inwestycji ABW, informuj¹c MSZ o zagro¿eniach dla ochrony informacji niejawnych, przedstawia³a alternatywne mo¿liwoci ograniczenia tych zagro¿eñ bez koniecznoci wejcia w posiadanie budynku. Ostatecznie jednak, w stanowisku przedstawionym w padzierniku 2004 r. m.in. prezesowi Rady Ministrów oraz ministrowi spraw zagra-nicznych, Agencja wskaza³a na celowoæ zakupu przez MSZ budynku Articom Cen-ter, co w ocenie NIK by³o dzia³aniem niekonsekwentnym i nierzetelnym.
Jedn¹ z przyczyn wyst¹pienia nieprawid³owoci w dzia³aniach organów admi-nistracji publicznej w powy¿szym zakresie by³ niewystarczaj¹cy nadzór nad zaan-ga¿owanymi instytucjami ze strony prezesa Rady Ministrów, który nie wykorzysta³ przys³uguj¹cych mu rodków w celu wyegzekwowania od tych organów podjêcia zgodnych z prawem i rzetelnych dzia³añ, zmierzaj¹cych do wyeliminowania
zagro-¿enia bez koniecznoci zakupu przez MSZ budynku Articom Center.
Budynek biurowo-us³ugowy Articom Center wybudowany zosta³ przez prywat-nego przedsiêbiorcê firmê Litewsk¹ Development Sp. z o.o. na terenie sk³adaj¹-cym siê z dwóch dzia³ek ewidencyjnych: nr 22/1 i 22/4, zlokalizowanym u zbiegu al. J. Ch. Szucha i ul. Litewskiej w Warszawie w s¹siedztwie gmachów Minister-stwa Spraw Zagranicznych oraz Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Pierwsza
z dzia-³ek o powierzchni 677 m2, która powsta³a w wyniku dokonanego przez prezydenta m.st. Warszawy w grudniu 1998 r. podzia³u dzia³ki stanowi¹cej w³asnoæ Gminy Warszawa-Centrum, oddana zosta³a w 1999 r. na mocy dekretu z 26 padziernika 1945 r. o w³asnoci i u¿ytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy1 w u¿yt-kowanie wieczyste nastêpcom prawnym dawnych w³acicieli tej nieruchomoci, za czynszem symbolicznym w wysokoci 10 399 z³, stanowi¹cym 1% wartoci gruntu.
W lutym 2000 r. nast¹pi³a sprzeda¿ prawa u¿ytkowania wieczystego tej dzia³ki przez jej u¿ytkowników wieczystych na rzecz firmy budowlanej Echo Investment SA za kwotê 5 350 000 z³, która w marcu 2001 r. odsprzeda³a to prawo firmie Bayerische Hausbau Warszawa Sp. z o.o. za kwotê 11 631 760 z³. Nastêpc¹ prawnym firmy Bayerische Hausbau Warszawa Sp. z o.o. zosta³a w maju 2001 r. firma Litewska Development Sp. z o.o. W marcu 2002 r. spó³ka ta uzyska³a dodatkowo od Gminy Warszawa-Centrum prawo u¿ytkowania wieczystego drugiej dzia³ki o powierzchni 267 m2, utworzonej w padzierniku 2001 r. Na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowê2, wydanej w maju 2002 r., spó³ka Litewska Development rozpoczê³a budo-wê na obu dzia³kach 10-kondygnacyjnego budynku biurowo-us³ugowego Articom Center, któr¹ zakoñczy³a w pierwszej po³owie 2004 r.
1 DzU z 1945 r., nr 50, poz. 279, ze zm.
2 Decyzj¹ nr 225 z 29.05.2002 r. naczelnik Wydzia³u Urbanistyki, Architektury i Ochrony rodo-wiska Gminy Warszawa-Centrum, dzia³aj¹c z upowa¿nienia burmistrza Gminy Warszawa-Centrum, za-twierdzi³ projekt budowlany budynku biurowego z funkcjami us³ugowymi oraz zezwoli³ na budowê bu-dynku biurowego z funkcjami us³ugowymi na nieruchomoci po³o¿onej u zbiegu ul. Litewskiej i al. J. Ch.
Szucha w Warszawie.
