Ocena w a r ia n tó w p o l e g a zarówno n a p r o c e s a c h pom iarow ych, j a k i n a o c e n i e j a k o ś c i o w e j . P r o c e s y p o m ia ru m ają n a c e l u u s t a l e n i e czy w a r i a n t r o z w i ą z a n i a p r o b le m u t r a n s m i s j i d a n y c h r e a l i z u j e wymierne c e l e s y s te m u . Równie, a może n a w e t n a j w a ż n i e j s z e , s ą ce ch y ja k o ś c io w e każd eg o w a r i a n t u . N i e z a l e ż n i e o d w z r a s t a j ą cego u ż y tk o w a n ia c y f ro w y c h t e c h n i k a n a l i t y c z n y c h , n a l e ż y w k a ż d e j f a z i e opracow yw ania s y s te m u n a d a l w znacznym s t o p n i u p o l e g ać n a d o ś w ia d c z e n iu i i n t u i c j i . W końcowym w y n ik u s y s t e m t r a n s m i s j i d anych s p e ł n i a f u n k c j ę g o s p o d a r c z ą , i s t o p i e ń w ja k im z a dow ala p o t r z e b y t e j f u n k c j i g o s p o d a r c z e j p o d l e g a o c e n i e b i z n e s m ena, a n i e d e c y z j i t e c h n i k a .
S koro mówimy- o gosp o d arczy m p o d e j ś c i u do w y m ie rn y c h i n i e w ym iernych c e ló w , musimy s i ę z g o d z i ć z tym, że w w y n ik u końco
wym c e l e t e m ają b y ć wymiernymi c e l a m i g o s p o d a rc z y m i - sp raw n o ś ć i k o s z t . W r o z d z i a l e n i n i e j s z y m zajmiemy s i ę n a j w a ż n i e j szym i a s p e k t a m i .
. U s t a l e n i e ce ló w w y m ie rn y c h .
. U s t a l e n i e p o ż ą d a n e j równowagi m iędzy k o sz tem a s p r a w n o ś c i ą , w o p a r c i u o w e w n ę trz n ą s t r u k t u r ę s y s te m u .
. U s t a l e n i e a s p e k tó w n ie w y m ie rn y c h . . U s t a l e n i e m ożliw ych w a r ia n tó w .
. P o m ia r e f e k t y w n o ś c i w a r ia n to w y c h k o n f i g u r a c j i .
. U s t a l e n i e w ażnych k r y t e r i ó w ja k o ś c io w y c h s y s te m u z p u n k t u w i
d z e n i a i n t e r e s ó w g o s p o d a r c z y c h f i r m y .
Wynikiem t y c h ro zw aż ań b ę d z i e j a s n a , świadoma d e c y z j a co do w yboru “n a j l e p s z e g o " r o z w i ą z a n i a p ro b le m u t r a n s m i s j i danycJi.
Je d n o z o s t a t n i c h spraw ozdań DRPE, "W ytyczne do p la n o w a n ia d z i a ł a l n o ś c i APD"nr E 9 6 / gs z e r o k o omawia d e c y d u ją c e z n a c z e n i e
s f o r m a liz o w a n e g o p la n o w a n ia APD o r a z je g o wpływ n a p o m y śln o ść lu b n ie p o w o d z e n ie p la n ó w APD. W tym, a t a k ż e w n a s tę p n y m r o z d z i a l e "P azy p la n o w a n ia i w d r a ż a n ia " wychodzimy z z a ł o ż e n i a , że p r o j e k t s y s te m u t e l e t r a n s m i s j i d an y c h j e s t opracowywany z g o d n ie z fo rm aln y m , długoterm inow ym p la n e m s t r a t e g i c z n y m APD, a w ięc s t a n o w i c z ę ś ć p l a n u APD p r z e d s i ę b i o r s t w a .
B. USTALENIE WYMIERNYCH CELÓW SYSTEMU
Dwa główne c e l e w ym ierne:
. ramy, w j a k i c h m usi s i ę z m i e ś c i ć k o s z t - n a k r e ś l o n e p r z e z k i e ro w n ictw o 5
. wymagania co do s p r a w n o ś c i - u s t a l o n e p r z e z użytkow ników s y s tem u.
t
W o p a r c i u o w ym ienione c e l e u s t a l a n e s ą w e w n ę t r z n ie p r z e z j e d n o s t k ę APD k r y t e r i a t e c h n o l o g i c z n e . W s z y s tk i e t e k r y t e r i a omówimy b a r d z i e j sz c z e g ó ło w o w tym u s t ę p i e . N a k r e ś l a j ą one ramy, w e w n ą trz k t ó r y c h m usi s i ę p o m i e ś c i ć opracowywany s y s te m .
Z a g a d n i e n i a k o s z t u
Wchodzą t u zarówno docelow e k o s z t y o p ra c o w a n ia s y s te m u , j a k i docelow e k o s z t y e k s p l o a t a c j i . Metody s to s o w a n e do u s t a l e n i a b u d ż e t u na s y s te m t r a n s m i s j i danych s ą b a r d z o z ró ż n ic o w a n e mię
dzy p o s z c z e g ó ln y m i f i r m a m i . W każdym p r z y p a d k u w s tę p n e ramy ko
s z t u muszą d l a danego s y s te m u z o s t a ć z a k r e ś l o n e n a w s t ę p i e p l a n o w a n ia .
J e ś l i dane p r z e d s i ę b i o r s t w o i n s t a l u j e po r a z p i e r w s z y s y s tem t e l e t r a n s m i s j i d a n y c h , może o k a z a ć s i ę k o n ie czn y m s z e r e g kroków i t e r a c y j n y c h , p o n ie w a ż f i r m a n i e p o s i a d a d o t y c h c z a s w ł a s
n y c h d o ś w ia d c z e ń . Ogólne w skazów ki można z n a l e ź ć w t a k i c h ź r ó d ł a c h , j a k j e d e n z o s t a t n i c h dokumentów BPB D i e b o l d a " D a ta Com
m u n i c a t i o n s i n A m e ric a n I n d u s t r y " / d o k . n r M 26/, n p . ń ł ą u s t a l e n i a d o p u s z c z a ln e g o z a k r e s u wydatków n a t r a n s m i s j ę d a n y c h . Na
l e ż y j e d n a k r o z p a t i y w a ć t a k i e zagregow ane l i c z b y z d u ż ą o s t r o ż n o ś c i ą , p o n ie w a ż i s t n i e j e duża r o z p i ę t o ś ć w d a n y c h k o sz to w y ch podaw anych p r z e z r ó ż n e f i r m y .
Opracowanie k o s z to r y s u
Typowe p o z y c j e , j a k i e n a l e ż y u w z g lę d n ić w k o s z t o r y s i e :
. k o s z ty s tu d ió w / j e ś l i t a k i e b ę d ą / p r z y opracow yw aniu z a ł o ż e ń , . k o s z ty g r o m a d z e n ia i a n a l i z y d a n y c h ,
. k o s z ty p r z y g o to w a n i a i r o z e s ł a n i a z a p r o s z e ń do z ł o ż e n i a o f e r t n a c z ę ś ć lu b c a ł o ś ć p r o je k to w a n e g o s y s te m u ,
. k o s z t a n a l i z y o f e r t z ło ż o n y c h p r z e z p o t e n c j a l n y c h dostaw ców , . k o s z t y r o b o c i z n y p o t r z e b n e j do z a p r o j e k t o w a n i a i w d r o ż e n ia
s y s te m u , *
. k o s z t y s z k o l e n i a p r z y s z ł y c h użytkowników sy s te m u ,
. k o s z ty s p r z ę t u i w y p o s a ż e n ia do za k u p u d l a o b s ł u g i s y s te m u , ł ą c z n i e z k o s z ta m i z a i n s t a l o w a n i a :
i dodatkowe e le m e n ty j e d n o s t k i c e n t r a l n e j o r a z h a r d w a r e 'u p e r y f e r y j n e g o w s t a c j i c e n t r a l n e j ,
. - modemy, - t e r m i n a l e ,
- u r z ą d z e n i a s t a c y j n e ,
- m u l t i p l e k s o r y i k o n c e n t r a t o r y , - w y p o s a ż e n ie t e r m i n a l i ,
. c e n a zakupu s p r z ę t u , k t ó r y j e s t d o s tę p n y t y l k o w d r o d z e zaku
p u ,
. k o s z t y t e s t o w a n i a s y s te m u , . k o s z t y d o k u m e n ta c ji s y s te m u .
Z a l e ż n i e od p r z y j ę t e j w d a n e j f i r m i e p r a k t y k i , pewne - a l b o w s z y s t k i e - z wymienionych, p o z y c j i mogą b y ć t r a k t o w a n e ja k o n a r z u t o g ó ln y lu b a d m i n i s t r a c y j n y ; o d p o w ie d n io do t e g o , t a k i e k o s z t y n i e s ą w łą c z a n e w wycenę k o sz tó w o p r a c o w a n ia .
Wycena kosztów e k s p l o a t a c j i
Typowe p o z y c j e , j a k i e n a l e ż y u w z g l ę d n i ć :
. dodatkowe k o s z ty zw ią z a n e z wynajmem ro z b u d o w a n e j j e d n o s t k i c e n t r a l n e j i z wynajmem j e d n o s t e k p e r y f e r y j n y c h , w w y n ik u u r u c h o m ie n ia sy ste m u - zarówno d l a n o r m a l n e j e k s p l o a t a c j i , j a k i w p rz y p a d k u k o r z y s t a n i a ze s p r z ę t u a w a ry jn e g o ,
. w y p o s a ż e n ia o p e r a t o r ó w t e r m i n a l i ,
» o p ł a t y m ie s ię c z n e za obwody t r a n s m i s y j n e ,
. o p ł a t y m ie s ię c z n e za d z i e r ż a w ę modemów, t e r m i n a l i , u r z ą d z e ń s t a c y j n y c h , m u l t i p l e k s o r ó w , k o n c e n t r a t o r ó w , w y p o s a ż e n ia t e r m i n a l i ,
. o p ł a t y m ie s ię c z n e za k o n s e rw a c ję w s z y s t k i c h u r z ą d z e ń w chodzą
c y c h w y ł ą c z n i ą w s k ł a d sy ste m u ,
. o p ł a t y m ie s ię c z n e za k o n s e r w a c ję o p ro g ram o w an ia s y s te m u t e l e t r a n s m i s j i d an y c h .
K o sz ty e k s p l o a t a c j i mogą b y ć w y ra żo n e na s z e r e g sposobów, n p . ja k o dodatkowa p o z y c j a w b u d ż & c ie , b ą d ź ja k o k o s z t y j e d n o
stkow e n a każdy k o m u n ik a t. Bez w z g lę d u n a t o , j a k z o s t a n ą w y ra żone zarówno k o s z t y e k s p l o a t a c j i , j a k i k o s z t o r y s o p r a c o w a n ia s y s te m u s ą k o n ie c z n y m i k r y t e r i a m i do oceny w a r ia n t ó w , p o n ie w a ż s t a w i a j ą one w s tę p n e o g r a n i c z e n i a k o sz to w e p r z y w y b o rze w a r i a n tów .
T a b l i c a 13 r o z r ó ż n i a k o s z ty je d n o ra z o w e o r a z k o s z t y r e g u l a r n i e p o w r a c a j ą c e , co u m o ż liw ia i n n e s p o j r z e n i e n a k o s z t y .
