ZBI ÓR
z uw zględnieniem zm ian i uzupełnień
w ydanych.w okresie od lip ca 1 9 4 4 do m aja 1 9 4 5 r,
' przez
K rajo w ą Rację N a ro d o w ą i Polski Komitet W y zw o le n ia N aro dow ego w zg lęd n ie Rząd Tymczasowy R z e c z y p o s p o l i t e j Polskiej
Z e b ra ł
Mgr Michał Egler
K R A K Ó W 1 9 4 5
DEM KSIĘGARNI FLO R IA N A TRZECIECK5EGO
U L . F L O R I A Ń S K A 39.
I
r »i?. L i a u * h
WYŻSt EJ SZKOtY UAKOLU MORSKIEGO
ZBI ÓR
0
z uw zględnieniem zm ian i uzupełnień
w yd an ych w okresie od lipca 1 9 4 4 do m aja 1 9 4 5 r.
przez
Krajowe; Radę N aro d o w g i Polski K o n jiltS i^ ^ p ^ W y zw o le n ia N aro dow ego w zględnie * * A • # Tymczasowy R z e c z y p o s p o l i t e j
Z e b ra ł
Mgr Michał Egier
K R A K Ó W 1 9 4 5
NAKŁADEM KSIĘGARNI FLO R IA N A TRZECIECKIEGO
UL . F L O R I A Ń S K A 39.
Biblioteka Główna UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO
0 0 5 6 5 5 8 3
Z a k ła d y G raficzne „ L ito d r u k “ K ra k ó w M —01926
1100565583
U S T A W A
z dnia 21 lipca 1944 r. o utworzeniu Polskiego Komitetu W yzw olenia Narodowego. (Dz. U. R. P. Nr. 1, poz. 1).
Rozpoczęły się decydujące w a lk i o wypędzenie z P o lski n ie m ie c k ic h najeźdźców.
W obliczu tych h istorycznych w ydarzeń K R A JO W A RA
D A N A R O D O W A p o w o łu je
P O LS K I K O M IT E T W Y Z W O L E N IA N A R O D O W E G O ja ko tym czasową władzę w ykonaw czą dla kie ro w a n ia w a lką w vzw oleńczą narodu, zdobycia niepodległości i odbudow y pań
stw ow ości polskiej.
P o lski K o m ite t W y zw o le n ia N arodowego p ow oła n y zostaje w składzie następującym :
P rzew odniczący i K ie ro w n ik R esortu Spraw Zagranicz
n ych — E d w a r d R o l e s ł a w O s ó b k a - M o r a w s k i W iceprzew odniczący i K ie ro w n ik Resortu R o ln ic tw a i Re
fo rm R o ln ych — A n d r z e j W i t o s
W iceprzew odnicząca — W a n d a W a s i l e w s k a K ie ro w n ik Resortu O b ro n y N a rodow ej — M i c h a ł R o l a - Ż y m i e r s k i generał b ro n i
Zastępca K ie ro w n ik a Resortu O bron y N arodow ej — Z y g - m u n t B e r l i n g generał d y w iz ji
K ie ro w n ik R esortu A d m in is tra c ji P ublicznej — S t a n i s ł a w K o t e k - A g r o . s z e w s k i
K ie ro w n ik Resortu G ospodarki N a rodow ej i Finansów — J a n S t e f a n H a n e m a n
K ie ro w n ik Resortu S praw ied liw ości — J a n C z e c h o w s k i
K ie ro w n ik Resortu Bezpieczeństwa Publicznego — S t a n i s ł a w R a d k i e w i c z
K ie ro w n ik Resortu P racy, O p ie ki Społecznej i Z d ro w ia — dr. B o l e s ł a w D r o b n e r
K ie ro w n ik Resortu K o m u n ik a c ji, Poczt i Telegrafu — inż. J a n M i c h a ł G r u b e c k i
K ie ro w n ik Resortu Odszkodow ań W o je n n y c h — dr. E m i l S o m m e r s t e i n
K ie ro w n ik Resortu O św iaty — dr. S t a n i s ł a w S k r z e s z e w s k i
K ie ro w n ik Resortu K u ltu ry i Sztuki — W i n c e n t y R z y - m o w1 s k i
K ie ro w n ik Resortu In fo rm a c ji i Propagandy — dr. S t e f a n J ę d r y c h o w s k i .
K ra jo w a Rada N arodow a poleciła P olskiem u K o m ite to w i W y z w o le n ia Narodow ego ustalić swą tym czasową siedzibę na terenach w yzw olonych.
D o Polskiego K o m ite tu W y z w o le n ia Narodow ego K ra jo w a Rada N arodow a delegowała działaczy ru c h u podziemnego, k tó rz y p rz e d a rli się przez lin ię fro n tu , oraz działaczy P o lo n ii Radzieckiej.
5-ciu czło n ków Polskiego K o m ite tu W y zw o le n ia N a rodo
wego pozostaje pod okupacją niem iecką, gdzie k ie ru je w a lk ą w yzw oleńczą i zapew nia łączność z K ra jo w ą Radą N arodow ą.
N azwiska tych 5-ciu czło n ków Polskiego K o m ite tu W y zw olenia N arodowego, ze w zględów zrozum iałych, nie mogą być ujaw nione.
P rzew odniczący K ra jo w e j Rady N arodow ej:
Bolesław Bierut.
P rzew odniczący Polskiego K o m ite tu W y z w o le n ia Narodow ego:
Edw ard Bolesław Osóbka-Morawski.
U S T A W A
z dnia 15 sierpnia 1944 r. o tymczasowym trybie wydawania dekretów z mocą ustawy. (Dz. U. R. P. Nr. 1, poz. 3).
A rt. 1. Ze względu na w a ru n k i toczącej się w o jn y na zie
m iach p o lskich i w y n ik a ją c y c h stąd u tru d n ie ń w działalności ciał ustaw odaw czych — K ra jo w a Rada N arodow a ustala na
stępujący try b w yd a w an ia d ekretó w z m ocą ustaw y we wszyst
k ic h \sprawach, dla k tó ry c h u n o rm ow a n ia przew idziana jest przez K on stytucję 1921 r. fo rm a ustaw y — z w y ją tk ie m spraw ra ty fik a c ji um ó w m iędzynarodow ych, utw orzenia Rządu T y m czasowego i rozw iązania Polskiego K o m ite tu W y z w o le n ia Na
rodow ego:
a) D e kre ty z m ocą ustaw y w ydaw ane są przez P o lski K o m ite t W y z w o le n ia Narodow ego i następnie p rzedkła
dane P rezydium K ra jo w e j Rady N arodow ej do za
tw ierdzenia.
b ) D e k re ty z m ocą ustaw y podpisywane; są przez prze
wodniczącego K ra jo w e j Rady N arodow ej i przew od
niczącego Polskiego K o m ite tu W y zw o le n ia N a rodo
wego.
c) W szystkie dekrety, uchw alone w pow yższym tryb ie , w in n y być przedłożone przez P rezydium K ra jo w e j Ra
dy N arodow ej na najbliższym p le n a rn ym posiedzeniu K ra jo w e j Rady N arodow ej i tracą bezzw łocznie moc praw ną, jeżeli K ra jo w a Rada N arodow a zw y k łą w ię k szością głosów o d m ó w i ic h zatw ierdzenia.
Art. 2. U stalony w art. 1 tym czasow y try b w ydaw ania de
k re tó w z m ocą ustaw y może być zm ie n io ny uchw ałą K ra jo w ej Rady N arodow ej, p rzyję tą zw y k łą większością głosów.
Art. 3. W y k o n a n ie ustaw y niniejszej porucza się Prezy
d ium K ra jo w e j Rady N arodow ej i P rezydium Polskiego K o m itetu W y z w o le n ia Narodowego.
A rt. 4. Ustawa niniejsza w chodzi w życie z dniem ogło
szenia.
U S T A W A
z dnia 11 września 1944 r. o organizacji i zakresie działania rad narodowych. (Dz. U. R. P. Nr. 5, poz. 22 z 1944 r., Dz. U.
R. P. N r. 19, poz. 98 z 1944 r. i Dz. U. R. P. N r. 19, poz. 111 . z 1945 r.).
Z o f i a r n e j w a l k i l u d u p o l s k i e g o ,
z k r w i p a t r i o t ó w , p r z e l a n e j k u c h w a l e O j c z y z n y ,
z b o h a t e r s k i e g o z n o j u ż o ł n i e r z y W o l n o ś c i ,
z d u c h a b r a t e r s k i e j w i ę z i S ł o w i a n w w a l c e z d z i c z ą g e r m a ń s k ą ,
pow staje znów do życia W o ln a i N iepodległa Polska.
M y, członkow ie K ra jo w e j Rady N arodow ej, zgrom adzeni na u w o ln io n e j Z ie m i P olskiej, p o m n i obow iązku wobec Na
rodu, z którego w o li zjednoczyliśm y się do czynu i w a lk i, w ie rn i zasadom M anifestu Lipcow ego, postanaw iam y:
R O Z D Z IA Ł 1.
Powołanie rad narodowych.
Art. 1. Do czasu p ow oła n ia stałej p o lity c z n e j reprezenta
c ji natrodu w m yśl zasad k o n s ty tu c ji z dnia 17 m arca 1921 r., ja ko tym czasowe organy ustawodawcze i sam orządowe na osw obodzonych od okupanta terenach R zeczypospolitej P o l
skiej, działają ra d y narodow e.
Art. 2. § 1. S tru k tu ra h ie rarchiczna ra d n arod o w ych jest następująca:
a) K ra jo w a Rada N arodow a, b ) w o je w ó dzkie ra d y narodow e,
c) p ow iato w e ra d y narodow e, d) m ie jskie ra d y narodow e, e) gm inne ra d y narodow e.
