Warunki postawione w dymisoriach (kan. 1023)

Dymisorie o ile nie pozostawiają wątpliwości co do ich wiarogod- ności, m ają m oc dokum entu upraw niającego do udzielenia świę­ ceń. W ydane w celu udzielenia święceń, winny ten cel osiągnąć, jak przywilej czy udzielona łaska (kan.78 §1). Czas ważności dymiso­ riów z zasady jest więc nieograniczony, chyba że biskup wystawiają­ cy dymisorie postanow i inaczej albo też postawi jakieś warunki do ważności aktu. Ale też, jak długo dymisorie nie zostaną wykonane czyli święcenia udzielone, wystawiający je lub jego następca może je odwołać. W takim przypadku dymisorie zaraz tracą m oc prawną, co trzeba zakom unikować kandydatow i do święceń.

Fakt utraty władzy na skutek zrzeczenia się urzędu lub p rzen ie­ sienia na inny urząd wystawiającego dym isorie, względnie jego śm ierć, nie m a wływu na w ażność dymisoriów (kan. 1023). Z g od­ nie bowiem z kan. 46 akt adm inistracyjny nie traci mocy z chwilą utraty praw a przez tego, kto go wydał, chyba że co innego wyraź­ nie zastrzeżono.

KKKW, kan. 753. Ten, kto wystawia dymisorie, a także jego n a­

stępca, m oże je ograniczyć w arunkam i lub odwołać. Nie wygasają natom iast, jeśli wystawiający je traci władzę.

Zakończenie

1. U dzielanie święceń p rezbiteratu przez prezbiterów w historii Kościoła jest zupełnie pewne. H u b ert M üller wyjaśnia to w ten spo­ sób, iż papież nie udziela prezbiterom władzy udzielania święceń, tylko upoważnia ich w indulcie do skorzystania w poszczególnym przypadku z władzy święceń, jaką posiadają. Z tego wynika, iż róż­ nica między biskupam i a prezbiteram i nie polega na tym, iż pierwsi udzielają święceń prezbiteratu, a drudzy nie udzielają tych święceń, bo właśnie udzielają. Polega zaś na tym, że prezbiterzy potrzebują specjalnego indultu od papieża, aby w poszczególnym przypadku mogli święceń prezbiteratu udzielić292.

2. Według G. Ghirlandy fakty udzielania święceń prezbiteratu przez prezbiterów miały wpływ na pracę Soboru Watykańskiego II. Widoczne to jest w opracowywanych podczas Soboru Watykańskiego

II schem atach konstytucji o Kościele. W pierwszym schemacie

(z 1962 r.) czytamy; biskup konsekrowany w żaden sposób nie może stać się zwykłym kapłanem lub laikiem i nie może utracić władzy udzielania sakram entu bierzmowania i sakram entu święceń mini­ strów Kościoła. Z tego wynika, iż biskupi są wyżsi od prezbiterów w hierarchii święceń (Acta synodalia Sacrosancti Concilii Vaticani Se­ cundi, Typis Polyglottis Vaticanis 1970-1980, 1-Щ 23). Drugi schemat konstytucji o Kościele nie wspomina o stałości władzy biskupów od­ nośnie do udzielania święceń ani o ich wyższości w hierarchii święceń nad prezbiteram i. Zaś schemat trzeci tejże konstytucji o Kościele i uchwalony jej tekst L um en gentium ogranicza się jedynie do stwier­ dzenia, iż biskupi są szafarzami wyższych (teraz już nie ma wyższych, bo nie ma też niższych święceń - pozostają święcenia) święceń (nr 26). To stwierdzenie jest do pogodzenia z faktami udzielania święceń prezbiteratu przez prezbiterów. Nie mówi też, iż z prawa Bożego je ­ dynie biskupi mogą święcić diakonów i prezbiterów293.