K r y t e r i a e f e k t y w n o ś c i
K r y t e r i a a k t y w n o ś c i muszą b y ć w y rażone w s t o s u n k u do f u n k c j i g o s p o d a r c z y c h , k t ó r e m usi r e a l i z o w a ć s y s t e m , a p o w o ła
119
-E lem enty k o s z tu 8 k tó r e n a le ż y u w z g lęd n ić
nymi do i c h u s t a l e n i a s ą c i , k t ó r z y b ę d ą u ż y tk o w n ik a m i s y ste m u ,
K r y t e r ia t e opisują, pożądane p o d e jś c ie te c h n iczn e do r o z w ią za n ia podstaw owego p r o b le m u . Powinny one o k r e ś l i ć p r i o r y t e t y , j a k i c h w i n i e n p r z e s t r z e g a ć p r o j e k t a n t p r z y opracow yw aniu w a r ia n tó w k o n f i g u r a c j i . Oto typowe p r z y k ł a d y k r y t e r i ó w t e c h n i c z n y c h w s z e r o k im s e n s i e :
. u s z e r e g o w a n ie p r e f e r e n c y j n e h a r d w a r e 'u GPU,
. u s z e r e g o w a n ie p r e f e r e n c y j n e systemów o p e r a c y j n y c h ,
. u s z e r e g o w a n ie p r e f e r e n c y j n e języków , w k t ó r y c h n a p i s a n e b ę d ą pro g ra m y p r z e t w a r z a n i a kom unikatów ,
. u s z e r e g o w a n ie p r e f e r e n c y j n e u s ł u g to w a r z y s tw t e l e k o m u n i k a c y j n y c h , n p . ja k o n a jw y ż s z y p r i o r y t e t może z o s t a ć p o s t a w i o n e wy
k o r z y s t a n i e j u ż i s t n i e j ą c y c h l i n i i d z i e r ż a w i o n y c h ,
. maksymalny po zio m f a c h o w o ś c i o cz ek iw a n y od o p e r a t o r ó w u r z ą d ze ń t e r m i n a lo w y c h .
U s t a l a n e k r y t e r i a t e c h n i c z n e b ę d ą s i ę o p i e r a ł y na p o z io m ie t e c h n i c z n e g o " w y ra fin o w a n ia * ' i s t n i e j ą c e j o r g a n i z a c j i APD, a t a k że n a o g ó ln y c h z a s a d a c h r e g u l u j ą c y c h f u n k c j e APD w o d n i e s i e n i u do j e j swobody w yboru s p o ś r ó d o p ra c o w a n y c h w a r ia n t ó w . J a k k o l w ie k o g r a n i c z e n i a t e c h n i c z n e d l a f u n k c j i APD mogą być j u ż z a k r e ś l o n e , n a l e ż y j e p o w t ó r n i e w n i k l i w i e p r z e m y ś l e ć , s z c z e g ó l n i e j e ś l i j e s t t o p i e r w s z e p r z e d s i ę w z i ę c i e f i r m y w d z i e d z i n i e t e l e d a c j i . Ha p r z y k ł a d , może być u s t a l o n ą z a s a d ą firmy, że c a ł e p r o gram owanie odbywa s i ę w COBOLu, co może być p o l i t y k ą do p r z y j ę c i a p r z y p r a c y w b a t c h u . COBOL j e d n a k , zarówno ja k o jężyk, j a k i w sw o ic h r ó ż n y c h f o rm a c h ja k o o k r e ś l o n e k o m p i l a t o r y , n i e ma spraw nego m a n ip u lo w a n ia ła ń c u s z k a m i b i t ó w , k t ó r e j e s t n ie z b ę d n e d l a t e l e d a c j i , j a k r ó w n ie ż b r a k mu sp raw n y ch ro zkazów we/wy d l a s t e r o w a n i a z d a ln y m i t e r m i n a l a m i , f a k w ię c z a s a d a "100# COBOLu"
b ę d z i e m u s i a ł a być zm odyfikowana d l a p o t r z e b t e l e d a c j i .
C. ROZWIĄZANIA KOMPROMISOWE Z UWAGI NA KOSZT I EFEKTYWNOŚĆ W OPARCIU O WZAJEMNE ZALEŻNOŚCI
D aliśm y u p r z e d n i o p r z y k ł a d , j a k a l t e r n a t y w n e ro z w a ż e n ie u s ł u g Datacomu może d a ć w e f e k c i e o b n i ż e n i e o p ł a t za p o ł ą c z e n i e p r z y rów now ażnej u s ł u d z e t r a n s m i s y j n e j . J a k w spom niano, p r z y k ł a d n i e zajm ował s i ę r ó ż n i c a m i w z a p o tr z e b o w a n iu n a w y p o s a ż e n ie p o m o c n ic z e , p o n ie w a ż w p r z y k ł a d z i e c h o d z i ł o o r ó ż n i c e w c e n a c h p r z y równoważnych u s ł u g a c h . N a le ż y j e d n a k p r z y r o z p a t r y w a n i u kompromisów między k o sz te m i e f e k t y w n o ś c i ą b r a ć p o d uwagę e f e k t
"kaskadow y" d l a każdego w a r i a n t u i dokonać o d p o w ie d n ic h k o r e k - t u r k o s z t u , aby z n a l e ź ć c a ł k o w i t ą zm ianę w k o s z c i e s y s te m u .
R ysunek 9 p r z e d s t a w i a s c h e m a ty c z n ie k o n w e n c jo n a ln e metody p o ł ą c z e ń w ew n ę trz n y c h , j a k i m i ł ą c z o n e s ą t e r m i n a l e z k o m p u te ra
mi w s y s te m a c h t e l e t r a n s m i s y j n y c h / p o r . R o z d z . I I I - możliwe w a r i a n t y d l a k a ż d e j c z ę ś c i s k ł a d o w e j / . T a b l i c a 14 p o k a z u j e wza
jemne u z a l e ż n i e n i a p r z y z m ia n ie s k ła d n ik ó w . N a s t ę p n e t a b l i c e p r z e d s t a w i a j ą kaskadowy* e f e k t zmiany je d n e g o s k ł a d n i k a n a w szy
s t k i e i n n e 3£//.
D. ROZWAŻENIE ASPEKTÓW NIEWYMIERNYGH
Obok k o s z t u i e f e k t y w n o ś c i może być p o t r z e b n e ro z w a ż e n ie n i e k t ó r y c h in n y c h aspektów, k t ó r e s ą w praw dzie n ie u c h w y tn e i l o ś cio w o , a l e muszą być b r a n e p o d uwagę p r z y o c e n i e w a r ia n t ó w . Po
n i ż e j podajem y l i s t ę typow ych k r y t e r i ó w , k t ó r e mogą p rz e w a ż y ć k r y t e r i a ko s z t o w o - e f e ktywno śc io w e .
^ W r z e c z y w i s t o ś c i wspomniane t a b l i c e n i e p o k a z u j ą b y n a j m n i e j e f e k t u "kaskadow ego" i n i e w noszą n i c nowego. Z t e g o w z g lę d u z a n i e c h a n o i c h p r z e k ł a d u , / p r z y p . r e d . /
12J
-Wzajemna z a le ż n o ś ć zmian c z ę ś c i składow ych
T a b lic a 14
Moke nociaraiać ł
Zmiany w: za sob a zmian? w: ---> S i e c i S t a c j i c e n t r a ln e j S ta c ja c h te r m in a lo
y _ ... - wy cli
-K o n fig u r a c ji S t r a t e g ia awaryjna Wymagane modemy Wymagane modemy
s i e c i T e c h n ik i t r a n s m is j i K o n fig u ra cja CIO Wybór kodu te r m in a la / p ó ł i p e łn y d u p lez , Program ste r o w a n ia Wybór k o n f ig u r a c j i
sy n ch r o n ic z n a , a s y n - . s i e c i ą te r m in a la
c h r o n ic z n a /. Podprogramy s t e r o P o tr ze b y programo
w ania lin ia m i w ania t e r m in a li Podprogramy konwer
s j i kodów
K o z m ieszc zen ie kon Wybór fr o n t-e n d u Programy e k s p lo a t a cen tr a to ró w i m u lti- Wymagania p o d tr z y c j i t e r m in a li
. p lek so ró w mania p rzep u sto w o ś P r z e s t o j e operatorów
c i . Moc CPU W e j ś c ie /w y j ś c ie kon- j Pamięć o p era cy jn a w ersa cy jn e lub f o r M ieszanka u rząd zeń matowane
p e r y fe r y jn y c h " I n t e l i g e n c j a ” t e r
M u ltip rograsow an ie m in a li s
Czas r e a k c j i S t e m i k i t e r m in a li
S t a c j i Wybór k o n f ig u r a c j i
c e n t r a l n e j
• s i e c i p l u s : j .w . Jak w yżej Jak w yżej
S ta c ja c h W szy stk ie ja k w yżej W sz y stk ie ja k wyżej W szy stk ie ja k w yżej
* *■
Komputer 5iernik Modem
\ ,_______
f M°d e m r ^ - ' n o L !
a. Je d e n m odem no. ka zd y term inai I— J I— I
Komputer
Term i na L tqcze ieLekom unihacL/jne
b - S t o s o u o n ie u s p o in e y o m o d e m u
Jte rn ik
tqcze teLekam un ik a cyjn e »
M odem Modem
c. S t o s o u o n ie u r z q d z e n ia. kom u tujace go zc/aLne t e r m i n a Le
Concentrator/
M u iiip le k s e r tednas+ko k c t n u t u j q c a
)aon03ina SjeTujqcu
StemiH
Lqcze teiehomuni hoc nine
M o d e m Modem SterniH Komputer
d . t q c z e K o m p u te r - K o m p u t e r Maze b ye ,_Lub nie bye p o trzeb n e (p . ro zd z. ¡¡I 'j
R Y S . 9 S c h e m a t y c z n e p r z e d j t Q f j i e n i e p o s p o L i t y c h m e t a d p r z y j q e z o n i a t e r m t n o L i d a d i e d t e t e d a c y j n e j
W o d n ie s ie n iu do t e r m in a li
P o z y c j a f in a n s o w a d o sta w cy t e r m i n a l i
Pewna l i c z b a użytkowników t e l e d a c j i w s k a z u je na w ażność t e g o k r y t e r i u m , p o n ie w a ż s t a b i l n o ś ć f i n a n s o w a d o sta w cy d a j e pew ność, że b ę d z i e on na m i e j s c u k ie d y z a j d z i e p o t r z e b a k onserw ow ania i s e r w i s u je g o wyrobów.
A tra k cyjn o ść gamy produktów producenta oraz jego k l i e n t e l a
Obok p o z y c j i f i n a n s o w e j p r o d u c e n t a może być z a c h ę c a j ą c a t a k ż e je g o l i n i a a s o rty m e n to w a o r a z r o d z a j k l i e n t e l i - k t ó r a może z a g w arantow ać o b s ł u g ę s e rw is o w ą , n a w e t gdy p o cz ątk o w y p r o d u c e n t z w in ie i n t e r e s .
K r y t e r i a e rg o n o m ic z n e , środow iskow e i podobne
S z c z e g ó ln e wymagania s t a w i a n e t e r m i n a lo m mogą dyktow ać s p e c y f i czn e k r y t e r i a , a t a k ż e ś r o d o w is k o , w ja k im t e r m i n a l e m ają p r a cować czy t e ż s z c z e g ó l n e ce ch y oki^eślonago z a s t o s o w a n i a :
. n i e k t ó r e t e r m i n a l e m a ją 'w y k ró j czcionek, k t ó r y j e s t do p r z y j ę c i a p r z y sp o rad y c zn y m c z y t a n i u , n a t o m i a s t p r z y c z y t a n i u u s t a wicznym pow oduje zm ę c z e n ie o c z u ,
. t e r m i n a l e z d r u k a r k a m i m łoteczkow ym i s ą n i e do p r z y j ę c i a n a o d d z i a ł a c h i n t e n s y w n e j o p i e k i w s z p i t a l a c h ze w z g lę d u na i c h h a ł a ś l i w o ś ć ,
. t e r m i n a l e , k t ó r e m ają być z a i n s t a l o w a n e we ''wrogim'* ś r o d o w i s ku, j a k n p . w w a r s z t a t a c h , wymagają u s z c z e l n i e n i a na k u r z i pył, wzmocnionej, k o n s t r u k c j i lu b in n e g o p r z y s t o s o w a n i a do ś r o
d o w isk a , n i e wymaganego n o rm a ln ie ' w p o m i e s z c z e n i a c h ,o k o n t r o lowanym o t o c z e n i u - n p . w klim atyzow anym p o k o j u biurowym, . wymagania w z a k r e s i e p o u f n o ś c i i n f o r m a c j i p r z y t a k i c h z a s t o
so w a n ia c h , j a k s p r a w d z a n ie z d o l n o ś c i k r e d y to w e j lu b w y p ł a c a l n o ś c i w m i e j s c a c h p u b l i c z n y c h mogą n a r z u c a ć s t o s o w a n i e te im ii- n a l i wykonywanych na zam ów ienia, w y c is z a n y c h i t p . ,
. c z a s a m i mogą b y ć p o t r z e b n e k l a w i a t u r y z innym n i ż a n g i e l s k i zestawem znaków, j a k n p . w p r z y p a d k u f i r m m a k l e r s k i c h s p e c j a
l i z u j ą c y c h s i ę w in w e s to w a n iu w k r a j a c h z a m o r s k ic h i w y s t a w i a j ą c y c h w y c i ą g i z rachunków k l i e n t ó w w ł a ś n i e w j ę z y k u k lie n
t a .
