W sytuacji stwierdzenia nieprawidło- nieprawidło-wości po zatwierdzeniu wniosku

benefi-cjenta o płatność:

a) dojdzie do nałożenia korekty finanso-wej, której konsekwencją będzie:

– pomniejszenie kwoty dofinansowania projektu o kwotę wypłaconego współfi-nansowania UE odpowiadającego warto-ści korekty finansowej;

– pomniejszenie wydatków ujętych w de-klaracji wydatków oraz wniosku o płatność przekazywanych do Komisji Europejskiej o wyżej wspomnianą kwotę;

b) nastąpi wszczęcie procedury odzyski-wania od beneficjenta powyższej kwoty zgodnie z art. 207 ufp podlegającej rygo-rom określonym w Kodeksie postępowa-nia administracyjnego.

Co do zasady wartość korekty finansowej, zgodnie z art. 143 ust. 2 rozporządzenia

nr 1303/2013, powinna być proporcjonal-na do charakteru i wagi nieprawidłowości oraz strat finansowych poniesionych przez fundusze polityki spójności. Nowością jest wprowadzenie przez ustawę wdrożeniową możliwości obniżania korekt finanso-wych albo wartości wydatków nieprawi-dłowych, do których stosuje się pomniej-szenie wniosku beneficjenta o płatność, jeżeli KE uzna taką możliwość lub na wa-runkach określonych w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego. tym samym, w nowej per-spektywie finansowej zwiększona zostanie ranga stosowanych w okresie programo-wania 2007–2013 tak zwanych taryfika-torów określających stawki procentowe za dany typ naruszenia przepisów dotyczą-cych udzielania zamówień publicznych, które do tej pory miały co najwyżej sta-tus wytycznych³³. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, że stawki podane w ta-ryfikatorach krajowych odzwierciadlały stawki określone w dokumentach wydawa-nych przez Komisję Europejską. Najnowszy dokument KE określający stawki korekt za naruszenia w obszarze zamówień pu-blicznych został wydany w formie decyzji 19 grudnia 2013 roku³⁴. Decyzje Komisji Europejskiej nie wiążą formalnie państw członkowskich, jednak są stosowane przez służby KE na przykład w toku audytów i stanowią podstawę oceny prawidłowości działań podejmowanych przez instytucje

33 Na przykład Wytycznewzakresiesposobukorygowaniawydatkównieprawidłowoponiesionychwramach

programuoperacyjnego„Infrastrukturaiśrodowisko2007–2013”.

34 Decyzja Komisji C(2013)9527 z 19.12.2013 r. w sprawie określenia i zatwierdzenia wytycznych dotyczą-cych określania korekt finansowych dokonywanych przez Komisję w odniesieniu do wydatków finansowa-nych przez Unię w ramach zarządzania dzielonego, w przypadku nieprzestrzegania przepisów dotyczą-cych zamówień publicznych.

zarządzające oraz rzutują na ocenę skutecz-ności funkcjonowania systemu zarządza-nia i kontroli. Stąd też możliwość przyjęcia mniej restrykcyjnego podejścia jest bardzo ograniczona i w konsekwencji dokumen-ty krajowe w zasadzie odpowiadają staw-kom korekt określonych przez Komisję Europejską. Zatem ustawa wdrożeniowa stanowi, że przy opracowywaniu warun-ków obniżania korekt musi być wzięte pod uwagę stanowisko Komisji Europejskiej w tym zakresie.