De o rd in a tio n is m in istro (canones 1012 - 1023)

Dissertatio haec proemio, parte principali et conclusione constat. In proemio canones 1012-1023 Codicis luris Canonici Joannis Pauli II argumentum huius dis- sertaculae esse, dicitur.

[1 3 3 ] SZAFARZ ŚWIĘCEŃ 2 4 9

m D e differentia inter episcopatum et presbyteratum iuxta doctrinam Concilii Vaticani II; Periodica de re morali canonica liturgica 59 (1970) fasc.4, p. 612.

2 5 0 ^{M. PASTUSZKO} [ 1 3 4 ]

Pars principalis opusculi in septem particulas subdividitur, nempe: 1. Episcopus consecratus est minister sacrae ordinationis (can 1012);

2. In episcopum ordinare licet solum m odo cum mandato pontificio (can. 1013); 3. Episcopum consecrant consecrator principalis et saltem duo consecrantes (can.

1014);

4. Diaconum et presbyterum ordinat episcopus proprius vel alius episcopus cum litteris dimissorialibus episcopi proprii (can. 1015);

5. Episcopus proprius eorum qui clero saeculari se adscribi intendunt, est episco­ pus dioecesis in qua promovendus habet domicilium, aut dioecesis cui promo­ vendus sese devovere intendit. Quod attinet ad ordinationem presbyteralem diaconorum, est episcopus dioecesis, cui diaconus est incardinatus (can. 1016); 6. Episcopus intra propriam dioecesim ordines conferre potest. Extra propriam

dioecesim ordines non confert nisi cum licentia episcopi dioecesani (can 1017). 7. Iuxta can. 1018 §1 pro saecularibus litteras dimissoriales dare possunt:

7.1. episcopus proprius, de quo in can. 1016; 7.2. administrator apostolicus;

7.3. vicarius et praefectus apostolicus;

7.4. administrator dioecesanus, de consensu collegii consultorum;

7.5. pro-vicarius et pro-prefectus apostolicus de consensu consilii, de quo in can. 495 §2:

Pro membris instituti religiosi clericalis iuris pontificii aut societatis vitae apo- stolicae iuris pontificii perpetuo et definitive instituto aut societati adscriptis, litte­ ras dimissorias ad diaconatum et presbyteratum confert superior maior. Idem va­ let pro praelaturis personalibus, quae ab Apostolica Sede eriguntur, quarum pra­ elatus membra incardinat et ad ordines promovet (cf can. 295 §1). Et etiam pro institutis saecularibus iuris pontificii, quae ad normam can. 266 §3 suos sodales in­ stituto incardinat (cf can. 715 §2).

Ceteris superioribus concessa indulta revocata sunt. Hac de causa superiores maiores cuiusvis instituti aut societatis litteras dimissoriales concedere non po­ ssunt, quia ordinatio eorum subditorum iure clericorum saecularium regitur (can. 1019 §2).

Litterae dimissoriae ne concedantur, nisi habitis antea omnibus testimoniis et documentis, quae ad normam canonum 1050 et 1051 exiguntur (can. 1020).

Litterae dimissoriae mitti possunt ad quemlibet episcopum communionem cum Sede A postolica habentem. Episcopus ritus latini ordinare potest subditum eiusdem ritus, non vero ritus orientalis vel ritus diversi a ritu episcopi ordinantis (can. 1021).

Episcopus ordinans certior fieri debet de germana litterarum fide, antequam ad ordinationem procedat (can. 1022).

[1 3 5 ] SZAFARZ ŚWIĘCEŃ _{25 1}

Iuxta can. 1023 litterae dimissoriae ab ipso auctore aut ab eius successore cir­ cumscribi limitibus quoad tempus, locum aut alia adiuncta, aut revocari possunt, sed sem el concessae non extinguuntur, resoluto iure concedentis.

In conclusione exponitur opinio, iuxta quam presbyteri possunt ordinare pres­ byterum solum m odo obtento mandato pontificio.