W o d n i e s i e n i u do s t a c j i c e n t r a l n e j
. T r u d n o ś c i / l u b n ie m o ż n o ś ć / w p i s a n i u programów p r z e t w a r z a n i a komunikatów w j ę z y k a c h w yższego r z ę d u
Ważność t e g o k r y t e r i u m z a l e ż y od wymaganego z a k r e s u p r z e t w a r z a n i a komunikatów o r a z od i s t n i e n i a pew nych wymogów p ro g ra m o w a n ia p r z e t w a r z a n i a komunikatów w j ę z y k a c h w yższego p o ziom u.
. S t o p i e ń t r u d n o ś c i , z j a k ą p rogram y s t e r o w a n i a l i n i a m i o p r a c o wane p r z e z u ż y tk o w n ik a mogą być z i n te g r o w a n e z program em s t e r o w a n ia s i e c i ą
To k r y t e r i u m n i e ma z n a c z e n i a j e ś l i u ż y tk o w n ik p o z o s t a j e p r z y t e r m i n a l a c h o b s łu g iw a n y c h p r z e z s o f t w a r e d o s t a r c z a n y p r z e z p r o d u c e n ta k o m p u te ra .
. D o s tę p n o ś ć s y s te m u g o s p o d a ro w a n ia z b i o r a m i lu b b a z ą d anych, w y s t a r c z a j ą c e g o d l a p o t r z e b z a s t o s o w a n i a
To k r y t e r i u m j e s t i s t o t n e , j e ś l i z a s t o s o w a n i e wymaga o b s ł u g i g o s p o d a r k i z b i o r a m i lu b b a z ą d anych.
W o d n i e s i e n i u do c a ł e g o sy ste m u
Wskazane j e s t o g r a n i c z e n i e l i c z b y dostawców
K oordynowanie w s p ó łp r a c y z d o sta w c a m i s p r z ę t u j e s t c z ę s t o wymienianym problem em : n a j c z ę ś c i e j c h o d z i o w y iz o lo w a n ie błędów
i , co w a ż n i e j s z e , n a p r a w i e n i e ż l e d z i a ł a j ą c e j c z ę ś c i lu b z e s p o ł u . T rz e b a p a m i ę t a ć , że s y s te m t r a n s m i s j i danych j e s t ze sw ej n a t u r y system em , w k tó ry m w y s tę p u je co n a j m n i e j dwóch d o sta w ców - d o sta w c a k o m p u te ra i d o sta w c a s p r z ę t u t e l e t r a n s m i s y j n e g o , n a w e t j e ś l i dana f i r m a sama b u d u je sw oje ł ą c z a t e l e t r a n s m i s y j n e , Tak w ię c n i e da s i ę u n ik n ą ć s y t u a c j i z w ielom a d o sta w c a m i, a l e
12 7
-l i c z b ę dostawców' n a -l e ż y u trz y m a ć n a p o z i o m ie minimum, n i e z a -l e ż n i e od u s t a l e n i a su ro w y ch s z c z e g ó ło w y c h p r o c e d u r i z o l a c j i b ł ę dów, n a k t ó r e d o sta w cy muszą s i ę z g o d z i ć .
M e c h a n iz a c ja i s t n i e j ą c y c h p r o c e d u r , a c a ł k o w i t e p r z e p r o j e k t o w a n i e s y s te m u
N ie k tó re : f i r m y mogą s o b i e p o z w o l i ć n a p r z e p r o j e k t o w a n i e p r o c e d u r w c e l u o s i ą g n i ę c i a p e ł n y c h k o r z y ś c i z a u t o m a t y z a c j i , p o d c z a s gdy in n e mogą b y ć w różnym s t o p n i u sk ręp o w an e i z d o ln e
j e d y n i e do z w y k łe j m e c h a n i z a c j i p ro c e s ó w z uw agi n a p r z e p i s y rządow e i o g r a n i c z e n i a w k o n t r a k t a c h ze zw iązkam i zawodowymi, co o c z y w iś c i e l i m i t u j e z a k r e s w a r ia n t ó w , j a k i e mogą b y ć rozw a
żane .
E . WARIANT! KONFIGURACJI: USTALENIE DECYDUJĄCYCH ZMIENNYCH
Mając u s t a l o n e o g ó ln e w y ty cz n e w p o s t a c i k r y t e r i ó w k o s z t u , e f e k t y w n o ś c i i t e c h n i c z n y c h , o r a z dodatkowe p a r a m e t r y w y n i k a j ą ce z ro z w a ż e n ia kompromisów k o s z t / e f e k t y w n o ś ć , p r o j e k t a n t s y s temu d y s p o n u je ram am i, w k t ó r y c h może p r z y s t ą p i ć do budowy'wa
r i a n t ó w s y s te m u z d o s t ę p n y c h mu c z ę ś c i sk ła d o w y c h .
N a stę p n y k r o k j e s t żmudnym z a d a n ie m , k t ó r e g o n i e da s i ę uniknąć. J e s t t o z a d a n i e s k o n s t r u o w a n i a i wyceny - b a r d z o s z c z e g ó ło w e j - p o s z c z e g ó l n y c h o p c j i . P r z y wykonywaniu t e g o z a d a n ia i n t u i c j a j e s t b e z u ż y t e c z n a ; k o n ie c z n a j e s t d o k ła d n o ś ć ze w z g lę du n a r o z m a i t o ś ć ' o p c j i , o p ł a t dodatkow ych i t a r y f d l a u s ł u g t e le k o m u n ik a c y jn y c h . Gdy c h o d z i o u r z ą d z e n i a p e r y f e r y j n e na s a l i k o m p u te ra , j a k n p . taśm y - o b n i ż e n i e s z y b k o ś c i p r z e s y ł u danych zw ią za n e j e s t z o b n iż e n ie m d z ie r ż a w y za u r z ą d z e n i a ; n i e j e s t t o j e d n a k s ł u s z n e , gdy c h o d z i o u s ł u g i t e l e k o m u n i k a c y j n e , t z n . z m n i e j s z e n i e s z y b k o ś c i t r a n s m i s j i d a n y c h n i e k o n i e c z n i e d a j e w w y n ik u o b n iż k ę o p ł a t m ie s ię c z n y c h - w i s t o c i e może p r o w a d z ić do p o d w y ż s z e n ia o p ł a t y .
N a j l o g i c z n i e j s z y m punktem w y j ś c i a p r z y opracow yw aniu wa
r i a n t ó w k o n f i g u r a c j i j e s t sieć«, J e s t t a k , p o n ie w a ż p u b l i c z n e u s ł u g i t e l e k o m u n i k a c y j n e p o d l e g a j ą n a j m n ie js z y m w a r ia n t o m p o ś r ó d t r z e c h podstaw ow ych s k ła d n ik ó w s y s te m u i każdy k o n k r e tn y w a r i a n t s i e c i l i m i t u j e w ybór t e r m i n a l i , j a k i e mogą b y ć p r z y nim używ ane. D la i l u s t r a c j i : s i e ć QWX, j e ś l i w y s t ę p u j e ja k o możliwy w a r i a n t , a u t o m a t y c z n i e o g r a n i c z a w ybór t e r m i n a l i do t y c h , k t ó r e s ą z n i ą k o m p a ty b iln e , t j . t e r m i n a l i u ż y w a ją c y c h s i e d m i o p o z i o - mowego kodu ASCII p r z y m aksym alnej s z y b k o ś c i e k s p l o a t a c y j n e j 150 bodów. U s t a l e n i e n a j p i e r w w a r ia n tó w s i e c i p o z w a la p r o j e k t a n t o w i sy ste m u na o k r e ś l e n i e k o n k r e tn y c h w a r ia n tó w t e r m i n a l i d l a p o s z c z e g ó l n y c h w a r ia n tó w s i e c i , s p r o w a d z a ją c w t e n sp o só b p r o b
lem oceny t e r m i n a l i do r o z s ą d n y c h ram c z aso w y c h .
U s t a l e n i e w a r ia n tó w s i e c i
Dwie główne zm ienne s i e c i t o obwody i s p r z ę t pom ocniczy s t a c j i t e r m i n a l o w e j . D la każdego opracowywanego w a r i a n t u s i e c i m usi z o s t a ć p r z y g o to w a n a l i s t a w y s z c z e g ó l n i a j ą c a o p ł a t y i n s t a l a c y j n e i d z i e r ż a w ę m i e s i ę c z n ą za każdy s k ł a d n i k .
K o s z t obwodów d l a s i e c i komutowanej z a l e ż y od c z a s u i od
l e g ł o ś c i : o k r e s u c z a s u , w ja k im obwody s ą i s t o t n i e uży tk o w an e, o r a z o d l e g ł o ś c i / w y r a ż a n e j za z w y c z a j w t a r y f a c h m i ę d z y s t r e f o - w y c h / między dwoma punktam i. Z d r u g i e j s t r o n y k o s z t obwodów p r z y l i n i a c h d z i e r ż a w i o n y c h j e s t j e d y n i e f u n k c j ą o d l e g ł o ś c i i j e s t k a lk u lo w a n y w edług o d l e g ł o ś c i w l i n i i p o w i e t r z n e j .
K o s z t u r z ą d z e ń p o m o c n icz y ch n a s t a c j i t e r m i n a l o w e j j e s t f u n k c j ą o k re ś3 .o n e j u s ł u g i , j a k a j>odlega r o z w a ż a n iu . B ra k j e s t n a p ra w d ę u s t a l o n e g o w zo ru d l a u s t a l e n i a wymogów co do w yposaże
n i a p o m o c n ic z e g o ; n a l e ż y j e o c e n i a ć w o p a r c i u o in d y w id u a ln e p o t r z e b y d a n e j u s ł u g i .
K o s z t obwodów p r z y s i e c i a c h komutowanych p o w in ie n być k a l kulowany a n a l o g i c z n i e , j a k k a l k u l u j e s i ę r a c h u n k i t e l e f o n i c z ne - f a k t y c z n i e p r z y k o r z y s t a n i u w p e łn y m w ym iarze z komutowa
n e j s i e c i t e l e f o n i c z n e j , t a k i e w ł a ś n i e d o k ł a d n i e b ę d ą k o s z t y
129
obwodów. N a le ż y w ię c u s t a l i ć c z a s t r w a n i a k a ż d e j t r a n s m i s j i i
■wycenić na p o d s t a w i e o p ł a t ta r y f o w y c h .
K o szty obwodów p r z y l i n i a c h d z i e r ż a w i o n y c h s ą n a t o m i a s t ł a t w i e j s z e do u s t a l e n i a . Wynajem n i e z a l e ż y od w y k o r z y s t a n i a . J e ś l i w ię c k o s z ty c a ł k o w i c i e o b c i ą ż a j ą o k r e ś l o n e z a s t o s o w a n i e z d z i e d z i n y t e l e d a c j i , można ujmować j e w c a ł o ś c i , b ą d ź w w y l i c z e n i u zależn y m od r z e c z y w i s t e g o w y k o r z y s t a n i a , b ą d ź ja k o n a r z u t o g ó ln y .
