1. K lasy b o n ita c y jn e u ż y tk ó w r o ln y c h o k re ślają ja k o ś ć u ży tk ó w ro ln y ch pod w zg lęd em p rzy d atn o ści d o p ro d u k c ji rolniczej. K lasa 1 o k re śla n a jw y żs zą w arto ść ro ln iczą, a k lasa V I najniższą.
G r u n t y o r n e o ra z pastw isk a z alicz an e d o klasy VI z o d p o w ie d n im sy m b o lem R Z (g ru n ty o rn e) lub P sZ (p astw isk a ) s ą to gru n ty , k tó re ze w zg lęd u n a n isk ą ja k o ś ć uznane w toku gleb o zn aw czej klasy fik acji g ru n tó w za n iep rzy d atn e d o u p raw y i p rzezn ac zo n e d o zalesienia.
2. D an e o g r u n ta c h z d e w a s to w a n y c h i z d e g r a d o w a n y c h d o ty cz ą g ru n tó w , które u traciły całk o w icie w artości uży tk o w e, lub których w arto ść u ży tk o w a zm alała w w y n ik u p o g o rsz en ia się w aru n k ó w p rzy ro d n iczy ch lub n a sk u tek zan ieczy szczen ia środow iska.
R e k u lty w a c ja p o leg a n a p rzy w ró cen iu g ru n to m w artości uży tk o w ej p rzez w y k o n an ie w łaściw y ch z ab ieg ó w tec h n ic z n y ch , a g ro te ch n ic zn y c h i b io logicznych.
Z a g o s p o d a r o w a n ie z re k u lty w o w a n y c h g r u n tó w p o leg a n a w y k o n an iu zab ieg ó w u m o żliw iający c h w y k o rzy stan ie tych g ru n tó w d la c eló w g o sp o d a rk i rolnej, leśnej, w o d n ej, ko m u n aln ej lub innej.
3. D ane o śc ie k a c h d o ty c z ą śc iek ó w o d p ro w ad zo n y ch d o w ód p o w ie rzch n io w y ch . Jak o ścieki w y m ag ające o c zy sz c ze n ia p rz y ję to ścieki p rzem y sło w e i k o m u n aln e o d p ro w a d zo n e d o w ód p o w ie rzc h n io w y ch lecz b ez w ód ch ło d n iczy ch . W ody ch ło d n ic z e s ą to ścieki o p o d w y ższ o n ej tem p e ra tu rze, p o w stałe w w y n ik u u ży cia w ód d o c h ło d z en ia w p ro cesach te c h n o lo g ic zn y c h nie w y m ag ające o czy szczen ia.
4. W ie lk o ś ć e m isji z p o sz c ze g ó ln y c h ź ró d eł i d la p o szczeg ó ln y c h rodzajów z an ieczy szczeń je s t o k reślo n a w o p a rciu o po m iary lub w y licz an a z b ilansu su ro w co w o -p aliw o w e g o z z asto so w an ie m w sk aźn ik ó w em isji d la po szczeg ó ln y c h p ro cesó w tech n o lo g iczn y ch .
D ane o e m is ji o b e jm u ją zan iec z y sz cz en ia w p ro w ad zo n e d o p o w ietrza a tm o sfery czn eg o w sp o só b zo rg an izo w an y (tzn. za p o śred n ictw em e m ito ró w - ko m in ó w , w y rzutni w e n ty la cy jn y c h ) lub w sp o só b nie z o rg an izo w an y (z hałd, sk ład o w isk , z hal p ro d u k cy jn y ch , w toku p rzeład u n k u sub stan cji syp k ich lub lotnych itp.)
D ane o e m isji g a zó w doty czą: d w u tlen k u siarki, d w u tlen k u w ęgla, tlenku w ęgla, tlen k ó w azotu, w ęg lo w o d o ró w o ra z innych ro d zajó w z a n ieczy szczeń gazo w y ch .
Warunki naturalne i ochrona środowiska 23
E m is ja ró w n o w a ż n a je s t w y liczo n a w o p a rciu o w sp ó łczy n n ik i tok sy czn o ści d o ty czące o b sz a ró w c h ro n io n y c h i w y ra żo n a ja k o sto su n e k do p u szczaln ej, śred n io ro czn ej w artości stę że n ia d w u tlen k u siarki i d o p u szczaln ej w artości stęże n ia d a n eg o z an ieczy szczen ia.
