coraz skrom niej doto w an e p rzez S k a rb P ań stw a, z a cz ę ły uleg ać sto p n io w em u kurczeniu- T en stan rzeczy jest szczegól
n ie d otk liw y dla p o litech niczny ch i u n iw e rsy te c k ich w y d ziałó w chem icznych, w ym agających, jak w iadom o, pok aźn y ch śro d k ó w n a p ro w a d z e n ie ćw iczeń stu d e n c k ich a tem bardziej celem u trz y m an ia p raco w n i nau k o w y ch n a w ysokości n ow oczesny ch w ym agań.
J e ż e li d la p rz y k ła d u zatrzy m am y się n a d p o trz e b a m i p raco w n i technologicznych w P o lite ch n ice, to ten d en cje p an u jące w tech n ice sto so w a
nia w ielk ich ciśnień, w ysokich te m p e ra tu r, p r ą dów o w ysokiem n ap ięciu i t. d. w ym agają a n a logicznie w p raco w n iach odpow iednich in sta la - cyj, k tó re nie m ogą b y ć b ard zo tanie.
W spó łd ziałan ie n au k i z przem ysłem , jeżeli nie m a być p ap iero w em hasłem , lecz realnym p ro gram em w cielanym codziennie w życie — musi n a gruncie p o litech n ik znaleźć w y raz w budow ie a p a ra tó w i u rzą d z e ń w sk ali p ółfabrycznej, c e lem b a d a n ia i obserw acji p rocesó w w y tw ó r
czych.
W y o d ręb n ian ie poszczególnych gałęzi p rz e m ysłu chem icznego, tw o rzen ie ja k b y odrębn y ch św iatów w ytw órczości, k tó re p ró cz n azw y n ie w iele m ają w spólnego z innem i działam i fa b ry kacji chem icznej, p ociągają konieczność sp ecja
lizacji technologicznej, a w ięc organizow ania k a te d r i d o cen tu r, b ęd ący ch ogniskam i w iedzy w sp ecjaln y ch zak resach .
T ym czasem jed n a k — k u rczen ie śro d k ów fi
nansow ych, nie sięgające w p raw d zie ta k daleko, aby zupełn ie unieruchom ić w ydziały chem iczne, zaszło jed n a k do granic o sła b ie n ia działalności p raco w n i i likw idacji specjalny ch k a te d r.
P rzem ysł chem iczny, k tó ry w z astęp ach k sz ta łcą c e j się n a w yd ziałach chem icznych m ło
dzieży m usi w idzieć k a d ry sw ych przyszłych p racow n ik ó w , nie m oże p a trz e ć obojętnem
okiem na nieb ezp ieczeń stw a g rożące w y so k ie
m u poziom ow i naszych zak ła d ó w naukow ych.
W praw dzie ciężkie czasy są n iew ątp liw ą p rz y czyną pew nego osłabienia ofiarności sfer p rz e m ysłow ych n a cele nauki, jed n a k z p raw d ziw em zadow oleniem m ożem y stw ierdzić, że dzięki w spółdziałaniu szeregu fab ry k chem icznych z P ań stw o w ą F a b ry k ą Z w iązków A zotow ych w M ościcach na czele, ud a się u trz y m ać w b ie żącym roku akadem ickim te d o cen tu ry tec h n o logiczne, k tó ry c h b y t w yd aw ał się zagrożony.
N ależy w yrazić nadzieję, że ten o by w atelski czyn znajdzie n aślad o w n ik ó w i k on ty n u ato ró w .
W szędzie zag ranicą p o b ieran e są od s tu d e n tów znaczne o p łaty za ko rzy stan ie z pracow ni.
O p ła ty te są n iezależne od czesnego i służą n a pok rycie kosztów zużyw anych p rzez stu d entó w odczynników chem icznych, n a n a p ra w ę a p a ra tu ry i t. p.
