• Nie Znaleziono Wyników

Większość trenerów w nauczaniu techniki gry stosuje metody trady­ cyjne, oparte na spontanicznym sposobie przekazywania wiadomo

W dokumencie Studia Humanistyczne. Nr 3 (2003) (Stron 86-91)

Cel pracy i jej główne założenia

2. Większość trenerów w nauczaniu techniki gry stosuje metody trady­ cyjne, oparte na spontanicznym sposobie przekazywania wiadomo

ści o grze w trakcie ćwiczeń praktycznych - pomijając formy przeka­ zywania wiedzy w warunkach laboratoryjnych.

Wyniki

badań

Weryfikując hipotezy badawcze dokonano analizy materiału empirycz­ nego. W pierwszej kolejności analizowano materiał dotyczący znajomości problematyki środków wspomagania oraz stosowania tych metod w naucza­ niu techniki gry (tab. 1).

Wśród badanych wyróżniono szkoleniowców posiadających dyplom tre­ nera I i II klasy, a także instruktorów pracujących w klubach z młodzieżą (trampkarze i juniorzy) oraz seniorami w różnych klasach rozgrywkowych.

Stanowisko szkoleniowców zaprezentowano w następującym ujęciu: 1. wszystkich szkoleniowców,

2. z podziałem na: trenerów I i II klasy (T) - instruktorów (I),

3. z podziałem na szkoleniowców: grup młodzieżowych (J) - seniorów (S), 4. z podziałem na szkoleniowców: seniorów I, II, III ligi (L) - seniorów

IV, V ligi oraz A, B, C klasy (A).

Tabela 1. Znajomość środków wspomagania w nauczaniu techniki gry wśród szkoleniowców badanych klubów Rodzaj odpowiedzi 1 2 3 4 TAK 51% T=66,5% J=54,3% L=67,5% 1 = 29,8% S=49,8% A=49,7% NIE 49% T=33,5% J=53,7% L=32,5% 1=70,2% S=50,2% A=50,3%

Z danych zawartych w powyższej tabeli wynika, że prawie połowa bada­ nych szkoleniowców (49%) nie spotkała się z metodami wspomagania w trak­ cie nauczania działań ruchowych i nie ma dostatecznych informacji na ten temat, stąd też istnieją małe szanse na stosowanie przez nich tych metod w szkoleniu piłkarskim.

Można wnioskować, że tę problematykę lepiej znają szkoleniowcy o wy­ ższych kwalifikacjach zawodowych. Zapewne wiąże się to ze zróżnicowanym programem i poziomem szkolenia na studiach trenerskich i kursach instruk­ torskich. Metody te doskonale znają szkoleniowcy pracujący z drużynami

Realizacja szkolenia technicznego... 85 ligowymi, gdyż - jak się wydaje - w drużynach profesjonalnych zatrudnieni są szkoleniowcy o wyższych kwalifikacjach zawodowych. Interesująco przed­ stawia się ta problematyka w przypadku szkoleniowców pracujących z mło­ dzieżą i seniorami niższych klas. Dane te mogą wskazywać na znaczny tra­ dycjonalizm w warsztacie szkoleniowców drużyn seniorów niższych szczebli rozgrywkowych (tab.2).

Tabela 2. Rodzaje metod stosowanych przy nauczaniu techniki piłkarskiej Rodzaje stosowanych metod 1 2 3 4 Metody tradycyjne 73% T=66,3% 1=81,1% J=62,5% S=65,8% L=58,2% A=83,7% Metody nowatorskie 27% T=33,7% 1=18,9% J=37,5% S=34,2% L=41,8% A=16,3%

Dalsza analiza problematyki szkoleniowej dotyczyła istoty stosowania ćwiczeń intelektualizujących - form pracy wymagającej świadomego lub też schematycznego uczestnictwa gracza w procesie nauczania działań rucho­ wych (tab.3). Na podstawie powyższych wyników badań można stwierdzić, że zarówno szkoleniowcy (T=53%), jak i instruktorzy (1=56,5%) w ponad Tabela 3- Stopień stosowania przez trenerów ćwiczeń intelektualizujących w procesie szkolenia

techniki piłkarskiej Rodzaj odpowiedzi 1 2 3 4 TAK 45% T=47% 1=43,5% J=54% S=49% L=57% A=23% NIE 55% T=53% 1=56,5% J=46% S=51% L=43% A=77%

połowie przypadków nie stosują środków wspomagania w nauczaniu tech­ niki piłki nożnej. Podobnie przedstawia się zestawienie odpowiedzi szkole­ niowców pracujących z młodzieżą, którzy w 54% wykorzystują środki wspo­ magania w treningach, a pracujący z seniorami w 49% (kolumna 3). Zesta­ wienie odpowiedzi w kolumnie 4 jest zbliżone do wcześniejszych, i wskazu­ je, że w większości przypadków środki wspomagania stosują szkoleniowcy

pracujący w wyższych ligach (L=57%), zaś trenerzy niższych klas rozgryw­ kowych korzystają z nich tylko w 23%.

Analiza możliwości korzystania z pomocy dydaktycznych w badanych klubach w znacznym stopniu potwierdza niski stopień wykorzystywania nowoczesnych środków wspomagania w trakcie nauczania działań rucho­ wych w szkoleniu specjalnym piłkarza (tab. 4).

