Wymagania edukacyjne oraz sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów
I. Wymagania ogólne
• przedstawia jednostki wielkości fizycznych, opisuje ich związki z jednostkami podstawowymi; przelicza wielokrotności i podwielokrotności;
• posługuje się materiałami pomocniczymi, w tym tablicami fizycznymi i chemicznymi oraz kartą wybranych wzorów i stałych fizykochemicznych;
• prowadzi obliczenia szacunkowe i poddaje analizie otrzymany wynik;
• przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
• rozróżnia wielkości wektorowe i skalarne;
• tworzy teksty, tabele, diagramy lub wykresy, rysunki schematyczne lub blokowe dla zilustrowania zjawisk bądź problemu; właściwie skaluje, oznacza i dobiera zakresy osi;
• wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu;
przedstawia te informacje w różnych postaciach;
• rozpoznaje zależność rosnącą bądź malejącą na podstawie danych z tabeli lub na podstawie wykresu; rozpoznaje proporcjonalność prostą na podstawie wykresu;
• dopasowuje prostą do danych przedstawionych w postaci wykresu; interpretuje nachylenie tej prostej i punkty przecięcia z osiami;
• przeprowadza wybrane obserwacje, pomiary i doświadczenia korzystając z ich opisów;
wyróżnia kluczowe kroki i sposób postępowania oraz wskazuje rolę użytych przyrządów i uwzględnia ich rozdzielczość;
• przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania obserwacji, pomiarów i doświadczeń;
• wyznacza średnią z kilku pomiarów jako końcowy wynik pomiaru powtarzanego;
• posługuje się pojęciem niepewności pomiaru wielkości prostych; zapisuje wynik pomiaru wraz z jego jednostką oraz z uwzględnieniem informacji o niepewności;
• przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiaru lub z danych;
• wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu;
• przedstawia własnymi słowami główne tezy tekstu popularnonaukowego z dziedziny fizyki lub astronomii;
• przedstawia wybrane informacje z historii odkryć kluczowych dla rozwoju fizyki.
• potrafi pracować w zespole.
II. Wymagania szczegółowe I. Mechanika. Uczeń:
1) rozróżnia pojęcia: położenie, tor i droga;
2) posługuje się do opisu ruchów wielkościami wektorowymi: przemieszczenie, prędkość i przyspieszenie wraz z ich jednostkami;
3) opisuje ruchy prostoliniowe jednostajne i jednostajnie zmienne, posługując się zależnościami położenia, wartości prędkości oraz drogi od czasu;
4) opisuje ruch jednostajny po okręgu posługując się pojęciami okresu, częstotliwości i prędkości liniowej wraz z ich jednostkami;
5) wyznacza graficznie siłę wypadkową dla sił działających w dowolnych kierunkach na płaszczyźnie;
6) stosuje zasady dynamiki do opisu zachowania się ciał;
7) rozróżnia opory ruchu (opory ośrodka i tarcie); omawia rolę tarcia na wybranych przykładach;
8) wskazuj e siłę dośrodkową jako przyczynę ruchu j jednostajnego po okręgu;
9) rozróżnia układy inercjalne i nieinercjalne; posługuje się pojęciem siły bezwładności;
10) posługuje się pojęciami pracy mechanicznej, mocy, energii kinetycznej, energii potencjalnej wraz z ich jednostkami; stosuje zasadę zachowania energii mechanicznej do obliczeń;
11) doświadczalnie:
a) demonstruje działanie siły bezwładności, m.in. na przykładzie pojazdów gwałtownie hamujących,
b) bada związek między siłą dośrodkową a masą, prędkością liniową i promieniem w ruchu jednostajnym po okręgu.
II. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń:
1) posługuje się prawem powszechnego ciążenia do opisu oddziaływania grawitacyjnego;
wskazuje siłę grawitacji jako przyczynę spadania ciał;
2) wskazuje siłę grawitacji jako siłę dośrodkową w ruchu po orbicie kołowej; oblicza wartość prędkości na orbicie kołowej o dowolnym promieniu; omawia ruch satelitów wokół Ziemi;
3) opisuje stan nieważkości i stan przeciążenia oraz podaje warunki i przykłady jego występowania;
4) opisuje budowę Układu Słonecznego i jego miejsce w Galaktyce; posługuje się pojęciami jednostki astronomicznej i roku świetlnego;
5) opisuje Wielki Wybuch jako początek znanego nam Wszechświata; zna przybliżony wiek Wszechświata, opisuje rozszerzanie się Wszechświata (ucieczkę galaktyk).
III. Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych
Na ocenę dopuszczającą uczeń:
rozróżnia najważniejsze pojęcia fizyczne i astronomiczne;
rozróżnia fundamentalne prawa i zależności fizyczne (np. zasada zachowania energii, prawo powszechnego ciążenia); podaje własnymi słowami ich treść;
podaje niektóre spośród poznanych przykładów zastosowań praw i zjawisk fizycznych w życiu codziennym;
oblicza podstawowe wielkości fizyczne, korzystając z ich definicji;
wykonuje proste doświadczenia zgodnie z podanymi szczegółowymi instrukcjami;
opisuje doświadczenia i obserwacje zgodnie z podanym wzorem;
stosuje zasady bhp obowiązujące w pracowni fizycznej oraz w trakcie obserwacji pozaszkolnych.