[777] Biurowiec przy ul. Litewskiej 81 Zgodnie z zapisami miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzen-nego Dzielnicy Warszawa-ródmiecie, zatwierdzoprzestrzen-nego uchwa³¹ Rady Dzielnicy Warszawa-ródmiecie nr 264/74/93 z 9 lutego 1993 r., bêd¹cego uszczegó³owie-niem miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta
sto-³ecznego Warszawy z 28 wrzenia 1992 r.3, nieruchomoæ, na której zosta³ wybu-dowany budynek Articom-Center znajdowa³a siê na terenie, dla którego plan ten przewidywa³ zabudowê obiektami administracyjnymi oraz zabudowê mieszkaniow¹ o charakterze ródmiejskim. W toku kontroli ustalono jednak, i¿ na pocz¹tku lat dzie-wiêædziesi¹tych, tj. na etapie sporz¹dzania projektu planu, Zarz¹d Dzielnicy Warsza-wa-ródmiecie nie wykona³ wynikaj¹cego z art. 31 ust. 1 ówczenie obowi¹zuj¹cej ustawy z 12 lipca 1984 r. o planowaniu przestrzennym4 obowi¹zku uzgodnienia z ministrem spraw zagranicznych oraz szefem Urzêdu Rady Ministrów zapisów pro-jektu planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu bezporednio s¹siaduj¹cego z obiektami Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Urzêdu Rady Ministrów.
Na podstawie m.in. ustaleñ tego w³anie planu ogólnego zagospodarowania prze-strzennego Dzielnicy Warszawa-ródmiecie wydane zosta³y od grudnia 1999 r. do padziernika 2001 r., przez dzia³aj¹cych z upowa¿nienia prezydenta m.st. Warsza-wy, a nastêpnie burmistrza Gminy Warszawa-Centrum, zastêpców dyrektora Zarz¹-du Dzielnicy ródmiecie Gminy Warszawa-Centrum, cztery decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu inwestycji budowlanej polegaj¹cej na realiza-cji budynku biurowego z funkcjami us³ugowymi na parterze z gara¿em podziem-nym przy al. Szucha 21 róg ul. Litewskiej w Warszawie. Tak ogólny zapis planu pozwala³ bowiem na du¿¹ swobodê w jego interpretacji przez organ wydaj¹cy decy-zje i umo¿liwi³ ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu
w bezpo-rednim s¹siedztwie MSZ i KPRM dla budynku us³ugowo-biurowego o charakterze komercyjnym jako obiektu przeznaczonego do realizacji funkcji administracyjnej.
O dokonanie zmian w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzen-nego Dzielnicy Warszawa-ródmiecie w celu zapewnienia ochrony informacji nie-jawnych wytwarzanych i przetwarzanych w MSZ wyst¹pi³ dyrektor generalny MSZ do burmistrza Gminy Warszawa-Centrum 15 lutego 2001 r. Konsekwencj¹ wprowa-dzenia zmian w planie by³oby bowiem wyganiêcie zgodnie z art. 35 ustawy z 7 lip-ca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym5 wydanych ju¿ dla tego terenu decy-zji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu jako sprzecznych z ustaleniami planu po zmianach. Umo¿liwi³oby to równie¿ w wydawanych kolejnych decyzjach uwzglêdnienie interesu MSZ w zakresie bezpieczeñstwa przetwarzanych tam infor-macji niejawnych.
