Skład Sekcji hodowlanej, podzielonej na 5 komisyj, nie uległ zmianie.
W ciągu roku sprawozdawczego odbyło się jedno ze
branie komisji do spraw związków hodowlanych, na któ- rem rozpatrywany był projekt ujednostajnienia zasad pro
wadzenia ksiąg rodowodowych. Aktualne sprawy mle
czarskie rozpatrywane były na sporadycznych zebraniach producentów i przedstawicieli handlu mlekiem, a po zało
żeniu Międzyzwiązkowej Komisji do Spraw Mleczar
skich, na zebraniach tejże komisji. W sprawie ustawy o obrocie zwierzętami i uregulowania handlu żywcem i mię
sem wobec wzmagającej się stale konkurencji mięsa przy
wozowego odbywały się zebrania zainteresowanych Izb (Rolniczych, Handlowych i Rzemieślniczych) przy udziale producentów rolnych, przedstawicieli handlu i rzemiosła rzeźnego.
Statystyka zwierząt gospodarskich nie wykazuje w porównaniu z rokiem 1932 wybitniejszych wahań za wyjątkiem kóz, u których zaznaczył się przyrost w wyso
kości 3169 sztuk. Przytoczony niżej wykaz ilustruje stan zwierząt na Śląsku w dniu 1 lipca 1932 i 1933:
1932 1933
Konie 33-124 32.441
Bydło rogate 126.365 122.388
Krowy 92.258 90.103
Trzoda chlewna 82.755 83177
Owce 3.610 3-740
Kozy 45.156 48.325
/. Licencja rozpłodników.
Ważnym czynnikiem w rozwoju produkcji zwierzęcej jest kwalifikacja rozpłodników, która się odbyła na wio
snę we wszystkich powiatach za wyjątkiem powiatu świę- tochłowickiego, który ze względu na przewagę chowu kóz w powiecie przeprowadza licencję we wrześniu.
Wykaz licencjonowanych reproduktorów przedsta
wia się następująco:
L.p. Powiat 19 3 3 19 3 4
buhaje kozły knury buhaje kozły knury
1. Cieszyn... 161 _ _ 175
2. Bielsko... 106 — — 105 — 3. Pszczyna ... 219 18 — 205 20 —
4. Rybnik 144 44 — 168 57 —
5. Katowice ... 6 37 — 10 36 —
6. Świętochłowice .... 5 32 — licencji jeszcz e nie przeprowadzono 7. Tarn. Góry... 19 17 3 17 19 3 8. Lubliniec ... 43 2 28 48 1 44
Razem: 703 150 31 728 133 47
W kondycji i pielęgnacji reproduktorów dała się zau
ważyć dalsza poprawa, co należy położyć na karb więk
szych wymagań komisyj licencyjnych w ostatnich latach.
Izba czyni starania o rozszerzenie ustawy ogólno
polskiej o dozorze nad hodowlą bydła rogatego, trzody chlewnej i owiec z dnia 5 marca 1934 r. Dz. U. R. P. Nr.
40 na Województwo Śląskie.
2. Stacje rozpłodników.
Stacje rozpłodników zakładano w roku sprawozdaw
czym na tych samych warunkach, jak w latach poprzed
nich. Z powodu uszczuplenia funduszów na zakładanie stacyj wstrzymano w 3-cim kwartale roku sprawozdaw
czego zakładanie stacyj rozpłodowych buhai oraz premio
wanie buhai w 3-cim i nadobowiązkowym terminie utrzy
mania, udzielając wzamian za to zezwolenie na
wcześniej-szą likwidację stacyj. W związku z tern mamy do zano
towania poważny ubytek stacyj, wyrażający się różnicą 13 buhai, jak to wynika z następującego zestawienia:
Powiat
Stan 31. III. 1953 Zwinięto Założono Sten 31. III. 1934
buhaje kozły knury tryki buhaje
iro
knury tryki buhaje kozły knury tryki buhaje kozły knury 1tryki
Cieszyn... 17 1 1 4 7 20 _ 1 1 Bielsko... 6 — 2 — 4 — 1 — 2 — — — 4 — 1 — Rybnik... 24 2 2 — 15 i 2 — 9 2 1 1 18 3 1 1 Pszczyna ... 11 — — — 6 — — 3 1 — — 8 1 — — Katowice ... 2 3 — — 1 i — — — 1 1 3 —
Świętochłowice .... — 2 — — — 2 — — — 4 1 — 4 1 —
Tarn. Góry... 1 5 — — — 3 — — — 1 — 1 3 — — Lubliniec ... 10 - 2 — 6 — — — 2 — — — 6 — 2 —
Razem: 71 .2 7 1 36 7
3 — 23 9 2 1 58 14 6 2
j. Kontrola mleczności.
