Demografia i sieć osadnicza

Badania archeologiczne ukazują, że obszar ten był zamieszkiwany przez ludzi już pod koniec paleolitu.

Istnieją też ślady osadnictwa z okresu neolitu, epoki brązu, epoki żelaza i okresu wczesnośredniowiecznego. W latach 1988- 1990 i 1996 prowadzone były wykopaliska przez prof. dr hab. Andrzeja Kokowskiego z UMCS w Lublinie w Drążgowie. Stwierdzono, że w Drążgowie istniał kompleks osadniczy kultury przeworskiej rozwijającej się między III a V wiekiem n.e. Wiedza o dawnym osadnictwie przetrwała w lokalnym nazewnictwie miejsc - teren, na którym prowadzono wspomniane wykopaliska, mieszkańcy Drążgowa od wielu pokoleń nazywali "grodziskiem". Drążgów, choć obecnie jest osadą wiejską, przez 276 lat posiadł prawa miejskie. Otrzymał je w 1544 r., dzięki staraniom Marcjana Kłoczowskiego. Drążgów stracił prawa miejskie w 1820 r. Spacerując ulicami Drążgowa można zobaczyć pozostałości po miejskim rynku i układ ulic, które wychodziły z jego narożników.

Wieś Sobieszyn ma także długą historię i jego powstanie związane jest z kulturą przeworską. Został założony przez przybyłych z północnego zachodu Wandalów, należących do grupy plemion wschodniogermiańskich, na początku II w. p.n.e. Osada szybko rozrosła się, w okresie szczytowym zajmowała powierzchnie ok. 4,5 ha. Wandalowie zajmowali się rolnictwem, garncarstwem, na własny użytek wytapiali żelazo w prymitywnych piecach. Utrzymywali się także z handlu wymiennego. Podczas prowadzonych prac archeologicznych odnaleziono cmentarzysko, jak również fragmenty prymitywnych pieców metalurgicznych, narzędzia rolnicze, np. motykę rogową oraz przedmioty codziennego użytku- fragmenty ceramiki, noże, krzesiwa. Ziemie Sobieszyna zaczęły pustoszeć pod koniec II w. p. n. e., prawdopodobnie w wyniku wielkiej wędrówki ludów germańskich.

We wczesnym średniowieczu na tereny Sobieszyna przybyli Słowianie. Jednak pierwsze wzmianki o powstaniu miejscowości pochodzą dopiero z pierwszej połowy XIV w. Wieś stała się kolebką rodu Sobieskich, herbu Janina, z których wywodzi się osławiony zwycięstwem pod Wiedniem, król Jan III Sobieski. Potomkowie rodu żyli tam jeszcze w XVIII w. W 1886 r. do Sobieszyna przeniesiona parafię z Drążgowa.

Pierwszą wzmiankę o Ułężu możemy odnaleźć na kartach Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae („Roczników, czyli kroniki Królestwa polskiego”) Jana Długosza. W roku 1439 miejscowość była własnością Stanisława Rogali. W wieku XVI przeszła w ręce starosty stężyckiego Jacentego Bentkowskiego, który wybudował pierwszy dwór w Ułężu. W pierwszej połowie XIX wieku powstał w Ułężu pałac, stworzony na wzór Belwederu, według projektu Jakuba Kubickiego. Pozostałe

Gmina Ułęż

Ułęż 168,08-504 Ułęż

tel. 81866 71 06; fax 81 866 70 28 e-mail: gmina@ulez.eurzad.eu

Strona

17

miejscowości w Gminie Ułęż takie jak Żabianka, Osmolice, Sarny, Podlodów także zostały założone w XV i XVI.

2. Demografia

Na terenie gminy Ułęż mieszka 3 245 osób. Ludność gminy stanowi 5,59% ludności powiatu ryckiego i 0,15 % ludności województwa lubelskiego. Średnia gęstość zaludnienia na obszarze gminy wynosi 39 osób na km², dla porównania średnia gęstość zaludnienia dla województwa lubelskiego wynosi 85 os/km². Największymi miejscowościami pod względem ludności są: Sobieszyn, Ułęż i Korzeniów.

