dotyczące przestępstw wojennych
warunkach i sposobie rehabilitacji osób wpisanych do dru
giej grupy niemieckiej listy narodowej.
Art. 9. (1) O byw atele Państwa Polskiego, w pisani po dniu 31 sierpnia 1939 r. na obszarach R zeczypospolitej P olskiej w cie lo n ych przem ocą przez okupanta do Rzeszy N ie m ieckie j oraz na obszarze byłego W olnego M iasta Gdańska do drugiej g ru py n ie m ie ckie j lis ty n arodow ej (Deutsche V o lksliste ) lub zaliczeni do jednej z grup u p rz y w ile jo w a n y c h przez okupanta, mogą w ystąpić z w n io skie m o re h ab ilita cję .
(2) Z osobami, w y m ie n io n y m i w ust. (1), zrów nane są osoby, wpisane do trzeciej g ru py n iem ieckiej lis ty narodow ej, co do k tó ry c h b yła władza okupacyjna niem iecka zrzekła się odw ołania ich n ie m ie ckie j przynależności państw ow ej (Staats
angehörige auf W id e rru f m it V e rzich t auf den W id e rru f).
A rt. 10. (1) Za zrehabilitow anego może być uznany ten, k to u dow odni, że został w pisany do drugiej g ru p y n iem ieckiej lis ty narod o w ej w b re w sw ojej w o li lu b pod przym usem , a sw oim postępow aniem wykazał, polską odrębność narodow ą.
(2) Przepis ust. (1) ma rów nież zastosowanie do osób w pisanych do trzeciej g ru py n ie m ie ckie j lis ty narodow ej, co do k tó iy c h b yła w ładza okupacyjna niem iecka zrzekła się od
w o ła n ia ic h n ie m ie ckie j przynależności państw ow ej (Staats
angehörige auf W id e rru f m it V e rzich t auf den W id e rru f), a ponadto do osób, zaliczonych do jednej z grup u p rz y w ile jo w anych przez okupanta.
Art. 11. (1) W n io se k o re h a b ilita c ję należy złożyć na p i
śmie w sądzie g ro dzkim m iejsca zamieszkania, k tó re w n io sko dawca posiadał w dniu 1 stycznia 1945 r.
(2) M in is te r S praw ied liw ości o kre śli w rozporządzeniu w ykonaw czym treść w n io sku o re h a b ilita c ję oraz te rm in skła
dania go dla poszczególnych okręgów sądowych.
Art. 12. (1) Sąd g ro d zki rozpoznaje w niosek o re h a b ilita cje w składzie jednego sędziego i dw óch ła w n ik ó w , w yznaczo
nych przez p rezydium m ie jskiej lu b gm innej ra d y narodow ej.
(2) Sposób p o w o ływ a n ia ła w n ik ó w do sądów g rodzkich u sta li M in iste r S praw iedliw ości w rozporządzeniu w y k o n a w czym.
Art. 13. (1) Po złożeniu w n io sku o re h a b ilita cję sąd grodzki zarządzi na koszt w nioskodaw cy ogłoszenie o wszczęciu postę
pow ania re h ab ilita cyjn e go przez wyw ieszenie zaw iadom ienia w b u d y n k u sądu oraz ra d y narodow ej w łaściw ej w edług m ie j
sca zam ieszkania w nioskodaw cy. Sąd gro dzki może nadto po
dać o tym do w iadom ości publicznej w je d nym lu b w ięcej pism periodycznych. W ogłoszeniach w ezwie sąd wszystkie osoby, k tó re wiedzą o szkodliw ej działalności w nioskodaw cy względem N a rodu Polskiego, aby o tym doniosły sądowi.
(2) Sąd wyznaczy rozpraw ę nie wcześniej, niż po u p ły w ie 30 d n i od daty ogłoszenia.
Art. 14. R ozpraw a nad w n io skie m o re h a b ilita c ję jest ja wna. W ro zp ra w ie może brać udział p ro k u ra to r specjalnego sądu karnego lu b przedstaw iciel organów w ładz bezpieczeń
stwa publicznego. N iesta w ie nn ictw o p ro k u ra to ra lub przed
staw iciela organów w ładz bezpieczeństwa publicznego nie w s trz y m u je przeprow adzenia rozpraw y.
Art. 15. Postępowanie przed sądem g ro dzkim odbyw a się w e d łu g przepisów kodeksu postępow ania karnego, jeżeli prze
p isy niniejszej ustaw y nie zaw ierają odm iennych postanowień.