Sposoby prowadzenia kontroli mleczności, opłaty kontrolne i metody obliczenia wydajności nie uległy w ro
ku sprawozdawczym zmianie.
Porównanie stanu kontrolowanych obór oraz wyni
ków kontroli mleczności w samodzielnych kółkach, pod
legających bezpośrednio nadzorowi Wydziału Hodowli, przedstawia się w ostatnich dwóch latach następująco:
y Ilość kontr, obór Ilość kontr. krów Przeciętna wydajność Rok
Z
‘O-c/i
dworsk. włość. razem dworsk. wlośc. razem kgmleka
°/o tłusz
czu kgtłusz czu
1932-33 8 49 136 185 2.409 1.084 3.493 3.221 3.33 107.52 1933-34 8 54 148 202 2.607 1.179 3.786 3.389 3.33 113.12 wzrost -j-
ubytek —
0 +5 +12 +17 +198 +95
.
+293 +168 — +5.60
W poszczególnych kółkach przeciętne wydajności są 1932-33 1933-34 1932-33 1933-34
i. Czerwionka . . . . . 792 748 339° 362$ 3,33 120.88
2. Odra... 343 431 3175 3476 3,26 113.56
3. Solec... 452 493 3324 3391 3-17 107.57
4. Lubliniec ... 318 3°4 3384 3812 3 32 120.98
5 Pawłowice... 323 44: 3300 3372 3.23 108.67 6. Cieszyn... 33° 327 3067 2988 3,66 109.36
7. Kończyce... $68 5 66 2882 3186 3.41 108.77 8. Jasienica... 3^7 452 3028 3r5° 3.42 107.85
Ogółem: 3493 3769 3221 3389 3,33 113.12
Powyższe zestawienia wykazują w porównaniu z ro
kiem ubiegłym wzrost ilości kontrolowanych obór i krów, oraz zwyżkę przeciętnej mleczności w ilości 168 kg mleka i 5.60 kg tłuszczu na krowę. Procent tłuszczu w mleku nie uległ zmianie. Zwiększenie przeciętnej mleczności należy przypisać racjonalniejszemu żywieniu w związku z lep- szem zagospodarowaniem użytków zielonych i staranniej
szemu konserwowaniem pasz na zimę, oraz w związku z pewną stabilizacją cen mleka.
Najwyższą wydajność wykazała krowa nizinna czarno-biała Flora V. K. 800 z obory p. Kiihna w Cze
chowicach, dając 7526 kg mleka, 3.06% i 230 kg tłuszczu, drugie miejsce zajęła krowa nizinna czarno-biała Harmke 459/III p. inż. Albinowskiego w Czuchowie, dając 7377 kg mleka o 2.98% tłuszczu i 220.03 kg tłuszczu. Rekor- dzistką w drobnej własności jest krowa nizinna czerwono- biała p. Lesakowej z Pruchnej Cyrda 592/II, której wy
dajność wynosi 7163 kg mleka, 3.17% i 227 kg tłuszczu.