3 Oba te plany obowi¹zywa³y do 31.12. 2003 r.
4 DzU z 1989 r., nr 17, poz. 99, ze zm.
5 DzU z 1999 r., nr 15, poz. 139, ze zm.
Skierowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych wniosek nie by³ jednak przedmiotem analiz Zarz¹du Gminy Warszawa-Centrum, do czego zobowi¹zywa³ art. 31 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym6. Odpowiedzi udzieli³ Ministerstwu jedynie dyrektor Wydzia³u Urbanistyki i Archi-tektury Urzêdu Gminy Warszawa-Centrum, który potraktowa³ powy¿sze pismo nie jako wniosek o dokonanie zmian w miejscowym planie ogólnym zagospodarowa-nia przestrzennego, lecz jako bezpodstawny zarzut odnosz¹cy siê do niezgodnoci warunków zabudowy i zagospodarowania terenu ustalonych w decyzji nr 13/2001/
z 31 stycznia 2001 r. z obowi¹zuj¹cymi ustaleniami miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego Dzielnicy Warszawa-ródmiecie. Jednak pomi-mo otrzymania takiej odpowiedzi, MSZ nie podjê³o starañ w celu wyegzekwowania obowi¹zku przeprowadzenia przez Zarz¹d Gminy Warszawa-Centrum wnikliwej analizy z³o¿onego 15 lutego 2001 r. wniosku o zmianê planu zagospodarowania prze-strzennego ani te¿ nie z³o¿y³o skargi w trybie art. 227 Kodeksu postêpowania ad-ministracyjnego7 do Rady Gminy Warszawa-Centrum w sprawie bezczynnoci Zarz¹du w tym zakresie. Dzia³ania MSZ ogranicza³y siê jedynie do poinformowania o tym fakcie podsekretarza stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego i Budow-nictwa, które nie by³o organem w³aciwym w tej sprawie.
W celu niedopuszczenia do wybudowania w bezporednim s¹siedztwie gmachu MSZ budynku komercyjnego, 11 wrzenia 2001 r. sekretarz stanu w MSZ wyst¹pi³ do dyrektora Zarz¹du Dzielnicy ródmiecie Gminy Warszawa-Centrum z wnioskiem o dopuszczenie MSZ jako strony do udzia³u w postêpowaniu o wydanie pozwolenia na budowê budynku biurowo-us³ugowego u zbiegu al. J. Ch. Szucha i ul. Litewskiej w Warszawie. W uzasadnieniu wniosku wskaza³, i¿ realizacja tej inwestycji
wp³ynê-³aby powa¿nie na prawid³owoæ wykonywania obowi¹zków MSZ w zakresie ochro-ny informacji niejawochro-nych. Mimo to ówczesochro-ny dyrektor Zarz¹du Dzielnicy
ródmie-cie Gminy Warszawa-Centrum nie podj¹³ ¿adnych czynnoci w celu za³atwienia sprawy. Do wniosku MSZ z 11 wrzenia 2001 r. ustosunkowa³ siê dopiero 22 kwiet-nia 2002 r., tj. po ponad 7 miesi¹cach od jego z³o¿ekwiet-nia8, zastêpca dyrektora Zarz¹du
6 Zgodnie z art. 31 ust. 2 i 3 ustawy z 7.07.1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym, obowi¹zu-j¹cym do 31.12. 2003 r., zarz¹d gminy mia³ obowi¹zek przeprowadziæ analizê wniosków w sprawie spo-rz¹dzania lub zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a nastêpnie wyst¹piæ do rady gminy ze stosownymi wnioskami w sprawie sporz¹dzenia lub zmiany miejscowych planów zagospodaro-wania przestrzennego.
7 Ustawa z 14.06.1960 r. Kodeks postêpowania administracyjnego (DzU z 2000 r., nr 98, poz. 1071, ze zm.) w art. 227 stanowi, i¿ przedmiotem skargi mo¿e byæ w szczególnoci zaniedbanie lub nienale¿yte wykonywanie zadañ przez w³aciwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworz¹dnoci lub interesów skar¿¹cych, a tak¿e przewlek³e lub biurokratyczne za³atwianie spraw.
8 Dla porównania, decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu inwestycji budowla-nej polegaj¹cej na realizacji budynku biurowego z funkcjami us³ugowymi na parterze z gara¿em pod-ziemnym przy al. Szucha 21 róg ul. Litewskiej w Warszawie wydawane by³y zgodnie z wnioskami inwe-stora, z zachowaniem terminów przewidzianych Kodeksem postêpowania administracyjnego.