D an e o ilości z an ie c z y sz c z e ń p y ło w y c h i g a z o w y c h z atrzy m an y ch o b e jm u ją ilość zan iec z y sz cz eń zred u k o w an y ch w u rz ąd zen iach do o ch ro n y po w ietrz a a tm o sfery czn eg o .
W s k a ź n ik r e d u k c ji z an ie c z y sz c z e ń p y ło w y c h (g a zo w y c h ) w y raża p ro cen to w y sto su n e k ilości zan ieczy szczeń p y ło w y c h (g a z o w y c h ) z atrzy m an y ch w u rząd zen iach o c zy szczający ch d o ilości w y tw o rz o n y ch z a n iec zy szczeń py ło w y ch (g azo w y ch ) w c h ara k te ry zo w an y m p rzed ziale cza so w y m . Im w arto ść teg o w sk aźn ik a je s t bliższa
1 0 0% tym w ięk szy i o w yższej sk u teczn o ści d z ia ła n ia p o ten cjał o ch ro n n y (w sto su n k u d o p o trzeb ), p o zo stający w d y sp o zy c ji ź ró d ła zan ieczy sz cz eń (z ak ład u ) i m n iejsza je g o u ciążliw o ść d la czystości p o w ie trz a atm o sfery czn e g o .
Z uw agi n a n iep ełn ą p o ró w n y w aln o ść d an y ch o em isji z an ieczy szczeń m iędzy kolejn y m i latam i, w y n ik a ją c ą m .in. ze zm ia n y zb io ro w o ści b ad an y ch zak ład ó w , z astę p o w a n ia m etod szacu n k o w y ch p o m iaram i, o b e jm o w a n ia p rz ez zak ład y k o n tro lą now y ch ro d z ajó w zan ieczy szczeń , zm ian y w stan ach em isji sch a rak tery zo w an o o d ręb n y m w sk aźn ik iem sa ld o „w zro st (+ )’’, „zm n iejsz e n ie (-)” o k reślo n y m w w aru n k ach p o ró w n y w aln y ch , tj. d la tych sam y ch zak ład ó w i ro d z ajó w zan ieczy szczeń o b liczo n y ch w ed łu g tych sam y ch m etod.
5. In fo rm acje o o d p a d a c h p rz e m y s ło w y c h u c ią żliw y c h d la ś ro d o w is k a d o ty cz ą w 1985 r. zak ład ó w p rzem y sło w y ch , k tó re w y tw o rzy ły ro c zn ie 5 tys. i w ięcej ton o d p ad ó w , a w ro k u 1990 zak ład ó w w y tw arzając y ch ro c zn ie co najm niej 1 tys. ton lub p o siad ający ch n a g ro m a d zo n e n a sw oim te re n ie 1 m in ton i w ięcej o d p ad ó w , bez w zg lęd u n a ilość o d p a d ó w w y tw o rz o n y ch w c ią g u roku.
W zw iązk u z w p ro w ad zen iem now ej k lasy fik acji o d p ad ó w u ciążliw y ch d la śro d o w isk a w try b ie ro z p o rz ą d ze n ia R ady M in istró w z d n ia 1986 r. w sp raw ie o p łat za g o sp o d arcze k o rzy stan ie ze śro d o w isk a i w p ro w ad zen iem w nim zm ian (D z.U . n r 7, p o z.4 0 ) d a n e z teg o zak resu za rok 1990 nie są w pełni p o ró w n y w aln e z danym i z a 1985 r.
Z a o d p a d y p rz e m y s ło w e u c ią żliw e d la ś ro d o w is k a uw aża się - p o w stające w p ro cesach p ro d u k cy jn y ch - stale i ciekłe su b sta n c je o ra z p rzed m io ty p o u ży tk o w e u ciążliw e d la śro d o w isk a i n ieu ż y teczn e b ez d o d atk o w y ch zab ieg ó w tech n o lo g iczn y ch . W ed łu g takiej k w alifik acji nie są o d p ad am i k o p alin y to w arzy szące, n akład w g ó rn ictw ie o d k ry w k o w y m , p ro d u k ty u b o czn e, su b sta n cje z n ajd u jąc e się w o b ieg u w p ro cesach p ro d u k cy jn y ch , ścieki o raz py ły e m ito w a n e d o atm osfery.
