Contemporary understanding of a professional career
4. współczesna kariera zawodowa a zrównoważony rozwój
Z
mieniające się współcześnie dynamiczne otoczenie organizacji, które warun-kuje dzisiejsze rozumienie kariery zawodowej, w coraz większym stopniu sty-mulowane jest przez społeczną odpowiedzialność biznesu. We wrześniu 2015 roku podczas Szczytu Zrównoważonego Rozwoju w Nowym Jorku przyjęto nowy plan rozwoju świata do 2030 roku: Agendę na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju. Opiera się ona na wizji budowy lepszego świata z korzyścią dla wszystkich ludzi, planie na-prawy oraz ratowania świata. Agenda zawiera 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju i 169 zadań do zrealizowania. Jednym z nich jest cel opierający się na promowaniu stabilnego, zrównoważonego i inkluzywnego wzrostu gospodarczego, pełnego i pro-duktywnego zatrudnienia oraz godnej pracy dla wszystkich ludzi (cel 8. – Wzrost gospodarczy i godna praca) (Colglazier 2015).Agenda 2030 wskazuje kierunek działań mających doprowadzić do pokonania najważniejszych wyzwań naszych czasów. Stawką w tych działaniach jest przyszłość obecnego i kolejnych pokoleń, która właśnie jest budowana. To dzisiaj tworzony jest świat, w jakim chcielibyśmy żyć za kilkadziesiąt lat. Takie postrzeganie przyszłości przyświeca współczesnemu rozumieniu kariery zawodowej, której rozwój wpisuje się w cel 8. Agendy na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju. Przemiany, które dokonują się na tej płaszczyźnie, nastawione są na zmniejszanie stopy bezrobocia i niwelowa-nie ubóstwa poprzez elastyczne reagowaniwelowa-nie na zmiany zachodzące na rynkach pracy i w otoczeniu organizacji, nabywanie nowych umiejętności, przekwalifikowanie i mo-bilność pracowników. Zrównoważone podejście do zatrudnienia stawia przed orga-nizacjami wyzwanie kształtowania warunków umożliwiających pracownikom po-dejmowanie pracy wysokiej jakości, która oddziałuje na gospodarkę bez uszczerbku
58
dla środowiska. Przedsiębiorstwa powinny stwarzać nowe możliwości pracy oraz zapewniać godziwe warunki jej wykonywania. Takie podejście w pełni odpowiada kierunkowi, w którym podążają współczesna kariera zawodowa i jej rozwój. Organi-zacje, które wspierają pracowników, stwarzają możliwości zatrudnionym, są partne-rami ich karier, a nie kreatopartne-rami. Zmieniające się oblicze kariery wynika m.in. z coraz większej świadomości zatrudnionych, dotyczącej skutków działań przedsiębiorstw w obszarze zrównoważonego rozwoju, a co za tym idzie przebiegu ich zawodowej drogi i możliwego rozwoju kariery w przyszłości.
5. wnioski
W
skutek zmian zachodzących w otoczeniu zewnętrznym przedsiębiorstw i reakcji wzajemnych powiązań, które wywołują, rozumienie kariery zawo-dowej ulega przemianom. Tradycyjne podejście zostaje zastąpione przez nowy sposób myślenia o karierze. Te zmiany, mające miejsce wśród praktyków za-rządzania, znajdują swoje odbicie na gruncie teoretycznym i naukowym, skutkując powstawaniem nowych modeli i koncepcji. Poruszanie tematyki współczesnego ro-zumienia kariery zawodowej jest zatem ważne dla obu obszarów. Przedsiębiorcy i menedżerowie, którzy karierę zawodową analizują od strony praktyk i procesów realizowanych w organizacjach, bazując na współczesnym rozumieniu i uwzględnia-jąc ideę zrównoważonego rozwoju, mogą w jeszcze lepszy sposób wspomagać rozwój karier swoich pracowników, który przekłada się na rozwój całego przedsiębiorstwa.Zaś autorzy, którzy swoje opracowania poświęcają tematyce kariery zawodowej, do-strzegają postępujące przeobrażenia i poddają je naukowej analizie w swoich ba-daniach. Niniejsze opracowanie może więc stanowić punkt wyjścia do badań em-pirycznych, eksplorujących wybrany element lub obszar współczesnego rozumienia kariery zawodowej.
literatura
ARTHUR M.B., CALMAN P.H. i DeFILLIPPI R. 1995. Intelligent enterprise, inteligent career. Academy of Ma- nagement Executive nr 4, t. 9, s. 7–22.