Art. 16. Sąd g ro d zki orzeka postanow ieniem , w k tó ry m w razie uw zględnienia w n io sku uznaje, że w nioskodaw ca po
siada pełnię p ra w o byw ate lskich i nakazuje zw olnienie jego m a ją tk u spod zajęcia, dozoru i zarządu, w razie zaś odrzuce
n ia w n io s k u postanaw ia: umieszczenie w nio skod a w cy na czas nieoznaczony w m iejscu odosobnienia (obozie), poddanie go przym usow ej pracy, u tra tę na zawsze p ra w p ub liczn ych oraz o byw ate lskich p ra w h o n o ro w ych , tudzież przepadek całego m ienią. Sąd może ponadto postanow ić przepadek m ienia ży
ją cych z w nioskodaw cą b lis k ic h czło n ków rodziny.
Art. 17 (1) Postanow ienie sądu, uw zględniające w niosek, w in n o zaw ierać uzasadnienie.
(2) Odpis postanow ienia z uzasadnieniem należy przesłać p ro k u ra to ro w i specjalnego sądu karnego.
(3) Na postanow ienie nie uw zględniające w n io sku nie służy zażalenie. P ro k u ra to r specjalnego sądu karnego może wnieść zażalenie na postanow ienie sądu, uw zględniające w ilio
-sek do specjalnego sądu karnego w te rm in ie jednego miesiąca od daty doręczenia odpisu postanow ienia z uzasadnieniem.
Art. 18. Specjalny sąd k a rn y rozpoznaje zażalenie p ro k u ra tora na posiedzeniu ja w n y m w składzie 3 sędziów, stosownie do przepisów dekretu z dnia 12 w rześnia 1944 r. o specjal
n ych sądach k a rn y c h dla spraw zb ro d n ia rzy faszystowsko- h itle ro w s k ic h (Dz. U. R. P. N r. 4, poz. 21).
Art. 19. (1) W ciągu 10 la t od daty w ydania postanow ie
n ia rehab ilitu ją ce go , może p ro k u ra to r specjalnego sądu k a r
nego żądać ponownego rozpoznania spraw y w razie u ja w nie nia okoliczności nieznanych w poprzednim postępowaniu.
(2) W ła ś c iw y m do rozpoznania jest specjalny sąd ka rn y, w którego okręgu sąd g ro d zki rozpoznał w niosek o re h a b ili- tację.
(3) Przepis art. 18 ma tu odpow iednie zastosowanie.
A rt. 20. K to nie zgłosił w n io sku o re h a b ilita cję , podlega sku tko m prze w id zia nym w art. 16 na w ypadek nie uw zględnie
n ia w n io sku o re h ab ilita cję .
R O Z D Z IA Ł III.
Opis i zajęcie majątku.
Art. 21. (1) Na obszarach Rzeczypospolitej P olskiej w cie
lo n ych przem ocą przez okupanta do Rzeszy N ie m ieckie j oraz na obszarze byłego W olnego M iasta Gdańska podlegają opiso
w i i zajęciu znajdujące się tam m a ją tk i:
a) o byw ate li Rzeszy N ie m ieckie j (R eichsbürger-Reichs
deutsche),
b ) osób n arodow ości n ie m ie ckie j bez względu na ich przynależność państw ow ą, z w y ją tk ie m osób w pisa
nych do trzeciej i czw artej g ru py n ie m ie ckie j lis ty na
rodow ej,
c) o b y w a te li p o lskich w pisanych przez byłe władze oku- cyjne niem ieckie do pierw szej lu b d rugiej g ru py nie
m ie ckie j lis ty narodow ej (Deutsche V olksliste),
d) o b yw a te li p olskich, k tó rz y na terenach ta k zwanej Ge
neralnej G u b e rn ii lub w ojew ództw a białostockiego, bądź za d e kla ro w a li swoją przynależność do narodow o-. o-. ści n ie m ie ckie j (Deutsche V olkszugehörigkeit) lub
swoje pochodzenie niem ieckie (D eutschstäm m ig), bądź faktyczn ie k o rz y s ta li z p ra w i p rz y w ile jó w z ty tu łu przynależności do narodow ości n iem ieckiej lub pocho
dzenia niem ieckiego,
e) o byw ate li p o lskich w pisanych do trzeciej g ru p y nie
m ieckiej lis ty narodow ej, co do k tó ry c h byłe władze okupacyjne niem ieckie zrze kły się odw oła n ia ich nie
m ieckiej przynależności państw ow ej (Staatsangehörige auf W id e rru f m it V e rzich t auf den W id e rru f).
(2) Z osobam i w y m ie n io n y m i w ust. (1) zrów nane są osoby, k tó re nie mogą przedstaw ić żadnego dow odu tożsamo
ści, wydanego przez byłe władze okupacyjne niem ieckie, lu b za
stępczego dow odu tożsamości (a rt. 27).