Na drugiem miejscu znajduje się rekordzistka z przed dwóch lat krowa Nelka 628/II rasy nizinnej czerwono- białej p. Czembora z Poręby, która dała 7087 kg mleka o 3.03% tł. i 215.20 kg tłuszczu. Z pośród krów czerwo
nych śląskich najwyższą mleczność wykazują krowy:
Ry-— 28 —
dza Nr. 33 p. Pietruchy w Łagiewnikach Wielkich 5859 kg mleka, 3.71% i 217.58 kg tłuszczu i druga krowa z tej obory Malina Nr. 35 — 5473 kg, 3.75% i 205.26 kg tłuszczu. Wreszcie trzecie miejsce zajęła krowa Rydza Nr.
35 p. Kołodziejczyka w Pawonkowie, dając 5042 kg mleka, 3.43% i 173.02 kg tłuszczu. Najwyższą wydajność u krów rasy allgau wykazuje krowa Erna Zakł. wycho
wawczego w Cieszynie — 5495 kg mleka, 3.96% i 217.93 kg tłuszczu oraz Drynda 119/II z Bażanowic — 5203 kg mleka, 3.53% i 183.65 kg tłuszczu. Z czerwonych cieszyń
skich krowa Bajka 108/II p. Sztwiertni Karola z Goleszo
wa, której wydajność wynosi 4782 kg mleka, 4.20% i 200.84 kg tłuszczu oraz krowa Dal ja p. Brannego z Simo- radza, która dała 4561 kg mleka, 3.83% i 174.88 kg tłuszczu.
W sprawozdaniu niniejszem nie można uwzględnić wyników oddziału kontroli mleczności Związku Hodow
ców Bydła Województwa Śląskiego (Herdbuchgesell
schaft), ponieważ obliczenia nie są jeszcze gotowe. Stan obwodów kontrolnych, obór i krów kontrolowanych w ostatnim miesiącu kontrolnym (maj 1934) wynosił 3 ob
wody, 34 obory i 2501 krów.
O ile w latach ubiegłych prowadzona była propa
ganda na rzecz racjonalnego zagospodarowania łąk i past
wisk oraz zwiększenia produkcji pełnowartościowych pasz i umiejętnego ich konserwowania jedynie pod hasłem wy
datnego potanienia kosztów produkcji, o tyle w roku spra
wozdawczym dołączyła się do tego doniosłego zagadnienia kwestja stopniowego przystosowania gospodarstw śląskich do warunków, jakie zapanują po wygaśnięciu konwencji genewskiej i które przerzucą siłę ciężkości z produkcji zbożowej na produkcję zwierzęcą. Dzięki poparciu finan
sowemu Min. Roln. i Reform Rolnych oraz bezpłatnemu przydziałowi cementu przez Polski Związek Portland Ce
mentu, przyznała Izba Rolnicza 15 gospodarstwom ce
ment na potanienie budowy silosów i 25 gospodarstwom na budowę gnojowni i zbiorników na gnojówkę. Ogółem rozdano 256 q cementu na budowę silosów i 359 q na bu
dowę gnojowni. Na przebudowę i racjonalne urządzenie
obór, co pozostaje w związku z zamiarem rozszerzenia na Śląsk ogólnopolskiej ustawy o dozorze nad mlekiem i jego przetworami, przydzieliła Izba 2 gospodarstwom 50 q cementu. Poradnictwo budowlane spoczywało nadal w rę
ku p. inż. Kałkowskiego, który z ramienia Instytutu Rze- mieślniczo-Przemysłowego w Katowicach pracuje nad pod
niesieniem budownictwa wiejskiego.
4. Mleczarstwo.
Rok sprawozdawczy wykazuje pewną stabilizację cen na rynku mleczarskim. Stan ten ilustruje najlepiej porów
nanie cen w ostatnich dwóch latach gospodarczych.
Data Cena detal. Data Cena detal.
