Turystyka narciarska

Fot. 55-56. Grupa uczestników obozu w Straszęcinie

Źródło: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Krakowie. Jubileusz 120-lecia, Kraków

2005.

4.2. Turystyka narciarska

Działalność narciarska w krakowskim Oddziale, w przeciwieństwie do pozos-tałych gniazd Towarzystwa Gimnastycznego usytuowanych w pobliżu gór, w po-czątkowych latach XX wieku nie cieszyła się zbyt wielkim zainteresowaniem, jak choćby w gnieździe zakopiańskim, które promowało wśród swoich członków zarówno sport, jak i turystykę narciarską. W dwudziestoleciu międzywojennym również nie odnotowano żadnych poczynań związanych z rozwojem ruchu nar-ciarskiego w  gnieździe krakowskim. Decyzję o  utworzeniu sekcji narciarskiej podjęto dopiero w latach osiemdziesiątych XX wieku473.

Zainteresowanie narciarstwem w  środowisku dzieci i  młodzieży krakowskiej było na tyle duże, że zaczęto organizować dla nich szkolenia w ramach nauki jazdy na nartach. Pierwsze wycieczki realizowano w okresie bezpośrednio poprzedzają-cym reaktywację Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego. „Sokół”. Z inicjatywy instruktorów Polskiego Związku Narciarskiego (PZN) związanych z grupą sym-patyków Towarzystwa, zaczęto działać na polu narciarstwa w 1987 roku. Grupa szkoleniowców Polskiego Związku Narciarskiego, w  której znaleźli się: Barbara Chwastek, Jerzy Wardęga, Tomasz Stobiecki i Tomasz Winiarski objęła edukacją narciarską młodzież wykazującą zainteresowanie sportami zimowymi, wywodzącą 472 Polskie Towarzystwo „Sokół” w Krakowie…, op. cit., s. 50.

się z  różnych środowisk. Zajęcia obejmowały naukę jazdy dla dzieci ćwiczących w różnych sekcjach sportowych wyczynowych i rekreacyjnych. Sekcja w począt-kowym okresie nie nosiła nazwy PTG „Sokół” i działała nieformalnie aż do chwili zarejestrowania „Sokoła”. Ponieważ działalność powołanej do życia sekcji miała na celu wyłącznie naukę podstawowej jazdy i nie podejmowano się szkolenia za-kończonego przyznawaniem uprawnień instruktorskich, nie było konieczności wy-odrębnienia osobnej jednostki organizacyjnej podległej PZN, co było niezbędne w  przypadku podobnie prowadzonej sekcji żeglarskiej, która zainicjowała kursy zakończone egzaminami na poszczególne stopnie474.

Sekcja narciarska, której specyfi ką była działalność sezonowa, jako główne za-łożenie miała organizację wyjazdów na wycieczki i obozy narciarskie dla młodzie-ży trenującej w odrodzonym Towarzystwie, o czym informowała strona interneto-wa stointerneto-warzyszenia475. Wydawnictwo jubileuszowe z okazji 120-lecia PTG „Sokół” zamieściło fotografi e przedstawiające grupy uczestników tychże wyjazdów narciar-skich, niestety nie opatrując ich precyzyjnymi opisami, stąd trudno wysnuć wnioski co do liczebności grup uczestników i efektów realizacji zadań sekcji narciarskiej.

Szerszą działalność obozową zainicjowano w 1993 roku, kiedy przygotowano obóz narciarski dla jedenastoosobowej grupy młodzieży należącej do sekcji PTG, prowadzony przez instruktorów PZN Jerzego Wardęgę i Andrzeja Wygodę476. W późniejszych latach również regularnie odbywały się obozy w różnych ośrod-kach wypoczynkowych, jak w Rabce, Białce Tatrzańskiej, Tyliczu, Zakopanem i  Austrii pod okiem Jerzego Wardęgi. Z  czasem grupa szkoleniowców uległa poszerzeniu i do grona instruktorów dołączyli Jan Stachow i Anna Poznańska477.

Poczynając od roku 1994, sekcja narciarska rozpoczynała zajęcia w miesią-cach październiku, listopadzie i grudniu, a w sezonie przy sprzyjających warun-kach pogodowych organizowano cyklicznie weekendowe wyjazdy do Szczyrku i Białki. Intensywność wyjazdów determinowała pogoda i warunki śniegowe na trasach narciarskich.

Jak zauważył Andrzej Pawłowski, działalność sekcji miała charakter okre-sowy i zajęcia narciarskie na stoku ograniczano wyłącznie do sezonu zimowego, jednak od października do grudnia w ramach suchej zaprawy prowadzono dla narciarzy zajęcia przygotowawcze na sali gimnastycznej i siłowni478. Brak do-kumentacji odnośnie do składów osobowych i liczebności grup narciarskich nie pozwala jednak dokładnie odtworzyć liczby imprez i uczestników.