Dane o o d p a d a c h p rz e m y s ło w y c h n a g r o m a d z o n y c h dotyczą ilości odpadów zalegających na terenach zakładów według stanu w końcu roku w wyniku składowania w roku spraw ozdaw czym i w latach poprzednich.
Dane o o d p a d a c h w y k o rz y s ta n y c h g o s p o d a r c z o dotyczą ilości odpadów zużytkow anych w zakładach dla własnych celów, sprzedanych, przekazanych nieodpłatnie jak o surowce wtórne, a także ilości odpadów wykorzystanych na cele
24 Warunki naturalne i ochrona środowiska
n iep rzem y sło w e (d o n iw elacji teren u , p o sad zen ia w y ro b isk p o k o p aln ian y ch p o d ziem n y ch , w y p e łn ie n ia w y ro b isk o d k ry w k o w y ch , n iecek , o siad ań itp. celó w re k u lty w acy jn y ch ), c o w iązało się z ich u m ie jsco w ien iem w śro d o w isk u .
P rzez o d p a d y s k ła d o w a n e n ależy ro z u m ieć ilość o d p a d ó w o d p ro w a d zo n y ch na n aziem n e lub p o d ziem n e w y sy p isk a, hałd y lub staw y o sa d o w e w łasn e lub innych je d n o s te k (np. w y sy p isk a k o m u n aln e ), z o g ó ln ej ilości o d p a d ó w w y tw o rzo n y ch w roku
spraw o zd aw czy m .
Przez z r e k u lty w o w a n e te r e n y s k ła d o w a n ia o d p a d ó w n ależy ro zu m ieć tereny, których ek sp lo atac ja z o stała z ak o ń c zo n a i n a których z o stały p rz ep ro w a d z o n e prace po leg ające na nad an iu lub p rzy w ró cen iu im w artości u ży tk o w y ch p o p rz ez m .in.
w łaściw e u k ształto w an ie rz eź b y teren u , p o p raw ien ie w łaściw o ści fizy czn y ch i c h em iczn y ch , u reg u lo w an iu sto su n k ó w w odnych.
6. D ane 7 z a k r e s u o c h r o n y p r z y ro d y i k r a jo b r a z u in fo rm u ją o pod staw o w y ch fo rm ach i przed sięw zięcia ch z w iąz an y c h z zach o w an ie m , re sty tu o w an iem i w łaściw ym w y k o rzy stan iem zaso b ó w o ra z o b iek tó w p rzy ro d y ży w ej i n ieo ży w io n ej, których istn ien ie leży w in teresie p u b lic zn y m , m .in. ze w zg lęd u n a ich sz c ze g ó ln ą rolę e k o lo g iczn ą, rzad k o ść w y stę p o w a n ia alb o zn ac ze n ie n au k o w e, h istoryczne, w y ch o w aw cze, e stety czn e lub inne w arto ści społeczne.
O c h ro n a p rzy ro d y i k rajo b razu p o leg a n a tw o rzen iu p ark ó w n a ro d o w y ch i rezerw ató w p rzy ro d y , u zn an iu za po m n ik i p rzy ro d y o so b n y ch tw o ró w p rzy ro d y i ich skupień, w p ro w ad z an iu o ch ro n y g a tu n k o w ej lasu i zw ierząt zag ro żo n y ch w sw y m b y cie lub rzad k o w stęp u jący ch , tw o rz en iu p ark ó w k rajo b razo w y ch i w y zn aczan iu o b szaró w ch ro n io n e g o krajobrazu.