8. VI. 1932 30 gr 20. VII. 1933 2 6 gr
7- X. 1932 30 „ i. X. 1933 28 „
r5- XI. 1932 32 „ I. XI. 1933 29 ,,
28. XII. 1932 30 „ 26. XL 1933 30 „
23- I. 1933 28 „ 17. I. 1934 28 „
20. V. 1933 26 „ i. IV. 1934 2 6 „
Z zestawienia powyższego wynika, że w pierwszem półroczu roku sprawozdawczego wykazują ceny mleka tendencję w dalszym ciągu zniżkową. Przypada to na końcowy okres działalności komisyj cennikowych przy magistratach i wydziałach powiatowych, które we wrze
śniu 1933 r. zostały rozporządzeniem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ostatecznie rozwiązane. Po rozwiązaniu tych komisyj wystąpiła Izba Rolnicza z inicjatywą powo
łania do życia Komisji Notowań Cen Nabiału przy Izbie Handlowej w Katowicach, która zorganizowana została dnia 22 września 1933 r. Zadaniem jej jest objektywne no
towanie cen mleka i produktów nabiałowych w śląskim okręgu przemysłowym. Następnie przystąpiła Izba do zorganizowania Stowarzyszenia Polskich Producentów Mleka w Katowicach, któreby było rzecznikiem obrony interesów drobnego producenta jak i wielkiej własności.
Po zorganizowaniu reprezentacji polskich producen
tów mleka przystąpiła Izba do założenia Międzyzwiązko
wej Komisji do Spraw Mleczarskich, która rozpoczęła swą
30
działalność 12 grudnia 1933 w oparciu o biuro Śląskiej Izby Rolniczej. W skład komisji weszło 4 przedstawicieli producentów, po 1 ze Stowarzyszenia Polskich Producen
tów Mleka, Spółdzielni Mleczarskiej w Pawłowicach, Związku Śląskich Rolników i Związku Producentów Mleka (Milchproduzentenverband), oraz 4 przedstawicieli handlu mlekiem, po 2 ze Związku Polskich Mleczarzy i Kupców Branży Nabiałowej i Związku Mleczarzy Hur
towników. Powołanie Międzyzwiązkowej Komisji miało na celu uzgadnianie cen i warunków dostawy mleka mię
dzy producentami i handlem oraz dążenie do normalizacji handlu mlekiem w górnośląskim okręgu przemysłowym.
Przedstawiciele zainteresowanych Izb uczestniczą w ze
braniach komisji z głosem doradczym i rozstrzygają spory między stronami w drodze arbitrażu.
Wynikiem lojalnej współpracy przedstawicieli rol
nictwa i handlu mleczarskiego w pierwszych miesiącach działania komisji było ustabilizowanie ceny mleka na tym samym poziomie jak w roku zeszłym.
Prócz załatwienia aktualnych spraw bieżących w za
kresie mleczarstwa interesowała się Izba rozwojem akcji serowarskiej na Śląsku Cieszyńskim, który jest rejonem produkcji sera typu ementalskiego. Z polecenia Min. Roln.
i Ref. Roln. odbyła się w Cieszynie dnia 12. XL 1933 r.
konferencja serowarska, połączona ze zwiedzeniem Stacji serowarskiej w Bażanowicach, celem zapoznania się z wy
nikami produkcji sera ementalskiego. Uzyskane wyniki pozwalają stwierdzić, że akcja serowarska w tym rejonie weszła już na tory pomyślnego rozwoju.
Na kongresie gospodarczym, który się odbył w Kato
wicach z inicjatywy N. Ch. Z. P. na Śląsku, poruszono między innemi sprawę mleczarską i uchwalono rezolucję, domagającą się uruchomienia dogodnych kredytów na rozbudowę przemysłu mleczarskiego w rejonach produkcji mleka na Śląsku.
W wyniku tej rezolucji uchwalił Sejm Śląski kredyt w wysokości 200.000.— zł na zakładanie mleczarń i zbiornic spółdzielczych. W związku z projektem reorga
nizacji Funduszu Meljoracyjnego na Fundusz Rolny
zo-stanic prawdopodobnie podwyższona suma kredytowa uchwalona przez Sejm i dzięki temu może wejść uregulo
wanie zbytu mleka w oparciu o sieć mleczarń i zbiornic na tory szybszej realizacji.
Związki Hodowlane.