[779] Biurowiec przy ul. Litewskiej 83 Dzielnicy ródmiecie Gminy Warszawa-Centrum. Poinformowa³ wówczas dyrek-tora generalnego MSZ o odmowie dopuszczenia MSZ do udzia³u w charakterze strony w postêpowaniu o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowê budynku biurowego u zbiegu al. J.Ch. Szucha i ul. Litewskiej dla firmy Litewska Development Sp. z o.o., gdy¿ jego zdaniem MSZ nie wykaza³o w tej sprawie interesu prawnego, a po-nadto siedziba MSZ nie s¹siaduje bezporednio z terenem inwestycji. Jak ustalono, powy¿sza odmowa nie zawiera³a uzasadnienia, jak równie¿ nie mia³a formy posta-nowienia. Rozpatrzenie sprawy dopiero po up³ywie 7 miesiêcy od chwili z³o¿enia przez MSZ wniosku o dopuszczenie jako strony do udzia³u w postêpowaniu o wy-danie pozwolenia na budowê by³o dzia³aniem naruszaj¹cym zasady okrelone w art. 12 i 35 Kodeksu postêpowania administracyjnego9, wiadcz¹cym o bezczyn-noci dyrektora i zastêpcy dyrektora Zarz¹du Dzielnicy ródmiecie Gminy War-szawa-Centrum w powy¿szym zakresie. Zdaniem Najwy¿szej Izby Kontroli, odmo-wa dopuszczenia MSZ przez organ administracji publicznej do udzia³u w powy¿szym postêpowaniu powinna bowiem nast¹piæ w drodze postanowienia, na które wpraw-dzie nie s³u¿y za¿alenie, lecz zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy z 11 maja 1995 r.
o Naczelnym S¹dzie Administracyjnym MSZ przys³ugiwa³aby mo¿liwoæ
zaskar-¿enia takiego postanowienia do Naczelnego S¹du Administracyjnego. Nale¿y jed-nak zauwa¿yæ, i¿ warunkiem wniesienia takiej skargi by³o zgodnie z art. 34 ust. 3 ustawy o NSA wczeniejsze wezwanie przez MSZ tego organu do usuniêcia naru-szenia prawa i wydania rozstrzygniêcia w przedmiotowym zakresie w formie posta-nowienia.
Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie wykorzysta³o w tej sprawie uprawnieñ wynikaj¹cych z Kodeksu postêpowania administracyjnego. Pomimo wielomiesiêcz-nej bezczynnoci dyrektora Zarz¹du Dzielnicy ródmiecie Gminy Warszawa-Cen-trum, bêd¹cego organem w³aciwym do rozpatrzenia wniosku MSZ z 11 wrzenia 2001 r. o dopuszczenie do udzia³u w postêpowaniu w charakterze strony, Minister-stwo nie skorzysta³o z przys³uguj¹cego mu na podstawie art. 37 § 1 k.p.a. prawa wniesienia za¿alenia na bezczynnoæ tego organu do organu administracji publicz-nej wy¿szego stopnia (samorz¹dowego kolegium odwo³awczego), co pozwoli³oby równie¿ niezale¿nie od stanowiska organu w powy¿szej kwestii skorzystaæ na-stêpnie z prawa do wniesienia skargi na bezczynnoæ organu na podstawie art. 17 obowi¹zuj¹cej wówczas ustawy z 11 maja 1995 r. o Naczelnym S¹dzie Administra-cyjnym10. Ministerstwo Spraw Zagranicznych po otrzymaniu w kwietniu 2002 r. pi-sma odmawiaj¹cego dopuszczenia do udzia³u w postêpowaniu, tj. po up³ywie ponad 7 miesiêcy od skierowania wniosku w tej sprawie, nie wyst¹pi³o niezw³ocznie do