5 2. Zakres działalności te ry to ria ln e j ra d n arod o w ych w ska
zanych w 1 p u n k ty b — e, opiera się na podziale adm im stra- c y jn y m R zeczypospolitej P olskiej z tym , że Rady N arodow e m iast W arszaw y i Ł o d z i posiadają U praw nienia w o je w ó dz
k ic h ra d narod o w ych, m ie jskie ra d y narodow e m iast w ydzie
lo n y c h posiadają u pra w n ie n ia p o w ia to w ych ra d narodow ych, zaś m iejskie ra d y narodow e m iast nie w ydzielon ych — u p ra w n ie nia gm in nych ra d narodow ych.
R O Z D Z IA Ł II.
Skład rad narodowych.
Art. 3. U dział w tw o rz e n iu ra d n arod o w ych b io rą wszyst
kie organizacje i zrzeszenia dem okratyczno-niepodległościow e, k tó re zgłoszą sw oją działalność we w ła ściw ych organach P ol
skiego K o m ite tu W y z w o le n ia Narodow ego i stoją na gruncie m ocy obow iązującej ustaw y ko n s ty tu c y jn e j z dnia 17 m ai ca
1921 r . .
Art. 4. K ra jo w a Rada N a rodow a składa się:
1) z czło n ków K ra jo w e j Rady N arodow ej, k tó rz y zostali p o w o ła n i przed uchw aleniem niniejszej ustawy,
2) z przedstaw iciela delegowanych przez organizacje po
lityczn e i gospodarcze, centralne zrzeszenia zawodowe i społeczne, działające na te ry to riu m Rzeczypospolitej P olskiej,
3) z p rze dsta w icie li w o je w ó d zkich ra d n a ro d o w ych oiaz Rad N a ro d o w ych m iast W arsza w y i Ł o d z i w liczbie po 5 czło n ków od każdej z ty c h rad,
4) z p rze dsta w icie li o rg a n iz a c ji p o ls k ic h zagranicą, sku
p ia jących w sw ych szeregach o b yw a te li p olskich, o ile organizacje te p od p orząd ko w a ły się K ra jo w e j Radzie N arodow ej,
5) z doko o pto w a nych przez K ra jo w ą Radę N arodow ą, na w niosek je j P rezydium , w y b itn y c h i zasłużonych przed
sta w ic ie li w ojskow ości, n a u ki, lite ra tu ry , sztuki i pracy społecznej z tym , b y liczba doko o pto w a nych nie prze
kraczała 1/4 ogólnej liczb y czło n ków K ra jo w e j Rady N arodow ej.
A rt. 5. § 1. O rganizacje polityczne w ysyła ją sw ych przed
s ta w ic ie li do K ra jo w e j Rady N arodow ej na podstaw ie porozu
m ie n ia się m iędzy sobą ic h in s ta n c ji kie ro w n iczych .
§ 2. Liczbę p rze d sta w icie li zrzeszeń zaw odow ych i społe
cznych u sta li w każdym k o n k re tn y m p rzyp ad ku P rezydium K ra jo w e j Rady N arodow ej, b io rą c pod uwagę rzeczyw istą rolę społeczna, w p ły w i liczebność danej organizacji oraz zasadę, aby w K ra jo w e j Radzie N arodow ej b y ły odp o w ie dn io re p re zentowane w szystkie niżej w ym ie n io n e zrzeszenia:
a) ro b otn icze i pracow nicze zw ią z k i zawodowe,
b ) organizacje i zrzeszenia zaw odow e in te lig e n c ji pracu- jącej,
c) organizacje rzem ieślnicze, d) organizacje rolnicze,
e) centrale i z w ią zki spółdzielcze,
f) organizacje i zrzeszenia przem ysłow e i handlow e, g) in stytu cje k u ltu ra ln e i oświatowe,
h ) stow arzyszenia pom ocy i o p ie k i społecznej, i) organizacje m łodzieży.
§ 3. Liczba p rze dsta w icie li w ym ie n io n y c h w § 2 zrzeszeń i organizacyj z całego terenu Rzeczypospolitej^ P olskiej w raz z dotychczasow ym i czło n kam i K ra jo w e j Rady N arodow ej z ich ra m ie n ia , nie może przekraczać 1/5 ogółu czło n ków K ra jo w e j Rady N arodow ej.
§ 4. Ogólna liczba czło n ków K ra jo w e j Rady N arodow ej nie może przekraczać 444.
A rt. 6. § 1. System przedstaw icielstw a w w ojew ódzkich, p o w ia to w ych , m ie jskich i gm innych radach narod o w ych w i
nien odpow iadać zasadom, w yra żo n ym w art. 4 p kt. 1, 2, 5 oraz w art. 5 § 1, 2, 3 z tym , że liczba czło n ków ty c h ra d nie p o w in n a przekraczać:
a) w radach w o je w ó d zkich oraz w m iastach W arszaw ie i Ł o d z i — 100,
b ) w radach p o w ia to w y c h — 50, c) w radach m ie jskich, w m iastach:
do 5.000 m ieszkańców — 12 ponad 5.000 do 10.000 m ieszkańców — 16 ponad 10,000 do 25.000 m ieszkańców — 24 ponad 25.000 do 40.000 m ieszkańców — 32 ponad 40.000 do 60.000 m ieszkańców — 40 ponad 60.000 do 120.000 m ieszkańców — 48 ponad 120.000 do 180.000 m ieszkańców — 56 ponad 180.000 do 250.000 m ieszkańców — ■ 64 ponad 250.000 m ieszkańców — 72
d) liczba czło n kó w ra d g m in nych w in n a w ynosić nie m n ie j niż 12 i nie w ięcej niż 30 osób, z uw zględnieniem w m ia rę m ożności p rzedstaw icielstw a w radzie po
szczególnych grom ad w ie js k ic h na terenie danej gm iny.
§ 2. N arodow e ra d y gm inne oraz m iejskie, w m iastach nie-
w ydzielonych, delegują do ra d y p ow ia to w e j po je d nym przed
staw icielu z grona p re zydiu m danej ra d y narodow ej.
N arodow e ra d y p ow iato w e i ra d y narodow e w m iastach w yd zie lo n ych (z w y ją tk ie m m iast W a rszaw y i Ł o d z i) delegują po 2 p rze dsta w icie li do w o je w ó dzkiej ra d y n arodow ej z grona swego prezydium .
Do ra d n arod o w ych m ie jskich nie w chodzą przedstaw iciele in n y c h ra d teirenowych.
§ 3. L iczb a czło n ków d okooptow anych nie może p rze kra czać:
a) w w o je w ó dzkich radach n arod o w ych — 1/4 ogółu członków rady,
b ) w p o w ia to w y c h radach n arod o w ych — 1/5 ogółu czło n ków rady,
c) w gm in nych radach n arod o w ych — 1/6 ogółu czło n ków rady.
Art. 7. § 1. Delegatam i o rganizacji w ym ie n io n y c h w art. 4 mogą być osoby, k tó re b ra ły lu b b io rą czynny udział, bądź w w alce zb ro jne j z okupantem , bądź w c y w iln e j a k c ji samo
o b ro n y i oporu, w łączając w to akcję propagandow ą, bądź też w a k c ji odbudow y państw ow ości p o lskie j w zakresie p o lity c z nym , społecznym, gospodarczym lu b k u ltu ra ln y m , o ile u k o ń czyły 21 la t życia.
§ 2. N ie mogą być delegatam i osoby, obciążone zarzutem w spółdziałania z okupantem n ie m ie ckim w jego w alce z n aro dem p olskim , bądź też udziałem w w alce b ratobójczej z niepod
le g łościow ym i organizacjam i dem okratycznym i.
Art. 8. P rezydium każdej ra d y narodow ej wyższego stopnia sprawdza w granicach sw ojej w łaściw ości te ry to ria ln e j p ra w i
dłow ość u ko n stytuo w a nia się ra d n arod o w ych niższych stopni.
Art. 9. N o w ow prow adzeni czło n kow ie ra d y narod o w ej składają na ręce przewodniczącego ra d y narodow ej następujące ślubow anie:
„Ś lubuję uroczyście, ja k o członek ra d y narodow ej, w edług najlepszego mego rozum ienia i zgodnie z sum ieniem , rzetelnie pracow ać dla dobra N a rodu Polskiego, stać na straży jego p ra w dem okratycznych i czynić wszystko, w m iarę sw oich sił i uzdol
nień, dla um ocnienia niepodległości i pom yślnego ro z w o ju Rze
czypospolitej P o ls k ie j“ .
A rt. 10. C złonkow ie K ra jo w e j Rady N arodow ej używ ają ty tu łu „poseł do K ra jo w e j Rady N a ro d o w e j“ .
A rt. 11. A rt. 21 i 22 k o n s ty tu c ji z dnia 17 m arca 1921 r. m ają odpow iednie zastosowanie do członków K ra jo w e j Rady N aro
dow ej
Art. 12. C złonkow ie K ra jo w e j Rady N arodow ej m ają p ra w o do bezpłatnego ko rzystan ia z państw ow ych śro d ków k o m u n i
k a c y jn y c h na terenie całego państwa.
R O Z D Z IA Ł I I I.
O rgany ra d narodow ych.
A rt. 13. § 1. Rady N arodow e w yb ie ra ją ze swego grona Pre
zydium , złożone z przewodniczącego, jego zastępcy oraz 3 człon
ków .
§ 2. K ra jo w a Rada N arodow a w yb ie ra P rezydium złożone z 5 do 7 osób; w skład P rezydium wchodzą: Prezydent, jego 2 zastępcy, Naczelny D ow ódca W o js k a Polskiego oraz człon
ko w ie *).