U s t a l e n i e w a r ia n tó w t e r m i n a l i
J a k k o l w i e k n a w a ł o b w ie s z c z e ń o nowych p r o d u k t a c h p r o d u c e n tów t e r m i n a l i , u k a z u j ą c y c h s i ę w każdym m i e s i ą c u , może o s z a ł a miać, każdy k o n k r e tn y w a r i a n t s i e c i n a k ł a d a o g r a n i c z e n i a n a swo
bodę wyboru t e r m i n a l i , k t ó r e mogą b y ć do t e j s i e c i p o d ł ą c z o n e . Na p r z y k ł a d . b i n a r n e t e r m i n a l e s y n c h r o n i c z n e s ą n i e k o m p a t y b i l n e
z s i e c i ą PWX.
P o s ł u g u j ą c s i ę d e f i n i c j ą c h a r a k t e r y s t y k i a t r y b u t ó w t e r m i n a l i omówioną w r o z d z i a l e V, można r o z p a t r z e ć każdy z e s p ó ł t e r m i n a l i d a j ą c y c h s i ę p o d ł ą c z y ć do o k r e ś l o n e j s i e c i , z a l e ż n i e od t e g o , czy p o s i a d a j ą p o t r z e b n e ce ch y c z y t e ż n i e . f e , k t ó r e i c h n i e p o s i a d a j ą , o d p a d a j ą z ro z w a ż a ń , a k o s z t y i n s t a l a c j i i mie
s i ę c z n e o p ł a t y d l a p o z o s t a ł y c h w y l i c z y s i ę w znany s p o s ó b .
I s t n i e j e m o ż liw o ść , że pix>ces p r z e g l ą d u o p a r t e g o n a p o ż ą d an y c h c e c h a c h t e r m i n a l i da w w yniku o d r z u c e n i e w s z y s t k i c h . Na
l e ż y wówczas zrez y g n o w ać z r o z p a t r y w a n i a danego w a r i a n t u s i e c i .
U s t a l e n i e w a r ia n tó w s t a c j i c e n t r a l n e j
O czyw istym i w i e l k o ś c i a m i zmiennymi d l a s t a c j i c e n t r a l n e j s ą h a r d w a r e i s o f t w a r e . W a r ia n ty h a r d w a r e 'u o b e jm u ją n i e t y l k o k o s z t y d o d a tk o w e j CPU i u r z ą d z e ń p e r y f e r y j n y c h k o n ie c z n y c h d l a b e z p o ś r e d n i e j r e a l i z a c j i każdego w a r i a n t u s i e c i - u r z ą d z e n i a s t e r u j ą c e , dodatkow a p a m ię ć , dodatkow e r e j e s t r y , a l e t a k ż e t e r
-m in a le o b s ł u g i , -mode-my, -m u l t i p l e k s o r y i in n y h a r d w a r e p o t r z e b n y n a s t a c j i c e n t r a l n e j do w s p ó łp r a c y z l i n i a m i s i e c i .
W i e l k o ś c i zmienne, j a k i e n a l e ż y r o z p a t r z e ć w z w ią zk u z s o f t - w a re * e m ,to o cen a p o t r z e b n e j l i c z b y r o b o c z o m i e s i ę c y d l a o p racow a
n i a s t y k u / i n t e r f a c e / s t e r u j ą c e g o s i e c i ą i s t y k u s y s te m u o p e r a c y j n e g o , j a k r ó w n ie ż w s z y s t k i c h program ów , j a k i e t r z e b a o p r a c o wać d l a l i n i i , w z a le ż n o ś c - i od t e g o , j a k i j e s t ro zw ażan y ą t e r - n i k l i n i i . Te* k o s z t y n a l e ż ą do k o sz tó w o p r a c o w a n ia . N a le ż y t a k że o c e n i ć k o s z t y e k s p l o a t a c y j n e , do k t ó r y c h n a l e ż ą n a k ła d y , na k o n s e r w a c ję o p ro g ra m o w an ia .
F . POMIAR EFEKTYWNOŚCI DLA KAŻDEGO WARIANTU
P o m ia r k o s z t u
K o sz ty o p r a c o w a n ia i e k s p l o a t a c j i d l a każdego o k r e ś l o n e g o w a r i a n t u s i e ć - t e r m i n a l e - s t a c j a c e n t r a l n a można o b e c n ie porów nać z u s t a l o n y m i n a w s t ę p i e k r y t e r i a m i k o s z t u , aby w yelim inow ać t e , k t ó r e t e k r y t e r i a p r z e k r a c z a j ą . J e ś l i w s z y s t k i e w a r i a n t y p r z e k r a c z a j ą k r y t e r i u m k o s z t u , być może k r y t e r i u m t o j e s t u s t a l o n e z b y t n i s k o , a l b o t e ż s y s te m może n a r a z i e n i e mieć u z a s a d n i e n i a e k o n o m icz n eg o . Może r ó w n ie ż być k o n ie c z n e ponowne r o z w a ż e n ie k r y t e r i u m k o sz to w e g o .
P o c z ą tk o w o , w a r i a n t y s i e c i b ę d ą p raw d o p o d o b n ie proponow ane ja k o ho m o g e n icz n e obwody o jednym o k r e ś lo n y m p o z io m ie u s ł u g i . U ś c i ś l e n i e w a r ia n tó w p r z e z akom binow anie p o d o b n y ch t r a s w s z e r
s z e k anały.-m ożęi_ępp.wp.ddwać o b n iż k ę k o sz tó w obwodów.
■ v * * J e s ił" ' je d ó ii'ż ^ W ^ ria n ió W '1 p i zewidti je*‘d z i e r ż a W i ó ń e - ob^bdy ^paś5'- ma głoŚoWe^o,’ •Ó£tym aiiżać'j3~ ś i e e i - w - k ie fu h k ć r m in im a ln y c h dy s ia n i- sów może dać w w y n ik u l i c z n e ł ą c z a w e w n ą trz s ta n o w e . T aryfy we- w n ą tr z s ta n o w e s ą n a o g ó ł z n a c z n ie w yższe n i ż pom iędzy s t a n a m i ;
można za tem u z y s k a ć o b n iż k ę k o s z t u p r z e z t a k ą zm ianę t r a s , aby u trz y m a ć s t a t u s m ię d z y s ta n o w y .
1^1
-P r z y r o z p a t r y w a n i u w a r ia n tó w pasm a gło so w eg o n i e n a l e ż y z a p o m in a ć o j u ż i s t n i e j ą c y c h w e w n ą trz firm o w y c h p o ł ą c z e n i a c h t e l e f o n i c z n y c h . . I s t n i e j ą c e obwody d z i e r ż a w i o n e mogą b y ć dodatkowo wy k o rz y sty w a n e p r z y k o s z t a c h ułamkowych w p o r ó w n a n iu z k o s z t a m i
u ż y tk o w a n ia w y d z ie lo n y c h obwodów.
W a r i a n ty p o ł ą c z e ń w p a ś m ie głosowym można u z y s k a ć p o p r z e z z a s t o s o w a n i e modemów, k t ó r e mogą. p o d w o ić p r z e p u s t o w o ś ć l i n i i n i e k o n t r o l o w a n y c h / u n c o n d i t i o n e d / , o r a z modemów, k t ó r e mogą " n a pędzać'* k o n tr o lo w a n ą l i n i ę t e l e f o n i c z n ą p r z y 9600 bodacłu Zwięk
s z e n i e w a r t o ś c i bodow ej z r a n i ę js z a l i c z b ę k o n ie c z n y c h obwodów«, U ż y c ie t a k i c h t e c h n i k , j a k b i n a r n a t r a n s m i s j a s y n c h r o n i c z n a , n a l e ż y r ó w n ie ż ro zw aż y ć p r z y r o z p a t r y w a n i u obwodów p o zio m u g ło s o w e g o , p o n ie w a ż t e c h n i k i t e mogą zredukow ać wolumen b ito w y t r a n s m i s j i o 1C$> - 2C^>. J e d n a k c e n a , j a k ą t r z e b a z a p ł a c i ć za z m n i e j s z e n i e w i e l k o ś c i p o j e d y n c z e j t r a n s m i s j i może b y ć n i e do p r z y j ę c i a . B i n a r n a t r a n s m i s j a s y n c h r o n i c z n a , na p r z y k ł a d , o b c i n a b i t y p a r z y s t o ś c i znaku i p r z e s y ł a j e d y n i e b i t y danych, z dwo
ma lu b tr z e m a znakam i k o n t r o l i r e d u n d a n c j i c y k l i c z n e j /GRO/ n a końcu b l o k u , ja k o k o n t r o l a p a r z y s t o ś c i b l o k u . W p r z e c i w i e ń s t w i e do t e g o , t r a n s m i s j a s t a r t - s t o p p o z w a la n a k o n t r o l ę p a r z y s t o ś c i n a p o z io m ie p o j e d y n c z e g o znaku. J e ś l i b ł ę d y w y s t ę p u j ą w mało i s t o t n y c h p o l a c h k o m u n ik a tu , można j e z ig n o ro w a ć , p o d c z a s gdy w y s t ą p i e n i e b ł ę d u w p o l a c h d an y c h z a s a d n i c z y c h /n u m e r k o n t a , w a r t o ś c i d o l a r o w e / p o c i ą g a za s o b ą k o n i e c z n o ś ć r e t r a n s m i s j i ko
m u n ik a tu . N a t o m i a s t p r z y b i n a r n e j t r a n s m i s j i s y n c h r o n i c z n e j , j e ś l i p r z e s ł a n y b l o k d a n y c h n i e p r z e j d z i e p o m y ś l n ie k o n t r o l i pa
r z y s t o ś c i , wiadomo jedynie* że co n a j m n i e j j e d e n zn a k j e s t b ł ę d n y , a może i w i ę c e j ; n i e ma s p o s o b u z n a l e z i e n i a b ł ę d n y c h znaków.
W k o n s e k w e n c ji w y s t ą p i e n i e j a k i e g o k o l w i e k b ł ę d u wymaga r e t r a n s m i s j i c a ł e g o b l o k u . Z a l e ż n i e od c z ę s t o t l i w o ś c i błędów c h a r a k t e r y s t y c z n e j d la użytkow anego obwodu r e tr a n s m is ja może z n a c z n ie z w ię k sz y ć c a łk o w ity wolumen t r a n s m i s j i , n iw e lu ją c o s z c z ę d n o ś c i u zysk iw an e p r z e z n ie tr a n s m ito w a n ie b itó w p a r z y s t o ś c i, znaków.
P o m ia ry s p r a w n o ś c i
Na p o c z ą t k u w a r i a n t y s i e c i z o s t a ł y t a k s k o n f ig u r o w a n e , aby z a p e w n ić pewną m in im a ln ą s z y b k o ś ć p r z e s y ł u . J e d n a k ż e o p e r a t o r z y t e r m i n a l i n i e zawsze mogą używać l i n i i p r z y m aksym alnej p r ę d k o ś c i . P r z y t e r m i n a l a c h k la w isz o w y c h , t a k i c h j a k końców ki e k r a n o we, k t ó r e z a z w y c z a j p o d ł ą c z a n e s ą do l i n i i 1200 BPS lu b w y ż e j,
z a p e w n ia n e j e s t b u f o r o w a n i e , aby b i l a n s o w a ć s z y b k o ś ć p r a c y o p e
r a t o r a z s z y b k o ś c i ą l i n i i . Co w i ę c e j , mogą one b y ć grupowane t a k , aby b i l a n s o w a ć s z y b k o ś ć p r a c y k i l k u o p e r a t o r ó w z s z y b k o ś c i ą l i n i i p o p r z e z u r z ą d z e n i e m u l t i p l e k s u j ą c e .