9 Ustawa z 14.06.1960 r. Kodeks postêpowania administracyjnego (DzU z 2000 r., nr 98, poz. 1071, ze zm.).
10 DzU z 1995 r., nr 74, poz. 368, ze zm.
organu prowadz¹cego postêpowanie o wydanie w tej kwestii postanowienia, co po-zwoli³oby na podjêcie dalszych dzia³añ prawnych w celu ustanowienia Minister-stwa stron¹ w przedmiotowym postêpowaniu. Wprawdzie dyrektor generalny S³u¿-by Zagranicznej zwróci³ siê do zastêpcy dyrektora Zarz¹du Dzielnicy ródmiecie Gminy Warszawa-Centrum o wydanie postanowienia w kwestii niedopuszczenia MSZ w charakterze strony do udzia³u w przedmiotowym postêpowaniu, ale uczyni³ to dopiero 1 padziernika 2002 r., tj. po przesz³o 5 miesi¹cach od otrzymania pisma w sprawie odmowy dopuszczenia MSZ do udzia³u w postêpowaniu (w tym momen-cie inwestor Litewska Development Sp. z o.o., dysponuj¹c ju¿ prawomocn¹ decyzj¹ o pozwoleniu na budowê, realizowa³ inwestycjê budowlan¹ Articom Center). W od-powiedzi zastêpca dyrektora Zarz¹du Dzielnicy ródmiecie Gminy Warszawa-Cen-trum poinformowa³ dyrektora generalnego S³u¿by Zagranicznej o braku mo¿liwoci wydania takiego postanowienia, gdy¿ decyzja o pozwoleniu na budowê sta³a siê osta-teczna. Przepisy Kodeksu postêpowania administracyjnego wyranie stanowi¹, ¿e w sytuacji gdy strona postêpowania bez w³asnej winy nie bra³a w nim udzia³u, ist-nieje mo¿liwoæ jego wznowienia na podstawie art. 145 §1 pkt 4. Ministerstwo nie skorzysta³o jednak z tej mo¿liwoci, jak równie¿ z mo¿liwoci podjêcia innych dzia³añ prawnych, m.in. wyst¹pienia do prokuratora o wniesienie sprzeciwu od decyzji bu-dowlanej zezwalaj¹cej na realizacjê inwestycji Articom Center. Zauwa¿yæ nale¿y przy tym, ¿e o naruszeniu przez organy samorz¹dowe zasad przewidzianych przepi-sami prawa w toku postêpowania zwi¹zanego z omawian¹ inwestycj¹ oraz o niewy-korzystaniu przez MSZ rodków prawnych zmierzaj¹cych do jej zablokowania in-formowa³a w sierpniu 2002 r. ministra spraw zagranicznych Agencja Bezpieczeñstwa Wewnêtrznego.
Z ustaleñ kontroli wynika równie¿, ¿e w Ministerstwie Spraw Zagranicznych nie podjêto dzia³añ maj¹cych na celu zabezpieczenie w³asnej siedziby przed potencjal-nym zagro¿eniem bezporedniej inwigilacji przez przysz³ych u¿ytkowników biurowca Articom Center w inny sposób ni¿ przez zakup tego budynku. W latach 20012003 Urz¹d Ochrony Pañstwa, a nastêpnie Agencja Bezpieczeñstwa Wewnêtrznego, kil-kakrotnie zwraca³y Ministerstwu Spraw Zagranicznych uwagê, i¿ dopuszczenie do realizacji w bezporednim s¹siedztwie gmachu MSZ inwestycji budowlanej prze-znaczonej na cele komercyjne spowoduje powa¿ne zagro¿enie bezpieczeñstwa pañ-stwa, m.in. przez mo¿liwoæ penetracji i przechwytywania informacji o charakterze niejawnym, przetwarzanych w systemie informatycznym MSZ. Ustalono, ¿e ju¿
w czerwcu 2001 r. Urz¹d Ochrony Pañstwa zwróci³ Ministerstwu Spraw Zagranicz-nych uwagê na koniecznoæ prawid³owego zabezpieczenia systemu ochrony informa-cji niejawnych MSZ przez wydzielenie wokó³ jego gmachu strefy administracyjnej, która w znaczny sposób zmniejszy³aby ryzyko penetrowania Ministerstwa przez pod-mioty zewnêtrzne za pomoc¹ rodków techniki operacyjnej oraz mo¿liwoæ prze-chwytywania informacji niejawnych wytwarzanych i przetwarzanych w systemach
[781] Biurowiec przy ul. Litewskiej 85 informatycznych MSZ. Utworzenie takich stref by³oby mo¿liwe w wypadku wejcia MSZ w posiadanie prawa u¿ytkowania wieczystego gruntu po³o¿onego u zbiegu al. Szu-cha i ul. Litewskiej, m.in. przez zakup od inwestora przed rozpoczêciem przez niego w drugim pó³roczu 2002 r. realizacji inwestycji. Jednak Ministerstwo nie podjê³o ¿ad-nych dzia³añ zmierzaj¹cych do oszacowania rzeczywistej wartoci tego gruntu przez niezale¿nych rzeczoznawców maj¹tkowych oraz do zapewnienia rodków finanso-wych na ten zakup, jak równie¿ nie podjê³o rozmów z inwestorem w celu ewentual-nego nabycia od niego tego prawa. W listopadzie 2002 r. rozwa¿ano jedynie ewen-tualnoæ wyw³aszczenia tej nieruchomoci. Zaniechanie podjêcia opisanych dzia³añ ocenione zosta³o przez Najwy¿sz¹ Izbê Kontroli jako nielegalne, gdy¿ art. 56 ust. 1 i art. 57 w zwi¹zku z art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie informacji niejawnych, a tak¿e art. 20 ust. 2 lit. h ustawy o s³u¿bie cywilnej obliguj¹ do podejmowania niezbêdnych dzia³añ w celu zapewnienia ochrony informacji niejawnych.