P a r k n a r o d o w y je s t o b sz are m c h ro n io n y m o n aturalnych w a rto ściach p rzy ro d n iczy ch w y jątk o w o c en io n y ch ze w zg lęd ó w n a u k o w y ch , d y d a k ty c zn y c h , spo łeczn y ch , k u ltu ro w y ch i w y ch o w aw czy c h . Parki n aro d o w e o b e jm u ją zw y k le w ięk sze ob szary , m ające z n aczen ie d la nauki i re p re z en tu ją o k reślo n e je d n o s tk i fizjo g raficzn e k raju, na teren ie których o ch ro n ie p o d leg a c ało ść p rzy ro d y , a realiza cja celó w tej o c h ro n y i zasad je j p ro w ad zen ia n a stęp u je z p ierw szeń stw em przed w szelkim i innym i działan iam i.
P a r k k r a jo b r a z o w y je s t p rz estrz en n ie w y d zielo n y m o b sz a re m o ściśle o k reślo n y ch g ran icach , p o d d an y m o c h ro n ie ze w z g lęd u n a n iep rzeciętn e w łaściw o ści n atu raln e śro d o w isk a p rz y ro d n ic ze g o o ra z w y so k ie w alo ry e stety czn e i tu ry sty czn e krajobrazu.
N a teren ie parku o b o w iązu je zak a z lo k alizacji inw estycji, k tó re p o w o d u ją d eg rad ację w alo ró w śro d o w isk a p rzez zan iec z y sz c z en ie w ody, p o w ie trz a i gleb y (n p . zakłady przem y sło w e, ferm y h o d o w lan e, k o p a ln ie po d ziem n e i o d k ry w k o w e). Z n aczn e o g ran iczen ia w p ro w ad zo n e s ą w zak re sie p ro w a d ze n ia ro b ó t w o d n o -m elio racy jn y ch , inw esty cji tu ry sty czn y ch , b u d o w n ic tw a i ro zb u d o w y in frastru k tu ry tech n iczn ej.
O g ra n icz en ia d o ty czące g o sp o d a rk i rolnej i leśnej sp ro w ad z ają się d o p rzestrzeg a n ia zasad ra cjo n aln eg o p ro w ad zen ia tej d z iałaln o ści w sp o só b nie p o w o d u jący deg rad acji
Warunki naturalne i ochrona środowiska 25
n atu raln y ch w alo ró w p rzy ro d n iczy ch . N a uw agę zasłu g u je np. o g ra n ic ze n ie c h em izacji śro d o w isk a.
R e z e r w a ty p r z y ro d y c h ro n ią frag m en ty p rzy ro d y m ało zm ien io n ej p rz ez człow ieka.
W y ró żn ia się rezerw aty czę ścio w e i ścisłe. W rezerw atach ścisły ch c h ro n io n a je s t p rz y ro d a i zak azan e są w szelkie c zy n n o ści g o sp o d a rcze. W rezerw atach częścio w y ch c h ro n io n e są tylko n iek tó re sk ładniki p rzy ro d y , a czy n n o ści g o sp o d a rcz e są w o d p o w ied n i sposób o graniczone.
P o m n ik p r z y ro d y je s t w y ró żn iając y m się tw o rem p rz y ro d y lub sk u p isk iem tw o ró w p rzy ro d y żyw ej i n ieo ży w io n ej, o szczeg ó ln ej w artości pod w zględem p rzy ro d n iczy m , n au k o w y m , histo ry czn y m , p am ią tk o w y m lub krajo b razo w y m .
L a s y o c h r o n n e są to o b szary leśne, k tó ry ch g łó w n y m zad an iem je s t z ach o w an ie na d an y m teren ie i w je g o o to czen iu nie zm ie n io n y ch sto su n k ó w g leb o w y ch , w o d n y ch , a tak że e stety czn o -k rajo b razo w y ch .
7. K a r y p ie n ię ż n e z a n a r u s z e n ie w y m a g a ń o c h r o n y ś r o d o w is k a s ą form ą o d p o w ie d zialn o śc i za n aru szen ie p rzep isó w i w y m ierzan e s ą z a :
- o d p ro w a d za n ie ściek ó w nie o d p o w iad ający ch w y m ag an y m p aram etro m ,
- w p ro w ad zan ie d o p o w ietrza a tm o sfe ry cz n e g o zan ieczy szczeń o p rz ek ro czo n y ch norm ach,
- p rzek ro czen ie d o p u szczaln eg o p o zio m u hałasu, - z n iszczen ie teren ó w zieleni,
- u su w an ie drzew ,
- g ro m ad z en ie o d p ad ó w w m iejscach nie p rz ez n aczo n y ch n a ten cel.
