Tytuły, śródtytuły i punkty

Jeżeli bezpośrednio przed kropką znajduje się duża litera, to L^ATEX nie traktuje takiego miejsca jako końca zdania, lecz jako kropkę po skrócie.

Wyjątki od powyższych zasad trzeba wyraźnie zaznaczyć w tekście. Znak

\ poprzedzający spację oznacza odstęp normalnej wielkości. Tylda ~ również wstawia taki odstęp, z tym że L^ATEXowi nie wolno na nim złamać wiersza.

Umieszczenie instrukcji \@ przed kropką jest dla L^ATEXa wskazówką, że ta kropka kończy zdanie, nawet jeśli następuje po dużej literze.

Pan~Kowalski ucieszył się\\

na jej widok (zob.~Rys.~5).\\

Podoba mi się JAVA\@. A~tobie?

Pan Kowalski ucieszył się na jej widok (zob. Rys. 5).

Podoba mi się JAVA. A tobie?

Jak wspomniano, wstawianie większych odstępów na końcu zdań to zwyczaj anglosaski. W Europie kontynentalnej tradycyjnie się tego nie robi. Wsta-wianie większych odstępów na końcu zdań można wyłączyć poleceniem:

\frenchspacing

Pakiet polski domyślnie wykonuje instrukcję \frenchspacing za nas, czyli włącza odstępy „kontynentalne”.

2.7. Tytuły, śródtytuły i punkty

Podzielenie dokumentu na rozdziały, punkty, podpunkty itd. pomaga czy-telnikom lepiej orientować się w tekście. Do dzielenia dokumentu na hie-rarchiczne części służą odpowiednie instrukcje L^ATEXowe. Do autora należy używanie tych poleceń w odpowiednim porządku.

W klasie article mamy do dyspozycji następujące instrukcje podziału hierarchicznego:

\section{...} \paragraph{...}

\subsection{...} \subparagraph{...}

\subsubsection{...} \appendix

W klasach report (raport) i book (książka) mogą występować rozdziały:

\chapter{...}

Jeśli raport bądź książkę trzeba podzielić na części bez naruszania numeracji punktów i rozdziałów, to można użyć polecenia:

\part{...}

Ponieważ w klasie article najwyższą jednostką w hierarchii podziału jest \section (czyli punkt ), łatwo tworzy się książki (klasa book), w których rozdziałami są poszczególne artykuły. L^ATEX dobierze za nas odpowiednie odstępy między rozdziałami oraz wielkość i krój pisma w śródtytułach.

Dwie z wymienionych instrukcji działają nieco inaczej niż pozostałe:

– instrukcja \part nie ma wpływu na numerację rozdziałów;

– instrukcja \appendix nie ma argumentów. Jest to deklaracja zmie-niająca sposób numerowania z cyfr na litery. Dotyczy to rozdziałów w klasach book i report, a punktów w klasie article.

Argumentu instrukcji podziału dokumentu L^ATEX używa do przygotowania spisu treści. Instrukcja:

\tableofcontents

wstawia spis treści w miejscu jej użycia. Aby w spisie treści otrzymać po-prawne numery stron, trzeba dokument przetworzyć („zlatechować”) dwu-krotnie. Czasami niezbędna jest nawet trzecia kompilacja. Kolejny przebieg jest potrzebny, gdy pod koniec przetwarzania dokumentu L^ATEX pokazuje komunikat:

LaTeX Warning: Label(s) may have changed.

Rerun to get cross-references right.

L^ATEX przetwarza dokument strona po stronie i w pojedynczym prze-biegu nie może wstawić spisu treści na początku dokumentu, ponieważ nie jest jeszcze znana jego treść ani numeracja stron. Podobnie ma się sprawa ze spisami tabel czy rysunków. Rozwiązanie tego problemu jest tyleż proste co skuteczne. Podczas przetwarzania dokumentu L^ATEX zapisuje odpowied-nie informacje do plików pomocniczych – w celu ich wykorzystania podczas kolejnych przebiegów.