Podsumowanie

Polska, największy beneficjent środków europejskich na politykę spójności w per-spektywie finansowej 2014–2020, staje przed szansą utrzymania dalszego rozwoju kraju dzięki wspieraniu inwestycji, które jednocześnie przyczynią się do realizacji strategii na rzecz wzrostu i zatrudnienia Europa 2020. Oczekiwane jest, że inicja-tywy podejmowane z wykorzystaniem funduszy UE przyniosą znaczną wartość dodaną oraz przyczynią się do osiągnięcia wspólnych celów rozwojowych całej UE, do których należą: zwiększenie wzrostu gospodarczego, utworzenie nowych miejsc pracy, zapobieganie zmianom klimatu oraz uniezależnienie się od tradycyjnych źródeł energii. Jednocześnie jest to prawdopodob-nie ostatni tak wysoki budżet przewidzia-ny dla Polski, dlatego w celu utrwalenia wzrostu gospodarczego przybliżającego Polskę do poziomu rozwoju krajów Europy Zachodniej szczególnej wagi nabiera odpo-wiednie jego wykorzystanie, w czym ma pomóc prawidłowe i skuteczne ukształ-towanie systemów zarządzania i kontro-li poszczególnych programów operacyj-nych. Służyć ma temu przede wszystkim

spełnienie wymogów określonych w usta-wie wdrożeniowej, która zapewnia także wypełnienie obowiązków, jakie wynika-ją bezpośrednio z regulacji UE.

Założenia i konstrukcję ustawy wdroże-niowej w zakresie systemu instytucjonalne-go i systemu kontroli wydatków, które zo-stały przedstawione w niniejszym artykule, należy ocenić pozytywnie. Zaproponowane rozwiązania przede wszystkim precyzują wiele nieuregulowanych uprzednio kwe-stii, zwłaszcza w odniesieniu do procesu kontroli wydatków oraz rozliczania niepra-widłowości. Jednocześnie stanowią wła-ściwą odpowiedź na przewidziany w prze-pisach rozporządzenia nr 1303/2013 sys-tem rocznego rozliczania wydatków, który determinuje konieczność rozbudowania i wzmocnienia systemu kontroli projek-tów i wydatków w programach operacyj-nych. Przewiduje w związku z tym zinten-syfikowanie i skoncentrowanie kontroli na początkowych etapach wydatkowania pieniędzy, co powinno zmniejszyć ryzy-ko ryzy-korekt netto. Przepisy powinny także wyeliminować wątpliwości powstające na etapie korygowania nieprawidłowości i uła-twić proces ich rozliczania.

Skupienie koordynacji wdrażania umowy partnerstwa i programów opera-cyjnych w rękach ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego powinno za-pewnić jednolitość i prawidłowość poli-tyki spójności w Polsce. Zaproponowany sposób wdrożenia mechanizmu desygnacji powinien z kolei dać gwarancję popraw-nego działania systemu realizacji progra-mów operacyjnych, zarówno w wymiarze instytucjonalnym, jak i proceduralnym, zwłaszcza że w parze z tym procesem idzie zwiększenie odpowiedzialności instytucji

systemów zarządzania i kontroli za popeł-niane błędy. Pozytywnym rozwiązaniem jest też przypisanie instytucji zarządzają-cej zadań instytucji certyfikujązarządzają-cej, co po-winno przyspieszyć refundację środków przekazywanych z budżetu UE.

Należy jednak mieć na uwadze, że wiele kwestii istotnych dla wdrażania projek-tów i programów operacyjnych zostanie uregulowanych w innego rodzaju doku-mentach, zwłaszcza w wytycznych wy-dawanych przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego. Istotne jest, aby postanowienia tych dokumentów nie tylko rozwijały przepisy rangi ustawy lub

rozporządzeń UE, ale także dawały insty-tucjom, a zwłaszcza beneficjentom, wła-ściwe wskazówki do prawidłowej reali-zacji projektów, bo to przede wszystkim od nich zależy, czy zostaną osiągnięte cele rozwojowe przyjęte przez Polskę w doku-mentach strategicznych.

MarciN SzyMańSki zastępca dyrektora

Departamentu Systemu Wdrażania Programów Infrastrukturalnych, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju

Treść niniejszego artykułu przedstawia poglądy jedynie autora, nie odzwierciedla w żadnym razie oficjalnego stanowiska Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju.

anna kościńSka-PaSzkowSka

Wstęp