P r z y k ł a d 1. Małą ezą kultury zarazka gruźliczego, przepasażowanego z jelit- ka wszy (po 4 miesięcznym przetrzymaniu zakażonych larw w fizjologicznym roztw. NaCl) na pożywkę Petragnaniego, wstrzyknięto śwince morskiej podskórnie (samiec, wagi 255 gr.) dn. 4 .1 .1949. r. Zwierzę zginęło dn. 21.1 .1949. Na sekcji stwierdzono przekrwienie w obrębie nerek, nadnerczy i płuc. Rozmaz z tkanki
płucnej barwionej za pomocą metody Ziehl — Neelsena wykazał obecność kwaso- opornych ziarnistości okrągłych, wielkości małych tworów kokoidowych. Badanie histopatologiczne tkanki płucnej wykazało przekrwienie i obecność około •— i obok- naczyniowych izołowanych nacieków w miąższu płucnym (o utkaniu tuberkuloido- wym), będących przejściem od nieswoistych nacieków zapalnych do nacieków o utkaniu gruźliczym
P r z y k ł a d 2. Świnka morska, samiec, wagi 280 gr. dnia 4.1.49 r. zaszczepio
ny podskórnie zawiesiną z jednego jelitka larwy czerwonej. Zwierzę zginęło dn. 7. V. 49 r. Na sekcji stwierdzono okrągłe ogniska zwłóknienia w śledzionie.
W płucach zauważono zwłóknienie dokoła oskrzelików, miejscami znaczne prze
krwienia i świeże nacieki około — i oboknaczyniowe z centralnym ogniskiem roz
padu, otoczonym przez limfocyty, pojedyncze leukocyty, miejscowe komórki tkanki łącznej, pojedyncze komórki o jasnej protoplażmie z silnie barwliwymi jądrami, oraz pojedyncze komórki żerne (patrz ryc. 3). Wyraźniejszych ognisk serowacenia w płucach nie znaleziono. Rozmaz tkanki płucnej barwiony metodą Ziehl — Ne
elsena wykazał obecność kwasoopornych ziarnistości.
Ryc. 3
Preparat z płuca świnki rnorskiej, szczepionej zawiesiną larwową; świeże nacieki w miąższu płucnym z ogniskami rozpadu części centralnej pojedynczego nacieku.
Pow. 266 X ; barwiono hematoksyliną — eozyną.
P r z y k ł a d 3. Świnka morska, samiec, wagi 215 gr. dn. 9 .1 .49 zaszczepiony zawiesiną z larwy gruźliczej nie czerwonej, utrzymał się przy życiu. Gdy w 11 miesięcy po zaszczepieniu, (9.1. 49—16. XII. 49) wstrzyknięto zwierzęciu podskórnie antygen z przypadku meningitis basilaris z pożywki Petragnaniego, w miejscu wstrzyknięcia powstał obrzęk, który utrzymywał się do 4 godzin. Po 24 godzinach spostrzeżono w miejscu wstrzyknięcia silny odczyn zapalny. Tuberkulina w stęże
niu 1/100 wstrzyknięta pomiędzy skórę właściwą a tkankę podskórną, dała odczyn dodatni zarówno w fazie bąblowo-obrzękowej, jak i w fazie zapalnej.
! 8 8 J , K U B IC 2
Nr 2 Zmiany patologiczne u świnek morskich uzyskiwano również po dootrzewnowym wstrzyknięciu (w 4 przypadkach) świeżej zawiesiny z wszy czerwonych, wykarmionych na przypadku tbc. cutis papulonecro- ticae. 3 zwierzęta zginęły przed upływem 4 miesięcy.
P r z y k ł a d 4. Świnka morska wagi 325 gr. zaszczeniona dn. 15. X. 1947 r., pad
ła dn. 22.1 .1948 r. Sekcyjnie stwierdzono przekrwienie w obrębie płuc i nerek. Ja
ma otrzewnowa bez zmian. W badaniu histopatologicznym zauważono: przekrwie
nie, nacieki okołonaczyniowe oraz izolowane nacieki w miąższu płucnym. Niektóre nacieki z nekrozą w części środkowej są otoczone leukocytami, komórkami nabłonko- watymi i limfocytami (patrz ryc. 4). Obserwowano liczniej występujące wieloją- drzaste komórki olbrzymie niż w preparatach z przypadków z meningitis basilaris.
Ryc. 4.