§ 3. C złonkow ie P rezydium K ra jo w e j Rady N arodow ej nie mogą jednocześnie zajm ow ać stanow isk w a d m in is tra c ji pań
stw ow ej lu b sam orządowej.*)
A rt. 14. D o Prezydenta K ra jo w e j Rady N arodow ej i jego zastępców m ają zastosowanie wszystkie postanow ienia ko n sty
tu c ji z dnia 17 m arca 1921 r. dotyczące m arszałka i w ice m a r
szałków sejmu.
A rt. 15. § 1. P om ocniczym organem K ra jo w e j Rady N a ro dow ej jest B iu ro Prezydialne.
§ 2. Organizację B iu ra Prezydialnego i zakres jego d zia łal
ności u sta li rozporządzenie P rezydium K ra jo w e j Rady N a ro dow ej.
§ 3. M ianow anie fu n kcjo n a riu szó w B iu ra Prezydialnego na stanow iskach k ie ro w n iczych należy w yłącznie do P rezydium K ra jo w e j Rady N arodow ej.
A rt. 16. § 1. Do czasu zorganizow ania Najwyższej Izby K o n t r o li Państwa (art. 9 k o n s ty tu c ji z dnia 17 m arca 1921 r.) wszyst
k ie kom petencje Najwyższej Izby K o n tro li Państwa przekazuje się P rezydium K ra jo w e j Rady N arodow ej, k tó re w y k o n y w u je k o n tro lę przez specjalne B iu ro K o n tro li p rzy P rezydium K ra jo w ej Rady N arodow ej.
§ 2. P o lski K o m ite t W y z w o le n ia N arodow ego oraz wszyst k ie re so rty i inne podległe im instytucje, urzędy, zakłady, przed
siębiorstw a i t. p. państw ow e i samorządowe, będą udostępniać B iu ru K o n tro li do w glądu, znajdujące się w ic h dyspozycji do
k u m e n ty finansow e (budżety, p la n y finansowo-gospodarcze, d okum enty przychodow e i rozchodow e, księgi rach un ko w e i t. p.), u m o żliw ia ć k o n ro lę m ienia publicznego oraz pod pu
b liczn ym zarządem się znajdującego (kasy, magazyny, in w e n tarz i t. p.), qraz udzielać w szelkich w yjaśnień w spraw ach organizacyjnych, a d m in istra cyjn ych , gospodarczych i fin a n sowych.
A rt. 17. Rady N arodow e, ja ko organ k o n tro li społecznej, m ają p ra w o w sw oim zakresie działania w y ła n ia n ia i w yzna
czania nadzw yczajnych k o m is ji dla poszczególnych spraw, z praw em w zyw ania św ia d ków i rzeczoznawców, oraz przesłu
ch iw a nia stro n zainteresow anych.
*) B rz m ie n ie § 2 oraz § 3 -c i w p ro w a d z o n o ustaw a z d n ia 6 m a ja 1945 r. (Dz. U. R. P. N n 17, poz. 93).
R O Z D Z IA Ł IV .
F u nkcjon o w an ie ra d narodow ych.
Art. 18. § 1. Posiedzenia ra d n arod o w ych w ojew ódzkich, p o w ia to w ych , m ie jskich i gm innych, odbyw ają się obow iązko
w o p rzyn a jm n ie j raz na miesiąc, zaś K ra jo w e j Rady N arodow e], p rz y n a jm n ie j raz na k w a rta ł.
s 2. Poza tym , posiedzenie ra d y narodow ej może być zw o
łane w każdym czasie przez p rezydium ra d y z in ic ja ty w y w ła snej, lu b też na w niosek p rz y n a jm n ie j 1/4 członków rady.
8 3. Obecność na posiedzeniu ra d y n arodow ej jest obow iąz
kow a. Członek rady, opuszczający bez uzasadnionej przyczyny dw a posiedzenia rady, może być uchw ałą pre zydiu m ra d y po
zb aw ion y m andatu. O pozbaw ieniu m andatu delegata zostaje p ow ia d o m io n y odnośny organ w ysyłający, celem w ysłania innego delegata.
8 4. Każdej Radzie N a rodow ej przysługuje pra w o zawiesze
n ia sw ych członków w praw ach czło n kow skich z w y k łą w ię k szością głosów i w yklu cze nia z ra d y większością 2/3 głosów.
O rganizacja delegująca ma pra w o w ysłać nowego przedstaw i
ciela na miejsce w ykluczonego członka rady.
W yk lu c z o n e m u lu b zawieszonemu czło n ko w i przysługuje p ra w o odw oła n ia się do h ie rarchicznie wyższej ra d y narodow ej.
Art. 19. Rady narodow e w in n y być zwołane na sesję budże
to w ą najpóźniej w styczniu, przed rozpoczęciem ro k u budżeto-
wego. , , . . . .
Art. 20. Do praw om ocności u chw ał potrzebna jest zw ykła większość głosów, p rzy obecności p rz y n a jm n ie j 1/3 liczb y członków , faktycznie pow oła n ych w m yśl art. 4 i 6.
Art. 21. § 1. Rady narodow e zorganizowane są na zasadzie hierarchicznego p odporządkow ania się.
8 2. W ład zą zw ierzchnią i nadzorczą w szystkich ra d naro
d o w ych jest K ra jo w a Rada N arodow a, k tó ra ustala lin ie w y tyczne i nadaje k ie ru n e k pracom in n y c h ra d narodow ych.
§ 3. K ra jo w a Rada N arodow a może rozwiązać każdą bez
pośrednio lu b pośrednio h ie ra rch iczn ie niższą radę narodow ą i zawiesić lu b w y k lu czyć poszczególnych je j członków .
Art. 22. § 1. Każda rada narodow a niższego stopnia przed
kła d a h ie ra rch iczn ie wyższej, te ry to ria ln ie w łaściw ej radzie na
ro d o w e j sprawozdanie ze swej działalności nie później niż dnia 15 każdego m iesiąca kalendarzowego.
§ 2. Spraw ozdanie w in n o obejm ow ać okres jednego m ie
siąca kalendarzowego.
§ 3. Odpisy p ro to k ó łó w posiedzeń ra d y w in n y być w try b ie p rze w id zia nym w § 1, przedkładane nie później niż dnia 7-go po o dbyciu posiedzenia.
§ 4. Spraw ozdania z działalności w o je w ó dzkich ra d n aro dow ych w in n y być przedkładane w try b ie przew idzianym w §§ 1, 2 i 3, K ra jo w e j Radzie N arodow ej.
§ 5, Za w yko n an ie pow yższych postanow ień odpow iada osobiście przew odniczący rady.
Art. 23. Każda! uchw ała ra d y n arodow ej (w ojew ódzkiej, p ow iato w e j, m ie jskie j i g m in ne j) pozostająca w sprzeczności z ustawa niniejszą, lu b in n y m i obo w ią zu ją cym i przepisam i, będzie uchylon a w try b ie nadzoru przez K ra jo w ą Radę N aro
dową.
Art. 24. Posiedzenia ra d n arod o w ych są jaw ne, w poszcze
gólnych w ypadkach ra d y narodow e mogą u ch w a lić tajność posiedzenia.
Art. 25. K ra jo w a i terenow e ra d y narodow e posługują się pieczęcią z O rłem Piastow skim .
R O Z D Z IA Ł V.
Kompetencja rad narodowych.
Art. 26. Zakres działania K ra jo w e j Rady N arodow ej obejm uje:
(1) 1) ustaw odaw stw o;
2) planow anie działalności publicznej, w szczególności ustalania budżetów i p la n ó w świadczeń w naturze;
3) ustalanie stanu liczebnego w ojska oraz liczb y m ają
cego b yć p ob ra n ym re k ru ta ;
4) k o n tro lę działalności organów w ykonaw czych, z p u n k tu w idzenia zgodności z ustaw am i i uchw a
lo n y m i p lanam i, oraz p o lity k i i celowości;
5) p o w o ływ a n ie i o d w o ływ a n ie (organów w yk o n a w czych, — to jest Polsldego K o m ite tu W yzw o le n ia N arodowego, lu b jego poszczególnych członków , oraz Naczelnego D ow ództw a W o js k a Polskiego;
6) uchw alanie w drodze ustaw y podstaw ow ych a któw gospodarki, ja ko to : zaciągania pożyczek, zbycia,
zam iany, lu b obciążania nieruchom ego m a ją tku państwowego, p rzyję cia g w a ran cji finansow ych;
7) zatw ierdzanie u m ó w h andlow ych, celnych oraz stale obciążających Państwo pod względem fin a n sow ym ;
8) uchw alanie w drodze ustaw y nadzw yczajnych a któ w p o litycznych , ja ko to: w ypo w ia da n ie w o jn y, zaw arcie p oko ju , zawarcie przym ierza, w prow adze
nie stanu w yjątkow ego, w prow adzenie stanu w o
jennego, zatw ierdzenie m iędzynarodow ych um ów państw ow ych,- w prow adzających przepisy praw ne, obow iązujące o byw ate li p o lskich albo zm ieniające granice państwa, amnestia.
(2) W okresach m iędzy posiedzeniam i K ra jo w e j R ady N a rodow ej (art. 18. § 1 i 2) w szystkie je j u praw n ie n ia , w ym ien io n e w art. 21 § 2 i § 3, art. 23, art. 25, art. 26 ust. 1 p kt. 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i art. 29 § 2 w y k o n u je P re
zydium K ra jo w e j Rady N arodow ej.*)
Art. 27. Poza u p ra w n ie n ia m i p rzysługującym i K ra jo w e j Radzie N arodow ej z art. 26, K ra jo w a Rada N arodow a u p ra w niona jest do pow oła n ia w m om encie uznanym przez siebie za odpow iedni, Tymczasowego Rządu Rzeczypospolitej P olskiej.