Przez ca³y okres realizacji inwestycji budowlanej Articom Center Agencja Bez-pieczeñstwa Wewnêtrznego, przedstawiaj¹c ministrowi spraw zagranicznych
zagro-¿enia zwi¹zane z realizacj¹ tej inwestycji dla ochrony informacji niejawnych prze-twarzanych w MSZ, informowa³a równie¿ o mo¿liwociach zneutralizowania tych zagro¿eñ w sposób inny ni¿ zakup tego budynku. Jednak¿e ostatecznie w zajêtym w 2004 r. stanowisku, przekazanym m.in. prezesowi Rady Ministrów oraz ministro-wi spraw zagranicznych, Agencja uzna³a, i¿ aby wyeliminowaæ zagro¿enia ze strony budynku Articom Center celowy jest m.in. jego zakup przez MSZ. W ocenie NIK, zmiana stanowiska Agencji w powy¿szym zakresie, przy braku nowych
okoliczno-ci uzasadniaj¹cych potrzebê zakupu Articom Center, by³a dzia³aniem nierzetelnym.
Natomiast MSZ w latach 20012003, pomimo wiedzy o istniej¹cym zagro¿eniu oraz nieefektywnoci dzia³añ zmierzaj¹cych do wstrzymania realizacji tej inwestycji rod-kami administracyjno-prawnymi, a tak¿e mimo braku rodków finansowych na za-kup tego budynku, nie podjê³o innych dzia³añ maj¹cych na celu wyeliminowanie zagro¿enia na przyk³ad przez wzmocnienie ochrony elektronicznej budynku Mini-sterstwa czy te¿ tak¹ jego przebudowê, która pozwala³aby na skuteczne zabezpie-czenie przed tego rodzaju zagro¿eniami w przysz³oci. Wynika st¹d, ¿e Minister-stwo Spraw Zagranicznych za jedyny sposób ograniczenia zagro¿enia ze strony przysz³ych u¿ytkowników budynku przyjê³o jego zakup od inwestora. Podjêcie
dzia-³añ zmierzaj¹cych do skuteczniejszego zabezpieczenia budynku MSZ przez wzmoc-nienie systemu ochrony elektronicznej danych przetwarzanych w Ministerstwie, nie-zale¿nie od ewentualnej koniecznoci zakupu budynku Articom Center, by³o i jest celowe, gdy¿ nawet wobec kupna tego budynku zagro¿enie dla bezpieczeñstwa pañ-stwa zosta³o ograniczone, ale nie zlikwidowane.
W styczniu 2003 r. minister spraw zagranicznych poinformowa³ prezesa Rady Ministrów o podjêtych przez MSZ dzia³aniach maj¹cych na celu zakupienie od fir-my Litewska Development budynku Articom Center i o zwi¹zanej z tym
konieczno-ci uzyskania z bud¿etu pañstwa odpowiednich rodków finansowych. Zdaniem ministra spraw zagranicznych, zakup tego budynku uzasadniony by³ potrzeb¹ unik-niêcia zagro¿enia bezpieczeñstwa obiektów rz¹dowych po³o¿onych w jego s¹siedz-twie. Ponadto, w zwi¹zku z tym, ¿e inwestor zaproponowa³ cenê wyjciow¹ sprze-da¿y tego budynku w wysokoci 17 mln euro, minister spraw zagranicznych wskaza³ na koniecznoæ uzyskania przez MSZ niezale¿nej wyceny tej nieruchomoci. Wyce-na okrelaj¹ca wartoæ rynkow¹ tej nieruchomoci oraz oszacowanie wartoci kosz-torysowej budynku, a tak¿e ocena ekonomiczno-finansowego studium
wykonalno-ci projektu inwestora zosta³y sporz¹dzone na zlecenie MSZ przez niezale¿nego rzeczoznawcê maj¹tkowego w lutym i marcu 2003 r., tj. jeszcze na etapie budowy Articom Center. W wycenie z 28 lutego 2003 r. wartoæ rynkowa budynku biuro-wego Articom Center wraz z prawem u¿ytkowania wieczystego nieruchomoci grun-towej po³o¿onej przy ul. Litewskiej 2 okrelona zosta³a na 42 196 195 z³ netto11. Wykonanie takiej wyceny MSZ zleci³o równie¿ pod koniec 2004 r., tj. ju¿ po zakoñ-czeniu budowy Articom Center. W przedstawionej MSZ przez rzeczoznawcê maj¹t-kowego w listopadzie 2004 r. wycenie wartoæ rynkow¹ tej nieruchomoci okrelo-no na 43 047 683 z³ netto12. Pomimo, i¿ MSZ uzyska³o niezale¿n¹ wycenê wartoci nieruchomoci, to minister spraw zagranicznych, wystêpuj¹c 20 listopada 2003 r. do prezesa Rady Ministrów o akceptacjê wynegocjowanej z inwestorem ceny zakupu nieruchomoci w wysokoci 14,98 mln euro, nie poda³ wartoci nieruchomoci
okre-lonej w wycenie sporz¹dzonej na zlecenie MSZ.