(3) Z m ian y we w łasności lu b posiadaniu m a ją tku doko
nane po d niu 31 sierpnia 1939 r. n ie stoją na przeszkodzie opi
sow i i zajęciu.
A rt. 22. Opisu i zajęcia m a ją tk ó w w ym ie n io n y c h w art. 21 dokonają w łaściw e urzędy skarbow e stosownie do przepisów, w ydanych w tym przedm iocie przez M in is tra Skarbu w porozu
m ie n iu z w ła ś c iw y m i M in is tra m i.
A rt. 23. Z abronione i nieważne z m ocy samego pra w a są wszelkie u m o w y w przedm iocie przeniesienia własności, obcią
żenia i rozporządzenia w in n y sposób pod ja k im k o lw ie k bądź ty tu łe m m a ją tkam i, podlegającym i opisow i i zajęciu (art. 21).
A rt. 24. D ozór i zarząd m a ją tk ó w opisanych i zajętych należy do w ładzy skarbow ej, k tó ra może pow ierzyć w yko n an ie tego dozoru i zarządu bądź in n ym organom w ładzy publicznej, bądź in s ty tu c jo m społecznym lu b osobom p ryw a tn ym . W ładza skarbow a może też pozostaw ić dozór i zarząd w ła ścicie lo w i lu b posiadaczowi m ajątku.
A rt. 25. Przepisy niniejszego rozdziału nie naruszają w n i
czym postanow ień dekretów z dnia 6 w rześnia 1944 r. o prze
prow adzeniu re fo rm y ro ln e j w b rzm ie n iu obwieszczenia M in i
stra R o ln ic tw a i R eform R o ln ych z dnia 18 stycznia 1945 r. (Dz.
U. R. P. N r. 3, poz. 13) oraz z dnia 12 g ru dn ia 1944 r. o przejęciu n ie k tó ry c h lasów na własność Skarbu Państwa (Dz. U. R. P.
N r. 15, poz. 82).
R O Z D Z IA Ł IV .
Zastępcze dow ody tożsamości.
A rt. 26. (1) Osoby, zamieszkałe na obszarach Rzeczypospo
lite j P olskiej, w cie lo n ych przem ocą przez okupanta do Rzeszy N iem ieckiej oraz na obszarze byłego W olnego M iasta Gdańska, k tó re nie posiadają dow odów tożsamości w ydanych przez byłe władze okupacyjne niem ieckie, w in n y zgłosić się do w łaściw ych organów w ładz bezpieczeństwa publicznego celem uzyskania zastępczych dow odów tożsamości.
(2) M in is te r Rezpieczeństwa Publicznego w porozu m ie n iu z zainteresow anym i M in is tra m i u sta li try b w ydaw ania zastęp
czych dow odów tożsamości oraz te rm in , w ciągu którego na
leży zgłaszać się po nie na poszczególnych obszarach Państwa.
A rt. 27. K to nie w yko n a obow iązku, określonego w art. 26, podlega skutkom , prze w id zia nym w przepisach niniejszego dekretu dla osób, w pisanych przez b yłe okupacyjne władze nie
m ieckie do drugiej g ru py niem ieckiej lis ty narodow ej (Deutsche Y olksliste).
R O Z D Z IA Ł V.
Postanowienia karne.
Art. 28. K to usuwa m ajątek spod opisu i zajęcia (a rt. 21),' .albo udziela w ty m pom ocy, podlega karze w ięzienia na czas nie kró tszy od la t 5 albo karze śm ierci.
A rt. 29. K to udziela pom ocy osobie, k tó ra nie złożyła w ter
m in ie w n io s k u o re h a b ilita c ję (art. 11), lu b k tó re j w niosek o re
h a b ilita c ję został odrzucony (a rt. 16), w szczególności przez je j u kryw a n ie , żyw ienie lu b zaopatryw anie w dow ody osobiste, podlega karze w ięzienia na czas nie kró tszy od la t 5 albo karze śm ierci.
Art. 30. Do orzekania w spraw ach o przestępstwa p rze w i
dziane w art. 28 i 29 w łaściw e są specjalne sądy karne.
R O Z D Z IA Ł Y I.
Przepisy końcowe.
Art. 31. Przepisy niniejszej ustaw y nie m ają zastosowania na obszarach w ojew ództw a białostockiego.
Art. 32. W y k o n a n ie niniejszej ustaw y porucza się M in i
strom : S praw iedliw ości, Rezpieczeństwa Publicznego, A d m in i
s tra c ji P ublicznej oraz Skarbu w porozu m ie n iu z interesow a
n y m i M in is tra m i.
Art. 33. Ustawa niniejsza w ch o dzi w życie z dniem ogło
szenia.
D E K R E T
POLSKIEGO K O M IT E T U W Y Z W O L E N IA NA R O D O W EG O