Praca trzech Związków hodowlanych szła w roku sprawozdawczym w kierunku przygotowania zwierząt do kwalifikacji unormowanej nowemi przepisami licencyjne
mu W związku z tern zmniejszyła się liczba uznanych w roku ubiegłym zwierząt młodszych. W niektórych obo
rach rozpoczęto akcję tępienia gruźlicy, którą prowadzi Tow. Dobrowolnego Tłumienia Gruźlicy przy Izbie na podstawie regulaminu, zatwierdzonego przez Min. Roln.
i Ref. Roln. Z zadowoleniem należy podkreślić, że obroty materjałem hodowlanym w ubiegłym roku wzrosły i to nie- tylko między hodowcami na Śląsku, lecz również poza obrębem Śląska.
Celem uzgadniania pracy hodowlanej zaprosiły związki hodowców bydła nizinnego na lustrację obór Prof. Dr. J. Rostafińskiego z Warszawy, który na refera
tach, urządzonych w Katowicach, dzielił się swemi spo
strzeżeniami i przedstawił wytyczne pracy na przyszłość.
Streszczają się one w zasadzie, że należy dążyć do wytwo
rzenia swoistego typu bydła nizinnego na Śląsku, odpo
wiadającego najlepiej warunkom przyrodniczym i gospo
darczym danego środowiska. Obojętną powinna być nato
miast kwest ja, czy do uszlachetnienia pogłowia zarodowe
go użyć trzeba rozpłodników holenderskich, czy wschod- rrio-fryzyjskich. W myśl tych założeń pożądanem jest ograniczyć do minimum import reproduktorów z zagrani
cy, a po zadecydowaniu koniecznego importu nabywać wyłącznie materjał pierwszorzędny.
a) Stowarzyszenie Hodowców Bydła Zarodowego na Śląsku.
W związku z nową ustawą o stowarzyszeniach uchwa
lił dawny Związek Śląskich Hodowców Bydła Nizinnego
32 —
nowy statut i zarejestrowany został pod nazwą Stowarzy
szenia Hodowców Bydła Zarodowego na Śląsku z siedzibą w Katowicach. Agendy swe załatwia Stowarzyszenie na
dal w oparciu o biuro Izby, a prace fachowe oraz admi
nistrację Stowarzyszenia prowadzi zgodnie z postanowie
niami statutu Wydział Hodowli.
Stan Stowarzyszenia w dniu 15 maja 1934 r. ilustruje następujące zestawienie:
dworsk. włość dworsk. włość.
dworsk. włość. dworsk.
71 811 75 1552 146 1698
Za mała ilość buhai licencjonowanych w stosunku do ogólnej ilości krów tłómaczy się tern, że Stow, nie uzy
skało na czas zezwolenia na sprowadzenie kolczyków (au- tokrotalji) i musiało z tego powodu odroczyć kwalifikację buhai.
Wydajności krów związkowych nie są jeszcze opraco
wane, wobec czego nie mogą być przedstawione. Cen
niejsze reproduktory nabyły następujące obory: obora Czuchów p. inż. Albinowskiego nabyła importa z Holan- dji, Dwór Czerwionka i Dębowiec zakupiły stadniki w Warszawskim Związku Hodowlanym. Stadnik z obory w Dębowcu padł wkrótce na chorobę zakaźną.
b) Związek Hodowców Bydła Województwa Śląskiego (Herdbuchgesellschaft).
Wykaz członków oraz stan zwierząt, zapisanych do ksiąg rodowodowych, przedstawia się następująco:
Ilość krów
Rasa Ilość obór Ilość buhaj! I-I! kat. III kat. Razem
czarno-biała 23 59 II08 296 1463
czerwono-biała 4 3 109 43 155
czerwona śląska I 1 16 — W
Razem: 28 63 1233 339 i635
Wyników kontroli mleczności krów związkowych je
szcze nie nadesłano.
c) Śląski Związek Hodowców Bydła Czerwonego i Alpejskiego w Cieszynie.