W konsekwencji opisanych wy¿ej dzia³añ, 5 stycznia 2005 r. dyrektor generalny S³u¿by Zagranicznej podpisa³ umowê zakupu przez MSZ budynku biurowego Articom Center wraz z prawem u¿ytkowania wieczystego nieruchomoci gruntowej po³o¿onej przy ul. Litewskiej 2 w Warszawie za kwotê 59 442 440 z³ netto13 (72 519 776,80 z³ brutto), tj. o 16 394 737 z³ wy¿sz¹ ni¿ wynosi³a wartoæ tej nieruchomoci okrelona w sporz¹dzonym 22 listopada 2004 r. operacie szacunkowym, co NIK oceni³a jako wydatek niegospodarny. Zgodnie bowiem z art. 28 ust. 3 ustawy z 26 listopada 1998 r.
o finansach publicznych14, wydatki publiczne powinny byæ dokonywane m.in. w spo-sób celowy i oszczêdny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nak³adów. Zdaniem NIK, w toku negocjacji dotycz¹cych warunków zaku-pu budynku Articom Center MSZ nie wykaza³o siê konsekwencj¹ w doprowadzeniu
11 Stanowi³o to równowartoæ 10 026 898 euro wed³ug redniego kursu NBP z 28.02.2003 r.
12 Stanowi³o to równowartoæ 10 191 937 euro wed³ug redniego kursu NBP z 22.11. 2004 r.
13 Na dzieñ dokonania transakcji stanowi³o to równowartoæ 14 600 000 euro netto. rodki na zakup tej nieruchomoci pochodzi³y z rezerw celowych ujêtych w ustawie bud¿etowej na 2004 r. w czêci 83, poz. 14: dofinansowanie zadañ w zwi¹zku z likwidacj¹ ulg i zwolnieñ w podatku dochodowym od osób fizycznych 65 mln z³ oraz poz. 76: modernizacja i przebudowa urzêdu ambasady w Berlinie 13,5 mln z³.
14 DzU z 2003 r., nr 15, poz. 148, ze zm.
[783] Biurowiec przy ul. Litewskiej 87 do zakupu tego budynku za cenê blisk¹ wartoci oszacowanej przez niezale¿nego rzeczoznawcê i zawar³o umowê na warunkach zbli¿onych do oferty przedstawionej przez sprzedaj¹cego.