Stan ludności gminy w latach 1995-2015

Rok Liczba ludności ogółem Kobiety Mężczyźni

1995 4203 2167 2036

2000 3853 1965 1888

2005 3576 1821 1755

2010 3395 1704 1691

2014 3245 1604 1641

źródło: Bank Danych Lokalnych

Ludność w Gminie Ułęż w latach 1995-2014

źródło: Bank Danych Lokalnych

Ludność Gminy Ułęż. Wskaźnik modułu gminnego 2006 – 2014

Wskaźnik modułu gminnego Gmina Ułęż

jednostka 2006 2008 2010 2012 2014

ludność na 1 km2 osoba 43 42 41 40 39

kobiety na 100 mężczyzn osoba 104 101 101 97 98

Małżeństwa zawierane na 1000 ludności para 5,4 7,5 3,5 7,5 7,3

urodzenia żywe na 1000 ludności osoba 11,0 9,0 9,6 8,7 7,9

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500

1995 2000 2005 2010 2014

Liczba ludności ogółem Kobiety

Mężczyźni

Gmina Ułęż

Ułęż 168,08-504 Ułęż

tel. 81866 71 06; fax 81 866 70 28 e-mail: gmina@ulez.eurzad.eu

Strona

18

zgony na 1000 ludności osoba 12,42 13,87 20,09 16,22 13,44

przyrost naturalny na 1000 ludności osoba -1,4 -4,9 -10,5 -7,5 -5,5

źródło: Bank Danych Lokalnych

W porównaniu do poprzednich lat liczba ludności stale maleje i jednocześnie można zaobserwować proces starzenia się społeczeństwa gminy. Przyrost naturalny w gminie jest ujemny i w roku 2014 wynosił - 18.

Liczba mieszkańców w gminie Ułęż

Lp. Miejscowość Mieszkańcy

1 Białki Dolne 306

2 Białki Górne 176

3 Drążgów 267

4 Korzeniów 498

5 Lendo Ruskie 150

6 Podlodów 125

7 Podlodówka 127

8 Sarny 285

9 Sobieszyn 704

11 Ułęż 646

12 Zosin 153

13 Żabianka 123

Struktura ludności wg podziału na płeć i grupy ekonomiczne

Rok Wiek przedprodukcyjny Wiek produkcyjny Wiek poprodukcyjny

M K M K K M

2002 341 327 1238 1082 518 257

2011 237 224 1235 1012 440 212

2014 215 202 1205 950 452 221

źródło: Bank Danych Lokalnych

Powyższy wykres obrazuje liczbę mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym. Na szczególną uwagę zasługuje liczba osób w wieku poprodukcyjnym. Jednocześnie w wyniku zmiany miejsca zamieszkania (przenoszenia się osób do miasta Lublina, Ryk lub innych) maleje liczba osób w wieku produkcyjnym. Liczba osób pracujących w wieku 50+ w Polsce kształtuje się na poziomie 28%. Zwiększenie zatrudnienia w tej grupie wiekowej jest szczególnie istotne w kontekście zachodzących w naszym kraju zmian demograficznych, zwłaszcza w kontekście obserwowanego od kilku lat procesu starzenia się społeczeństwa. Rosnąca liczba osób starszych i niski wskaźnik dzietności powodują zmniejszenie liczby osób w wieku aktywności zawodowej. W tej sytuacji istotna jest aktywizacja osób starszych (50+).

3.2.6. RYNEK PRACY, ZATRUDNIENIE I STRUKTURA BEZROBOCIA

Gmina Ułęż o dominującej funkcji rolniczej. Dla większości mieszkańców gminy ważnym źródłem utrzymania jest rolnictwo. Produkcja przemysłowa jest znikoma i jest funkcja uzupełniającą. Produkcja rolna dominuje jako miejsce zatrudnienia i źródło dochodów. Gospodarstwa rolne zajmujące się produkcją żywności w postaci surowców, jak i finalnych produktów spożywczych. Profil gospodarczy Gminy Ułęż kształtowany jest w dużym stopniu i uzależniony od rozwoju sektora małych i średnich firm.

Poziom rozwoju ekonomicznego jest dość niski. W gminie Ułęż, według stanu na dzień 31 grudnia 2014 roku liczba podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w rejestrze REGON wynosiła 201, w tym w większości to osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, głównie handlowo-usługową. Większość podmiotów gospodarki na terenie gminy stanowiło własność osób fizycznych. Głównym źródłem utrzymania mieszkańców gminy była praca w gospodarstwach rolnych, co wskazuje na rolniczy charakter gminy.

