Współpraca ze środowiskiem lokalnym

Szkoła stara się stworzyć uczniom sprzyjające warunki do współdziałania ze środowiskiem lokalnym, czyli układem wytworzonych przez ludzi bądź przyrodę obiektów stanowiących podstawowe środowisko życia dzieci, młodzieży i do-rosłych. Środowisko lokalne wywiera duży wpływ na sposoby spędzania czasu wolnego przez dzieci i młodzież, głównie z racji funkcjonowania lub braku odpo-wiednich placówek i urządzeń umożliwiających rekreację czy twórcze spędzanie czasu wolnego36.

34 J. Pielachowski, Organizacja i zarządzanie..., op. cit., s. 71.

35 Ibidem.

Współczesna szkoła współpracuje z wieloma instytucjami na terenie miejsco-wości, gminy i regionu. Należą do nich: ośrodek kultury, ośrodek pomocy spo-łecznej, powiatowa komenda policji, powiatowa komenda straży pożarnej oraz kościół parafialny. Jednak najważniejszą formą współdziałania ze środowiskiem jest współpraca z rodzicami. Spotkania zwane wywiadówkami są doskonałą oka-zją do wymiany poglądów, przyjęcia określonych form współpracy i podejmo-wania konkretnych działań, które w najlepszy sposób będą służyć wspieraniu rozwoju dziecka oraz rodziny. Współpraca z rodzicami opiera się nie tylko na pomocy w przygotowywaniu wycieczek, festynów, wigilii szkolnej, zawodów sportowych, prac remontowych czy imprez środowiskowych, ale również na ich udziale w tego typu działaniach. Na tej podstawie budowany jest wzajemny sza-cunek i zaufanie.

Rolą szkoły w XXI w. ma być rozwijanie samodzielności, aktywności i in-nowacyjności. Dziś nie wystarczy umiejętność czytania, pisania i liczenia, gdyż szybki rozwój nowej wiedzy wymusza zdobywanie umiejętności poznawczych wyższego rzędu, pomocnych w rozwiązywaniu problemów i podejmowaniu de-cyzji37.

Środowiskowa działalność opiekuńczo-wychowawcza daje możliwość budo-wania klimatu wzajemnej życzliwości wśród ludzi, opiekuńczej postawy i wspar-cia38. W każdej wszechstronnej działalności wychowawczej niezbędna jest odpo-wiednia działalność opiekuńcza. Opieka i wychowanie wiążą się ze sobą, gdyż stanowią dwa podstawowe czynniki rozwoju człowieka39. Ważne jest, by ludzie związani ze szkołą – dyrektor, nauczyciele, uczniowie, rodzice, cała społeczność lokalna – pracując razem, przyczyniali się do poprawy jakości edukacji. Szko-ła jest dla dziecka środowiskiem, w którym wchodzi ono w dwojakiego rodza-ju interakcje społeczne, tj. uczeń – nauczyciel i uczeń – uczeń. Znajdowanie się w różnych sytuacjach związanych z opiekuńczą i wychowawczą rolą instytucji daje tym uczniom okazję do wzajemnego poznania się i stwarza możliwości na-wiązywania nowych kontaktów. Celem pracy opiekuńczo-wychowawczej jest za-pewnienie zorganizowanej opieki uczniom przed zajęciami lekcyjnymi i po nich w bezpiecznym i przyjaznym otoczeniu, stworzenie warunków do wypoczynku, relaksu i odrabiania prac domowych, organizowanie czasu wolnego, działalno-ści korekcyjnej, wyrównawczej. Sprzyja to bowiem wszechstronnemu rozwojowi dziecka.

Szkolnictwo wiąże się z wieloma zagadnieniami. Obejmuje wszystkie czyn-niki, które warunkują prawidłowe funkcjonowanie systemu oświatowo-wycho-wawczego. Całokształt zagadnień związanych z ustrojem instytucji oświatowych

37 R. Pachociński, Oświata XXI wieku – kierunki przeobrażeń, IBE, Warszawa 1999, s. 72.

38 A. Kelm, op. cit., s. 119.

ujmuje się przede wszystkim od strony normatywno-prawnej – analizuje się pro-blemy, które mają wpływ na jakość funkcjonowania instytucji oświatowych, na właściwe realizowanie programów dydaktyczno-wychowawczych z zastosowa-niem najnowocześniejszych metod nauczania40.

7. Podsumowanie

Współczesna szkoła jest tą instytucją edukacyjną, która spełnia ważną rolę w procesie kształtowania postaw młodego pokolenia. Szkoła podstawowa, poza wiedzą wynikającą z procesu kształcenia i wychowania, duże nadaje znaczenie nabywaniu kompetencji społecznych przez uczniów. Sprzyja temu współpraca z wieloma instytucjami na terenie gminy, regionu czy miejscowości. Niezbędnym ogniwem pracy szkoły są rodzice uczniów, którzy coraz chętniej współpracują z pedagogami w rozwiązywaniu problemów wynikających z procesu edukacji oraz w rozwijaniu nowych obszarów zainteresowań uczniów, dostosowując je do ich cech osobowościowych i uwarunkowań środowiskowych.

Literatura

Banach Cz., Polska szkoła i system edukacji, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 1995.

Dąbrowski Z., Pedagogika opiekuńcza, w: Pedagogika. Subdyscypliny wiedzy pedagogicznej, t. III, red. B. Śliwerski, GWP, Gdańsk 2006.

Górecka H., Polski system oświaty, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. IV, Żak, Warszawa 2005

Jeżowski A., Ekonomika oświaty, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2006.

Jundził I., Szkoła. Opiekuńczo-wychowawcze funkcje szkoły, w: Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Fundacja „Innowacja”, Warszawa 1997.

Kelm A., Węzłowe problemy pedagogiki opiekuńczej, Żak, Warszawa 2000.

Kunowski S., Podstawy współczesnej pedagogiki, Wyd. Salezjańskie, Warszawa 2001.

Kwiatkowska-Góralczyk M., Świadomość nauczyciela klas początkowych a współczesne konteksty edukacji, „Nowa Szkoła” 2003, nr 5.

Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, Żak, Warszawa 2001.

Pachociński R., Oświata XXI wieku – kierunki przeobrażeń, IBE, Warszawa 1999. Pielachowski J., Organizacja i zarządzanie oświatą i szkołą, eMPi2, Poznań 2002. Pielachowski J., Sto spraw szkoły, eMPi2, Poznań 2003.

Pilch T., Spory o szkołę, Żak, Warszawa 1999.

Piwowarski R., Szkoły na wsi – edukacyjne wyzwanie, IBE, Warszawa 2000.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warun-ków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowa-dzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych, Dz.U. nr 83, poz. 562.

Szczepański J., Szkoła w społeczeństwie, w: Sztuka nauczania. Szkoła, red. K. Konarzewski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005.

Szempruch J., Nauczyciel w zmieniającej się szkole, Fosze, Rzeszów 2001.

Trempała E., Opieka a wychowanie, w: Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Fundacja „Innowacja”, Warszawa 1997.

Trzebiatowski K., Organizacja szkolnictwa w Polsce Ludowej, PWN, Warszawa 1972. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, Dz.U. z 2006 r., nr 97, poz. 674. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, Dz.U. z 2004 r., nr 173, poz. 1808. Ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych, Dz.U. nr 155, poz. 1014.