Stan zwierząt, zapisanych do ksiąg rodowodowych, ilustruje następujące zestawienie:
Ilość krów
Rasa Ilość buhaj! I kat. 11 kat. 111 kat. Razem
czerwona 12 3 33 69
alpejska 5 5 64 2 71
Na stacje rozpłodowe sprzedano 5 buhai. Z Górne
go Śląska sprowadzono 2 reproduktory rasy czerwonej ślą
skiej. Budzą one zainteresowanie wśród hodowców na Cie- szyńskiem ze względu na imponującą wyrostowość i zbli
żoną wartość użytkową do popularnych tam niegdyś ku- landów.
Wydajność za rok kontrolny 1933-34 przedstawia się następująco:
Kate- gorja Czerwone Tłuszczu Kate- gorja Alpe skie Tłuszczu
krów kg
przeciętnie 110 3000 3.71 111.3 przeciętnie 72 3574 3.64 130.0
W porównaniu z rokiem poprzednim mamy do zano
towania wzrost przeciętnej wydajności u bydła czerwone
go, jak i alpejskiego, który nastąpił dzięki obfitości i nie
nagannej wartości pasz, spasanych w sprzyjających wa
runkach w okresie letnim i sprzątanych w dogodnych wa
runkach na przechowanie zimowe.
34
6. Produkcja trzody chlewnej.
Wykaz licencjonowanych knurów i założonych stacyj rozpłodowych podano w odnośnych ustępach na wstępie sprawozdania. Majątek Kostkowice sprowadził z Poznań
skiego knura rasy zwisłouchej, celem produkowania ma- terjału rozpłodowego na potrzeby powiatu cieszyńskiego i lublinieckiego.
Wybitna obniżka cen materjału rzeźnego, wyrażająca się w spadku ceny o 40 gr na kg żywca, spowodowała, że sprawa produkcji bekonowej stała się na Śląsku aktu
alną. W kontraktowej dostawie uzyskują bekony znacz
nie wyższą cenę, aniżeli materjał rzeźny, sprzedawany z wolnej ręki. Korzystając z kontyngentu poznańskiego, zakontraktowano w formie próbnej kilka sztuk z chlewni dworskiej.
Skład Komisji do notowania cen na Centralnej Tar
gowicy w Mysłowicach nie uległ zmianie. W roku sprawo
zdawczym wahały się ceny żywca w następujących granicach:
woły od 50— 85 gr za kg żywej wagi stadniki ,, 3 8 83 ,, ,, ,, ,, ,, jałówki i krowy „ 38— 8j „ „ „ „ „ cielęta „ ąo i 10 ,, ,, ,, ,, „ świnie ponad 150 kg „ 108—150 „ „ „ „ „
55 55 1 20 ,, „ 9 5 *35 » )> 55 55 55 55 55 1 00 yy yy 80 120 yy yy yy yy 55 55 do IOO 5, 70 IIO
,,
yy yy yy yyWydana ustawa, regulująca obrót zwierzętami i dro
biem, oraz hurtowny obrót mięsem, wchodzi w życie z po
czątkiem przyszłego roku gospodarczego i ma na celu wy
eliminowanie nadmiernego pośrednictwa w sprzedaży.
7. Owczarstwo.
Realizowanie programu pracy nad podniesieniem ow
czarstwa górskiego weszło na właściwe tory dzięki powo
łaniu do życia Związku szałaśniczego, który w ramach ślą
skiej ustawy o spółkach szałaśniczych pracować będzie nad rozwojem gospodarstw górskich.
W roku sprawozdawczym funkcjonowały na Śląsku 3 stacje rozpłodowe tryków, z tego 2 w rejonie górskim, 1 w stadku reprodukcyjnem caklof ryżów w Pstrążnej.
Celem zapewnienia materjału rozpłodowego na stacje try
ków, przystąpiono do założenia drugiego stada reproduk
cyjnego w Rudzicy.