Jeśli chodzi o strukturę wielkości podmiotów gospodarczych należy zauważyć zdecydowaną dominację mikroprzedsiębiorstw zatrudniających od 0 do 9 pracowników – w 2014 r. stanowiły one ponad 97,18% wszystkich przedsiębiorstw. Często mikroprzedsiębiorstwa mają charakter rodzinny.

Pomimo, że liczbowo stanowią one duży procent, to stwarzają miejsca pracy tylko do małej liczby ogółu zatrudnionych i nie oferują zbyt atrakcyjnych warunków pracy. Małe przedsiębiorstwa, zatrudniające od 10 do 49 pracowników, stanowiły 2,41%, zaś średnie zatrudniające od 50 do 249 osób – 0,39%.

Rynek pracy w Gminie Ułęż

Wskaźniki Powiat Gmina

Pracujący¹ 8316 254 Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym w % 9,5 11,8 Udział zarejestrowanych bezrobotnych kobiet w liczbie kobiet w wieku produkcyjnym w % 9,5 13,2

1 Dane dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 9 osób, bez pracujących w indywidualnych gospodarstwach rolnych

źródło: Bank Danych Lokalnych

Podmioty gospodarki narodowej wg klas wielkości

Wielkość

Na terenie gminy zlokalizowane są głównie przedsiębiorstwa handlowe - handel detaliczny i hurtowy, klika małych firm produkcyjnych i usługowych.

Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w gminie Ułęż (stan na dzień 31.12.2014 r.) wynosi ogółem 217 osoby, w tym kobiety stanowią 49,7 % ogółu bezrobotnych. Liczba osób bezrobotnych na terenie gminy wzrosła o 150 osób w stosunku do roku 2002. Wzrostowi liczby zarejestrowanych bezrobotnych towarzyszył wzrost udziału bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku

Gmina Ułęż

Ułęż 168,08-504 Ułęż

tel. 81866 71 06; fax 81 866 70 28 e-mail: gmina@ulez.eurzad.eu

Strona

20

produkcyjnym. Wzrost liczby zarejestrowanych bezrobotnych o niemal 50% stanowi poważny problem, który niesie za sobą zarówno skutki ekonomiczne, jak i społeczne. Przyczyną tego był globalny kryzys gospodarczy, który także wpłynął na Polską i lokalną gospodarkę.

Bezrobotni zarejestrowani wg płci w gminie Ułęż

źródło: Bank Danych Lokalnych

3.2.8. SYTUACJA MIESZKANIOWA

Na terenie gminy przeważa zabudowa zagrodowa, budownictwo indywidualne o jednej lub dwóch kondygnacjach mieszkalnych. Na terenie gminy znajduje się 1132 budynków mieszkalnych. Brak budownictwa wielorodzinnego na terenie gminy.

Zasoby i budownictwo mieszkaniowe w Gminie Ułęż (dane BDL z 31.12.2013) przedstawia się następująco:

 liczba mieszkań ogółem: 1284

 przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkań w m² mieszkania – 82,4

 przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkań w m² na osobę – 32,7

Część mieszkań jest wyposażona w instalacje techniczno- sanitarne. Liczba mieszkań posiadających wodociąg wynosi 79,4%, gaz sieciowy 0,9%. Dostęp do kanalizacji ma tylko 2,9% mieszkań.

3.3. Rolnictwo

0 50 100 150 200 250 300

2005 2010 2014

Ogółem Mężczyźni Kobiety

Gmina Ułęż

Ułęż 168,08-504 Ułęż

tel. 81866 71 06; fax 81 866 70 28 e-mail: gmina@ulez.eurzad.eu

Strona

21

W Gminie Ułęż, według stanu na dzień 31 grudnia 2014 roku liczba podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w rejestrze REGON wynosiła 201, w tym w większości to osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, głównie handlowo-usługową. Jednak głównym źródłem utrzymania mieszkańców gminy była praca w gospodarstwach rolnych. Powierzchnia użytków rolnych wynosi 4 811 ha co stanowi 57,6 % ogólnej powierzchni Gminy. Około 75%

mieszkańców gminy utrzymuje się z rolnictwa, prowadząc indywidualne gospodarstwa o małej i średniej powierzchni. Dane te, w połączeniu z faktem, iż głównym źródłem dochodu mieszkańców jest działalność rolnicza, wskazują na typowo rolniczy charakter gminy. Liczba gospodarstw rolnych wynosi 890, a przeciętna pow. gospodarstwa wynosi ponad 7,0 ha.