Art. 28. Do kom petencji terenow ych rad n arod o w ych na
leży w zakresie ic h w łaściw ości te ry to ria ln y c h :
1) planow anie działalności publicznej, w szczególności:
ustalanie budżetu, oraz planu świadczeń w naturze;
2) k o n tro la działalności organów w yko n aw czych (pań
stw ow ych i sam orządow ych) z p u n k tu w idzenia legal
ności, celowości i zgodności z zasadniczą lin ią d zia łal
ności K ra jo w e j Rady N a rodow ej;
3) p o w oływ an ie sam orządow ych organów w yko n aw czych ; 4) zaw ieranie u m ów w spraw ie zaciągnięcia pożyczki,
zbycia, zm iany lu b obciążenia m a ją tku nieruchom ego.
Art. 29. § 1. Niezależnie od upraw n ie ń przew idzianych w art. 28, radom n a rod o w ym może być, stosownie do posta
now ień, zaw artych w art. 3 ust. 4 k o n s ty tu c ji z dnia 17 m arca 1921 r., przekazany w ła ściw y zakres ustawodawstwa.
§ 2. Przekazanie to może nastąpić ty lk o każdorazow ą uchw ałą K ra jo w e j Rady N arodow ej.
Art. 30. § 1. Prace każdej ra d y narodow ej w zakresie pla
now ania i budżetow ania w in n y być zakończone przed dniem 1-go k w ie tn ia.
§ 2. P ro je k ty p la nó w (p re lim in a rz e budżetow e) w in n y być przedłożone przez w łaściw e organy w ykonaw cze, K ra jo w e j Radzie N arodow ej i in n y m radom n a ro d o w ym — do dnia 1-go stycznia.
§ 3. O ile do dnia 1-go k w ie tn ia dana rada narodow a nie u c h w a li budżetu lu b przedłożonych jej planów , przew odniczący ra d y narodow ej zarządzi ogłoszenie budżetu i p la n ó w w b rzm ie n iu , zaproje kto w an ym przez organy w ykonawcze.
R O Z D Z IA Ł VI.
Postanowienia przejściowe i końcowe.
Art. 31. Na terenach Rzeczypospolitej P olskiej, pozostają
cych jeszcze pod okupacją, terenow e ra d y narodow e tw o rzą się w try b ie i na zasadach, w yrażonych w Statucie Tym czasow ym Rad N a ro do w ych z dnia 1-go stycznia 1944 r.
*) Ustąp (2) zosta ł w p ro w a d z o n y ustaw ą z d n ia 3 t g ru d n ia 1944 r.
Dz. U. R. P. Nr. 19, poz. 98.
Art. 32. § 1. Istniejące na terenach osw obodzonych spod o k u p a c ji ra d y narodow e, k tó re p ow sta ły w try b ie i na zasa
dach, przepisów Statutu Tymczasowego Rad N a rodow ych z dnia 1 stycznia 1944 r. — z w y ją tk ie m K ra jo w e j Rady N arodo
w ej — w in n y w te rm in ie do dnia 1 listopada 1944 r. dostosować sw oją organizację do zasad ustaw y niniejszej.
§ 2. Istniejące na terenach pozostających jeszcze pod oku
pacją ra d y narodow e, w in n y dostosować swoją organizację do zasad ustaw y niniejszej w te rm in ie d n i 30 od c h w ili oswobo
dzenia spod okupacji.
§ 3. K ra jo w a Rada N arodow a uzupełni swój skład delegata
m i z terenów już osw obodzonych spod o ku p a c ji w try b ie wska
zanym ustawą niniejszą, w te rm in ie do dnia 1 stycznia 1945 r., zaś delegatam i z terenów znajdujących się jeszcze pod okupacją, w ciągu d n i 90 od m om entu oswobodzenia.
Art. 33. Z c h w ilą przeprow adzenia w y b o ró w powszechnych do cia ł p a rla m e n ta rn ych na zasadach k o n s ty tu c ji z dnia 17-go m arca 1921 r. K ra jo w a Rada N arodow a ulegnie autom atycz
nem u rozw iązaniu.
Art. 34. Zm iana lub uchylenie m ocy obow iązującej ustaw y niniejszej może nastąpić ty lk o uchw ałą K ra jo w e j Rady N a rodo
w ej, pow ziętą większością k w a lifik o w a n ą 2/3 głosów, p rzy obec
ności co n a jm n ie j p o ło w y liczb y członków K ra jo w e j Rady N aro
dow ej.
A rt. 35. W y k o n a n ie ustaw y niniejszej porucza się Prezy
d iu m K ra jo w e j Rady N arodow ej i P olskiem u K o m ite to w i W y zw olenia Narodowego.
Art. 36. Ustawa niniejsza w chodzi w życie z dniem ogło
szenia.
U S T A W A
z dnia 11 września 1944 r. o kompetencji Prezydenta*) Krajowej Rady Narodowej. (Dz. U. R. P. N r. 5, poz. 23
z 1944 r. i Dz. U. R. P. Nr. 19, poz. 97 z 1944 r.)
Zgodnie z p ostanow ieniam i k o n s ty tu c ji z dnia 17 m arca 1921 r. oraz ustaw y z dnia 11 w rześnia 1944 r. o organizacji i zakresie działania Rad N a ro do w ych postanaw ia się, co nastę
puje:
Art. 1. P rezydentow i K ra jo w e j Rady N arodow ej przysłu
gują w szystkie u praw n ie n ia M arszałka Sejmu.
Art. 2. W obec opróżnienia urzędu Prezydenta Rzeczypo
sp olitej P olskiej, zastępuje go Prezydent K ra jo w e j Rady N aro
dow ej.
* W p ie rw o tn y m b rz m ie n iu us ta w y z n a jd u je się wyraz „P rz e w o d n i
czą c y “ , k tó ry usta w ą z d n ia 31 g ru d n ia 1944 r.' Dz. U. R. P. N r 19, poz. 97 z o s ta ł z a s tą p io n y w yra ze m „P re z y d e n t".
Art. 3. Z ty tu łu zastępstwa Prezydenta R zeczypospolitej P olskiej, Prezydent K ra jo w e j Rady N a rodow ej spełnia następu- ją Ce fu n k c je . ustaw y w raz z o d p o w ie d n im i czło n ka m i P o l- } skiego K o m ite tu W yz w o le n ia N arodowego i zarządza
ic h ogłoszenie w D zie n n ik u U staw R zeczypospolito P o l
skiej oraz w celu ic h w yk o n a n ia w ydaje rozporządzenia w ykonaw cze i zarządzenia, .
b j jest najw yższym zw ie rz c h n ik ie m sił z b ro jn y c h I ans tw a, p rzy czym zw ie rzch n ictw o spraw uje przez Naczelne Do
w ództw o W o js k a Polskiego,
c l w y k o n u je p ra w o łaski, . . . , d) reprezentuje Państw o na zew nątrz, p rz y jm u je i w ysyła
p rze dsta w icie li dyplom atycznych, e) zaw iera u m o w y z in n y m i Państw am i,
f) m ianuje sędziów, o ile ustawa nie zaw iera innego posta- g) n a da je 11 o rd e ry i odznaczenia, je ś li ustaw y nie stanow ią Art. 4. W y k o n a n ie niniejszej ustaw y pow ierza się Prezy
d entow i K ra jo w e j Rady N arodow ej. „„in s z e Art. 5. Ustawa niniejsza w ch o dzi w życie z dniem ogtosze n ia i wygasa autom atycznie z c h w ilą u kon stytuo w a nia się ciał p a rlam en ta rnych , w y b ra n y c h na zasadzie pow szechnych w yb o ró w .
U S T A W A
z dnia 31 grudnia 1944 roku o po woła ni u Rządi i Ty mpzaso ¡vc^°
Rzeczypospolitej Polskiej. (Dz. U. R. P. N r. 19, poz. 99) Na podstaw ie art. 27 ustaw y z dnia 11 w rześnia 1944 ro k u o organizacji i zakresie działania Rad N a ro do w ych (Dz. U. R.
P N r. 5, poz. 22) postanaw ia się, co następuje:
A rt. 1. K ra jo w a Rada N arodow a, p rzych yla ją c się do ogól
nych zadań społeczeństwa polskiego, w yra żo nych w m asow ych uchw ałach, rezolucjach i w ezw aniach organizacji społecznych, p o lityczn ych i zaw odow ych, zebrań fabrycznych, chłopskich, in te lig e n ckich , m łodzieżow ych oraz zjazdów i kongresów : spół
dzielczego, chłopskiego, zw iązków zaw odow ych i poszczegól
n ych p a r tii p o lity c z n y c h — . , . J __ p o w o łu je - w miejsce utw orzonego ustawą z dnia
21 lip c a 1944 ro k u (Dz. U. R. P. N r. 1 poz 1) Polskiego K o m ite tu W y z w o le n ia N arodowego — Rząd Tym czasow y R zeczypospolitej P olskiej o p a rty o pro gram działania, w y rażony w M anifeście L ip c o w y m Polskiego K o m ite tu W y
zw olenia Narodowego. . „ , , . ,
A rt. 2. (1) Rząd Tym czasow y R zeczypospolitej P olskiej stanow ią:
1. Prezes Rady M in is tró w 2. I Yice-Prezes Rady M in is tró w 3. I I Yice-Prezes Rady M in is tró w 4. M in is te r O brony N arodow ej 5. M in is te r Spraw Zagranicznych 6. M in is te r A d m in is tra c ji P ublicznej 7. M in iste r Rezpieczeństwa Publicznego 8. M in iste r Skarbu
9. M in is te r O św iaty
10. M in is te r P racy, O pieki Społecznej i Z d ro w ia *) 11. M in is te r R o ln ic tw a i R eform R olnych
12. M in iste r K o m u n ik a c ji 13. M in is te r Przem ysłu
14. M in is te r A p ro w iz a c ji i H andlu 15. M in is te r Poczt i Telegrafów 16. M in is te r S praw iedliw ości 17. M in is te r K u ltu ry i Sztuki
18. M in is te r In fo rm a c ji i Propagandy.
(2) Prezesa Rady M in is tró w i M in is tró w zam ianuje Prezy
dent K ra jo w e j Rady N a rodow ej w try b ie , ustalonym w art. 45 K on s ty tu c ji.