Aby można b y ł o z a g w a ra n to w a ć , że obwody s i e c i - t a k j a k z o s t a ł y s k o n f ig u r o w a n e , w p o ł ą c z e n i u z t e r m i n a l a m i - z a s p o k o j ą k r y t e r i a e f e k t y w n o ś c i , n a l e ż y p r z e s t u d i o w a ć j a k a j e s t d l a k aż
dego k o n k r e tn e g o t e r m i n a l a możliwa s z y b k o ś ć g e n e ro w a n ia kom uni- ' k ató w . S zy b k o ść t a j e s t f u n k c j ą zarów no c z a s u komponowania ko
m u n ik a tu j a k i wy s t ę p u j ą c e g o s y g n a l i z o w a n i a . T e r m in a le wsadowe, j a k n a p r z y k ł a d z d a ln y c z y t n i k k a r t , mogą m ieć w p r a k t y c e z e r o wy c z a s komponowania, p o n ie w a ż s y g n a ł g o to w o ś c i j e s t z a zw y cz aj p r z e s y ł a n y w te d y , k ie d y w s z y s t k i e k a r t y z o s t a ł y j u ż p ra w id ło w o u m ie s z c z o n e w z a s i l a c z u c z y t n i k a ; p o m ięd zy o b r a z a m i k a r t n i e może w ystępow ać o b u s t r o n n e s y g n a l i z o w a n i e . P r z e c i w n i e , t e r m i n a l e in te ra k ty w n e , t a k i e j a k ORT wymagają o b u s t r o n n e j wymiany s y g n ałó w pom iędzy k o m u n ik a ta m i, co może o b n iż y ć s z y b k o ś ć g enerow a
n i a z n a c z n i e p o n i ż e j wymaganej d l a p o d t r z y m a n i a t r a n s m i s j i z n o m in a ln ą s z y b k o ś c i ą l i n i i .
U c i ą ż l i w o ś c i zw ią za n e z pom iarem s p r a w n o ś c i można c z ę ś c i o wo z m n ie j s z y ć p r z e z z a s to s o w a n ie s y m u l a c j i . S y m u la c ja kompute
rowa j e s t t o t e c h n i k a , p r z y k t ó r e j e le m e n ty s y s te m u p r z e d s t a w ian e s ą p r z e z p r o c e s y l o g i c z n e lu b a r y t m e t y c z n e , tw o r z ą c e mo
d e l s y s te m u . J e ś l i p r o c e sy t e z o s ta n ą zakodowane w odpowiednim j ę z y k u sym ulacyjnym i p r z e t w o r z o n e p r z e z p ro g ra m - s y m u l a t o r , model s y m u la c y jn y zach o w u je s i ę j a k r z e c z y w i s t y s y s te m ; dane s t a t y s t y c z n e u z y s k a n e p r z y wykonywaniu p ro g ra m u mogą z o s t a ć wy
k o r z y s t a n e d l a p r z e w i d z e n i a d y n am icz n y ch c e c h s y s te m u .
- 1 3 3
-S y m u la c ja w a r ia n t ó w s y s te m u t e l e d a c y j n e g o może d o s t a r c z y ć d o k ła d n y c h d an y c h o c h a r a k t e r y s t y c e s p r a w n o ś c io w e j k aż d eg o wa
r i a n t u s y s te m u , b e z p o t r z e b y p o n o s z e n i a p r z e z u ż y tk o w n ik a k o s z tów i n s t a l a c j i s p r z ę t u o r a z w ykonywania p r o c e s u . J e d n a k s y m u la c j a ma sw o je wady, do k t ó r y c h m .i n . n a l e ż y d ł u g i o k r e s c z a s u , p o t r z e b n y do zbudow ania m odelu, k o n ie c z n y p o z io m wiedzy, f a c h o w e j, i l o ś ć c z a s u k o m p u te ra , zużywanego n a w y konanie s y m u l a c j i ,
a w r e s z c i e t r u d n o ś ć w e r y f i k a c j i samego m odelu.
Główna t r u d n o ś ć w zbudow aniu m odelu t e l e t r a n s m i s j i d an y c h p o l e g a na p o t r z e b i e ś c i s ł e g o z d e f i n i o w a n i a modułów t e g o modelu o r a z z d o b y c ia d o k ła d n y c h d an y c h lic z b o w y c h n a p o t r z e b y pom iarów modułów. Na p r z y k ł a d o k r e ś l e n i e c z a s u na k o n k r e t n ą p r o c e d u r ę w ch o d z ącą w s k ł a d s y s te m u o p e r a c y j n e g o może b y ć b a r d z o t r u d n e do u z y s k a n i a od p r o d u c e n t a k o m p u te ra , p o d o b n ie j a k szacow ane o b j ę t o ś c i t r a n s a k c j i mogą d a l e k o o d b i e g a ć od r z e c z y w i s t y c h . Po ( n ie w a ż w a r t o ś ć w y j ś c i a z s y m u l a t o r a z a l e ż y j e d n o z n a c z n i e od war
t o ś c i w e j ś c i a , p r e c y z j a w p r a c y j e s t n ie o d z o w n a . Ś c i s ł y p o m ia r t a k i c h k lu c zo w y ch elem e n tó w , j a k s z c z y to w a l i c z b a komunikatów n a p r o j e k t o w a n ą s t a c j ę , mógł być n i e p o t r z e b n y w p r a c a c h w s t ę p n y c h , a za tem m usi być u zy sk an y w t r a k c i e p r o c e s u b u d o w an ia mo
d e l u , z w i ę k s z a j ą c p r z e z t o i l o ś ć c z a s u p o t r z e b n ą n a budowę mo
d e l i .
W y n ik i s y m u l a c j i s ą w a r to ś c io w e n i e t y l k o d l a porów nyw ania w a r ia n tó w s p r a w n o ś c i , a l e r ó w n ie ż s ą pomocą w o d k r y c i u , g d z i e i s t n i e j ą p o t e n c j a l n e i x 'z e c z y w is te w ą s k ie g a r d ł a . Na p r z y k ł a d w modelu k o n k r e tn e g o w a r i a n t u k o n f i g u r a c j i mogą b y ć p r z e w i d z i a n e k o l e j k i do k a n a ł u selekfcox’a. J e ś l i s y m u l a c j a w ykaże, że n a r a s t a n i e k o l e j e k d l a o k r e ś l o n e g o k a n a ł u s e l e k t o r a w o k r e s a c h s z c z y t u
j e s t n a d m ie r n e , ze w z g lę d u n a i s t n i e j ą c ą l i c z b ę ż ą d a ń d o s t ę p u do danych, model można zm odyfikować w sp o só b p o z w a l a j ą c y n a o c e n ę e f e k t u s k i e r o w a n i a d o s t ę p u do d an y c h n a podw ójne k a n a ły s e l e k t o r o w e . I n n ą a l t e r n a t y w ą j e s t s k o n c e n t r o w a n i e s i ę n a l i c z b i e d o stę p ó w do d an y c h i n a s z u k a n i u r o z w i ą z a n i a , k t ó r e p o z w o l i ł o b y na z re d u k o w a n ie t e j l i c z b y .
S to s o w a n ie s y m u l a c j i c e c h u j ą dwa główne n i e b e z p i e c z e ń s t w a : model może być t r u d n y do w e r y f i k a c j i i w y n i k i s y m u l a c j i mogą z o s t a ć f a ł s z y w i e z i n t e r p r e t o w a n e i n i e w ł a ś c i w i e w y k o r z y s ta n e .
W łasności, pewnych modułów s y s te m u mbgą b y ć t r u d n e do o s z a c o w a n ia , j a k n a p r z y k ł a d c z a s p r a c y sygnalizow anych, a l e j e s z c z e n i e d o sta ro zo n y o h systemów o p ro g ra m o w an ia . J e d n a w e r s j a s y s te m u o p e r a c y j n e g o może s i ę r ó ż n i ć r a d y k a l n i e od n a s tę p n e j, j e ś l i ch o d z i o c z a s p o t r z e b n y do w ykonania o k r e ś l o n e j f u n k c j i . J e ś l i t e n c z a s ma z a s a d n i c z e z n a c z e n i e d l a s y s te m u poddawanego s y m u l a c j i , w y n i k i s y m u l a c j i b ę d ą o c z y w iś c i e n ie d o k ła d n e . J e d n a k ż e , j a k d ł u go n i e otrzymamy n a j n o w s z e j w e r s j i d l a d o k ła d n e g o p o m ia ru , może b y ć k o n ie c z n e o p a r c i e s i ę na o p i s i e modelowym t e j f u n k c j i .
Drugim n ie b e z p i e c z e ń s t w e m , j a k p o w i e d z i e l i ś m y * j e s t f a ł s z y wa i n t e r p r e t a c j a i n i e w ł a ś c i w e u ż y c i e . W r ę k a c h o s ó b ; k t ó r e n i e
z d a j ą s o b i e sprawy z o g r a n i c z e ń c e c h u j ą c y c h sto s o w a n e t e c h n i k i , w y n ik s y m u l a c j i może być i n t e r p r e t o w a n y w sp o só b z a sad n iczo błęd
n y . W zw iązku z tym, podejmowane p r z e z n i c h d e c y z j e mogą być s ł u s z n e w ś w i e t l e o trz y m a n y c h d anych, dane t e s ą j e d n a k n i e w ł a ś c i w i e wykorzystywane, p o n ie w a ż t r a k t u j e s i ę j e ja k o ś c i s ł e w a r
t o ś c i l i c z b o w e , a n i e ja k o p r z y b l i ż e n i e o p a r t e na z a ł o ż e n i a c h , k t ó r e mogą być dobre lu b z ł e .
P oniew aż p r o d u c e n c i komputerów za z w y c z a j n i e o f e r u j ą g o t o wych p a k i e t ó w m o d e li s y m u lu ją c y c h , u m o ż l i w i a j ą c y c h u ż y tk o w n ik o - w i o cen ę k o m p le tn y c h systemów h a r d w a r e / s o f t w a r e , n i e mówiąc j u ż o s y s te m a c h t e l e t r a n s m i s j i danych, j e d y n ą s z a n s ą u ż y tk o w n ik a j e s t a l b o w ypracow anie w ła s n y c h metod s y m u la c y jn y c h , a l b o zakup u s ł u g w tym z a k r e s i e od n i e z a l e ż n y c h f i r m s o f t w a r e 'o w y c h ; aby s y m u l a c j a z o s t a ł a w ł a ś c i w i e dokonana muszą być d o b rz e rozum ia
ne od p o c z ą t k u zarówno j e j wady j a k i z a l e t y .
G. OKREŚLENIE ZAGROŻEŃ I RYZYKA
Te z w a ria n tó w r o z w i ą z a ń , k t ó r e p r z e s z ł y z w y c ięsk o r o z m a i t e p r ó b y , muszą n a s t ę p n i e być poddane d a l s z e j a n a l i z i e , a n a l i z i e b a r d z o tru d n e j':: c h o d z i o ja k o ś c io w ą a n a l i z ę r y z y k a zw iązanego z każdym w a r ia n t e m , k t ó r e może spowodować o p ó ź n i e n i e we w d ro ż e n iu
- 1 3 5
-systemu, zahamować p o s t ę p y w opracow yw aniu sy ste m u , a l b o dać w w yniku s y s te m n i e n a d a j ą c y s i ę do e k s p l o a t a c j i .
D e f i n i c j a z a g r o ż e ń i r y z y k a wymaga z n a jo m o ś c i w zajem nych sto s u n k ó w , j a k i e i s t n i e j ą między składow ym i każdego w a r i a n t u . D la i l u s t r a c j i weźmy w a r i a n t , k t ó r y z a k ł a d a m in ik o m p u te r s t a c j i c e n t r a l n e j , s i l n i e r o z g a ł ę z i o n e l i n i e d z i e r ż a w i o n e o r a z t e r m i n a l e ekranowe d o s t a r c z a n e p r z e z p r o d u c e n t a j e d n o s t k i c e n t r a l n e j . D ostaw ca t e r m i n a l i ek ranow ych może ż ą d a ć s z e ś ć d z i e s i ę c i o d n i o w e - go t e r m i n u pom iędzy z ło ż e n i e m zam ó w ien ia, a r z e c z y w i s t ą d o s t a wą.