L.p. Wyszczególnienie Jednostka Liczba

1 Powierzchnia ogólna w tym: ha 8 347

2 Powierzchnia użytków rolnych ha 4 811

3 Grunty orne ha 3 811

4 Sady ha 82

5 Łąki ha 918

6 Wody ha 549

7 Lasy i grunty leśne ha 1 992

8 Pozostałe grunty i nieużytki ha 995

Źródło: Urząd Gminy Ułęż.

Sektor rolny jest wiodącym w Gminie Ułęż, warunkuje również rozwój społeczno–gospodarczy gminy.

Uwarunkowania naturalne gminy sprzyjają zarówno intensywnej produkcji rolnej jak i naturalnym proekologicznym typom produkcji rolniczej. W strukturze zasiewów dominują zboża (żyto, pszenżyto, pszenica i owies), ziemniaki, rośliny pastewne oraz rzepak. Znaczny areał upraw to warzywa gruntowe, które wg Spisu Rolnego w 2002r. zajmowały 2857 ha. W gminie uprawia się także truskawki- powierzchnia upraw to 8355 ha i porzeczki. Znacząca jest powierzchnia sadów.

3.4. Infrastruktura społeczna

3.4.1. INFRASTRUKTURA EDUKACYJNA

Na terenie Gminy Ułęż działa Zespół Administracyjny Placówek Oświatowych i Kulturalnych w Ułężu jest jednostką budżetową gminy Ułęż i obejmuje swoją działalnością dwie szkoły podstawowe, gimnazjum, liceum ogólnokształcące z internatem, bibliotekę publiczna i Gminny Ośrodek Kultury.

Ponadto w Sobieszynie funkcjonuje Zespół Szkół im. Kajetana hr. Kickiego w skład którego wchodzi:

 Technikum Rolnicze,

 Technikum Agrobiznesu,

 Technikum Architektury Krajobrazu ,

 Liceum Ogólnokształcące

 Zasadnicza Szkoła Zawodowa,

 Technikum Uzupełniające Rolnicze dla Dorosłych,

 Szkoła Policealna.

W skład Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. Jana III Sobieskiego w Sobieszynie, wchodzi:

Gmina Ułęż

Ułęż 168,08-504 Ułęż

tel. 81866 71 06; fax 81 866 70 28 e-mail: gmina@ulez.eurzad.eu

Strona

22

 Szkoła Podstawowa wraz z oddziałami przedszkolnymi w Sobieszynie i w Ułężu,

 Gimnazjum,

 Liceum Ogólnokształcące.

Ponadto na terenie gminy działa szkoła Podstawowa w Białkach Dolnych.

Placówki oświatowe w Gminie Ułęż w latach 2010-2014

Edukacja 2010/2011 2012/2013 2013/2014

Placówki wychowania przedszkolnego 2 2 2

Dzieci w placówkach wychowania przedszkolnego 84 75 63

Szkoły podstawowe 2 2 2

Uczniowie szkół podstawowych 211 171 174

Szkoły gimnazjalne 1 1 1

Uczniowie szkół gimnazjalnych 128 138 116

źródło: Bank Danych Lokalnych

Przy Zespole Szkół im. Kajetana hr. Kickiego działa internat ze 150 miejscami noclegowymi, jest także kuchnia ze stołówką z wyposażeniem dostosowanym do żywienia zbiorowego. Zespół Szkół w Sobieszynie jest jednostką budżetową powiatu ryckiego.

Wydatki Gminy Ułęż na oświatę i wychowanie w latach 2010-2014

Gmina Ułęż Jednostka

miary 2010 2011 2012 2013 2014

Wydatki w Dziale 801 - Oświata i wychowanie

ogółem zł 3669163,62 3551646,51 3703079,64 3867602,08 3638808,62

wydatki bieżące ogółem zł 3663171,61 3551646,51 3703079,64 3867602,08 3535989,01 wydatki bieżące na

wynagrodzenia zł 2032266,55 2322163,62 2389425,39 2580646,12 2331789,26 wydatki bieżące na

pochodne od wynagrodzeń zł 355017,79 440915,41 476052,96 509468,46 441913,19 wydatki bieżące na zakup

materiałów i usług zł 967668,04 455478,06 492453,84 431557,17 456720,86 wydatki bieżące jednostek

budżetowych ogółem zł 3496477,43 3367844,29 3512698,54 3698460,12 3407403,27 świadczenia na rzecz osób

fizycznych zł 166694,18 183802,22 185775,02 165272,46 128585,74

wydatki majątkowe

ogółem zł 5992,01 0,00 0,00 0,00 102819,61

wydatki majątkowe

inwestycyjne zł 5992,01 0,00 0,00 0,00 102819,61

wydatki w rozdziale 80101

- Szkoły podstawowe zł 1894634,31 1531749,08 1580416,85 1736014,57 1512299,65 wydatki w rozdziale 80113