26 Warunki naturalne i ochrona środowiska
T A B L . 1 ( 1 ) . P O Ł O Ż E N I E G E O G R A F I C Z N E W O J E W Ó D Z T W A
W y szczeg ó ln ien ie Miasto, gmina
W stopniach kwalifikacyj
nych
W km
N a jd a ls z e w y s u n ię c ia g r a n ic y w o je w ó d z tw a :
n a p ó łn o c ( sz ero k o ść g e o g raficzn a
p ó łn o c n a ) ... m .C h ełm ek 50"08' X na p o łu d n ie ( sz ero k o ść g eo g raficz n a
p ó łn o c n a ) ... gm . R ajcza 49°24- X n a zach ó d ( d łu g o ść g eo g raficzn a
w s c h o d n ia ) ... gm . H aźlach I8 °3 5 ’ X na w ch ó d ( d łu g o ść g eo g raficz n a
w sch o d n ia ) ... gm . L an ck o ro n a 19"50' X
R o z ciąg ło ś ć :
z p o łu d n ia n a p ó ł n o c ... X 0"44 84
z z ach o d u n a w schód ... X 10 15 89
T A B L . 2 ( 2 ) . P O W I E R Z C H N I A I G R A N I C E W O J E W Ó D Z T W A
W y szczeg ó ln ien ie Jednostka miary
W liczbach bezwzględ
nych
W odset
kach
P o w ie r z c h n i a ... k m2 3 7 0 4 X
D łu g o ść g r a n i c y ... k m 42 4 1 0 0 , 0
z w o jew ó d ztw am i :
k ato w ick im ... km 160 37,7 krak o w sk im ... km 84 19,8
now o sąd eck im ... km 3 0 7,0
z C zech am i i S ło w a c ją ... km 150 35,5 N a 100 k m2 p r z y p a d a g r a n ic ... k m 114 X
Warunki naturalne i ochrona środowiska 27
" Rzeka lub zbiornik wodny, do którego uchodzi dopływ.
T A B L . 4 ( 4 ) . W I Ę K S Z E Z B IO R N IK I W O D N E
28 Warunki naturalne i ochrona środowiska
Dni ze z awiskami meteorologicznymi Miesiące
Warunki naturalne i ochrona środowiska 29
30 Warunki naturalne i ochrona środowiska
T A B L . 8 (8 ). G R U N T Y R O L N E I L E Ś N E W Y Ł Ą C Z O N E NA C E L E N I E R O L N IC Z E I N IE L E Ś N E
W y szczeg ó ln ien ie 1985 1990 1995 1997
w hektarach U b y tk i(-) lub p rzy ro st (+ ) u ż y tk ó w ro l
nych w sto su n k u d o roku p o p rz ed n ie
g o w ed łu g ew id en cji g e o d e z y jn e j... -427 -291 -2 3 6 -473 G ru n ty ro ln e i leśne w y łą cz o n e w try b ie
ob o w iązu jący ch p rz ep isó w p raw nych
o o ch ro n ie g r u n t ó w ... 117 6 8 4 0 27 G ru n ty rolne ... 105 67 28 19 w tym użytki r o l n e ... 105 67 28 19 w ed łu g klas b o n itacy jn y ch ... 105 67 28 19
I - I I I 26 2 0 18 17
I V - V ... 72 35 1 0 2
VI i VI R Z i P sZ ... 7 1 2 .
_
g ru n ty leśne w yłączone na cele n ieleśn e“ 1 2 I 1 2 8
K ierunki w y łączen ia g ru n tó w rolnych i le ś n y c h :
p o d użytki k o p a ln e ... 3 2 5
pod drogi i szlaki k o m u n ik a c y jn e ... 5 15 2 1
n a teren y o sie d lo w e ... 45 32 25 13 n a teren y p rzem y sło w e ... 1 1 3 3 7
p od zb iorniki i u rz ąd z en ia w o d n e ... 33 . . 4
pod z alesien ia i zad rz ew ie n ia ... 9 3 .
_
na in n e c e l e ... 1 1 13 5 2
" P u b liczn e i pryw atne.
