Warunki i organizacja ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania

5.1. Ogólne warunki ewakuacji

Warunki ewakuacji - to możliwość bezpiecznego opuszczenia miejsca zagrożonego pożarem lub innym miejscowym zagrożeniem. Każdy kto zauważy pożar, awarię lub inne miejscowe zagrożenie mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzi przebywających w obiekcie zobowiązany jest niezwłocznie poinformować pozostałe osoby o zaistniałym zagrożeniu.

Bezpieczeństwo ewakuacji jest zawsze determinowane przez czas pomiędzy uświadomieniem sobie o zagrożeniu ze strony pożaru, bądź odebraniem alarmu o pożarze, a czasem w którym ucieczka jest już niemożliwa na skutek działania czynników pożarowych.

Na drogach służących ewakuacji, zgodnie z R. [6] § 258 pkt 2 stosowanie materiałów i wyrobów budowlanych łatwo zapalnych jest zabronione.

Miejsca zbiórki do ewakuacji dla budynku szkoły wskazano na planie graficznym str. 75. Miejsca są oznaczone zgodnie z Polska Normą.

Ewakuację należy prowadzić zachowując następującą kolejność czynności:

➢ Pootwierać drzwi na drodze kierunku ruchu osób;

➢ Powiadomić wszystkie osoby przebywające w szkole o konieczności ewakuacji, apelować o zachowanie spokoju i nie wpadanie w panikę, szczególnie poprzez swoje zrównoważone stanowcze postępowanie;

➢ Kierować strumień ludzi oznakowanymi drogami ewakuacyjnymi stwarzającymi najmniejsze zagrożenie;

➢ W razie potrzeby udzielić ewakuowanym doraźnej pomocy przedlekarskiej;

➢ Sprawdzić, czy wszystkie osoby (uczniowie) są ewakuowane;

➢ W czasie ewakuacji nie stwarzać przeciągów poprzez otwieranie okien.

Decyzję o ewakuacji z całego budynku szkoły podejmuje jeden z Dyrektorów Szkoły w zależności od miejsca zagrożenia. Ewakuacja w tym czasie dotyczy również drugiej placówki. Obaj Dyrektorzy są zobowiązani do pełnej współpracy w sprawie bezpieczeństwa oraz sposobów przeprowadzania ewakuacji. W czasie swojej nieobecności Dyrektor ma obowiązek wskazać osobę go zastępującą w czasie zagrożenia. Osoba ta powinna być przeszkolona z zakresu przeprowadzania ewakuacji

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego

5.2. Praktyczne sposoby przeprowadzania ewakuacji w szkole

Obowiązujące przepisy [1] § 17.2 zobowiązują właścicieli obiektów w których cyklicznie zmienia się jednocześnie grupa powyżej 50 użytkowników, w szczególności szkół, przedszkoli, do praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji, której należy dokonać co najmniej raz na rok, jednak w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia rozpoczęcia korzystania z obiektu przez nowych użytkowników.

Termin realizacji działań należy uzgodnić z Komendantem Powiatowym Państwowej Straży Pożarnej w Lęborku, którego powiadamia się nie później niż na 7 dni przed ich przeprowadzeniem.

Praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji ma na celu ocenę przygotowania osób pracujących w szkole do sytuacji rzeczywistego zagrożenia, zarządzania i koordynacji prowadzonej ewakuacji poprzez sprawdzenie:

➢ Działania środków alarmowania oraz skuteczności przyjętych sposobów alarmowania na wypadek pożaru lub innego zagrożenia;

➢ Skuteczności działania sił i środków przewidzianych do przeprowadzenia ewakuacji;

➢ Prawidłowości przyjętego sposobu prowadzenia ewakuacji (prawidłowości podjętej decyzji o ewakuacji, umiejętności kierowania ewakuacją i realizacji przyjętych zasad ewakuacji);

➢ Przestrzegania przez ewakuujących i ewakuowanych określonych zasad prowadzenia ewakuacji;

➢ Prawidłowości rozmieszczenia oznakowania i rozmieszczenia oznakowania dróg ewakuacyjnych;

➢ Prawidłowości rozmieszczenia oraz działania oświetlenia ewakuacyjnego.

Ćwiczenie należy przeprowadzać w czasie zajęć z uczniami gdy obiekt normalnie funkcjonuje, a na jego terenie przebywa obsada nauczycieli i pracowników administracji wynikająca z grafiku pracy.