J e ś l i zam ów ienia n a t e r m i n a l e z o s t a n ą z ł o ż o n e p r z e d t e r m i nem, k t ó r y p r z e w i d z i a n y j e s t n a u k o ń c z e n ie t e s t u o d b i o r c z e g o d l a oprogram ow ania m in ik o m p u te ra , w s z y s tk o w t e j s y t u a c j i z a l e ż y od t e g o czy oprogram ow anie m in ik o m p u te ra p r z y j ę t e b ę d z i e w t e r m i n i e . Ryzyko p o l e g a na tym, że j e ś l i d o s t ę p n o ś ć oprogram ow ania
l i n i i k om putera u l e g n i e znacznemu o p ó ź n i e n i u , n a r a ż a t o f i r m ę na n ie p ro d u k ty w n e w y d a t k i za wynajem t e r m i n a l i , k t ó r e n i e s ą
uży tk o w an e.
P o w a ż n i e j s z a s y t u a c j a może z a i s t n i e ć , j e ś l i u ż y tk o w n ik ma z a m ia r z m ie n ić d o s ta w c ę j e d n o s t k i c e n t r a l n e j i p l a n u j e zw róce
n i e s w o je j o b e c n e j GPU na 30 d n i po oczekiwanym p r z e j ś c i u na u ż y tk o w a n ie now ej GPU. J e ś l i w y s t ą p i z n a c z n i e j s z e o p ó ź n i e n i e w opraćow yw aniu s y s te m u , u ż y tk o w n ik n a r a ż a s i ę n a r y z y k o , że n i e b ę d z i e w s t a n i e s p r o s t a ć o b c i ą ż e n i u p r z y pomocy s t a r e j GPU, a l b o t e ż b ę d z i e zmuszony do o p ł a c a n i a za w y n a j ę c i e n i e p o t r z e b n e j je d n o s t k i p r z e z p e w ie n o k r e s .
N ie i s t n i e j ą ś c i s ł e i ła tw e sp o so b y na o k r e ś l e n i e z a g ro ż e ń i r y z y k a ; n a l e ż y o p i e r a ć s i ę na s y t u a c j i g o sp o d a rc z e j, k t ó r a d l a k a ż d e j f i r m y j e s t i n n a . J e d n a k ż e w y d z i a ł APD odpow iada za u s t a l e n i e z a l e ż n o ś c i t e c h n i c z n y c h , k t ó r y c h w ynikiem ¿ e s t ry z y k o . S k o ro za tem r y z y k a z w ią z a n e z każdym w a r ia n t e m m ają z o s t a ć w ła
ś c i w i e o c e n i a n e , k o n ie c z n e i n ie z b ę d n e j e s t j a s n e z d e f i n i o w a n i e t y c h z a l e ż n o ś c i t e c h n i c z n y c h .
S t a r t U s ta l k r y t e r i a
H. PODSUMOWANIE
P r o c e s oceny systemów t e l e t r a n s m i s j i d an y c h j e s t t o p r o c e s d ro b iaz g o w y i u c i ą ż l i w y , dodatkowo u t r u d n i a n y p r z e z n i e l i n i o w ą s t r u k t u r ę o fe ro w a n y c h u s ł u g i t a r y f t e l e k o m u n i k a c y j n y c h o r a z p r z e z r o z m a i t o ś ć s p r z ę t u te r m in a lo w e g o d o s tę p n e g o n a r y n k u . Ry
s u n e k 10 p r z e d s t a w i a g r a f i c z n i e p r o c e s oceny w a r ia n t ó w . Bez w z g lę d u n a t o , j a k w y d aje s i ę żmudny, p r o c e s t e n j e s t k o n i e c z n y ; c z a s i w y d a tk i zw ią z a n e z budową spraw nego i e fe k ty w n e g o ekono
m ic z n ie s y s te m u t e l e d a c y j n e g o s ą z b y t w i e l k i e , aby p o z w o l i ć n a c h a o ty c z n e p l a n o w a n i e . W y s iłe k w łożony w s z c z e g ó ło w ą a n a l i z ę w a r ia n t ó w r o z w ią z a ń b ę d z i e z p e w n o ś c i ą b a r d z i e j n i ż z b i la n s o w a ny p r z e z o s z c z ę d n o ś c i w kosztach, j a k i e p o w s ta n ą d z i ę k i decyzjom
o p a rty m n a s o l i d n e j i n f o r m a c j i .
V I I . F A Z Y P R O J E K T O W A N I A I W D R A Ż A N I A
A . W&OĄP
S p ra w o z d an ie t o z a jm u je s i ę sp o so b a m i a n a l i z y t r u d n o ś c i w p r o j e kitowaniu i w d r a ż a n i u , j a k i e n a p o t y k a o p r a c o w u ją c y dowolny s y s te m t e l t e r a n s m i s j i d a n y c h . W p o p r z e d n i c h r o z d z i a ł a c h o p is a n o c a ł o ś ć p r a c y s k ł a d a j ą c e j s i ę na t a k ą a n a liz ę . N i n i e j s z y r o z d z i a ł d e f i n i u j e fazy, k t ó r e mogą być pomocne p r z y a n a l i z o w a n i u p r o b l e mu t r a n s m i s j i d an y c h . O p isa n a p o n i ż e j p r o c e d u r a o p i e r a s i ę na
“ m e to d z ie n a u k o w e j“ . J e j podstawowymi składow ym i s ą w y o d r ę b n io - - ne f a z y o b s e r w a c j i , h i p o t e z y , s p r a w d z e n ia i s t e r o w a n i a .
Z d o ś w ia d c z e ń we w d r a ż a n iu s y s te m u t r a n s m i s j i d an y c h w y n i
ka, że p o t r z e b a od dwóch do p i ę c i u l a t n a o p r a c o w a n ie sy ste m u od k o n c e p c j i w s t ę p n e j do p e ł n e j e k s p l o a t a c j i . W c i ą g u t e g o o k r e su u z a s a d n i e n i e d l a budowy sy ste m u - k t ó r y ma s ł u ż y ć o k r e ś l o n e j d z i a ł a l n o ś c i g o s p o d a r c z e j - może u l e c z m ia n i e , p o n ie w a ż z n a c z n i e może z m ie n ić s i ę sama d z i a ł a l n o ś ć g o s p o d a r c z a , k t ó r ą s y s te m ma o b s łu g i w a ć . P o n ie w a ż ś ro d o w is k o g o s p o d a r c z e - a n a w e t sama f i r m a - p o d l e g a j ą c i ą g ły m zmianom w t r a k c i e t r w a n i a c y k l u o p r a cowywania s y ste m u , j e s t r z e c z ą n ie m o ż l iw ą aby p o r a d z i ć s o b i e z w s z y s t k i m i a s p e k ta m i i o g r a n i c z e n i a m i p ro b le m u p r o j e k t o w a n i a i w d r a ż a n i a j e d n o c z e ś n i e . D la t e g o t e ż c y k l o pracow yw ania sy ste m u m usi z o s t a ć p o d z i e l o n y na w y r a ź n ie w y o d rę b n io n e c z ę ś c i , k t ó r e z g r u b s z a o d p o w ia d a ją fazom metody p r a c y n a u k o w e j. R o z g r a n i c z e n i a pom iędzy k o le jn y m i f a z a m i mogą z o s t a ć n a k r e ś l o n e a r b i t r a l n i e , j e d n a k n a l e ż y p r z y s t ę p o w a ć do t y c h f a z w k o l e j n o ś c i ze w z g lę d u n a z a l e ż n o ś ć k a ż d e j f a z y / z w y ją tk ie m p i e r w s z e j / od f a z poprzed
n i c h .
P o d z i e l o n a na f a z y p r o c e d u r a rozwojow a n a k r e ś l o n a w tym r o z d z i a l e o b e jm u je sie d e m etap ó w . J a k k o l w i e k p o d z i a ł pom iędzy p o s z c z e g ó ln y m i f a z a m i n i e musi odpow iadać k o n k r e t n e j f i r m i e ,
- 1 3 9
-k a ż d a z o p i s a n y c h f a z kończy s i ę wymaganiem oceny d o t y c h c z a s o wego p o s t ę p u w p o r ó w n a n iu z n a k r e ś l o n y m i k r y t e r i a m i g o s p o d a r czym i s y s te m u . F u n k c ja APD, k t ó r a p o n o s i o d p o w i e d z i a l n o ś ć za
s z c z e g ó ł y p r a c y p r o j e k t o w a n i a i w d r a ż a n i a s y s te m u , j e s t zazwy
c z a j o k i l k a s z c z e b l i o d l e g ł a od n a c z e l n e g o k i e r o w n i c t w a . Ja k o t a k i , w y d z i a ł APD może mieć t r u d n o ś c i z dokładnym u s t a l e n i e m u k ł a d u o d n i e s i e n i a d l a k a ż d e j j e d n o s t k i p r a c y do o g ó ln y c h k r y t e r i ó w s y s te m u i do r o z w a ż e n ia w s z y s t k i c h z m i e n i a j ą c y c h s i ę wpływów u b o c z n y c h . Czasem może t o b y ć w o g ó le n ie m o ż l i w e . D z ia
ł a n i a o p i s a n e d l a k a ż d e j z f a z m ają z a z w y c z a j t e n c h a r a k t e r , że po i c h u k o ń c z e n iu , n a s t ę p u j ą l o g i c z n e “ k a m ie n ie m ilow e” , p r z y k t ó r y c h m usi być zapew niona z g o d n o ść s y s te m u z w ym iernym i k r y t e r i a m i końcowymi.
P o n iew aż f u n k c j a APD s u b o p t y m a l i z u j e k a ż d ą f a z ę n a s z c z e b l u te c h n ic z n y m , z g o d n o ść k r y t e r i ó w t e c h n i c z n y c h z f i n a l n y m i k r y t e - ’ r i a m i sy ste m u m usi z o s t a ć p o t w i e r d z o n a zarówno p r z e z k i e r o w n i c two n a c z e l n e j a k i p r z e z użytkow ników p r o je k to w a n e g o s y s te m u . A z a tem k aż d a f a z a m usi k o ń czy ć s i ę p r z e g l ą d e m k o n tr o ln y m , w c z a s i e k t ó r e g o z r e a l i z o w a n e p r a c e sp ra w d z a n e s ą w s p ó l n i e p r z e z wy
d z i a ł APD, n a c z e l n e k ie ro w n ic tw o i uyżtkowników s y s te m u . P r o duktem t a k i e g o p r z e g l ą d u k o n t r o l n e g o j e s t udokumentowana f o r m a ln ie d e c y z j a . D e c y z ja t a musi s t w i e r d z a ć a l b o p r z e j ś c i e do n a s t ę p n e j fazy, a l b o r e z y g n a c j ę c a ł k o w i t ą z budowy s y s te m u , a l b o w zn o w ien ie b i e ż ą c e j lu b p o p r z e d n i e j f a z y , p o n ie w a ż w a r u n k i g o s podarcze, k t ó r e p r o j e k t o w a n y s y s te m m ia ł s p e ł n i a ć , u l e g ł y z a s a d n i c z e j zmianie. P o z a zap ew n ien iem f o r m a l n e j a k c e p t a c j i i p o d s t a wy do z a s a d n i c z y c h d e c y z j i , mechanizm p i> zeglądu k o n t r o l n e g o p o w i n i e n r ó w n ie ż s ł u ż y ć danymi do r o z p o z n a n i a i z a k o ń c z e n i a t y c h d z i a ł a ń , k t ó r e p x * z e sta ły j u ż s ł u ż y ć u ży tecz n y m c e lo m , r e d u k u j ą c w t e n sp o só b zbędne n a k ł a d y na n i e i s t o t n e c e l e .