ARTHUR M.B., KHAPOVA S.N. i WILDEROM C.P. 2005. Career success in a boundaryless career world. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior nr 26, t. 2, s. 177–202.
ARTHUR M.B. i ROUSSEAU D.M. red. 2001. The boundaryless career: A new employment principle for a new organizational era. Oxford University Press on Demand, Oxford.
BARUCH y. i VARDI y. 2016. A fresh look at the dark side of contemporary careers: Toward a realistic dis-course. British Journal of Management nr 27, t. 2, s. 355–372.
współczesne rozumienie kariery zawodowej
BEDNARSKA-WNUK I. i JANUSZKIEWICZ K. 2012. Oblicza kariery w XXI wieku. [W:] Historia i perspekty-wy nauk o zarządzaniu. Księga pamiątkowa dla uczczenia Jubileuszu 40-lecia pracy naukowo-dydak-tycznej Prof. zw. dra hab. Arkadiusza Potockiego, B. Mikuła (red.). Fundacja Uniwersytetu Ekonomicz-nego w Krakowie, Kraków.
BOHDZIEWICZ P. 2010. Współczesne kariery zawodowe: od modelu biurokratycznego do przedsiębiorczego.
Zarządzanie Zasobami Ludzkimi nr 3–4, s. 39–56.
BRISCOE J.P. i HALL D.T. 2006. The interplay of boundaryless and protean careers: Combinations and impli-cations. Journal of Vocational Behaviour nr 69, t. 1, s. 4–18.
COLGLAZIER W. 2015. Sustainable development agenda: 2030. Science nr 349, t. 6252, s. 1048–1050.
De VOS A. i Van der HEIJDEN B.I. 2017. Current thinking on contemporary careers: the key roles of sus-tainable HRM and sustainability of careers. Current opinion in environmental sustainability nr 28, s. 41–50.
IBARRA H. i OBODARU O. 2016 Betwixt and between identities: Liminal experience in contemporary careers.
Research in Organizational Behavior nr 36, s. 47–64.
JAKIMIUK B. 2013. Aksjologiczne aspekty kariery. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J–Paedagogia-Psychologia nr 26, t. 1–2, s. 75–88.
KIROVOVá I. 2011. Od tradični kariéry k současným kariěrnim koncepcim. Ceskoslovenska Psychologie nr 55, t. 4, s. 316–331.
LANTHALER W. i ZUGMANN J. 2000. Akcja Ja: nowy sposób myślenia o karierze. Twigger, Warszawa.
MAINIERO L.A. i SULLIVAN S.E. 2005. Kaleidoscope careers: An alternate explanation for the “opt-out“ revo-lution. Academy of Management Perspectives nr 19, t. 1, s. 106–123.
MINTA J. 2014. Oblicza współczesnych karier w perspektywie poradoznawczej. Dyskursy młodych an-dragogów nr 15, s. 113–127.
MIŚ A. 2007. Koncepcja rozwoju kariery zawodowej w organizacji. Zeszyty Naukowe/Uniwersytet Ekono-miczny w Krakowie. Seria Specjalna, Monografie (183).
POCZTOWSKI A. 1993. Rozwój potencjału pracy jako problem zarządzania zasobami ludzkimi w przedsiębi-orstwie. Zeszyty Naukowe/Akademia Ekonomiczna w Krakowie. Seria Specjalna, Monografie (118).
RUTKOWSKA M. 2010: „Nowa kariera” i jej egzemplifikacje w postaci kariery proteuszowej i kariery bez granic. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi nr 1, t. 72, s. 9–20.
SEARS S. 1982. A definition of career guidance terms: A national vocational guidance association perspec-tive. Vocational Guidance Quarterly nr 31, t. 2, s. 137–143.
SMOLBIK-JęCZMIEń A. 2015. Współczesne przeobrażenia w podejściu do kariery zawodowej jako konsek-wencja zmian zaistniałych w globalnej gospodarce. Management Forum nr 3, t. 3, s. 56–62.
SMOLBIK-JęCZMIEń A. 2017. Kształtowanie własnej kariery zawodowej w kontekście wielopokoleniowości.
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
SOLARCZyK-AMBROZIK E. 2015. Nowe trendy w teoriach rozwoju karier – implikacje dla poradnictwa ka-riery. Studia Edukacyjne nr 35, s. 21–53.
SULLIVAN S.E. 1999. The changing nature of careers: A review and research agenda. Journal of management nr 25, t. 3, s. 457–484.
Marek Zbigniew GOLONKA1