Art. 3. Prezes Rady M in is tró w i M in is tro w ie składają na ręce Prezydenta K ra jo w e j Rady N arodow ej następujące ślubo
w anie:
„Ś lubuję uroczyście, ja ko członek Rządu Tymczasowego R zeczypospolitej P olskiej, w edług najlepszego mego ro zu m ie nia i zgodnie z sum ieniem rzetelnie pracow ać dla dobra N a ro d u Polskiego, stać na straży jego p ra w d em okratycznych i czynić w szystko w m ia rę sw oich sił i uzdolnień dla um ocnienia nie
podległości i pom yślnego ro z w o ju R zeczypospolitej P o ls k ie j“ . Art. 4. W y k o n a n ie niniejszej ustaw y porucza się P rezydium K ra jo w e j Rady N arodow ej.
Art. 5. Ustawa niniejsza w chodzi w życie z dniem ogło
szenia.
U S T A W A
KRAJO W EJ R A D Y N A R O D O W EJ
z dnia 3 stycznia 1945 r. o trybie wydawania dekretów z mocą ustawy. (Dz. U. R. P. Nr. 1, poz. 1).
Na podstaw ie art. 26 ust. (1) p k t. 1 ustaw y z dnia 11 w rze
śnia 1944 r. o organizacji i zakresie działania ra d n arod o w ych (Dz. U. R. P. N r. 5, poz. 22) postanaw ia się, co następuje:
*) D e k re te m z d n ia 11 k w ie tn ia 1945 r. Dz. U. R. P. Nr. 12, poz. 63 w m ie js c e dotychczaso w e go M in is te rs tw a Pracy, O p ie k i S p o łe czn e j i Z d ro w ia z o s ta ły u tw o rz o n e dw a m in is te rs tw a o d rę b n e , a m ia n o w ic ie : M in i
ste rstw o Pracy i O p ie k i S p o łe czn e j i M in is te rs tw o Z d ro w ia .
Art. 1. U p ra w n ie n ia Polskiego K o m ite tu W yzw o le n ia N a ro dowego, ustalone ustawą z dnia 15 sierpnia 1944 r. o tymczaso
w y m try b ie w ydaw ania d ekretó w z mocą ustaw y (Dz. U. R. P.
N r. 1, poz. 3), przelew a się na Rząd Tym czasow y Rzeczypospo
lite j P olskiej.
Art. 2. W y k o n a n ie niniejszej ustaw y porucza się Prezesowi Rady M in is tró w .
Art. 3. Ustawa niniejsza w chodzi w życie z dniem ogło
szenia.
Przepisy sqdowe.
D E K R E T
PO LSK IEG O K O M IT E T U W Y Z W O L E N IA N A R O D O W EG O z dnia 15 sierpnia 1944 r. o wprowadzeniu Sądów Przysięgłych.
(Dz. U. R. P. N r. 2, poz. 7).
Na podstaw ie ustaw y K ra jo w e j Rady N a rodow ej z dnia 15 sierpnia 1944 r. o tym czasow ym try b ie w ydaw ania d ekretó w z m ocą ustaw y (Dz. U. R. P. N r. 1, poz. 3) — P o lski K o m ite t W y z w o le n ia Narodow ego postanawia, a P rezydium K ra jo w e j R a d y N arodow ej zatw ierdza, co następuje:
Art. 1. U ch yla się ustawę z dnia 9 k w ie tn ia 1938 r. o znie
sie n iu in s ty tu c ji Sadów Przysięgłych i sędziów p o k o ju (Dz. U.
R. P. N r. 24, poz. 213).
Art. 2. In s ty tu c ja Sądów Przysięgłych fu n kcjo n o w a ć będzie na całym terenie R zeczypospolitej P olskiej na zasadzie w ła ści
w y c h przepisów , k tó re obo w ią zyw a ły do dnia w ejścia w życie u sta w y, w y m ie n io n e j w a rt. 1.
A rt. 3. D e kre t niniejszy odnosi się także do w szystkich s p ra w k a rn y c h , nieukończonych w I in stan cji.
A rt. 4. W y k o n a n ie dekretu niniejszego porucza się K ie ro w n ik o w i R esortu S praw iedliw ości.
A rt. 5. D e k re t niniejszy w ch o dzi w życie z dniem ogło
szenia.
D E K R E T
POLSKIEGO K O M IT E T U W Y Z W O L E N IA N A R O D O W EG O z dnia 23 października 1944 r. o powoływaniu
i ukonstytuowaniu ławy przysięgłych. (D z .U .R .P . Nr. 9, poz. 47) Na podstaw ie ustaw y K ra jo w e j Rady N a rodow ej z
15 sierpnia 1944 r. o tym czasow ym try b ie w yd a w an ia d j ^ “ 1 tó w z mocą ustaw y (Dz. U. R. P. N r. 1, poz. 3) — P o lski T
t e t W y z w o le n ia N arodow ego postanawia, a P rezydium -wej Rady N a rodow ej zatw ierdza, co następuje:
Art. 1. D o spraw ow ania o bo w ią zkó w przysięgłego p o w o łu je się osoby p łc i obojga, któ re :
a) posiadają obyw atelstw o polskie i ko rzystają w p e łn i z p ra w c y w iln y c h i obyw atelskich,
b ) w d niu 1 stycznia tego ro k u , w k tó ry m układa się lis tę p ie rw o tn ą , ukoń czyły nie m n ie j niż 21 lat,
c) um ieją czytać i pisać po polsku.
Art. 2. N ie p o w o łu je się do spraw ow ania o bo w ią zkó w
przysięgłego: _
a) pozostających w czynnej służbie sędziów, p ro k u ra to ró w , u rzę d n ikó w sekre ta riatu sądowego i p ro k u ra to r
skiego oraz k o m o rn ik ó w sądowych,
b ) fu n kc jo n a riu s z ó w M ilic ji O byw atelskiej w służbie czynnej,
c) w o jsko w ych w służbie czynnej, d) d uchow nych i zakonników .
Art. 3. N ie mogą być p rzysię głym i osoby, k tó re :
a) skazane zostały za zbrodnie pospolite lu b występek z chęci zysku, ja k rów nież osoby, p rze ciw k tó ry m toczy się postępowanie sądowe o ta k i czyn,
b ) odbyw ają k a ry pozbaw ienia w o ln o ści lu b są areszto
wane na m ocy postanow ienia sądu,
c) z pow odu w ady um ysłow ej lu b fizycznej nie mogą peł
n ić o bo w ią zkó w przysięgłego.
Art. 4. Z w a ln ia się od o bo w ią zkó w przysięgłego, w razie zgłoszonego żądania osoby:
a) k tó ry m stan zd ro w ia lu b w ie k nie pozw ala na pełnienie tych obow iązków , lub
b ) co do k tó ry c h w ażny interes społeczny lu b p ań stw o w y ze względu na w y k o n y w a n y przez te osoby zawód zw o ln ie nia tego wymaga.
Żądanie zw o ln ie nia w in n a zgłosić osoba zainteresowana do w łaściw ego sądu okręgowego nie później jednak niż do c h w ili o trz y m a n ik w ezw ania sądu.
A rt. 5. (1) Każda p ow iato w a lu b w m iastach w yd zie lo nych , m iejska rada narodow a, ułoży w te rm in ie w yznaczonym przez prezesa sądu okręgowego listę p ie rw o tn ą osób, k tó re w m yśl art. 1, 2, 3 można p ow oływ ać do spraw ow ania o bow iązków przysięgłych i prześle ją tem uż prezesowi.
(2) L is ta w in n a być ułożona w porządku alfabetycznym , zaw ierać im ię i nazw isko, m iejsce zamieszkania, w ie k, zajęcie i stopień w ykształcenia. P rzy u kła d a n iu tej lis ty należy dążyć, aby w szystkie g m in y wchodzące w skład danego p o w ia tu b y ły ró w n o m ie rn ie reprezentow ane.
(3) Zarządzenie K ie ro w n ik a Resortu S praw iedliw ości w po
ro zu m ie n iu z K ie ro w n ik ie m Resortu A d m n is tra c ji P ublicznej
u s ta li ilość osób, k tó re poszczególne ra d y narodow e umieszcza na liście p ie rw o tn e j w m yśl p kt. 1.
A rt. 6. W ciągu 7 d n i od otrzym a nia lis t p ie rw o tn y c h k o m i
sja okręgow a sądu ułoży listę roczną, głów ną oraz dodatkow ą.
L ista roczna głów na w in n a zaw ierać 200 nazw isk, a dodat
ko w a 50 nazw isk. Na listę dodatkow ą w ciąga się ty lk o osoby zamieszkałe w siedzibie sądu w p ro m ie n iu 5 km .
A rt. 7. Na lis ty roczne wciąga się z lis t p ie rw o tn y c h osoby, k tó re ze względu na nieskazitelny c h a ra kte r oraz doświadcze
nie życiow e są szczególnie uzdolnioną do spraw ow ania obo
w ią z k ó w przysięgłych.
A rt. 8. W skład k o m is ji okręgow ej wchodzą:
a) prezes sądu okręgowego, ja ko przewodniczący,
b ) dw aj sędziowie sądu okręgowego, wyznaczeni przez prezesa,
c) dw aj przedstaw iciele istniejącej w siedzibie sądu o krę gowego ra d y zw ią zkó w zaw odow ych,
d) p ro k u ra to r sądu okręgowego, e) przedstaw iciel izb y adw okackiej,
f) przedstaw iciel w o je w ó dzkiej ra d y narodow ej, delego
w a n y przez je j przewodniczącego,
g) po je d nym delegacie każdej p ow iato w e j, a w m iastach w ydzielonych, m ie jskie j ra d y narodow ej, wchodzącej w skład okręgu sądu okręgowego.
