W kierunku spółczesności

Od dawnych czasów polityka miała duży wpływ na rozwój kultury. W XIX wieku rozpoczął się intensywny rozwój różnych inicjatyw prywatnych w zakresie kultury i edukacji. Podejmowano próbę tworzenia swego rodzaju i twórczych ośrodków kulturalnych. Było to na początku tworzenia społeczeństwa klasowego, w którym lwią część stanowiła klasa średnia. Ale wraz ze wzrostem liczby zwykłych robotników, zaczął się zaostrzać problem nierówności klasowych. Klasa robotnicza była niezadowolona z podobnych zamkniętych ośrodków kultury, działających wyłącznie burżuazji.

Dla odnowienia stosunków społecznych, po drugiej wojnie światowej, wpływ państwa na procesy kulturowe gwałtownie wzrósł. Główną zasadą stało się kształtowanie ludzi w duchu narodu obywatelskiego, a nie etnicznego. W wielu krajach europejskich, takich jak Francja, Niemcy, Dania, Holandia, Polska, pojawiają się stowarzyszenia pracowników w celu edukacji. W Szwecji powstają tzw. Folkets House dla kooperatywnego szkolenia i samodoskonalenia pracowników. Celem polityki kulturalnej modelu modernistycznego, stało oddziaływanie na procesy kulturowe w kierunku demokratyzacji kultury.

Wiele się wydarzyło w latach sześćdziesiątych-dziewięćdziesiątych. Wspierana była edukacja młodzieży w miastach, którzy mieli stać się intelektem rozwijających krajów. Teatry, biblioteki, muzea, kina i inne instytucje kulturalne otrzymują dodatkowe. finansowanie rządowe.

W ten czas stali bardziej elastyczni pod względem zarządzania, decentralizacji decyzji, oraz możliwości wpływania na kreatywne i ogólnopaństwowe procesy kulturowe (decentralizacja struktury ośrodków kultury). [8]

3.3.1. Centrum kultury – Kulturhuset

Rys. 3.7 Schemat funkcjonalny Kulturhuset w Sztokholmu Źródło http://hicarquitectura.com/2018/07/peter-celsing-kulturhuset-1974/

W samym centrum Sztokholmu, przy placu Sergeles Torg, zlokalizowany centrum kultury Kulturhuset, który działa już od 45 lat. Za przezroczystą fasadą znajdują się kino, kawiarnia, sale widowiskowe, biblioteka, warsztaty i wystawy.

Strefa dzieci

Zasadniczo Rum för Bam to miła biblioteka, która ma część dla dzieciaczków. Są tu dywany i miękki książki, tworzące malowniczy bałagan, bo nie są zestawione na półkach. W bibliotece jest dużo miejsc, gdzie można pobawić się i również schować się z książką. Jest tutaj mała scena i ciemny pokój z lampami-gwiazdkami dla głośnego czytania. Taka przestrzeń również służy jako pracowania plastyczna.

Strefa młodych

LAVA – przestrzeń dla młodzieży, w której mogą realizować swoje przeróżne pomysły.

Można tu znaleźć miejsce do czytania, stemplowania, pisania i montażu filmów, scenę, studio nagrań, maszyny do szycia. Każdy, kto chce zrealizować swój projekt w LAVA, wypełnia krótką ankietę: „Co chciałbyś zrobić? Kiedy chcesz zacząć? Czego potrzebujesz? Co tydzień zespół LAVA rozpatruje propozycje młodych ludzi i kieruje ich pod opiekę coacha. Tutaj projekt może polegać na uszyciu bluzki, zrobieniu filmu, otwarciu wystawy, zorganizowaniu koncertu.

Przestrzeń Kulturhustet otwarta również dla tych, którzy nie są jeszcze świadomi swoich działań - mogą przyjść, porozmawiać, spotkać się z przyjaciółmi i posłuchać muzyki. Kulturhuset ciągle się zmienia i rozwija. [1]

3.3.2. UFA Fabrik w Berlinie

Rys. 3.8 Schemat funkcjonalny UFA Fabrik w Berlinie

Źródło https://www.ufafabrik.de/sites/default/files/download/ufafabrik_lageplan_2015-01-15.pdf

UFA Fabrik to międzynarodowe centrum kultury w Berlinie, które powstało na terenie byłej wytwórni filmowej (Universum Film AG). Po zamknięciu pracowni budynki zaczęły niszczeć w zastraszającym tempie i miały zostać wyburzone w połowie lat siedemdziesiątych. Jednak znaleźli się ludzie, którzy zauważyli i stwierdzili wykorzystać wyjątkowy potencjał tej przestrzeni.

Ogromny teren (około 18 tysięcy m²) z kilkunastoma obiektami został zamieniony w centrum kultury i ekologii. Głównym warunkiem jest zdecydowanie miejsce, w którym ludzie mogą się spotykać przez cały rok, niezależnie od narodowości, wieku, zawodu i zainteresowań. UFA to artystyczna wioska w centrum miasta z galerią, teatrem, cyrkiem, salą koncertową, szkołą, ekologiczną piekarnią i kawiarnią, sklepem ze zdrową żywnością, ośrodkiem pomocy społecznej i parkiem. Każde wydarzenie kulturalno-edukacyjne w UFA Fabrik wiąże się z udziałem i maksymalnym zaangażowaniem lokalnej społeczności.

Centrum jest praktycznie samowystarczalne, w sprawie wytwarzania energii elektrycznej - posiada rozwinięty system paneli słonecznych. Zbiera też deszczówkę, a na dachach budynków rosną zielone ogrody. W UFA jest mała farma ze zwierzętami o których dzieci uczą się dbać. UFA organizuje spotkania i seminaria poświęcone różnym aspektom ekologii.

3.3.3. Podsumowanie

Powojenny model polityki kulturalnej wpłynął na zmiany społeczno-kulturowe. Ludzie są coraz lepiej wykształceni, żyją w świecie informacyjnym, o ich uwagę walczą tysiące podmiotów rynkowych, zarzucając ich najróżniejszymi ofertami rozrywki i wypoczynku. Ludzie mają coraz bardziej zindywidualizowane wymagania, których nie może zaspokoić pojedynczy podmiot publiczny oferujący jedną „historię”. Domu kultury stają bardziej elastyczne i multifunkcjonalne.[9]

Jeśli centrum kultury składa się z urozmaiconych elementów funkcjonalnych, nie dziwi fakt, że jego struktura architektoniczna wykazuje niejasność, niejednorodność i ciągłe się zmienia. Kompozycja aranżacji różnych funkcji jest zupełnie inna niż w bibliotece czy galerii publicznej. Ponadto sam charakter sztuk performatywnych i fakt, że akt obserwacji przyjmuje formę rytuału dla zwiedzających, modyfikują dotychczasowe znaczenia centrum.

Programowa otwartość centrum kultury wpływa na kształt architektoniczny, który musi być elastyczny oraz otwarty na przeróżne interpretacje. Widać to na przykładach przedstawionych powyżej. W Centrum kultury Kulturhuset z jego otwartością programową podjęto próbę wdrożyć optymalne rozwiązania projektowe, w których różne pomysły można zastosować i przetestować.

UFA Fabrik pokazuje, że głównym warunkiem jest miejsce otwarte dla wszystkich. I centrum kultury może powstać na terenie byłej wytwórni filmowej.