Preparat histopatolog, z płuca świnki morskiej, jak dla ryc. 3. Naciek w miąższu płucnym z komórką o jasnej protoplazmie i dwuch jądrach; naciek tworzą komórki przeważnie limfatyczne i pojedyncze komórki okrągłe oraz liczne fibroblasty. Na obwodzie widoczne są ogniska zwłóknienia. (Limfoidalny tuberculid Leloir —
Jadas-sohna?).
D a l s z e d o ś w i a d c z e n i a n a z w i e r z ę t a c h
D o ś w i a d c z e n i e 1. Zawiesina z 1 jelitka czerwonej larwy gruźliczej szczepu wyhodowanego z przypadku z meningitis basilaris, po podskórnym wstrzykiwaniu świnkom morskim wytwarzała miejscowo drobny guzek bez skłonności do rozpadu.
W preparacie histopatologicznym z guzka po wstrzyknięciu zawiesiny z przypadku tbc. cutis papulo-necroticae spostrzeżono: rozszerzone naczynia krwionośne, nacieki okołonaczyniowe, złożone z leukocytów i komórek okrągłych. W tkance łącznej — nacieki, złożone z pojedynczych komórek nabłonkowatych i fibroblastów. Preparat
pobrano do badania 9 dnia po wstrzyknięciu zawiesiny.
D o ś w i a d c z e n i e 2. Zawiesina 1 jelitka larwy gruźliczej szczepu, wyhodowa
nego z przypadku meningitis basilaris, wstrzyknięta śródskórnie śwince morskiej, której zaszczepiono dootrzewnowo homologiczną zawiesinę gruźliczą przed 6 tygod
niami, wytwarzała odczyn bąblowaty, lub obrzęk w tkance podskórnej. Obrzęk ten trwał 1 do 2 godzin, ustępował bez wyraźniejszych zmian zapalnych po 24 g. Podo
bnie oddziaływała zawiesina sfenolowana do 0,5% (wstrzykiwano do ogolonej skóry brzucha).
D o ś w i a d c z e n i e 3. Gdy uczulonemu omawianą zawiesiną larwową zwierzęciu po 2 mńesiącach od chwili zakażenia zaszczepiono podskórnie 0,3 ml homologicznej zawiesiny prątka gruźliczego szczepu meningitis basilaris z 3 tygodniowej hodowli na pożywce ziemniaczano-glicerolowej — po upływie 24 godzin wytwarzał się w miejscu wstrzyknięcia silny naciek. Nacieki te zwykle nie ulegały w ciągu następ
nych dni owrzodzeniu. Zawiesina, unieczynniona przez dodanie 1 % fenolu i po 1 dniach rozcieńczona do 0,5% wywoływała w tych warunkach powstawanie guzka, który również nie wykazywał skłonności do nekrozy. Zawiesina z jelitka larw przy
padku tbc. cutis papulo-necrotica, wysiana na pożywce Petragnaniego, dawała po upływie trzech tygodni kulturę, która wstrzyknięta podskórnie w ilości 0,3 ml.
uczulonym, na homologiczny szczep gruźliczy świnkom morskim wytwarzała z reguły dość rozległą miejscową nekrozę przeważnie gojącą się w ciągu 10—14 dni.
D o ś w i a d c z e n i e 4. Gdy zwierzęciu zdrowemu wstrzyknięto podskórnie 0,3 ml zawiesiny z pożywki Petragnaniego, na której wysiano jelitko larwov/e z przypadku z tbc. cutis papulo-necrotica w miejscu wstrzyknięcia po upiywie 9—11 dni obserwo
wano owrzodzenie, które goiło się powoli. Zawiesina ze szczepu wyodrębnionego z przypadku meningitis basilaris dawała w tych warunkach naciek, który jedna
kowoż nie ulegał rozpadowi.
D o ś w i a d c z e n i e 5. Zawiesina gruźlicza zarówno ze szczepu wyodrębnionego z przypadku meningitis basilaris, jak i ze szczepu z przypadku z tbc. cutis papulo-ne
crotica, otrzymana przez wysianie jelitka larwowego z pożywki Petragnaniego po 20 dniach hodowli, po sfenolizowaniu jej (1% w ciągu 24 godzin, a następnie rozcieńczę niu do 0,5%), wstrzyknięta podskórnie zdrowej śwince morskiej w ilości 0,3 mg po
żywki, wywoływała tylko mały guzek, który rozpadowi nie ulegał.