- Dowożenie uczniów do szkół

zł 136095,36 143059,98 140474,95 125541,81 140685,53 wydatki w rozdziale 80110

- Gimnazja zł 608459,36 676316,66 751594,30 782399,98 736991,59

Gmina Ułęż

- Licea ogólnokształcące zł 506729,50 619165,80 573470,59 571932,59 453486,81 wydatki w rozdziale 80114

- Zespoły obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół

zł 213170,73 252448,03 262853,76 265045,37 276340,50

źródło: Bank Danych Lokalnych

3.4.2. OCHRONA ZDROWIA I OPIEKA SPOŁECZNA

Na utrzymanie właściwego poziomu warunków życia mieszkańców gminy wpływa prawidłowe funkcjonowanie podstawowej opieki zdrowotnej i opieki społecznej. Zadania pomocy społecznej wynikające z programów rządowych, mających na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia realizuje Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.

Ośrodek ten posiada Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Ułęż ma stanowić podstawę do realizacji względnie trwałych wzorów interwencji społecznych, podejmowanych w celu zmiany (poprawy) tych stanów rzeczy (zjawisk) występujących w obrębie danej społeczności, które oceniane są negatywnie. Dokument charakteryzuje w szczególności działania publicznych i prywatnych instytucji rozwiązujących kwestie społeczne, podejmowane dla poprawy warunków zaspokojenia potrzeb przez wybrane kategorie osób i rodzin. Ze względu na niski stopień zamożności społeczeństwa efektywność działań GOPS jest jednym z ważniejszych elementów zapewnienia zrównoważonego rozwoju społecznego.

Wydatki na pomoc społeczną Gminy Ułęż w latach 2012-2013

Gmina Ułęż Jednostka

miary 2012 2013 2014

Wydatki w Dziale 852 - Pomoc społeczna

ogółem zł 1899 920,59 1902506,36 2032416,67

wydatki bieżące ogółem zł 1899920,59 1902506,36 2032416,67

wydatki bieżące na wynagrodzenia zł 219402,42 250919,05 262235,82

wydatki bieżące na pochodne od wynagrodzeń zł 64848,38 66810,65 80492,68 wydatki bieżące na zakup materiałów i usług zł 185971,82 149319,24 158505,88 świadczenia na rzecz osób fizycznych zł 1405698,93 1411494,72 1502161,83 wydatki bieżące jednostek budżetowych ogółem zł 494221,66 491011,64 530254,84 wydatki w rozdziale 85202 - Domy pomocy

społecznej zł 120431,37 111363,13 112565,40

wydatki w rozdziale 85201 - Placówki

opiekuńczo-wychowawcze zł 0,00 0,00 7569,00

wydatki w rozdziale 85214 - Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe

zł 127412,88 147827,96 143271,77

wydatki w rozdziale 85228 - Usługi opiekuńcze i

specjalistyczne usługi opiekuńcze zł 0,00 0,00 2088,00

wydatki w rozdziale 85219 - Ośrodki pomocy

społecznej zł 282985,55 284903,34 283644,21

wydatki w rozdziale 85204 - Rodziny zastępcze zł 996,75 5990,33 9380,97

źródło: Bank Danych Lokalnych

Gmina Ułęż

Ułęż 168,08-504 Ułęż

tel. 81866 71 06; fax 81 866 70 28 e-mail: gmina@ulez.eurzad.eu

Strona

24

Podstawową opiekę zdrowotną na terenie gminy sprawuje Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej

„Medivita” w Ułężu. W Ośrodku Medivita w Ułężu zatrudnionych jest dwóch lekarzy : internista i pediatra .Ponadto zatrudnione są dwie pielęgniarki oraz na pół etatu położna. Na terenie gminy działalność prowadzą dwie pielęgniarki środowiskowe oraz stomatolog. Najbliższe gabinety specjalistyczne i szpital powiatowy znajdują się w odległych o 20 km Rykach.