Skutecznym czynnikiem w rozwoju owczarstwa gór
skiego okazała się kontrola użytkowości, prowadzona w formie konkursów strzyży i masowej kontroli mleczno
ści. W maju urządzono wiosenny konkurs strzyży w Bren- nej, w którym wzięło udział 37 właścicieli, zgłaszając na konkurs 71 sztuk. Ogółem przyznano 24 nagrody i wypła
cono 191 zł tytułem premij. W półrocznej strzyży owiec stwierdzono następujące wydajności:
minimum — 0.80 kg wełny mytej na owcy
średnio — 1,20
maximum — 1,67
Waga owiec maksymalna 55 kg, średnia 44 kg, naj
niższa 34 kg.
Celem zorjentowania się w mleczności owiec i uchwy
cenia wydajności pastwisk górskich zapoczątkowano ma
sową kontrolę mleczności owiec na Kotarzu w Brennej, która dała wyniki następujące:________________________
Data
owiec kóz polud. wiecz. ranny cało
dzienny ogólna przeciętna
26/27. VI. 187 11 26,3 19,8 26 72,1 37 2667,7 0,36
30. VII. 187 11 15,3 13,3 15 43,6 37 1513,2 0,22
8. IX. 180 11 7,6 5,5 7 20,1 37 743,7 0,11
Razem 199 sztuk — — — — — 4924,6 0,22
Przeciętna mleczność na sztukę w okresie kontrolnym wynosi 24.5 kg mleka.
We wrześniu urządziła Izba w Brennej przedkopula- cyjny przegląd tryków. Doprowadzono 35 tryków, z tego zakwalifikowano 5 tryków, a 9 uznano jako jeszcze zdatne do rozpłodu. Przyznano 11 nagród, w tern 1 nagrodę w wysokości 10 zł i 10 nagród po 5 zł.
W akcji propagandowej, mającej na celu zwiększenie spożycia baraniny, zwróciła się Izba do Cechu
Rzeźni-— 36 —
ków i Związku Restauratorów z wezwaniem do podjęcia inicjatywy na tern polu i nawiązała kontakt z poszczegól- nemi oddziałami wojskowemu szpitalami, więzieniami, Towarzystwem Polek i Związkiem Pań Domu celem wy
datnego poparcia pracy w tym zakresie.
8. Rybactwo.
W grudniu ogłoszona została nowa ustawa rybacka na Śląsku, wzorowana na ogólnopolskiej ustawie rybac
kiej. Do organizowania i nadzorowania obwodów rybac
kich na obszarze Woj. Śląskiego, krakowskiego i kielec
kiego wyznaczyło Min. Roln. i Ref. Roln. inspektora ry
backiego z siedzibą w Krakowie i powierzyło mu zarazem prace nad racjonalnem zagospodarowaniem stawów wło
ściańskich.
W ostatnim kwartale roku sprawozdawczego urzą
dził inspektor rybacki dwa zebrania referatowe, jedno w Rybniku, drugie w Pszczynie, i przeprowadził lustra
cję kilku gospodarstw stawowych w powiecie Rybnickim, udzielając na miejscu porad fachowych.
Wobec zwiększającego się zasięgu inwazji szczura pi
żmowego i wzrastającej stale jego liczebności podjęły orga
nizacje rybackie starania o wydanie ustawy o tępieniu szczura piżmowego.
9. Hodowla kóz.
Ferma hodowlana w Solcu była nadal jedynym ośrodkiem, produkującym materjał rozpłodowy na potrze
by okręgu przemysłowego, który wykazuje największe nasilenie chowu kóz. W roku poprzednim importowała ferma kozła z zagranicy, który okazał się cennym nabyt
kiem hodowlanym.
Ilość licencjonowanych kozłów i założonych stacyj kopulacyjnych podano w pierwszym i drugim rozdziale niniejszego sprawozdania.
W pierwszym kwartale bieżącego roku kalendarzo
wego wznowiono kontrolę mleczności kóz w Kole Ruda, gdzie znajduje się odpowiedni materjał hodowlany i
wy-bitni hodowcy, którzy w swych hodowlach reprodukcyj
nych mogą produkować kozły na stacje.
io. Hodowla drobiu.