Dokumentacja pomocnicza dotycząca przeprowadzenia ewakuacji w placówce stanowi załącznik Nr 1 do instrukcji.

5.3. Organizacja ewakuacji

Ćwiczenia z ewakuacji powinny być zaplanowane jednocześnie dla obu placówek. Przygotowanie sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji powinno obejmować:

➢ Ujęcie terminu ćwiczenia w planie zasadniczych przedsięwzięć;

➢ Wyznaczenie zespołu do organizacji i przeprowadzenia ćwiczenia;

➢ Opracowanie scenariusza ćwiczenia;

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego

➢ Przeprowadzenie rekonesansu.

Do właściwego przygotowania i przeprowadzenia sprawdzenia warunków ewakuacji powołuje się zespół, w skład którego wchodzą:

➢ Kierownik ćwiczenia (dyrektorzy obu szkół);

➢ Kierownik pozoracji (z-ca dyrektora szkoły, kierownik gospodarczy, inne osoby wskazane)

➢ Inspektorzy ochrony przeciwpożarowej/bhp;

➢ Inne osoby w zależności od potrzeb.

Kierownik ćwiczenia określa terminy oraz wyznacza osoby odpowiedzialne za wykonanie następujących przedsięwzięć:

➢ Sprawdzenie aktualności instrukcji bezpieczeństwa pożarowego;

➢ Uzgodnienie udziału w alarmie sił i środków państwowej straży pożarnej;

➢ Wyznaczenie zespołów: nadzorującego (rozjemcy) i pozoracji;

➢ Przygotowanie osób funkcyjnych i zabezpieczenia medycznego;

➢ Sprawdzenie funkcjonowania systemu łączności, alarmowania pożarowego i urządzeń przeciwpożarowych;

➢ Zalecenie wychowawcom, aby zapoznali uczniów (zwłaszcza najmłodszych klas) z zasadami postępowania podczas ewakuacji.

W grupach starszych przypomnienie wiadomości;

➢ Ustalenie dróg ewakuacyjnych oraz wyjść dla poszczególnych grup/klas.

5.4. Przebieg ćwiczenia

Ćwiczenie przeprowadza kierownik ćwiczenia przy pomocy osób wchodzących w skład zespołu do przeprowadzenia ćwiczenia.

Kierownik ćwiczenia i osoby nadzorujące powinny znajdować się w miejscach umożliwiających kierowanie przebiegiem ćwiczenia i ciągłą obserwację działań.

Osoby nadzorujące powinny dokładnie monitorować rozwój wydarzeń, zwracając uwagę na następujące elementy:

➢ Czy sygnał o ewakuacji dotarł do wszystkich osób (uczniów) przebywających w monitorowanym przez nich obszarze;

➢ Czy wszyscy pracownicy i uczniowie natychmiast przerwali zajęcia lekcyjne i rozpoczęli ewakuację;

➢ Czy ewakuacja odbywała się zgodnie z wyznaczonymi drogami i kierunkami i czy nie wykorzystywano do niej nie przeznaczone do tego celu przejścia i wyjścia;

➢ Czy w monitorowanym obszarze zadziałały wszystkie urządzenia techniczne służące do zapewnienia bezpieczeństwa ludzi przebywających w obiekcie, takie jak: oświetlenie ewakuacyjne, drzwi dymoszczelne itp.

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego Ponadto osoby nadzorujące powinny:

➢ Odnotować czas, w jakim opuszczono monitorowany przez nich obszar;

➢ Odnotować wszelkie zauważone nieprawidłowości, sporządzić wykaz osób, które nie zastosowały się do polecenia ewakuacji, przystąpiły do niej w sposób opieszały lub w jakikolwiek sposób ewakuację utrudniały lub zakłócały.

W trakcie ćwiczenia wskazane jest wyłączenie dopływu energii elektrycznej za pomocą przeciwpożarowego wyłącznika prądu. Zanik energii elektrycznej pozwoli sprawdzić działanie systemów awaryjnych oraz w pewien sposób przygotuje osoby opuszczające obiekt do ewakuowania się w odbiegających od normalnych warunkach.