W toku kontroli prowadzonej w Ministerstwie Spraw Zagranicznych ustalono równie¿, ¿e Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, zapewniaj¹ca na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów obs³ugê Prezesa Rady Ministrów15, ju¿ od pocz¹tku 2001 r. by³a informowana przez MSZ o zagro¿eniach bezpieczeñstwa systemu ochrony informacji niejawnych przetwarzanych zarówno w MSZ, jak i w KPRM, ze strony przysz³ych u¿ytkowników maj¹cego powstaæ w bezporednim s¹siedztwie tych instytucji budynku biurowo-us³ugowego. MSZ przekaza³o bowiem w lutym 2001 r. do wiadomoci Kancelarii Prezesa Rady Ministrów wniosek skierowany do burmistrza Gminy Warszawa-Centrum w spra-wie zmiany obowi¹zuj¹cego od 1993 r. miejscowego planu ogólnego zagospoda-rowania przestrzennego Dzielnicy Warszawa-ródmiecie, która mia³aby na celu uniemo¿liwienie lokalizowania w pobli¿u budynku MSZ i Kancelarii Prezesa Rady Ministrów nowych inwestycji budowlanych o charakterze komercyjnym, a przez to ograniczenie potencjalnego zagro¿enia bezpieczeñstwa interesów pañstwa. Po-nadto MSZ przes³a³o m.in. w lipcu 2001 r. do dyrektora Sekretariatu Prezesa Rady Ministrów pismo sekretarza stanu w MSZ skierowane do wojewody mazowieckiego, informuj¹ce o tych¿e zagro¿eniach zwi¹zanych z ewentualn¹ realizacj¹ inwesty-cji budowlanej przy ul. Litewskiej w Warszawie. Kwestia omawianych zagro¿eñ by³a w marcu i lipcu 2001 r. przedmiotem obrad Komitetu Ochrony Informacji Niejawnych. Na uwagê zas³uguje równie¿ fakt, i¿ w zwi¹zku z pismem z 20 czerwca 2001 r. zastêpcy szefa Urzêdu Ochrony Pañstwa w sprawie koniecznoci wyzna-czenia strefy administracyjnej wokó³ budynków MSZ, adresowanym do dyrektora generalnego MSZ, pe³nomocnik do spraw ochrony informacji niejawnych w KPRM poinformowa³ w lipcu 2001 r. zastêpcê dyrektora Sekretariatu Prezesa Rady Ministrów o koniecznoci dokonania zmian w miejscowym planie ogólnym
W toku kontroli prowadzonej w Ministerstwie Spraw Zagranicznych ustalono równie¿, ¿e Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, zapewniaj¹ca na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów obs³ugê Prezesa Rady Ministrów15, ju¿ od pocz¹tku 2001 r. by³a informowana przez MSZ o zagro¿eniach bezpieczeñstwa systemu ochrony informacji niejawnych przetwarzanych zarówno w MSZ, jak i w KPRM, ze strony przysz³ych u¿ytkowników maj¹cego powstaæ w bezporednim s¹siedztwie tych instytucji budynku biurowo-us³ugowego. MSZ przekaza³o bowiem w lutym 2001 r. do wiadomoci Kancelarii Prezesa Rady Ministrów wniosek skierowany do burmistrza Gminy Warszawa-Centrum w spra-wie zmiany obowi¹zuj¹cego od 1993 r. miejscowego planu ogólnego zagospoda-rowania przestrzennego Dzielnicy Warszawa-ródmiecie, która mia³aby na celu uniemo¿liwienie lokalizowania w pobli¿u budynku MSZ i Kancelarii Prezesa Rady Ministrów nowych inwestycji budowlanych o charakterze komercyjnym, a przez to ograniczenie potencjalnego zagro¿enia bezpieczeñstwa interesów pañstwa. Po-nadto MSZ przes³a³o m.in. w lipcu 2001 r. do dyrektora Sekretariatu Prezesa Rady Ministrów pismo sekretarza stanu w MSZ skierowane do wojewody mazowieckiego, informuj¹ce o tych¿e zagro¿eniach zwi¹zanych z ewentualn¹ realizacj¹ inwesty-cji budowlanej przy ul. Litewskiej w Warszawie. Kwestia omawianych zagro¿eñ by³a w marcu i lipcu 2001 r. przedmiotem obrad Komitetu Ochrony Informacji Niejawnych. Na uwagê zas³uguje równie¿ fakt, i¿ w zwi¹zku z pismem z 20 czerwca 2001 r. zastêpcy szefa Urzêdu Ochrony Pañstwa w sprawie koniecznoci wyzna-czenia strefy administracyjnej wokó³ budynków MSZ, adresowanym do dyrektora generalnego MSZ, pe³nomocnik do spraw ochrony informacji niejawnych w KPRM poinformowa³ w lipcu 2001 r. zastêpcê dyrektora Sekretariatu Prezesa Rady Ministrów o koniecznoci dokonania zmian w miejscowym planie ogólnym