Realizacją zadań z zakresu pomocy społecznej na terenie gminy Ułęż zajmuje się Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Finansowanie pomocy społecznej odbywa się ze środków:

 budżetu gminy z przeznaczeniem na finansowanie zadań własnych,

 dotacji celowych budżetu centralnego z przeznaczeniem na realizację zadań zleconych gminie z zakresu pomocy społecznej.

3.4.3. INFRASTRUKTURA SPORTOWA I KULTURALNA

W Gminie Ułęż dział Gminna Biblioteka Publiczna, która prowadzi działalność informacyjno- biblioteczną, udostępnia zbiory biblioteczne na miejscu oraz wypożycza do domu, gromadzi, opracowuje i przechowuje materiały biblioteczne oraz dotyczące własnego regionu. Organizuje imprezy kulturalne , wystawy, przedstawienia teatralne dla dzieci i młodzieży. Zachęca do korzystania z biblioteki , komputerów i Internetu, organizuje zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży.

Dużą popularnością cieszą się imprezy okolicznościowe organizowane wspólnie z Kołem gospodyń tj.

dzień Babci, Walentynki, Dzień Matki, Mikołajki, Dzień Kobiet, Dzień Dziecka, Andrzejki, spotkania opłatkowe, ogniska, przedstawienia dla dzieci , wycieczki, festyny.

Księgozbiór i czytelnicy Gminnej Biblioteki Publicznej w Gminie Ułęż w latach 2010-2014

Jednostka terytorialna

księgozbiór czytelnicy w ciągu roku

2010 2011 2012 2013 2014 2010 2011 2012 2013 2014

wol. wol. wol. wol. wol. osoba osoba osoba osoba osoba

Gmina Ułęż 13684 13766 13949 14058 14194 454 447 449 396 399

źródło: Bank Danych Lokalnych

Gminny Ośrodek Kultury w Ułężu pełni funkcję ośrodka skupiającego działalność kulturalną i społeczną całej gminy. Integruje środowisko poprzez wymianę osiągnięć i współprace z innymi ośrodkami kultury. Pobudza do życia kulturalnego gminy poprzez organizację aktywnego uczestnictwa w imprezach oraz kształtowaniu potrzeb społeczności w sferze kulturalnej. Cele i zadania Ośrodka Kultury to: edukacja kulturalna i wychowanie przez sztukę, - tworzenie warunków dla rozwoju zainteresowania wiedzą i sztuką, tworzenie warunków dla rozwoju folkloru, a także rękodzieła ludowego i artystycznego, zaspokajanie potrzeb oraz zainteresowań kulturalnych społeczności lokalnej , kształtowanie wzorów aktywnego uczestnictwa w kulturze, zespołowe uczestnictwo w kulturze oraz różnorodne formy edukacji kulturalnej, organizowanie imprez kulturalnych, gromadzenie, dokumentowanie, tworzenie dóbr kultury, promocja gminy. Zadania te realizuje przede wszystkim przez organizowanie imprez kulturalnych, których odbiorcami jest cała społeczność, imprez sportowo – rekreacyjnych, wystaw artystycznych (twórczość ludowa, rękodzieło, twórczości dzieci i młodzieży), spektakli, przedstawień, imprez okolicznościowych, zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży , zajęcia w plenerze.

Gmina Ułęż

Ułęż 168,08-504 Ułęż

tel. 81866 71 06; fax 81 866 70 28 e-mail: gmina@ulez.eurzad.eu

Strona

25

Na terenie Gminy Ułęż działa Gminno-Szkolny Klub Sportowy w Ułężu zrzeszony w Lubelskim Związku Piłki Nożnej uczestniczący w rozgrywkach klasy "B" grupie IV.

Ochronę przeciwpożarową na terenie gminy zapewnia 7 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej, w tym jedna (OSP Zosin) włączona jest do krajowego systemu ratownictwa, oraz powiatowa jednostka Państwowej Straży Pożarnej w Rykach.