5.4.1. Zadania wychowawców i opiekunów grup w zakresie przygotowania uczniów do ćwiczebnego alarmu przeciwpożarowego i próbnej ewakuacji z budynku szkoły

➢ Zapoznanie uczniów z zasadniczymi ustaleniami organizacyjnymi w szkole podczas alarmu i ewakuacji;

➢ Zwrócenie szczególnej uwagi na znaczenie dyscypliny wśród ewakuowanych i zrozumienia powagi sytuacji;

➢ Przeprowadzenie grupy/klasy drogami ewakuacyjnymi przez wskazane drzwi ewakuacyjne do rejonu ewakuacji.

Ponadto nauczyciele kierujący ewakuacją:

➢ Nakazują uczniom pozostawienie teczek i opuszczenie sali za jednym z opiekunów;

➢ Sprawdzają czy ktoś z uczniów nie został w sali oraz czy klucze pozostały w drzwiach;

➢ Obserwują zachowanie podopiecznych, natychmiast reagując na nietypowe dla sytuacji zachowanie;

➢ Sprawdzają w rejonie ewakuacyjnym stan ilościowy uczniów;

➢ Zgłaszają kierownikowi ćwiczenia stany uczniów;

➢ Zabierają ze sobą dzienniki obecności lub wykazy uczniów obecnych w czasie lekcji/

5.4.2. Zasady postępowania uczniów po ogłoszeniu alarmu i podczas ewakuacji z budynku

➢ Wykonują wszystkie polecenia nauczyciela;

➢ Zostawiają w sali lekcyjnej teczki, torby oraz inne rzeczy osobiste;

➢ Wychodzą z sali za opiekunem;

➢ Zachowują ciszę w trakcie opuszczania szkoły;

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego

➢ Po wyjściu z budynku uczniowie przechodzą do ustalonego wcześniej miejsca ewakuacyjnego dla danej grupy i ustawiają się w odpowiednim wcześniej ustalonym porządku

5.5. Omówienie ćwiczenia

Po przeprowadzeniu praktycznego sprawdzenia organizacji oraz przeprowadzenia warunków ewakuacji członkowie zespołu nadzorującego są obowiązani przedstawić kierownikowi ćwiczenia swoje spostrzeżenia i uwagi (ustnie lub pisemnie). Następnie kierownik ćwiczenia omawia jego przebieg z nauczycielami grup/klas, którzy omawiają je z uczniami. W celu osiągnięcia zamierzonego celu, tj.: przygotowania uczniów do ewentualnej ewakuacji z budynku, należy starać się, aby omówienie nie stanowiło zbytniego obciążenia psychicznego dla uczniów.

Ważnym jest wykształcenie prawidłowych nawyków wśród uczniów oraz pozostałego personelu podczas alarmu przeciwpożarowego i ewakuacji.

Istotnym elementem szkoleniowym, jest zwrócenie uwagi na nie wracanie do sal w celu zabrania swoich rzeczy.

Z przebiegu ćwiczenia należy sporządzić dokumentację zawierającą uwagi i wnioski, które będą służyły jako:

➢ Materiał szkoleniowy dla stanów osobowych, oraz sił i środków przewidzianych do przeprowadzenia ewakuacji;

➢ Podstawa do ujmowania w planach modernizacji obiektu zaleceń związanych z poprawą warunków ewakuacji.

Osoby dorosłe, które nie opuściły budynku mimo ogłoszenia jego ewakuacji albo czyniły to w sposób opieszały lub w jakikolwiek sposób ewakuację utrudniały lub zakłócały, powinny złożyć wyczerpujące wyjaśnienie o powodach swojego postępowania. W przypadku, gdy wyjaśnienia te nie mają żadnej racjonalnej podstawy, w stosunku do takich osób powinny być wyciągnięte surowe konsekwencje prawne.

W kompleksie szkoły przewiduje się zastosowanie następujących środków łączności alarmowej:

Środki alarmowania wewnętrznego:

➢ dzwonek (sygnał przerywany trwający 30 sek.)

➢ Głos ludzki - powtarzany wraz z informacją:

„POŻAR, POŻAR, POŻAR - EWAKUACJA LUDZI NA ZEWNĄTRZ BUDYNKU”

➢ Użycie ręcznych ostrzegaczy pożaru (syreny);

➢ Automatycznie po wykryciu dymu przez rozmieszczone czujki pożarowe (dotyczy części auli)

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego

➢ Dźwiękowy system ostrzegawczy (dotyczy części auli) Środki łączności zewnętrznej:

➢ Aparaty telefoniczne umożliwiające łączność z państwową strażą pożarną.

6. Sposoby zapoznania użytkowników obiektu, w tym