Przeznaczenie danego pliku pomocniczego jest sygnalizowane przez roz-szerzenie jego nazwy. I tak: plik o rozszerzeniu .toc zawiera spis treści, plik .lot – spis tabel, plik .lof – spis rysunków, .aux – informacje o odsyła-czach wewnątrz dokumentu (odsyłacze omawiamy w punkcie2.8). Pełniejszy wykaz nazw plików L^ATEXowych podano w punkcie 1.7na stronie 12.

Wymienione wyżej instrukcje podziału hierarchicznego posiadają także wersje „z gwiazdką”. Nazwa instrukcji w wersji „z gwiazdką” składa się z „normalnej” nazwy, po której występuje znak „*”. W wyniku działania takiej instrukcji tytuł rozdziału lub punktu zostanie umieszczony w do-kumencie, ale nie w spisie treści; tytuł nie zostanie też objęty numera-cją. Przykładowo, wersją „z gwiazdką” instrukcji \section{Pomoc} jest

\section*{Pomoc}.

Zwyczajem angielskim jest nieumieszczanie nienumerowanych śródtytu-łów w spisie treści. Polscy redaktorzy często się domagają, by na przy-kład „Wstęp” był śródtytułem nienumerowanym, a jednocześnie występował w spisie. Ten problem rozwiązujemy za pomocą polecenia:

\addcontentsline{spis}{poziom}{śródtytuł }

gdzie: spis to rozszerzenie nazwy pliku, w którym ma zostać zapisana infor-macja, poziom to chapter, section bądź inna nazwa polecenia hierarchicz-nego, a śródtytuł to sam śródtytuł. Przykład:

2.7. Tytuły, śródtytuły i punkty 33

\chapter*{Wstęp}

\addcontentsline{toc}{chapter}{Wstęp}

Najczęściej hasła w spisie treści pokrywają się z tytułami rozdziałów czy punktów. Czasami jednak nie jest to pożądane, na przykład wówczas, gdy tekst hasła jest zbyt długi. W takich wypadkach hasło do spisu treści można podać jako opcjonalny argument instrukcji podziału hierarchicznego, na przykład tak:

\chapter[Krótki i~ekscytujący rozdział]{To jest bardzo długi i~wyjątkowo nudny rozdział}

W wyniku wykonania tej instrukcji w spisie treści pojawi się „Krótki i eks-cytujący rozdział”, natomiast w tytule rozdziału „To jest bardzo długi i wyjątkowo nudny rozdział”.

L^ATEX składa część tytułową dokumentu, napotkawszy instrukcję:

\maketitle

Należy ją umieścić po \begin{document}, czyli nie w preambule.

Zawartość części tytułowej ustalają polecenia:

\title{...}, \author{...} oraz opcjonalnie \date{...}

Należy je umieścić w preambule. Jeżeli dokument ma kilku autorów, to ich nazwiska i imiona rozdzielamy instrukcją \and. Sposób użycia powyższych instrukcji demonstruje rysunek 1.2ze strony8.

W L^ATEX 2ε istnieją trzy dodatkowe instrukcje dotyczące struktury do-kumentu, dostępne jednak wyłącznie w klasie book. Oto ich nazwy, sposób użycia i przeznaczenie:

\frontmatter powinna być pierwszą instrukcją w treści dokumentu, czyli powinna wystąpić tuż po \begin{document}. Włącza ona rzymski zapis numerów stron, wyłączając jednocześnie numerowanie punktów podziału. To tak, jakby się używało instrukcji „gwiazdkowanych”, w rodzaju \chapter*{Preface}. Punkty podziału trafią jednak do spisu treści.

\mainmatter należy umieścić tuż przed pierwszym rozdziałem książki. Prze-łącza ona sposób oznaczania numerów stron na arabski, zerując zara-zem licznik stron.

\backmatter powinna wystąpić przed ostatnimi fragmentami książki, ta-kim jak spis literatury albo skorowidz.

Powyższe instrukcje przydają się do podzielenia książki na część wstępną (obejmującą tytulaturę, spisy treści, tabel, wstępy itd.), główną i zakoń-czenie (załączniki, skorowidze, kolofon itd.). W części wstępnej tytuły roz-działów są składane mniejszym stopniem pisma (czego należy oczekiwać), a numery stron są w notacji rzymskiej (co raczej odbiega od polskich zwy-czajów typograficznych).