Rejonizacja ras kur, propagowanych na Śląsku, nie uległa zmianie. Kwalifikację ferm rodowodowych i repro
dukcyjnych przeprowadziła komisja pod przewodnictwem p. prof. Trybulskiego z Warszawy. Zakwalifikowano 4 fermy rodowodowe, w tern 2 leghornów (inż. A. Sikora, Pstrążna i Skutela, Halemba) i 2 karmazynów (Paszek, Ja
sienica i Herok, Boguszowice), ponadto 7 ferm reproduk
cyjnych, które prócz produkcji materjału wylęgowego speł
niają rolę ferm przykładowych w rejonie swego działania.
Zarówno lokalny konkurs niesności w Halembie, jak i ogólnopolski w Rębkowie pod Warszawą cieszą się wiel- kiem wzięciem wśród hodowców, którzy biorą w nich udział celem sprawdzenia wyników pracy hodowlanej.
Wyniki konkursów, osiągnięte w roku kontrolnym 1932-33, opublikowano w „Rolniku Śląskim“. Suma wy
płaconych nagród wyniosła 320 zł. Nadto przyznano uczestnikom nagrody honorowe w postaci listów pochwal
nych i dyplomów oraz 1 medalu branżowego Śląskiej Izby Rolniczej p. Herokowi z Boguszowie za wzorową hodowlę rodajlendów. W roku kontrolnym 1933-34 bierze udział w konkursie niesności w Halembie 13 stadek, w tern 6 stadek leghornów, 4 karmazynów i 3 zielononóżek, w Ręb
kowie natomiast 7 stadek, w tern 3 stadka leghornów, 3 karmazynów i 1 zielononóżek.
Główna organizacja, zrzeszająca hodowców drobne
go inwentarza na Śląsku, zmieniła nazwę na Stowarzysze
nie Śląskich hodowców drobnego inwentarza i oparła no
wy statut na innych zasadach organizacyjnych, nadto wy
łączyła z programu działania pracę, prowadzoną dawniej w zakresie ogrodnictwa działkowego. Współpraca Izby z Stowarzyszeniem była w roku sprawozdawczym bardzo żywa, do czego przyczynił się przedewszystkiem zasłużo
ny i pełen inicjatywy prezes Stowarzyszenia p. komisarz Bargiel. Akcję wystaw i oświaty, prowadzoną przez Sto
warzyszenie, popierała Izba na tych samych zasadach, jak
— 38 —
w latach poprzednich. Suma nagród pieniężnych, .przy
znanych na T} wystawach, wyniosła 405 zł. Nagród hono
rowych w postaci listów pochwalnych i dyplomów przy
znała Izba w ilości 96 sztuk.
u. Weterynaria.
W roku sprawozdawczym nie notowano większego nasilenia chorób zaraźliwych. Sporadyczne ogniska cho
rób zakaźnych i zaraźliwych zostały w porę zlokalizowane.
W kilku miejscowościach wystąpił nagminnie zakaźny nie
żyt pochwy, co skłoniło rolników do samoczynnej akcji obronnej, celem przyśpieszenia likwidacji tej przewlekłej i groźnej w swych skutkach choroby. W następstwie tej choroby i zakaźnego ronienia z poprzednich lat wystąpiła w większem nasileniu jałowość u krów.
Akcja tępienia gruźlicy, prowadzona z ramienia To
warzystwa Dobrowolnego Tłumienia Gruźlicy u bydła, postąpiła w roku sprawozdawczym naprzód. Ukończono badanie w 6 oborach włościańskich, natomiast w badaniu znajdują się 4 obory folwarczne i 2 włościańskie. W po
czątkowej działalności Towarzystwa podjęły akcję zwal
czania gruźlicy u bydła te obory, których stan zdrowotny pozostawiał najwięcej do życzenia i w związku z tern
czania gruźlicy u bydła te obory, których stan zdrowotny pozostawiał najwięcej do życzenia i w związku z tern