O p łaty te w ynoszą np. w M onachjum za la- b o rato rjum całodzienne 42 Mk. + zw ro t k o sz
tów 25 M k. = 67 M k. sem estralnie, w Berlinie za p racow nię 50 M k. sem estraln ie, w Zurichu za pracow nię 157 fr. szwajc. sem estraln ie, dla zaaw anso w any ch 172 fr. szwajc, sem estr., w T u luzie 1.000 fr. fr. rocznie i t. d, W Polsce istnieją w praw dzie o p łaty za lab o ra to rja , są one jed n ak znacznie niższe i w ynoszą np, w Politechnice W arszaw sk iej 45 zł. sem estraln ie. Sum a ta nie p o k ry w a n a w e t /ą części b ezp o śred nich k o sz tów p ra c y stu d e n ta ; jeżeli z atem S k a rb P a ń stw a nie będzie m ógł łożyć n a p rac o w n ie sum w w ysokości donied aw n a w y płacany ch, w ó w czas m oże o k azać się koniecznem po b ieran ie od stu d e n tó w o p łat za k o rzy sta n ie z pracow ni w w ysokości conajm niej 3 raz y w iększej niż obecnie,
W ko łach profesorskich, znających ciężki stan m aterjaln y m łodzieży, studjow ane są ró w nież inne środki, k tó re w pew nej m ierze m ogły
by służyć uzupełnieniem b u d żetó w w yższych uczelni. T a k w ięc rzucono m yśl obłożenia sprow ad zanych do Polski p ro d u k tó w chem icz
nych specjalnem i d o d a tk a m i do ceł, np. w w y sokości 1 c/o , n a korzyść praco w n i chem icznych.
N ależy się jed n a k obaw iać, że zarów no w zglę
dy form alne, jak p rak ty c zn e u tru d n ią realizację podobnych opłat.
90 WIADOMOŚCI PRZEMYSŁU CHEMICZNEGO Nr. 23
słuchano spraw ozdania D yrekcji M onopolu Spi
rytusow ego za k a m p a n ję 1930-31. P ro d u k c ja s p i
Nr. 23 WIADOMOŚCI PRZEMYSŁU CHEMICZNEGO 91 tw a — pozw alam y sobie raz jeszcze zwrócić u w a
gę n a celow ość pow stania tej now ej i pożytecznej z każdego p u n k tu w idzenia placów ki oraz na ko nieczność zapisyw ania się w poczet członków M u
zeum P rzem y słu i Techniki. Z apisy przy jm o w a
Stosownie do przepisów tego R ozporządzenia z o sta ją podw yższone staw ki celne: n a słoninę
Stosownie do postanow ień tego R ozporządze
nia, zostało uchylone z dniem 1 grudnia r. b. cło ładunkach drobnicowych. M ianowicie, drobnico
we ładunki obliczane były dotychczas najm niej za 100 kg., obecne zaś Rozporządzenie wprowa
dza obliczenie ładunków do 200 kg, za w agę rz e czyw istą.
Jednocześnie rozszerzono brzm ienie tary fy w yjątkow ej D. 8 dla terpentyny, sm oły drzew nej 1 dziegciu — przez dodanie szeregu stacyj n a
dawczych.
92 WIADOMOŚCI PRZEMYSŁU CHEMICZNEGO Nr. 23
NOTOWANIA CEN WAŻNIEJSZYCH WYTWORÓW PRZEMYSŁU CHEMICZNEGO oznaczone gwiazdką rozumieją się wraz z opakowaniem.
KOM UNIKACJA LOTNICZA ZAPEW NIA M AKSIM UM W YG O DY, OSZCZĘDNOŚCI C ZASU I BEZPIECZEŃSTW A
PRODUKTY W Y T W Ó R C Z O Ś C I K R AJO W EJ Barwniki i półprodukty organiczne:
„PRZEMYSŁ CHEMICZNY, BORU
Warszawa, Czackiego 14, tel. 711-24 Farmaceutyczne przetwory:
Sp. Akc. „LUDWIK SPIESS i SYN”, Warszawa, Daniłowiczowska 16, tel.
Centrala-Spiess. Warszawa, Czackiego 14, tel. 711-24.
Novarsenobenzol:
Sp. Akc. „LUDWIK SPIESS i SYN”, Warszawa, Daniłowiczowska 16, tel.
Centrala-Spiess. Warszawa, Daniłowiczowska 16, tel.
Centrala-Spiess.
S o d a amonjakalna, krystaliczna i kaustyczna:
Członkowie Związku Przemysłu Chemicznego otrzymują „Wiadomości Przemysłu Chemicznego ' bezpłatnie.
___________________ Redakcja i Administracja: Warszawa, Czackiego 1, telefon 410-14___________________
Wydawca: w imieniu Związku Przem. Chemicznego Rzrplitej Polskiej Redaktor: Inż. TADEUSZ ZAMOYSKI
Dyrektor Związku Inż. EDMUND TREPKA Drukarnia Współczesna, Szpitalna 10