474 Na podstawie rozmowy z Konradem Firlejem przeprowadzonej 28.11.2013 r.

475 http://www.sokol.pl/

476 Polskie Towarzystwo „Sokół” w Krakowie…, op. cit.; A. Pawłowski, Działalność sportowa…, op. cit., s. 237.

477 A. Pawłowski, Działalność sportowa…, op. cit., s. 242.

Postacią szczególnie zasłużoną dla działalności narciarskiej był gimnastyk, trener I  klasy Polskiego Związku Gimnastycznego a  zarazem instruktor wy-kładowca, trener II kl. i sędzia Polskiego Związku Narciarskiego, sędzia FIS, członek TG Jerzy Wardęga. Z informacji uzyskanych w Towarzystwie oraz od samego trenera wynikało, iż do końca swojego życia prowadził większość grup narciarskich479. Wraz z jego śmiercią (31 sierpnia 2008 roku) zaprzestano orga-nizacji cyklicznych wyjazdów480.

Fot. 57. Uczestnicy szkolenia narciarskiego w TG „Sokół”

Źródło: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Krakowie. Jubileusz 120-lecia, Kraków

2005.

Zajęcia narciarskie miały jednak charakter szkoleniowych wyjazdów nar-ciarskich a także rekreacyjnych. Trudno w nich było dopatrzyć się nawiązania do wycieczek narciarskich propagowanych w gnieździe zakopiańskim od 1913 roku. Podczas obozów sportowo-turystycznych łączono zajęcia gimnastyczne objęte programem szkolenia i prowadzone w ramach treningów poszczególnych sekcji wyczynowych z jazdą na nartach oraz z wycieczkami turystycznymi481.

479 Rozmowa z Jerzym Wardęgą przeprowadzona przez autorkę w Krakowie w marcu 2008 r.

480 K. Grzelka, Odszedł Druh Jerzy Wardęga, „Przegląd Sokoli” 2009, nr 24/15, s. 29.

481 Informacje uzyskane od Anny Pieczko – księgowej PTG „Sokół” i Karoliny Moryc – kie-rowniczki sekretariatu PTG „Sokół” w dniu 19.11.2012.

Tab. 15. Wycieczki i obozy narciarskie TG „Sokół” w Krakowie

Data Miejsce Rodzaj wyjazdu ^{Nazwa wyjazdu}

l. uczestników

30.01 – 09.92.

1993 ^{Rabka Obóz narciarski}

11 chłopców + 2 instruktorów 29.01 – 5.02.

1994

Białka

Tatrzańska ^{Obóz narciarski Brak danych} 5.02. – 13.02.

1994

Białka

Tatrzańska ^{Obóz narciarski Brak danych} 28.01 – 4.02.

1995 ^{Tylicz Obóz narciarski Brak danych}

4.02 – 11.02.

1995 ^{Tylicz Obóz narciarski Brak danych}

12-19.02.1995 Zakopane Obóz narciarski Brak danych 19.02.2000 Spytkowice Wyjazd narciar-ski jednodniowa wycieczka 25 osób + instruktorów 4.03.2000 Szczyrk Wyjazd narciar-ski jednodniowa wycieczka 13 osób + instruktorów 18.03.2000 Zakopane Wyjazd narciar-ski jednodniowa wycieczka 10 osób + instruktorów 13-20.01.2007 Zawoja Obóz wypo-czynkowo-sport. Narciarski 41 dzieci + 4 24-31.01.2010 Krościenko Obóz zimowy wypoczynkowo--sport.-narciarski 31 dzieci + 3 trenerów

Oprac. M. Orlewicz-Musiał na podstawie: sprawozdań fi nansowych PTG „Sokół” sprawoz-dań z działalności PTG „Sokół” za lata 2011, 2012; informacji uzyskanych od Anny Pieczko – księgowej PTG „Sokół” i Karoliny Moryc – kierowniczki sekretariatu PTG „Sokół” w dniu 19.11.2012; A. Pawłowski, Działalność sportowa Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”

w Krakowie w okresie 1993 – I połowa 1997 roku [w:] 130 lat Sokolstwa…, op. cit., s. 237.

Krakowskie gniazdo traktowało narciarstwo jako jedną z wielu dyscyplin tury-styki. Zajęcia te stanowiły wyłącznie dodatek do programowych zajęć sportowych i rekreacyjnych.

Fot. 58. Narciarski obóz zimowy (b.d.)

Źródło: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Krakowie. Jubileusz 120-lecia, Kraków

2005.