B. OPIS KOLEJNYCH PAZ
P o d z i e l o n a n a e t a p y p r o c e d u r a opracow yw ania s y s te m u s k ł a d a s i ę z n a s t ę p u j ą c y c h f a z :
. f a z a z a ł o ż e ń w s tę p n y c h / f e a s i b i l i t y s t u d y / , . f a z a d e f i n i o w a n i a w a r ia n tó w ,
. f a z a wyboru w a r i a n t u , . f a z a p r o j e k t o w a n i a , . f a z a o p ra c o w a n ia ,
. f a z a p ró b p i l o t u j ą c y c h ,
. f a z a i n s t a l o w a n i a i k o n s e r w a c j i .
f a z a z a ł o ż e ń w stę p n y c h
c e l : u s t a l e n i e c e l o w o ś c i i w stę p n y c h
z a ł o ż e ń proponow anego sy ste m u d e c y z j a wynikowa: r o z p o c z ą ć f a z ę d e f i n i o w a n i a wa
r i a n t ó w O pracow anie z a ł o ż e ń
. YYydział lu b o d d z i a ł o p e r a c y j n y , lu b komórka s z ta b o w a s t w i e r dza p o t r z e b y w z a k r e s i e t e l e t r a n s m i s j i d anych i u s t a l a z a ł o ż e n i a f u n k c j o n a l n e a l b o d l a nowego s y s te m u , a l b o d l a m o d y fi
k a c j i sy ste m u i s t n i e j ą c e g o .
. J a k o d r u g i w a r i a n t , w y d z i a ł APD u z n a j e , że z a s t o s o w a n i e t e l e t r a n s m i s j i p o p r a w i o b ie g i n f o r m a c j i ; w w yniku n a s t ą p i r e d y s t r y b u c j a p r z e t w a r z a n i a , z a p e w n ia ją c a s z y b s z ą spraw ozdaw czość l o k a l n ą , i u c z y n i dane generow ane i utrzymywane w s y s t e m i e do
s tę p n y m i nu ż ą d a n i e .
. Z a ł o ż e n i a f u n k c j o n a l n e p r z e d k ł a d a n e s ą n a s t ę p n i e o s o b i e lu b komórce d e c y d u j ą c e j o ro z w o ju APD.
W e r y f i k a c j a z a ł o ż e ń
. P rz e p r o w a d z a s i ę b a d a n i e , m ające n a c e l u p o t w i e r d z e n i e s ł u s z n o ś c i z a ł o ż e ń f u n k c jo n a ln y c h . W s z c z e g ó l n o ś c i p r z e p r o w a d z a s i ę wywiad z proponowanym i u ży tk o w n ik a m i, aby upew nić s i ę czy t e
141
-l e t r a n s m i s j a d an y c h r z e c z y w i ś c i e p o p r a w i p r a c ę u ż y tk o w n ik a , a w y d z i a ł APD p o t w i e r d z a / l u h n i e / d o s t ę p n o ś ć d a n y c h w c z a s i e ,
gdy "będzie j u ż m ożliw a i c h t r a n s m i s j a . N a k r e ś l e n i e celów
. Po p r z y j ę c i u z a ł o ż e ń f u n k c j o n a l n y c h i s t w i e r d z e n i u i c h r e a l n o ś c i z o s t a j ą z d e f i n i o w a n e w s tę p n e c e l e f u n k c j o n a l n e . N a l e ż ą
do n i c h :
- z a k r e s p o t r z e b t r a n s m i s y j n y c h w o p a r c i u o wolumen t i 'a n s m i - s j i ,
- wymagania o d n o ś n ie s p r z ę t u t e r m i n a lo w e g o , - wymagania w z a k r e s i e s p r z ę t u o b s ł u g i l i n i i ,
- wymagania w z a k r e s i e p r z e p u s t o w o ś c i s t a c j i c e n t r a l n e j .
C e le t e u s t a l a s i ę n a p o d s t a w i e a n a l i z y o b i e g u i n f o r m a c j i omówionej w r o z d z i a l e d ru g im .
. W o p a r c i u o w s t ę p n i e u s t a l o n e c e l e f u n k c j o n a l n e n a k r e ś l a n e s ą w s tę p n e p l a n y w d r a ż a n i a i e k s p l o a t a c j i , o r a z u s t a l a n y w stę p n y
k o s z t o r y s .
. N a s t ę p n i e n a k r e ś l o n a z o s t a j e s t r a t e g i a f a z y d e f i n i o w a n i a wa
r i a n t ó w . W tym p u n k c i e u s t a l a s i ę o g r a n i c z e n i a d l a n a t u r y i z a k r e s u b a d a ń t e c h n i c z n y c h . Na p r z y k ł a d w tym m i e j s c u może z o s t a ć w y łą c z o n a z ro z w a ż a ń s i e ć T e l e x , lu b t e ż u s t a l a s i ę , że n i e b ę d ą kombinowane ł ą c z a t r a n s m i s y j n e poziom u głosow ego i t e l e d a c y j n e g o . V/ s t r a t e g i i t e j muszą r ó w n ie ż z o s t a ć o k r e ś l, lo n e p r o c e d u r y wyceny kosztów d l a w s z y s t k i c h w a r ia n t ó w , w celu z a p e w n ie n ia b az y p orów naw czej d l a k o sz tó w p o s z c z e g ó l n y c h wa
r i a n t ó w .
. YYstępny k o s z t o r y s z o s t a j e zw e ryfikow any i sp raw d zo n a je g o rzeczowość, e w o p a r c i u o t e n k o s z t o r y s dokonywana j e s t w s tę p n a a n a l i z a f i n a n s o w a , k t ó r a ma s t w i e r d z i ć , czy k o r z y ś c i u z y s
kiw ane z s y s te m u u s p r a w i e d l i w i a j ą je g o k o s z t y . Z a t w i e r d z e n i e s t r a t e g i i
. K ie r o w n ic tw o , p ro p o n o w a n i u ż y tk o w n ic y o r a z g ru p a w d r a ż a j ą c a d o k o n u ją p r z e g l ą d u z a p ro p o n o w a n e j s t r a t e g i i i w y j a ś n i a j ą o r a z
u z g a d n i a j ą p o s z c z e g ó l n e p o z y c j e . Po u s t a l e n i u w sp ó ln e g o s t a n o w isk a z o s t a j e s p o r z ą d z o n y dokument z a t w i e r d z a j ą c y i upoważ
n i a j ą c y do r o z p o c z ę c i a f a z y d e f i n i o w a n i a w a r ia n t ó w .
P a z a d e f i n i o w a n i a w a r ia n tó w
c e l * z d e f i n i o w a n i e w a r ia n tó w r o z w ią z a ń d l a pro p o n o w an y ch z a d a ń sy ste m u o r a z u s t a l e n i e , czy i s t n i e j ą r o z w i ą z a n i a u z a s a d n i o n e ekonomicznie.
d e c y z j a wynikowa: r o z p o c z ą ć f a z ę wyboru w a r i a n t u . V/ ram ach o g r a n i c z e ń n a k r e ś l o n y c h p r z e z s t r a t e g i ę u s t a l o n ą d l a t e j f a z y z o s t a j ą p r z e s t u d i o w a n e w s z y s t k i e d o s t ę p n e m a t e r i a ł y o k o m p u te ra c h , oprogram ow aniu, s p r z ę c i e te rm in a lo w y m i o f e row anych u s ł u g a c h t e l e k o m u n i k a c y j n y c h . J a k omówiono w r o z d z i a l e V k o n fig u ro w a n e s ą o d p o w ied n ie w a r i a n t y i d l a każdego warian
t u o k r e ś l a n e s ą p o t r z e b y w z a k r e s i e p r o g ra m o w a n ia . Aby upew nić s i ę , że n i c z e g o n i e p r z e o c z o n o , każdy w a r i a n t , j a k i zdecydowano s i ę o d r z u c i ć p o w i n i e n z o s t a ć odnotowany z k r ó t k i m u z a s a d n i e n ie m odrzucenia, j a k np. w y ł ą c z e n i e s i e c i T e l e x z uwagi n a b r a k s p r z ę t u d l a kodów ośmiopozłomowych.
Wpływ każdego w a r i a n t u na i s t n i e j ą c e sy stem y / t a k i e j a k p r y w a tn a s i e ć t e l e f o n i c z n a , s t a c j e TWX lu b T e l e x , z d e c e n t r a l i
zowany s p r z ę t k o m p u te ro w y /, n a i s t n i e j ą c e p r o c e d u r y o r a z na ak
t u a l n y b u d ż e t m usi być d o k ł a d n i e s p re c y z o w a n y . N a le ż y s p r e c y z o wać ry z y k o i z a g r o ż e n i a zw iązane z każdym w a r ia n t e m d z i a ł a n i a / p r z y k ł a d : w a r i a n t z u r z ą d z e n ia m i te rm in a lo w y m i oferow anym i p r z e z dro b n eg o d o s ta w c ę może n a r a z i ć u ż y tk o w n ik a n a b r a k spraw n eg o s e r w i s u d l a t e r m i n a l i z a i n s t a l o w a n y c h w m ałych m ie jsc o w o ś
c i a c h / .
D la każdego w a r i a n t u n a l e ż y dokonać a n a l i z y f i n a n s o w e j o b e j m u j ą c e j przew idyw any o k r e s ż y c i a s y s te m u z w y s z c z e g ó l n i e n ie m n akładów jednorazow ych, kosztów e k s p l o a t a c j i i kosztów kon
s e r w a c j i .
- 143
-W t e j w ł a ś n i e f a z i e , a s z c z e g ó l n i e p r z y u s t a l a n i u w a r i a n tów k osztów k o n i e c z n a j e s t pomoc p o s z c z e g ó l n y c h dostaw ców , p o n ie w a ż t a k i e p o z y c j e , j a k o p ł a t y za i n s t a l a c j e o r a z o p ł a t y mie
s i ę c z n e za t e r m i n a l e o b s ł u g i , modemy i in n y r o d z a j s p r z ę t u mogą być u j ę t e w m i e s i ę c z n e j t a r y f i e n a u s ł u g i t e l e k o m u n i k a c y j n e , b ą d ź t e ż n i e .
J e ś l i w szyscy z a i n t e r e s o w a n i d o j d ą do p r z e k o n a n i a , że w szyI s t k i e możliwe w a r i a n t y z o s t a ł y w y c z e r p u ją c o z d e f i n i o w a n e , można • p r z e j ś ć do f a z y w yboru w a r i a n t u .
F a z a w yboru w a r i a n t u
c e l : wybór w a r i a n t u n a j b a r d z i e j u z a s a d
n io n e g o e k o n o m ic z n ie oraz, j e ś l i t o p o t r z e b n e , u z g o d n i e n i e kompromisu w s t o s u n k u do ‘' i d e a l n e g o 11 r o z w i ą
zania, c e le m o s i ą g n i ę c i a lu b zw ię k s z e n i a e f e k t y w n o ś c i
d e c y z j a wynikowa: p r z y d z i e l e n i e funduszów n a o p r a c o w anie
U ś c i ś l e n i e k r y t e r i ó w
K r y t e r i a f u n k c j o n a l n e , k t ó r e z o s t a ł y z d e f i n io w a n e w f a z i e z a ł o ż e ń w s tę p n y c h s ą o b e c n i e u ż y te do o p r a c o w a n ia :
. k r y t e r i ó w oceny s t o s u n k u c e n a / s p r a w n o ś ć - r o z w i ą z a n i a o n a j n i ż s z y m k o s z c i e , - r o z w i ą z a n i a o m aksym alnej s p r a w n o ś c i , - r o z w i ą z a n i a o m aksym alnej n i e z a w o d n o ś c i , . k r y t e r i ó w s p r a w n o ś c i
- maksymalne d o p u s z c z a l n e c z ę s t o t l i w o ś c i błędów t r a n s m i s j i , - maksymalne o p ó ź n i e n i a ,
- c z a s y r e a k c j i ,
- c z a s y p r z e s t o j u /m a k s y m a ln e / s t a c j i te r m i n a lo w y c h i s t a c j i c e n t r a l n e j ,
. k r y t e r i ó w p r o j e k t o w y c h - u tr z y m a n ie k o s z t o r y s u ,
- z m ie s z c z e n ie s i ę w ram ach czaso w y ch ,
- j a k o ś ć /n ie z a w o d n o ś ć sy ste m u , r e z e r w a a w a r y j n a / .