T A B L . 9 ( 9 ) . K O M U N A L N E O C Z Y S Z C Z A L N IE Ś C I E K Ó W O R A Z Ś C IE K I O D P R O W A D Z O N E K A N A L IZ A C J Ą M IE J S K Ą
W y sz cz eg ó ln ien ie 1985 1990 1995 1997
L iczb a o c z y s z c z a ln i... 1 1 1 2 16
1
26 m ech an iczn y ch ... 2 2 2
b io lo g iczn y ch ... 9 1 0 14 19
z p o d w y ższo n y m u su w an iem b io g e n ó w ... - - 1 5
M i a s t a ... 18 18 18 18
ob słu g iw an e p rzez o c zy szc za ln ie ściek ó w .. 9 1 0 13 15
m ech an iczn e ... 3 3 _ 1
b io lo g iczn e ... 6 7 1 2 9
z p o d w y ższo n y m u su w an ie m b io g en ó w . .. - - 1 5
Warunki naturalne i ochrona środowiska 31
32 Warunki naturalne i ochrona środowiska
T A B L . 1 1 ( 1 1 ).G R U N T Y Z D E W A S T O W A N E I Z D E G R A D O W A N E O R A Z IC H R E K U L T Y W A C J A I Z A G O S P O D A R O W A N IE
W y szczeg ó ln ien ie 1985 1990 1995 1997
w h ektarach
G ru n ty z d ew asto w an e i zd eg rad o w an e" w y m a
gające rek u lty w acji i z ag o sp o d aro w an ia 858 6 8 8 421 306
G ru n ty zrekultyw ow ane* ... 32 26 45 5 w ty m p rzezn aczo n e n a c e le ro ln icze ... 4 26 13 4 G ru n ty zagospodarow ane*’ ... 31 5 9 4 w ty m p rz ezn aczo n e n a cele ro ln ic ze ... 4 5 9 4
" Z arejestro w an e w o p arciu o kry teria o k reślo n e w U staw ie o o c h ro n ie g ru n tó w ro l
nych i leśnych z d n ia 26 m arc a 1982 r. ( D z.U . N r 11, p o z .7 9 ). h W ciąg u roku.
Ź r ó d ł o : d an e M in isterstw a R o ln ic tw a i G o sp o d ark i Ż y w n o ścio w ej.
T A B L . 12(12). P O B Ó R W O D Y N A P O T R Z E B Y G O S P O D A R K I N A R O D O W E J
1985 1990 1995 1997
W y szczeg ó ln ien ie w h ek to m e trach
sześcien n y ch
w o d setk ach
O G Ó Ł E M ...
n a c e l e :
P ro d u k cy jn e (p o z a ro ln ic tw em i
277 ,0 280,9 2 2 2 , 8 2 1 2 , 0 1 0 0 , 0
leśn ictw em ) z ujęć w łasn y ch .... 103,1 82,2 39,8 34,2 16,1
w tym w o d y : p o w ierzch n io w e 9 9 ,6 79,6 37,5 30,5 14,4
pod ziem n e 3,5 2 , 6 2,3 2,9 1,4
R o ln ictw a i leśnictw a" ... 85,6 1 0 0 , 0 99 ,4 98,5 46,5 G o sp o d ark i kom unalnej* ... 88,3 98 ,7 83,6 79,3 3 7 ,4 w tym w ody : p o w ierzc h n io w e 7 4 ,0 9 2 ,4 74,7 70,0 3 3 ,0
p o d ziem n e 14,3 6.3 8,9 9,3 4 ,4
" W ody p o w ierzch n io w e (b e z śc iek ó w ) u ży te d o n a w ad n ia n ia g ru n tó w i ek sp lo atacji staw ó w ryb n y ch bez p o b o ru w ody n a zao p atrzen ie ludności w si i p otrzeby hodow li zw ierząt g o sp o d arsk ich . h P o b ó r w ody n a ujęciach przed w tło czen iem d o sieci.