A rt. 9. U ch w a ły k o m is ji zapadają większością głosów, przy czym każdy delegat p o w iato w e j i m ie jskiej ra d y narodow ej głosuje ty lk o p rzy rozpoznaniu lis t p ie rw o tn y c h ze swego po
w ia tu lu b miasta. W razie ró w n ości głosów przeważa głos prze
wodniczącego.
A rt. 10. K ie ro w n ik Resortu S praw ied liw ości może w d ro dze rozporządzenia:
a) połączyć w jeden okręg sądu przysięgłych okręgi k ilk u sądów okręgow ych, należących do jednego sądu apela
cyjnego oraz oznaczyć, w k tó ry m z tych sądów okręgo
w ych m ają się odbyw ać posiedzenia sądu przysięgłych.
T a k oznaczony sąd okręgow y spełniać będzie dla całego okręgu sądu przysięgłych w szelkie czynności związane z ukła da n iem lis t oraz tw orzeniem ław y,
b ) oznaczyć na obszarze sądu okręgowego, poza jego sie
dzibą m iejscow ości, wr k tó ry c h m ają się odbyw ać ro k i sądu przysięgłych.
A rt. 11. Na d n i 30 przed rozpoczęciem każdych ro k ó w , prezes sądu okręgowego w obecności dw óch sędziów tego sądu, p ro k u ra to ra , przedstaw iciela izby a dw oka ckie j oraz p ro to k o la n ta w ylo su je 30 przysięgłych z lis ty głów nej i 10 z lis ty dodat
ko w e j, o czym niezw łocznie zaw iadam ia w ylosow anych.
2*
Art. 12. 1) P rzysięgli pełnią swe o bo w ią zki bezpłatnie.
2) P rzysięgli u trzym u ją cy sic z dziennego zarobku o trz y m ują odszkodow anie za u traco n y zarobek. P rzysięgli za
m ie jsco w i o trz y m u ją d ie ty oraz z w ro t kosztów prze
jazdu.
Art. 13. 1) Przysięgłego, k tó r y nie s ta w ił się do sądu bez u spra w ie d liw ie n ia , sąd skazuje na grzyw nę do 1000 zł.
2) Co do u sp ra w ie d liw ie n ia przyczyny niestaw iennictw a, zw o ln ie nia od g rzyw n y oraz zaskarżenia postanow ień sądu stosuje się odpow iednie przepisy kodeksu postępo
w ania karnego dotyczące św iadków . Odległość zamiesz
kania w granicach okręgu sądu przysięgłych nie stano
w i p rzyczyny u spraw ied liw ia jące j niestaw iennictw o.
Art. 14. U ch yla się przepisy art. 25—30, 214 do 230 praw a o u s tro ju sądów pow szechnych w b rz m ie n iu ustalonym o bw ie szczeniem M in is tra S praw ied liw ości z dnia 15 listopada 1932 r.
(Dz. U. R. P. N r. 102, poz. 863).
Art., 15. Zarządzenie K ie ro w n ik ó w R esortów S p ra w ie d li
w ości i A d m in is tra c ji P ublicznej u sta li te rm in rozpoczęcia działalności sądów przysięgłych dla poszczególnych okręgów / tych sądów.
Art. 16. Spraw y, w k tó ry c h przed dniem w prow adzenia sądów przysięgłych w danym okręgu sądu okręgowego rozpo
częto rozpraw ę głów ną w pierw szej in stan cji, toczą się do końca w edług dotychczasow ych przepisów chyba, że rozpraw ę o d ro czono albo u chylon o lu b uniew ażniono w y ro k sądu okręgowego albo w zn o w io no postępowanie.
Art. 17. W y k o n a n ie niniejszego dekretu porucza się K ie ro w n ik o w i R esortu S praw ied liw ości i K ie ro w n ik o w i Resortu A d m in is tra c ji Publicznej.
Art. 18. D e kre t niniejszy w ch o dzi w życie z dniem ogło
szenia.
D E K R E T
POLSKIEGO K O M IT E T U W Y Z W O L E N IA N A R O D O W EG O z dnia 12 września 1944 r. o specjalnych sądach karnych dla spraw zbrodniarzy faszystowsko-hitlerowskich. (Dz. U. R. P.
Nr. 4, poz. 21).
Na podstaw ie ustaw y K ra jo w e j Rady N arodow ej z dnia 15 sierpnia 1944 r. o tym czasow ym try b ie w yd a w an ia dekre
tó w z m ocą ustaw y (Dz. U. R. P. N r. 1, poz. 3) P o lski K o m ite t W y z w o le n ia Narodow ego postąnawia, a P rezydium K ra jo w e j R ady N a rodow ej zatw ierdza, co następuje:
Art. 1. D la osądzania przestępstw, p rzew idzianych art. 1, 2, 3 i 4 dekretu Polskiego K o m ite tu W y z w o le n ia N arodowego
0 w ym iarze k a ry dla faszystow sko-hitlerow skich zb ro dn ia rzy w in n y c h zabójstw i znęcania się nad ludnością cyw iln ą i jeńca
m i oraz dla zd ra jców N a rodu Polskiego (Dz. U. R. P. N r. 4, poz. 16) tw o rz y się specjalne sądy karne.
Art. 2. D la każdego okręgu sądu apelacyjnego tw o rz y się jeden specjalny sąd ka rn y.
Art. 3. Specjalny sąd k a rn y orzeka w składzie jednego sę
dziego, m ianow anego w m yśl art. 4 § 1 oraz dw óch ła w n ik ó w p ow oła n ych w try b ie art. 4 § 2.
Art. 4. § 1. P rezydium K ra jo w e j Rady N arodow ej, na w n io sek K ie ro w n ik a Resortu S praw iedliw ości, p o w o łu je spośród osób posiadających k w a lifik a c je sędziowskie:
a) przewodniczącego i 3 sędziów specjalnych sądów k a r
nych dla każdego sądu, p rzy czym ilość sędziów może być pow iększona w razie potrzeby,
b ) p ro k u ra to ró w i odpow iednią ilość w ic e p ro k u ra to ró w specjalnych sądów ka rn ych.
§ 2. L istę ła w n ik ó w ustala P rezydium K ra jo w e j Rady Na
ro d ow e j spośród ka n d yd ató w przedstaw ionych przez w o je w ódzkie ra d y narodow e. K andydaci ci w in n i odpow iadać w a ru n k o m z art. 7 ustaw y z dnia 11 września 1944 r. o organizacji 1 zakresie działania ra d narodow ych.
Art. 5. P rzew odniczący, sędzioAvie, p ro k u ra to rz y i w ic e p ro k u ra to rz y specjalnych sądów k a rn y c h zró w n a n i są w praw ach sw ych i obow iązkach z prezesami, sędziami, p ro k u ra to ra m i i w ic e p ro k u ra to ra m i sądów apelacyjnych, ła w n ic y zaś z p rz y
sięgłym i. P rzew odniczący specjalnych sądów k a rn y c h podle
gają służbowo bezpośrednio K ie ro w n ik o w i Resortu Spraw ie
d liw o ś c i Polskiego K o m ite tu W y z w o le n ia Narodowego.
A rt. 6. Postępowanie przed specjalnym -sądem ka rn y m odbyw a się w edług przepisów kodeksu postępow ania ka rn e go, o ile przepisy dalsze nie zaw ierają odm iennych postano
w ień.
Art. 7. O każdym czynie zaw ierającym cechy przestęp
stwa, podlegającego w łaściw ości specjalnego sądu karnego, w ładze bezpieczeństwa niezw łocznie zaw iadam iają p ro k u ra to ra tegoż sądu, przesyłając m u zebrane w iadom ości i dow ody.
Jednocześnie należy niezw łocznie zatrzym ać podejrzanego.
Art. 8. Śledztwa w spraw ach podlegających w łaściw ości specjalnego sądu karnego nie p ro w ad zi się. P ro k u ra to r może przeprow adzić dochodzenie bądź bezpośrednio, bądź za po
średnictw em organów bezpieczeństwa publicznego, bądź też z w ró cić się o dokonanie poszczególnych czynności sądowych do sędziów śledczych lu b sądów grodzkich.
Art. 9. P ro k u ra to r zarządzi niezw łocznie aresztowanie oso
b y zatrzym anej pod zarzutem popełnienia przestępstwa, podle
gającego w łaściw ości specjalnego sądu karnego.
Art. 10. P ro k u ra to r może i w to k u dochodzenia w celu zabezpieczenia zadać zajęcia w całości lu b w części m ienia po
dejrzanego, jego m ałżonka i dzieci. W przedm iocie zajęcia ro z
strzyga specjalny sąd k a rn y na posiedzeniu niejaw nym . Art. 11. Od postanow ienia p ro k u ra to ra , umarzającego do
chodzenie, przysługuje p okrzyw dzo n ym przez czyn oskarżone
go lu b ic h następcom zażalenie do specjalnego sądu karnego, k tó r y rozstrzyga ostatecznie. Przepisy (k p k ) o k a u c ji i p rz y m usie adw oka ckim nie obow iązują.
Art. 12. A k t oskarżenia nie wym aga uzasadnienia i w in ie n być w niesiony najpóźniej w ciągu d n i 14-tu od daty ujęcia po
dejrzanego. U chybienie powyższego te rm in u nie stoi na prze
szkodzie w niesieniu a ktu oskarżenia, a ty lk o pow oduje odpo
w iedzialność d yscyplina rn ą p ro k u ra to ra .