O s t a t e c z n a w e r y f i k a c j a k o s z t o r y s u
J e ś l i i s t n i e j e d o s t a t e c z n y z a p a s c z a s u , powiedzmy s z e ś ć miesięcy, pom iędzy c h w i l ą , w k t ó r e j z a c z ę ł o s i ę d e f i n i o w a n i e wa
r i a n t u i w e jś c ie m w f a z ę wyboru w a r i a n t u , p o t r z e b n a j e s t końco
wa w e r y f i k a c j a ko sztó w s k ła d n ik ó w s y s te m u z d o sta w c a m i, p o n i e waż mogły u l e c z m ia n ie ceny o fe ro w a n y c h u s ł u g i s p r z ę t u .
P r z e g l ą d w a r ia n tó w i o s t a t e c z n y wybór
W s z y s tk ie w a r i a n t y muszą być ponow nie p r z e j r z a n e w ś w i e t l e celów i k r y t e r i ó w e w a l u a c j i c e n a / s p r a w n o ś ć , p o c z y n i o n e j w f a z i e p o p r z e d n i e j . Powody, d l a k t ó r y c h z o s t a ł y o d rz u c o n e w s z y s t k i e wa
r i a n t y z w y ją tk ie m w ybranego, muszą z o s t a ć j e s z c z e r a z sp raw dzone z w s z y s t k i m i z a in te r e s o w a n y m i g ru p a m i; j a k i e k o l w i e k n i e z g o d n o ś c i muszą z o s t a ć r o z s t r z y g n i ę t e p r z e z o so b ę lu b j e d n o s t k ę o r g a n i z a c y j n ą p o n o s z ą c ą o s t a t e c z n ą o d p o w i e d z i a l n o ś ć za d z i a ł a l n o ś ć s y ste m u . Może z a i s t n i e ć p o t r z e b a c a ł k o w i t e g o p r z e j ś c i a p o now nie c a ł e g o c y k l u s p e c y f i k a c j i d l a danego w a r i a n t u , d l a d o j ś c i a do r o z w i ą z a n i a kompromisowego i gotowego do p r z y j ę c i a p r z e z w s z y s t k i c h .
S p ra w o z d a n ie z w yboru końcowego
N a le ż y p r z y g o to w a ć f o r m a ln e s p r a w o z d a n ie o m aw iające o s t a t e c z n i e wybrany w a r i a n t , w y s z c z e g ó l n i a j ą c powody, d l a k t ó r y c h t e n w a r i a n t z o s t a ł w ybrany, z a w i e r a j ą c e k o s z t o r y s o p r a c o w a n ia , i n s t a l a c j i i k o n se rw ac ji, a w r e s z c i e harm onogram k o n k r e tn y c h zo
b o w ią z a ń w drożeniow ych o r a z u z g o d n ie ń z wybranymi d o sta w c a m i.
- 1 4 5
-Z a p o tr z e b o w a n ie fu n d u szó w n a o p ra c o w a n ie
F o r m a ln ie z a p o tr z e b o w a n ie n a z a t w i e r d z e n i e k o s z t o r y s u j e s t
u s t a l e n i e k o n c e p c j i p r o j e k t o w e j s y s te m u , w s p i e r a j ą c e j e fe k ty w n e w d r o ż e n ie i r e a l n e j t e c h n i c z n i e w p r z e p i s a n y c h ram a ch c z a s u p r z e k a z a n i e o p ra c o w a n e j c h a r a k t e r y s t y k i sy ste m u k ie r o w n ic tw u i użytkow nikom s y s te m u o r a z p r z e j ś c i e do f a z y o p r a c o w a n ia W c z a s i e t r w a n i a t e j f a z y n a l e ż y o s i ą g n ą ć :
. z a p e w n ie n ie c i ą g ł e g o w s p ó ł u c z e s t n i c t w a w y d z i a ł u ł ą c z n o ś c i, wy
d z i a ł u AFD, w y d z ia łó w użytkowników i k i e r o w n i c t w a ,
. s z c z e g ó ło w ą s p e c y f i k a c j ę c z ę ś c i s k ła d o w y c h s y s te m u o r a z o p i s d o s t ę p n o ś c i , n i e z a w o d n o ś c i i p r z y d a t n o ś c i s y s te m u na p o d s t a w ie c h a r a k t e r y s t y k w y b ra n y ch s k ła d n ik ó w ,
, sz cze g ó ło w y o p i s . j a k w ybrana k o n f i g u r a c j a o s i ą g n i e k r y t e r i a f u n k c j o n a l n e w y sp e c y fik o w a n e w f a z i e z a ł o ż e ń w s tę p n y o h ,
. muszą z o s t a ć n a p i s a n e o s t a t e c z n e s p e c y f i k a c j e h a r d w a r e 'u i s o f t w a r e ' u , ł ą c z n i e z s p e c y f i k a c j a m i p r o c e d u r k o n s e r w ą c y jń y c h i d i a g n o s t y c z n y c h ,
. z d e f i n i o w a n i e o g r a n i c z e ń n a ł o ż o n y c h n a s y s te m i je g o c z ę ś c i składowe, na p r z y k ł a d j a k d a l e c e p r z e p u s t o w o ś ć w y b ra n y ch l i n i i z a l e ż y od d o k ł a d n o ś c i p r z y j ę t y c h o c e n wolumenu r u c h u ,
. p r z y g o to w a n i e s z c z e g ó ło w y c h s p e c y f i k a c j i p r o j e k t o w y c h do f o r m a ln e j a k c e p t a c j i p r z e z k ie ro w n ic tw o o r a z w y d z ia ły APD, ł ą c z n o ś c i i użytkow ników ; s p e c y f i k a c j a t a m usi .z a w ie ra ć harm ono
gramy n a s t ę p n y c h f a z o r a z w a ru n k i term inow ego z a i n s t a l o w a n i a ; c z ę ś c i s k ła d o w y c h . Musi r ó w n ie ż z a w ie r a ć s z c z e g ó ło w ą a n a l i z ę c a ł k o w i t y c h k o sz tó w w t r a k c i e p r o je k to w a n e g o o k r e s u ż y c i a s y ste m u ,
w ynikiem t e j f a z y .
F a z a p r o j e k t o w a n i a c e l :
d e c y z j a wynikowa:
. f o r m a l n e z a t w i e r d z e n i e t y c h s p e c y f i k a c j i s t a n o w i z o b o w ią z a n ie do p r z y s t ą p i e n i a do p r a c y n a d system em .
*
F a z a o p ra c o w a n ia
c e l : d o p ro w a d z e n ie w s z y s t k i c h c z ę ś c i
s k ła d o w y c h s y s te m u do s t a n u go
t o w o ś c i do p r z e k a z a n i a użytkow nikom
d e c y z j a wynikowa: p r z y s t ą p i e n i e do p r ó b p i l o t u j ą c y c h
W c z a s i e t e j f a z y u ż y tk o w n ik może s t w i e r d z i ć , że w a r t o j e s t z a k u p ić co n a j m n i e j po jednym z każdego z w y b ra n y ch typów t e r m i n a l i d l a p r z e p r o w a d z e n i a p r ó b . K o s z ty zw ią z a n e z p o s i a d a n i e m t e r m i n a l i n a m i e j s c u we wczesnym s t a d i u m o pracow yw ania mogą s i ę d o s k o n a le o p ł a c i ć ogromem z d o b y t e j p r a k t y k i . C h a r a k t e r y s t y c z n e d l a każdego t e r m i n a l a o r a z k o m b in a c j i t e r m i n a l - l i n i a - s t a c j a c e n t r a l n a c e c h y s z c z e g ó l n e i i d i o s y n k r a z j e n i e s ą n i g d y o c z y w i s t e z p o d a n e j p r z e z d o sta w c ę c h a r a k t e r y s t y k i p r o d u k t u . /Na p r z y k ł a d : poziom h a ł a s u pewnego t e r m i n a l a może być n i e do p r z y
j ę c i a d l a k o n k r e tn e g o z a s t o s o w a n i a , a l b o c i ą g o p e r a c j i d l a i n nego t y p u t e r m i n a l a może być z b y t skom plikow any d l a u ż y tk o w n i
k a ; a l b o , p rz y k ry w a z p l e k s i g l a s u , z a p r o j e k to w a n a d l a s t ł u m i e n i a h a ł a s u , może t a k o d b i j a ć ś w i a t ł o , że u t r u d n i a o d c z y ty w a n ie t e g o , co drukowane j e s t p o d pokryw ą; a l b o w r e s z c i e , p r z y z a s t o s o w a n ia c h dialogowych, b r a k kom u n ik atu ty p u ’’j e s t e m z a j ę t y , p r o s z ę c z e k a ć " n i e d a j e o p e r a t o r o w i t e r m i n a l a ż a d n e j wskazówki co.
do t e g o , że s t a c j a c e n t r a l n a w ie , że on tam c z e k a / . Celem t e j f a z y j e s t d o p ro w a d z e n ie do p o p ra w n e j w s p ó łp r a c y c z ę ś c i s k ł a d o wych s y ste m u , lu b t e ż do w ykonania n i e z b ę d n y c h r e g u l a c j i , k t ó r e
t a k ą w s p ó łp r a c ę u m o ż liw ią .
W f a z i e opraćow yw ania o s i ą g n ą ć n a l e ż y :
. A k t u a l i z a c j ę s p e c y f i k a c j i p r o j e k t o w y c h , o d b i j a j ą c ą zmiany w c h a r a k t e r y a t y c e c z ę ś c i sk ła d o w y ch .
- 1 4 7
-. A k t u a l i z a c j ę harmonogramów d l a f a z n a s t ę p n y c h w o p a r c i u o zdo
b y t e d o ś w ia d c z e n ie lu b zmiany dokonane w t r a k c i e opracowywa
n i a .
. O pracow anie p l a n u p r ó b p i l o t u j ą c y c h .
. P e r i o d y c z n e p r z e g l ą d y p o s t ę p u w p o r ó w n a n iu z n a k r e ś lo n y m i kry
t e r i a m i czasowymi o r a z p r z y s to s o w a n ie m s i ę do z m ie n n e j s y t u a
c j i . - .
. M o d y fik a c ję a n a l i z y z a g r o ż e ń i r y z y k a w o p a r c i u o d o ś w ia d c z e n i a zgromadzone w c z a s i e e k s p e ry m e n to w a n ia .
. M o d y f i k a c j ę ; s t r a t e g i i w z g o d z ie ze zm ianam i s y t u a c j i .
. P r z e s z k o l e n i e p e r s o n e l u u ż y tk o w n ik a w p o s ł u g i w a n i u s i ę nowym system em : e k s p l o a t a c j a t e r m i n a l i , d i a l o g z kom puterem , p r o c e d u ry wywoływania i w y ł ą c z a n i a .
. P rz y g o to w a n ie do w e j ś c i a w f a z ę p r ó b p i l o t u j ą c y c h .
F a z a p ró b p i l o t u j ą c y c h
o e l : p o t w i e r d z e n i e p o p r z e z t e s t y , że
s y s te m n a d a j e s i ę do p r z e k a z a n i a użytkow nikom
d e c y z j a wynikowa: p r z e k a z a n i e s y s te m u użytkownikom do p e ł n e j e k s p l o a t a c j i
W t r a k c i e t e j f a z y n a l e ż y o s i ą g n ą ć :
. P r z y g o to w a n ie s t a c j i p r o t o t y p o w e j , w y p o sa ż o n e j we w s z y s t k i e możliwe ty p y t e r m i n a l i .
. P r z y g o to w a n ie s t a c j i p r o t o t y p o w e j , w y p o sa ż o n e j we w s z y s t k i e możliwe ty p y t e r m i n a l i .