Warunki naturalne i ochrona środowiska 33
T A B L . 1 3 ( 1 3 ) . Ś C I E K I P R Z E M Y S Ł O W E I K O M U N A L N E O D P R O W A D Z O N E D O W Ó D P O W I E R Z C H N I O W Y C H
1985 | 1990 1995 1997
W y szczeg ó ln ien ie w h ek to m etra ch
sz eścien n y ch
w od setk ach
O G Ó Ł E M ... 145,0 113,9 67,2 59 ,2 1 0 0 , 0
o d p ro w a d zo n e :
b ezp o śred n io z zak ład ó w p rzem y
sło w y ch ... 92,6 67,5 33,6 28,4 48 ,0 w tym w o d y c h ło d n ic ze (u m o w
nie c z y s te ) ... 48,2 36,9 12,4 1 0 , 1 17,1 sie cią k a n a liz a c y jn ą ... 52,4 46,4 33,6 30,8 52,0 W tym ścieki w ym agające o c zy szc ze
nia ... 96,8 77,0 54,8 49,1 82,9 o czyszczane" ... 77,6 64,2 40,7 4 0 ,0 67,6 m e c h a n ic z n ie ... 45,1 36,5 8,5 8,4 14,2 c h e m ic z n ie ... 1 0 , 1 6,5 0 ,9 0 ,4 0,7 b io lo g iczn ie ... 22,4 2 1 , 2 29,0 24,5 4 1 ,4 z p o d w y ższo n y m u su w an iem bio-
g en ó w ...
. _
2,3 6,7 11,3m e oczy szczan e ... 19,2 1 2 , 8 14,1 9,1 15,4 o d p ro w a d zo n e :
b ezp o śred n io z zak ład ó w prze
m ysłow ych ... 5,2 2,4 3,3 2,9 4,9
sie cią k a n a liz a c y jn ą ... 14,0 10,4 1 0 , 8 6 , 2 10,5
* W o czy szczaln iach zak ład ó w p rz em y sło w y ch i je d n o s te k g o sp o d ark i ko m u n aln ej.
T A B L . 14 ( 14 ). W Y P O S A Ż E N IE Z A K Ł A D Ó W P R Z E M Y S Ł O W Y C H I G O S P O D A R K I C I E P L N E J W P O D S T A W O W E U R Z Ą D Z E N IA D O R E D U K C J I Z A N IE C Z Y S Z C Z E Ń P O W I E T R Z A
S tan w d n iu 31 XII
U rząd zen ia O g ó łem S k u teczn o ść
niska śred n ia w yso k a
1985 1997 1985 1997 1985 1997 1985 1997
C y k lo n y ... 141 114 29 30 78 35 34 49
M u lticy k lo n y ... 2 2 38 7 1 0 4 14 1 1 14
F iltry tk an in o w e ... 114 73 28 13 41 9 45 51
E lek tro filtry ... 17 1 2 1 1 - - 3 6 9
U rząd zen ia m okre ... 182 1 2 2 69 77 77 37 36 8
I n n e ... 92 106 X X X X X X
34 Warunki naturalne i ochrona środowiska
T A B L . 15 ( 15 ). E M I S J A I R E D U K C J A P R Z E M Y S Ł O W Y C H Z A N IE C Z Y S Z C Z E Ń P O W I E T R Z A A T M O S F E R Y C Z N E G O
W y szcz eg ó ln ien ie 1985 1990 1995 1997
Z ak ład y “ szczeg ó ln ie u ciążliw e d la czy sto ści po w iet
rza atm o sfery czn eg o (stan w d n iu 31 X I I ) ... 24 37 42 45 w tym w y p o sażo n e w u rząd zen ia do redukcji
zanieczy szczeń :
p y ło w y ch ... 2 0 33 35 33 g a z o w y c h ... 3 6 1 2 13 w tym p o siad ające z a g o sp o d aro w a n ą sferę o c h ro n n ą 4 5 1 1
w ty m n ie p o siad ające :
o k reślo n ej em isji d o p u szc za ln e j ... 5 5 3 2
w y ników po m iaró w em isji :