Art. 13. Ucieczka oskarżonego nie stoi na przeszkodzie w niesieniu aktu oskarżenia i rozpoznaniu spraw y pod jego nieobecność. Zapadłego w y ro k u nie uważa się za zaoczny.
Art. 14. § 1. P rzew odniczący specjalnego sądu karnego wyznacza te rm in ro zp ra w y głów nej w ciągu 48 godzin po oLrzy- m a n iu aktu oskarżenia i zarządzi potrzebne doręczenia i we
zwania. Przepisu art. 293 k p k nie stosuje się.
§ 2. Specjalny sąd k a rn y na posiedzeniu n ie ja w n ym posta
naw ia o w ezw aniu św ia d ków i biegłych oraz o sprow adzeniu in n y c h dow odów , p ow o ła n ych przez oskarżonego.
§ 3. Sprzeciw p rze ciw ko a k to w i oskarżenia jest niedopu
szczalny.
Art. 15. U dział o broń cy w ro zp ra w ie głów nej jest k o n ie czny. O ile oskarżony nie ma obrońcy z w y b o ru , p rze w od n i
czący wyznacza m u obrońcę z urzędu.
Art. 16. Dopuszczalne jest odczytyw anie na ro zpraw ie w szelkich zapisków dochodzenia oraz w szelkich pism p ry w a tn y c h i urzędow ych.
Art. 17. W y r o k z uzasadnieniem na piśm ie ogłasza się na
tych m ia st po naradzie. O droczenie ogłoszenia w y ro k u jest nie
dopuszczalne.
Art. 18. W y r o k i specjalnego sądu karnego są ostateczne i praw om ocne.
Art. 19. Skazanemu na śm ierć przysługuje pra w o w niesie
n ia prośby o ułaskaw ienie do Przewodniczącego K ra jo w e j Ra
dy N arodow ej.
Art. 20. W y k o n a n ie niniejszego dekretu poruoza się K ie ro w n ik o w i Resortu S praw ied liw ości i K ie ro w n ik o w i Resortu Bezpieczeństwa Publicznego.
Art. 21. D e kre t niniejszy w ch o d zi w życie z dniem ogło
szenia.
R O Z P O R Z Ą D Z E N I E
K IE R O W N IK Ó W RESORTU S P R A W IE D L IW O Ś C I I RESORTU B E Z P IE C Z E Ń S T W A PU BLIC ZN EG O z dnia 3 października 1944 r. w spraw ie w yko n an ia dekretu Polskiego K o m ite tu W y zw o le n ia N arodowego z dnia 12 w rze
śnia 1944 r. o specjalnych sądach k a rn y c h dla spraw zb ro d n ia rz y faszystow sko-hitlerow skich. (Dz. U. R. P. N r. 7, poz. 35).
N a p o d s t a w ie a r t. 2 0 d e k r e t u P o ls k ie g o K o m i t e t u W y z w o l e n ia N a r o d o w e g o z d n ia 12 w r z e ś n ia 1 9 4 4 r . ( D z . U . R . P . N r . 4 p o z . 2 1 ) o s p e c ja ln y c h s ą d a c h k a rn y c h ,, z a r z ą d z a się, c o n a s tę p u je :
§ 1. P o w o łu je się d o ż y c ia s p e c ja ln e s ą d y k a r n e d la o k r ę g ó w s ą d ó w a p e la c y jn y c h :
a ) w W a r s z a w ie — z s ie d z ib ą ty m c z a s o w ą w S ie d lc a c h ; b ) w K r a k o w ie — z s ie d z ib ą ty m c z a s o w ą w R z e s z o w ie ; c ) w L u b l in i e ---- z s ie d z ib ą w L u b l in i e .
Z a r z ą d z e n ie K ie r o w n ik a R e s o r t u S p r a w ie d liw o ś c i o k r e ś li t e r m in y p r z e n ie s ie n ia s p e c ja ln y c h s ą d ó w k a r n y c h , p o d a ) i b ) w y m ie n io n y c h , d o m ie js c ic h s t a ły c h s ie d z ib .
S p e c ja ln e s ą d y k a r n e w p o z o s t a ły c h o k r ę g a c h s ą d ó w a p e la c y jn y c h , z o s ta n ą p o w o ła n e d o ż y c ia p o w y z w o le n iu d a ls z y c h o b s z a r ó w P a ń s tw a P o ls k ie g o .
| 2 . U r z ę d o w a n ie s p e c ja ln y c h s ą d ó w k a r n y c h o r a z p r o k u r a t u r t y c h ż e s ą d ó w o d b y w a ć s ię b ę d z ie w e d łu g r e g u la m in ó w :
a ) o g ó ln e g o w e w n ę t r z n e g o u r z ę d o w a n ia s ą d ó w a p e la c y jn y c h , o k r ę g o w y c h i g r o d z k ic h z d n ia 1 g r u d n ia 1 9 3 2 r . ( D z . U . R . P . N r . 1 1 0 , p o z . 9 0 5 z 1 9 3 2 r . ) ;
b ) w e w n ę t r z n e g o u r z ę d o w a n ia s ą d ó w a p e la c y jn y c h , o k r ę g o w y c h i g r o d z k ic h w s p r a w a c h k a r n y c h z d n ia 1 g r u d n ia
1 9 3 2 r . ( D z . U . R . P . N r . '1 1 0 , p o z . 9 0 9 z 1 9 3 2 r . ) ; c ) u r z ę d o w a n ia p r o k u r a t u r s ą d ó w a p e la c y jn y c h i o k r ę g o w y c h
z d n ia 20; lip c a 1 9 3 5 r . (iD z . U . R . P . N r . 5 5 , p o z . 3 5 7 z 1 9 3 5 r . i N r . 5 9 , p o z . 3 8 6 ) , p r z y c z y m w z a s a d z ie s to s u je się p r z e p is y , o d n o s z ą c e s ię d o s ą d ó w a p e la c y jn y c h i p r o k u r a t u r s ą d ó w a p e la c y jn y c h , o ile p r z e p is y d a ls z e n ie z a w ie r a ją o d m ie n n y c h p o s t a n o w ie ń .
| 3 . S p e c ja ln e s ą d y k a r n e p r o w a d z ą r e p e r t o r ia (§ 2 0 8 r e g u la m in u w e w n ę t r z n e g o u r z ę d o w a n ia s ą d ó w a p e la c y jn y c h , o k r ę g o w y c h i g r o d z k ic h w s p r a w a c h k a r n y c h ) :
„ K s p e c “ — r e p e r t o r iu m s p r a w k a r n y c h , w k t ó r y c h w n ie s io n o a k t o s k a r ż e n ia d o s p e c ja ln e g o s ą d u k a r n e g o .
„ K z s p e c “ —- r e p e r t o r iu m z a ż a le ń w s p r a w a c h k a r n y c h s p e c ja ln e g o s ą d u k a r n e g o .
„ K o s p e c " — . r e p e r t o r iu m k a r n e o g ó ln e s p e c ja ln e g o s ą d u k a r n e g o , d o k t ó r e g o w n o s z o n e są m ię d z y in n y m i w n io s k i p r o k u r a -
t o r a oi z a r z ą d z e n ie z a b e z p ie c z e n ia g r o ż ą c e j o s k a r ż o n e m u k o n f i s k a t y p r z e z z a ję c ie je g o m ie n ia , w n io s k i o w y d a n ie lis tu ż e la z n e g o i t. p .
§ 4 . W p r o k u r a t u r z e s p e c ja ln e g o s ą d u k a r n e g o p r o w a d z i s ię k s ię g i i r e p e r t o r iu m (§ 161 r e g u la m in u u r z ę d o w a n ia p r o k u r a t u r s ą d ó w a p e la c y jn y c h i o k r ę g o w y c h ) z- d o p is k ie m „ s p e c “ n p .
( D s s p e c ) .
§ 5 . P r z e w o d n ic z ą c y s p e c ja ln e g o s ą d u k a r n e g o je s t k ie r o w n i k ie m te g o s ą d u w r o z u m ie n iu a r t . 6 6 p r a w a o u s t r o ju s ą d ó w p o w s z e c h n y c h z d n ia 6 lu te g o 19 2 S r . ( D z . U . R . P . N r . 1 0 2 , p o z . 8 6 3 z 1 9 3 2 r . ) .
§ 6 . W r a z ie p r z e r w y w u r z ę d o w a n iu p r z e w o d n ic z ą c e g o s p e c ja ln e g o s ą d u k a r n e g o , K ie r o w n ik R e s o rtu ] S p r a w ie d liw o ś c i w y z n a c z y z a s tę p c ę s p o ś r ó d s ę d z ió w te g o s ą d u .
§ 7. N a w n io s e k p r z e w o d n ic z ą c e g o s p e c ja ln e g o s ą d u k a rn e g o ,.
K ie r o w n ik R e s o r t u S p r a w ie d liw o ś c i m o ż e i w y z n a c z y ć s ta łe g o z a s tę p c ę p r z e w o d n ic z ą c e g o s p o ś r ó d s ę d z ió w te g o s ą d u , o ile d o b r a w y m i a r u s p r a w ie d liw o ś c i te g o w y m a g a .