Wydatki na bezpieczeństwo publiczne i ochronę przeciwpożarową Gminy Ułęż

Gmina Ułęż Jednostka

miary 2010 2011 2012 2013 2014

Wydatki w Dziale 754 - Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa

ogółem zł 78201,85 58288,12 69933,83 126230,35 102804,07

wydatki bieżące ogółem zł 63201,85 58288,12 69933,83 66330,35 95804,07 wydatki bieżące na

wynagrodzenia zł 18308,09 20884,65 22951,32 22161,16 21478,00

wydatki bieżące na zakup

materiałów i usług zł 24515,63 17779,54 26890,35 27105,16 30291,03

świadczenia na rzecz osób

fizycznych zł 8648,55 6300,74 7748,56 6429,29 6284,40

wydatki bieżące jednostek

budżetowych ogółem zł 54553,30 51987,38 62185,27 55815,06 58488,01

wydatki majątkowe

ogółem zł 15000,00 0,00 0,00 59900,00 7000,00

wydatki majątkowe

inwestycyjne zł 15000,00 0,00 0,00 59900,00 7000,00

źródło: Bank Danych Lokalnych

3.5. Infrastruktura techniczna

3.5.1.KOMUNIKACJA

Kluczowym elementem rozwoju Gminy Ułęż jest dobra dostępność komunikacyjna. Zewnętrzny układ infrastruktury drogowej stanowi sieć dróg krajowych, do których należy zaliczyć:

 drogę krajową (ekspresowa) nr S17 - budowana droga ekspresowa Warszawa – Hrebenne (granica z Ukrainą) w ciągu trasy europejskiej E372. Połączy aglomerację warszawską z Lubelszczyzną i poprowadzi dalej w kierunku Lwowa.

 drogę krajową nr 48 - prowadząca od międzynarodowej trasy E67 (DK8) z Tomaszowa Mazowieckiego w kierunku wschodniej granicy Polski, do której jednak nie dobiega, kończy się w Kocku przy drodze krajowej DK19.

Powyższe drogi wchodzą w skład europejskiego systemu transportowego TEN-T.

Układ drogowy Gminy Ułęż tworzą:

Gmina Ułęż

Ułęż 168,08-504 Ułęż

tel. 81866 71 06; fax 81 866 70 28 e-mail: gmina@ulez.eurzad.eu

Strona

26

 Drogi powiatowe - na terenie gminy jest 39,4 km dróg powiatowych (wszystkie o nawierzchni asfaltowej). Stanowią one główne ciągi komunikacyjne z powiatem, sąsiednimi gminami oraz pomiędzy poszczególnymi miejscowościami Gminy Ułęż.

 Drogi gminne - drogi o długości 65,0 km zaliczone są do kategorii dróg gminnych. Z tego 40,0 km posiada nawierzchnię asfaltową, 1,0 km podbudowę betonową, 0,5 km nawierzchnię utwardzoną żwirem, żużlem, itp. oraz 23,5 km o nawierzchni nieutwardzonej.

Oprócz wymienionych dróg krajowych duże znaczenie związane z wewnętrzną dostępnością obszaru ma wewnętrzny układ komunikacyjny, który składa się z dróg powiatowych i gminnych. Drogi te pełnią dwie funkcje: wpływają na jakość życia mieszkańców, stanowią uzupełnienie infrastruktury drogowej krajowej i wojewódzkiej. Stały wzrost natężenia ruchu drogowego powoduje, że drogi te wymagają ciągłej modernizacji. Przy wielu ciągach drogowych w terenie zabudowanym brak jest chodników oraz ścieżek rowerowych.

Procentowy udział wydatków na drogi publiczne w Gminie Ułęż

Jednostka

miary 2010 2011 2012 2013 2014

Udział wydatków na drogi publiczne w wydatkach ogółem

Gmina Ułęż % 22,8 8,7 3,3 2,8 8,4

źródło: Bank Danych Lokalnych

Pomimo dużego wysiłku inwestycyjnego gminy i powiatu w zakresie modernizacji infrastruktury drogowej, parametry techniczne i użytkowe większości dróg powiatowych i gminnych nie odpowiadają wymaganym standardom. Wiele odcinków dróg nie posiada dostatecznej nośności - bardzo ważnego parametru technicznego, przy obecnym stałym wzroście przewozu towarów transportem kołowym. Postępująca degradacja dróg wymaga przeprowadzania znacznego zakresu remontów bieżących, poprawy stanu poboczy i odwodnienia oraz uregulowania stanu prawnego pasów drogowych.

3.5.2INFRASTRUKTURA WODNO- KANALIZACYJNA

Sieć wodociągowa w Gminie Ułęż jest stosunkowo dobrze rozwinięta, większość gospodarstw domowych ma możliwość korzystania z wodociągu. Liczba osób korzystających z wodociągu wynosi 2927 os. Łączna długość sieci wodociągowej na terenie gminy wynosi 51,4km a ilość przyłączy 1142.