pyłów ... 5 8 17 23 gazów ... 7 8 15 16 w y ników p o m iaró w im isji ... 15 25 35 38 E m isja zan ieczy szczeń p o w ietrza atm o sfery czn eg o
w tys. t* ... 135,9 72,8 1881,9 1884,0 ró w n o w aż n a pyłów i g a zó w (w y ra żo n a w S 0 2 ) ... . 162,5 . •
rzec zy w ista : p yłów ... 8 1 ,6 37,0 6,7 6,4 g a z ó w ... 54,2 35,9 1875,2 1877,6
w tym :
d w u tlen e k w ęgla ... 1852,0 1854,4 tle n e k w ę g l a ... 13,7 6,3 2 , 8 3,1 d w u tle n e k siarki ... 24,9 19,5 13,7 12,3 tlenki a z o t u ... 1 1 , 2 6,7 5,4 6,7 w ę g lo w o d o ry ... 4,1 2 , 8 1 , 2 0 ,9 Z an iec z y sz cz en ia z atrzy m an e w urząd z en iach do
red u k cji w tys. ton :
p y ł o w e ... 350,2 232,8 289,7 201,5 g a z o w e ... 85,8 93,4 37,3 26,3 S topień redukcji w ytw o rzo n y ch zan ieczy szczeń w %:
p y ło w y c h ... 81,1 86,3 97,7 96,9 g azo w y ch (bez d w u tlen k u w ę g l a ) ... 61,3 72,3 61,7 53,1 Z w ięk sze n ie (+) lub z m n iejszen ie (-) z an ieczy szczeń1
w tys. ton :
pyłow ych ... -5,8 -27,1 +0,4 -0,4 gazow ych ... -8 , 0 -14,0 + 26,0 -105,1 w tym d w u tlen ek s i a r k i ... -0 , 2 -7,7 -0,9 -1,7
* Z ak ład y em itu jące pyły, gazy lub rów nocześnie pyły i gazy. h Do roku 1994 bez em isji d w utlenku w ęgla. ‘ W w arunkach porów n y w aln y ch z rokiem po p rzed n im , tj. dla tych sam ych zakładów i ro d zajó w zan ieczy szczeń o b liczo n y ch w edług tych sam ych m etod.
W arunki naturalne i ochrona środowiska
36 Warunki naturalne
T A B L . 1 7 ( 1 7 ) . W A Ż N I E J S Z E D A N E O S T A N IE Ś R O D O W IS K A W G M IA S T
Ścieki przemysłowe i komunalne wymagające oczyszczenia odprowadzone do wód powierzchniowych“
L p . Miasta
ogółem oczyszczone
nie
w hm’
na 1 km2
w dam1
razem
w tym biologicz
nie
oczyszczo
ne
w hektometrach sześciennych
1. O G Ó Ł E M ... 49,1 13,2 40,0 24,5 9,1
w ty m
2. R A Z E M ... 46,2 79,0 3 8 ,0 23,1 8 , 2
3. B ielsko - B i a ł a ... 14,1 113,1 9,5 4,9 4 ,6
4. A n d ry ch ó w ... 1,9 192,5 1,9 1,9 0 , 0
5. C h ełm ek ... 0,7 82,8 - - 0,7
6. C ieszy n ... 2,5 86,4 2,5 0 , 1 0 , 0
7. K alw aria Z eb rzy d o w sk a 0 , 1 16,2 0 , 1 0 , 1 0 , 0
8. K ęty ... 2 , 6 1 1 2 , 1 2 , 6 0 , 8 0 , 0
9. M aków Podhalański ... 0 , 1 6 , 8 0 , 0 0 , 0 0 , 1
1 0. O ś w ię c im ... 12,3 4 41,4 12,3 12,3 0 , 0 1 1. S k o czó w ... 1 , 2 116,9 1 , 2 0 , 1 0 , 0
1 2. S trum ień ... 0 , 1 13,5 0 , 1 - 0 , 0
13. S u ch a B e s k id z k a ... 0 ,4 13,4 0,3 0,3 0 , 1
14. S zczy rk ... 0 , 1 3,7 0 , 1 0 , 1 0 , 0
15. U s t r o ń ... 0,9 15,6 0,9 0 , 8 0 , 0
16. W a d o w ic e ... 1,3 114,3 1,3 1,3 0 , 0
17. W isła ... 0 ,4 3,6 0 ,4 0 ,4 0 , 0
18. Z a t o r ... 0 , 1 4,5 - - 0 , 1
19. Ż y w i e c ... 7,4 149,3 4,8 - 2 , 6
“ B ez w ód ch łodniczych.