86 Henryk Duda

Tabela 4. Możliwości korzystania z pomocy dydaktycznych w badanych klubach

ŚRODKI 1 2 3 4 Pomieszczenia klubowe do zajęć teoretycznych 85,9% T=58% 1=42 % J=31,4% S=69% L=80,l% A=20% Materiały i książki o tematyce piłkarskiej 13,1% T= 53% 1=47% J=35% S=65% L=74% A=26% Filmy szkoleniowe 12,2% T=73% 1=27% J=33% S=67% L=76% A=24% Korzystanie ze środków audiowizu al nych (kamera- wideo) 8% T=87% 1=13% J=18% S=82% L=77% A=23% Programy komputerowe 1,8% T=% 1=1,1% J= 100% S=0% L=0% A=0% Opracowane materiały, oparte na technice filmowo - graficznej 0,9% T=100% 1=0% J= 100% s=o% L=0% A=0%

Treningowa płyta boiska 100% T=100%

1=100%

J= 100% S= 100%

L=100% A=100%

Główna płyta boiska 14,5% T=98%

1=2%

J = 5% S=95%

86,3% 13,7%

Dominacja szkolenia w zakresie techniki na boiskach treningowych, któ­ rych stan i nawierzchnia pozostawiają wiele do życzenia, a także pomieszcze­ nia klubowe bez sprzętu laboratoryjnego (Panfil- red. 1998) w małym zakre­ sie mogą poprawić stopień świadomego uczestnictwa gracza w trudnym pro­ cesie nauczania techniki gry. Analiza ta również wskazuje na ograniczone możliwości korzystania z pomocy dydaktycznych szkoleniowców o niższych kwalifikacjach zawodowych i szkoleniowców drużyn młodzieżowych.

Analiza dotycząca stosowania podczas nauczania techniki ruchu środków wspomagających (ryc. 1), wskazuje, że 3% trenerów korzysta ze zdjęć przed­ stawiających pełny akt ruchowy danego elementu technicznego, 2% ze zdjęć obrazujących poszczególne fazy ruchowe danego elementu technicznego, 2% z materiałów filmowych pokazujących główny detal elementu technicznego, 4% z materiałów filmowych ukazujących element techniki w zwolnionym tem­ pie, 7% z materiałów filmowych przedstawiających wybrany element techni­ ki w tempie normalnym. Aż 82% naucza techniki w formie zajęć praktycz­ nych, stosując jedynie instruktaż słowny w trakcie wykonywania ćwiczenia.

Realizacja szkolenia technicznego... 87

szkoleniowcy

Ryc. 1. Wykorzystanie środków wspomagania podczas nauczania techniki ruchu.

1. Zdjęcia przedstawiające pełny akt ruchowy danego elementu technicznego 2. Zdjęcia obrazujące poszczególne fazy ruchowe danego elementu technicznego 3. Materiały filmowe pokazujące główny detal elementu technicznego

4. Materiały filmowe obrazujące element techniki w zwolnionym tempie 5. Materiały filmowe przedstawiające element techniki w tempie normalnym 6. Nauczanie techniki w formie zajęć praktycznych

Szukając przyczyn wykorzystywania - w niewielkim zakresie środków wspomagania w szkoleniu technicznym trenerzy najczęściej wskazują przy­ czynę braku środków finansowych i odpowiednich warunków organizacyj­ nych w klubach piłkarskich (ryc 2).

Podsumowując należy zauważyć, że znaczna przewaga nauczania od­ twórczego, schematycznego w praktycznej działalności przeplatana instruk­ tażem i dyskusją może ograniczać przygotowanie piłkarzy do zrozumienia treści zadań ruchowych (Duda 2004). Informacje udzielane w czasie ćwi­ czeń technicznych dotyczą logicznych zachowań zawodnika w działaniu ru­ chowym, stąd też wymóg świadomego uczestnictwa gracza w procesie przy­ gotowania technicznego (Naglak 1999, Panfil 2000, Duda 2004). Wydaje się, że proces ten mogą znacznie przyspieszyć ćwiczenia laboratoryjne np. symulacja działań z gry, nauczanie problemowe i nauczanie programowa­ ne (Panfil 1990, Naglak 1999, Czabański 1998, Duda 2002,) traktowane jako wzmocnienie w nauczaniu działań ruchowych. Wydaje się, że taki spo­

sób przygotowania gracza może w znacznym stopniu podnieść poziom jego wyszkolenia technicznego, przyczyniając się tym samym do zwiększenia efek­ tywności w grze.

88 Henryk Duda

1

■ 2

3

□ 4

■ 5

Ryc. 2. Przyczyna ograniczenia możliwości korzystania ze środków wspomagania przy nauczaniu techniki w opinii szkoleniowców

1. Brak środków finansowych oraz złe warunki organizacyjne w klubie 2. Przekonanie do metod tradycyjnych

3. Mała popularność stosowania środków wspomagania 4. Brak przekonania do metod wspomagania

5. Mała efektywność w stosowaniu metod wspomagania

Wnioski:

1) . W szkoleniu działań ruchowych dominują tradycyjne formy nauczania ograniczające świadome uczestnictwo zawodnika w grze.

2) . Szkoleniowcy w niewielkim zakresie wykorzystują środki wspomagają­ ce w nauczaniu techniki gry.

3) . W celu wykorzystania w większym stopniu środków wspomagania na­ uczania techniki powinno się uwzględnić ten kierunek nauczania w szko­ leniu trenerów i instruktorów piłki nożnej.

4) . Warunki bazowe klubów piłkarskich ograniczają możliwości wykorzy­ stywania nowoczesnych środków laboratoryjnych w nauczaniu techni­ ki gry.

Realizacja szkolenia technicznego... 89

Key words: traditional instruction, instructing intensified, anonymous ges­ tionnaire

W dokumencie Studia Humanistyczne. Nr 3 (2003) (Stron 86-91)