Sieć wodociągową mają wszystkie miejscowości na terenie gminy. Źródłem zaopatrzenia w wodę dla gminy są 4 ujęcia głębinowych wód w miejscowości: Sobieszyn, Ułęż, Zosin, Kolonia Białki Górne.

Wieś Lendo Ruskie jest zasilana z ujęcia wody w Walentynowie w gminie Jeziorzany.

Wskaźniki dotyczące sieci wodociągowej w Gminie Ułęż

Wskaźniki 2005 2010 2014

Przyłącza prowadzące do budynków mieszkalnych 915 1131 1142

Woda dostarczona gospodarstwom domowym (dam³) 123,8 83,7 92,9

Ludność korzystająca z sieci wodociągowej 2700 2701 2927

Gmina Ułęż

Ułęż 168,08-504 Ułęż

tel. 81866 71 06; fax 81 866 70 28 e-mail: gmina@ulez.eurzad.eu

Strona

27

Długość sieci wodociągowej (km) 47,8 47,8 51,4

Zużycie wody w gospodarstwie domowym na 1 mieszkańca (m³) 43,1 24,4 28,4 źródło: Bank Danych Lokalnych, Zakład Komunalny w Ułężu

Kanalizacja zbiorcza stanowi najsłabiej zagospodarowaną dziedzinę z zakresu usług komunalnych.

Długość sieci kanalizacyjnej na terenie gminy wynosi 2,8 km. Liczba osób korzystających z kanalizacji wynosi 93 os. a liczba przyłączy do budynków mieszkalnych 13 szt. W 192 gospodarstwach ścieki gromadzone są w przydomowych oczyszczalniach ścieków.

Ludność korzystająca z sieci wodociągowej i kanalizacyjne na terenie Gminy Ułęż w latach 2010-2014 (%)

wodociąg kanalizacja

2010 2011 2012 2013 2014 2010 2011 2012 2013 2014

% % % % % % % % % %

Gmina Ułęż 79,6 79,6 79,2 79,4 90,2 2,9 2,9 2,8 2,9 2,9

źródło: Bank Danych Lokalnych

3.5.3GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI

Gospodarka odpadami dotyczy na terenie gminy odpadów gospodarczo-bytowych (powstających w gospodarstwach domowych) i rolnych (powstających w gospodarstwach rolniczych). Istotną kwestią jest utylizacja odpadów niebezpiecznych np. pojemników po środkach ochrony roślin.

Politykę w zakresie gospodarki odpadami określa „Plan gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego 2017" dotyczy odpadów wytworzonych na obszarze województwa oraz przywożonych na jego obszar, w tym odpadów komunalnych, odpadów ulegających biodegradacji, odpadów opakowaniowych i odpadów niebezpiecznych. Dokument wyznacza cele z zakresu gospodarki odpadami obejmujące lata 2012 - 2017 oraz perspektywicznie okres 2018-2023. Województwo Lubelskie zostało podzielone na 9 regionów gospodarki odpadami komunalnymi (tzw. RIPOK). Gmina Ułęż należy do Regionu Puławy, gdzie funkcjonują instalacje RIPOK w Puławach. W ramach opłaty za odbiór odpadów komunalnych w gminie utworzono punkt selektywnego zbierania odpadów

Politykę w zakresie gospodarki odpadami określa „Plan gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego 2017" dotyczy odpadów wytworzonych na obszarze województwa oraz przywożonych na jego obszar, w tym odpadów komunalnych, odpadów ulegających biodegradacji, odpadów opakowaniowych i odpadów niebezpiecznych. Dokument wyznacza cele z zakresu gospodarki odpadami obejmujące lata 2012 - 2017 oraz perspektywicznie okres 2018-2023. Województwo Lubelskie zostało podzielone na 9 regionów gospodarki odpadami komunalnymi (tzw. RIPOK). Gmina Ułęż należy do Regionu Puławy, gdzie funkcjonują instalacje RIPOK w Puławach. W ramach opłaty za odbiór odpadów komunalnych w gminie utworzono punkt selektywnego zbierania odpadów

W dokumencie STRATEGIA ROZWOJU LOKALNEGO GMINY UŁĘŻ NA LATA (Stron 16-0)