§ 8. P r z e w o d n ic z ą c y s p e c ja ln e g o s ą d u k a r n e g o lu b je g o z a s tę p c a w y z n a c z a s ę d z ie g o z a w o d o w e g o ( a r t . 4 § 1 d e k r e t u ) , k t ó r y p r z e w o d n ic z y n a r o z p r a w ie lu b n a p o s ie d z e n iu n ie ja w n y m i R e fe r e n te m s p r a w w z a s a d z ie j e s t s ę d z ia z a w o d o w y , p r z e w o d n ic z ą c y s ą d u , lu b je g o z a s tę p c a m o c e n je s t je d n a k p o w ie r z y ć r e f e r o w a n ie s p r a w r ó w n ie ż i ła w n ik o m .
| 9 . P r z e p is a n e g o r o z p o r z ą d z e n ie m M in is t r a S p r a w ie d liw o ś c i
Z d n ia 1 5 . 9 . 1 9 3 2 r. ( D z . U . R . P . N r . fi 0 4 , p o z . 8 7 2 z 1 9 3 2 r . ) s t r o ju u r z ę d o w e g o : t o g i i b i r e t u u ż y w a ją je d y n ie s ę d z io w ie z a w o d o w i, m ia n o w a n i w m y ś l a r t . 4 § 1. d e k r e t u o s p e c ja ln y c h s ą d a c h
k a r n y c h .
§ 1 0 . Z c h w ilą r o z p o c z ę c ia d z ia ła ln o ś c i s p e c ja ln y c h s ą d ó w k a r n y c h n a te r e n a c h ' p o s z c z e g ó ln y c h o k r ę g ó w , --- w s z e lk ie s p r a w y n a le ż ą c e d o w ła ś c iw o ś c i s p e c ja ln y c h s ą d ó w k a r n y c h , p r o w a d z o n e p r z e z in n e o r g a n y s ą d o w e , --- w i n n y b y ć n a t y c h m ia s t p r z e k a z a n e p r o k u r a t u r z e s p e c ja ln e g o s ą d u k a r n e g o w e d łu g w ła ś c iw o ś c i t e r y
t o r ia ln e j. t
§ 1 1 . R o z p o r z ą d z e n ie n in ie js z e w c h o d z i w ż y c ie z d n ie m o g ło s z e n ia .
R O Z P O R Z Ą D Z E N I E M IN IS T R A S P R A W IE D L IW O Ś C I
z dnia 3 marca 1945 r. w sprawie zmiany rozporządzenia Kie
rownika Resortu Sprawiedliwości z dnia 13 listopada 1944 r.
o utworzeniu tymczasowej siedziby Sądów Apelacyjnych w W arszawie i Krakowie (Dz. U. R. P. Nr. 7, poz. 33).
N a p o d s t a w ie a r t . 1 d e k r e t u P o ls k ie g o K o m i t e t u W y z w o l e n ia N a r o d o w e g o z d n ia 4 lis t o p a d a 1 9 4 4 r . o u p o w a ż n ie n iu d o
t w o r z e n ia s ą d ó w o r a z z m ia n y ic h o k r ę g ó w , a p o n a d t o d o p r z e n o s z e n ia s ę d z ió w n a in n e m ie js c e s łu ż b o w e ( D z U . R . P . N r . 1 1, p o z . 5 8 ) z a r z ą d z a m , c o n a s t ę p u je :
§ 1. Z n o s i się ty m c z a s o w ą s ie d z ib ę S ą d u A p e la c y jn e g o w K r a k o w ie — w R z e s z o w ie , u s t a n o w io n ą r o z p o r z ą d z e n ie m K ie r o w n ik a R e s o r t u S p r a w ie d liw o ś c i z d n ia 1 3 lis t o p a d a 1 9 4 4 r. o u t w o r z e n iu t y m c z a s o w e j s ie d z ib y S ą d ó w A p e la c y jn y c h w W a r s z a w ie i K r a k o w ie , ( D z . U . R . P . N r . 12 , p o z . 6 7 ) i p r z y w r a c a się d a w n ą s ie d z ib ę te g o s ą d u w K r a k o w ie .
§ 2 . T y m c z a s o w ą s ie d z ib ę S ą d u A p e la c y jn e g o w W a r s z a w ie — w S ie d lc a c h , u s t a n o w io n y r o z p o r z ą d z e n ie m p o w o ła n y m w j 1, p r z e n o s i się d o Ł o d z i.
§ 3. R o z p o r z ą d z e n ie n in ie js z e w c h o d z i w ż y c ie z d n ie m o g ło s z e n ia .
D E K R E T
POLSKIEGO K O M IT E T U W Y Z W O L E N IA N A R O D O W EG O z dnia 4 listopada 1944 r. o częściowej zmianie prawa o ustroju
sądów powszechnych. (Dz. U. R. P. Nr. 11, poz. 56).
Na podstaw ie ustaw y K ra jo w e j Rady N arodow ej z dnia 15 sierpnia 1944 r. o tym czasow ym try b ie w yd a w an ia dekre
tó w z mocą ustaw y (Dz. U. R. P. N r. 1, poz. 3) — P o lski K o m ite t W y zw o le n ia N arodowego postanawia, a P rezydium K ra jo w e j Rady N arodow ej zatw ierdza, co następuje:
Art. 1. W p ra w ie o u s tro ju sądów pow szechnych z dnia 6 lutego 1928 r. (Dz. U. R. P. N r. 102, poz. 863 z 1932 r ) , zm ie
n io n y m ustawą z dnia 14 k w ie tn ia 1937 r. (Dz. U. R. P. N r. 30, poz. 220) w prow adza się następujące zm iany:
A rt. 271 o trzym u je następujące brzm ienie:
„§ 1. Na obszarze ,na k tó ry m obow iązuje p ra w o o ustale- n k i w łasności d ó b r n ieruchom ych, o p rz y w ile ja c h i h ip ote kach z 1818 r. oraz pra w o o p rz y w ile ja c h i hipotekach z 1825 r.
znosi się stanow iska pisarzy hipotecznych.
§ 2. Z dotychczasow ych w yd z ia łó w hipotecznych p rzy sądach g ro dzkich i okręgow ych tw o rz y się w tychże sądach o ddziały hipoteczne sądów g ro d z k ic h i w ydziały, hipoteczne sądów okręgow ych.
§ 3. Czynności, przew idziane dla pisarza hipotecznego w w yżej w ym ie n io n y c h ustawach oraz przepisach uzupełnia
jących, p ełnią w oddziale hipotecznym sądu grodzkiego jeden łu b w ięcej sędziów grodzkich, a w w ydziale hipotecznym sądu okręgowego jeden lu b w ięcej sędziów okręgow ych. Należności, przew idziane taksą dla pisarzy hipotecznych, pob ie ra sie na rzecz Skarbu Państwa w sposób, ustalony dla o płat sądowych.
§ 4. Z arów no dotychczasow i pisarze hipoteczni ja k i p ra co w n icy, z a tru d n ie n i pom ocniczo w kancelariach hipotecz-
n ych, p e łnią i nadal swe czynności, o trzym u ją c za faktyczne ic h w y k o n y w a n ie do czasu uzyskania n o m in a c ji, przyjęcia w charakterze p ra c o w n ik a ko ntra kto w eg o w zględnie zw o ln ie nia, w ynagrodzenie ze Skarbu Państwa, odpow iadające wyso
ko ści uposażenia sędziów, u rzę d n ikó w lu b fu n kcjo n a riu szó w sądowych, w ła ściw ych dla tych czynności. Z w o ln ie n ia tego, z zachow aniem trzym iesięcznego okresu w ypow iedzenia, udzie
lić może odnośnie pisarzy hipotecznych M in is te r S p ra w ie d li
w ości, odnośnie zaś in n y c h p ra c o w n ik ó w — prezes sądu ape
lacyjnego. Z w o ln ie n i pisarze h ipoteczni o lrz y fn u ją, jeżeli nie posiadają nab ytych uprzednio p ra w em erytalnych, jednorazo
w ą odpraw ę w w ysokości dziewięciom iesięcznego w yn a gro dzenia sędziego grodzkiego w zględnie sędziego okręgowego.
§ 5. M in is te r S praw ied liw ości w ła d n y jest na obszarze, w y m ie n io n y m w § 1 tw o rz y ć now e oddziały hipoteczne sądów g ro dzkich i w y d z ia ły hipoteczne sądów okręgow ych oraz zm ie
n ia ć 'ic h okręgi w zakresie spraw hip ote cznych “ .
Art. 2. W y k o n a n ie niniejszego dekretu porucza się K ie r o w n ik o w i R esortu S praw iedliw ości.
Art. 3. D e kre t nin iejszy w ch o dzi w życie z dniem ogło
szenia.
/ D E K R E T
POLSKIEGO K O M IT E T U W Y Z W O L E N IA N A R O D O W EG O z dnia 12 grudnia 1944 r. o częściowej zmianie prawa o ustroju
sądów powszechnych. (Dz. U. R. P. Nr. 15, poz. 84).
Na podstaw ie ustaw y K ra jo w e j Rady N a rodow ej z dnia 15 sierpnia 1944 r. o tym czasow ym try b ie w ydaw ania dekre
tó w z m ocą ustaw y (Dz. U. R. P. N r. 1, poz. 3) — P o lski K o m ite t W y z w o le n ia N arodow ego postanaw ia, a P re zydium K ra jo w e j R ady N a ro do w e j zatw ierdza, co następuje:
Art. 1. W p ra w ie o u s tro ju sadów pow szechnych z dnia 6 lutego 1928 r. (Dz. U. R. P. N r. 102, poz. 863 z 1932 r.) zm ie
n io n y m ustawą z dnia 14 k w ie tn ia 1937 r. (Dz. U. R. P. N r. 30, poz 220) i dekretem Polskiego K o m ite tu W y zw o le n ia N a ro dowego z dnia 4 listopada 1944 r. (Dz. U. R. P. N r. 11, poz. 56) w prow adza się następujące zm iany: W § 1 art. 282 skreśla się słow a: „ w ciągu 10 lat, od dnia wejścia w życie niniejszego p ra w a “ .
Art. 2. W y k o n a n ie niniejszego dekretu porucza się K ie ro w n ik o w i R esortu S praw iedliw ości.
A rt. 3. D e kre t n in ie jszy w ch o dzi w życie z dniem ogło
szenia.