Na ocenę dostateczną uczeń:
rozróżnia podstawowe pojęcia fizyczne i astronomiczne;
rozróżnia podstawowe prawa i zależności fizyczne; podaje własnymi słowami ich treść;
podaje poznane przykłady zastosowania praw i zjawisk fizycznych w życiu codziennym;
oblicza podstawowe wielkości fizyczne, korzystając z ich definicji;
planuje i wykonuje doświadczenia, najprostsze - samodzielnie, a trudniejsze - w grupach;
opisuje doświadczenia i obserwacje przeprowadzane na lekcji i w domu.
Na ocenę dobrą uczeń:
rozróżnia pojęcia fizyczne i astronomiczne;
rozróżnia prawa i zależności fizyczne; podaje własnymi słowami ich treść;
podaje przykłady zastosowania praw i zjawisk fizycznych;
podaje przykłady wpływu praw i zjawisk fizycznych oraz astronomicznych na życie codzienne;
rozwiązuje typowe zadania, wykonując obliczenia dowolnym sposobem;
planuje i wykonuje proste doświadczenia i obserwacje;
analizuje wyniki przeprowadzonych doświadczeń i formułuje, a następnie prezentuje wynikające z nich wnioski;
samodzielnie wyszukuje informacje na zadany temat we wskazanych źródłach informacji (np. książkach, czasopismach, internecie), a następnie prezentuje wyniki swoich poszukiwań.
Na ocenę bardzo dobrą uczeń:
wyjaśnia zjawiska fizyczne, odnosząc się do praw przyrody;
rozwiązuje trudniejsze zadania rachunkowe, stosując niezbędny aparat matematyczny, posługując się zapisem symbolicznym;
rozwiązuje trudniejsze zadania problemowe, np. przewiduje rozwiązanie na podstawie analizy podobnego problemu bądź udowadnia postawioną tezę, projektując serię doświadczeń;
planuje i wykonuje doświadczenia, analizuje otrzymane wyniki, formułuje wnioski wynikające z doświadczeń, a następnie prezentuje swoją pracę na forum klasy;
samodzielnie wyszukuje informacje w różnych źródłach (książkach, czasopismach
i internecie);
krytycznie ocenia znalezione informacje.
Na ocenę celującą uczeń:
spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto swą wiedzą i umiejętnościami wykracza poza program lub
osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych lub
rozwiązuje trudne zadania problemowe, rachunkowe i doświadczalne o stopniu trudności odpowiadającym konkursom przedmiotowym.
IV. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów 1. Ocenianie ma na celu:
a) Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie.
b) Pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu własnego rozwoju.
c) Motywowanie ucznia do dalszej pracy.
d) Dostarczenie rodzicom/prawnym opiekunom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia.
e) Umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno – wychowawczej.
2. Jawność ocen:
a) Oceny są jawne zarówno dla ucznia jak i jego rodziców/prawnych opiekunów, sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne uczeń i jego rodzice/prawni opiekunowie mogą otrzymać do wglądu do dwóch dni po zakończeniu zajęć dydaktycznych w danym roku szkolnym, po wcześniejszym uzgodnieniu z nauczycielem.
b) Na prośbę ucznia lub jego rodziców/prawnych opiekunów nauczyciel jest zobowiązany do uzasadnienia wystawionej oceny.
c) Na dwa tygodnie przed końcowym klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej (ocena końcoworoczna) nauczyciel informuje uczniów o przewidywanej ocenie klasyfikacyjnej.
3. Główne obszary aktywności podlegające ocenianiu:
1) Wypowiedź ustna (odpowiedzi ustne, dyskusje, przemówienia). Odpowiedz ustna obejmuje zagadnienia z trzech ostatnich tematów lekcji oraz zagadnienia przekrojowe podstawowe np. układ jednostek SI, podstawowa terminologia fizyczna, podstawowe umiejętności fizyczne i matematyczne itp.
2) Prace domowe:
a) dłuższe długoterminowe prace pisemne (np. sprawozdania z wykonanych prac badawczych)
b) krótsze (ćwiczenia, zadania, notatki) 3) Aktywność ucznia:
a) praca w grupach
b) wypowiedź ucznia w czasie lekcji c) referaty i prezentacje multimedialne d) przygotowanie i prezentacja doświadczeń e) przygotowanie pomocy dydaktycznych
f) projekty uczniowskie g) udział w konkursach
Uczeń w czasie lekcji za aktywność nagradzany jest plusami (pięć plusów („+”) równa się ocenie bardzo dobrej)
4) Doświadczenia obowiązkowe i sprawozdania z ich wykonania:
a) częstotliwość występowania – w zależności od realizowanego materiału, b) możliwość poprawy – tak – praca poprawkowa, może zostać oceniona
maksymalnie na ocenę dobrą.
c) termin – podany przez nauczyciele, lecz nie krótszy niż 2 tygodnie. Brak oddania pracy w terminie oznacza ocenę niedostateczną za sprawozdanie.
d) sprawozdanie– oddana praca musi zawierać wszystkie wymagane elementy oraz być zgodna z zasadami przedstawionymi przez nauczyciela podczas zadawania pracy.
e) dokumentacja – w niektórych przypadkach, może być niezbędne udokumentowanie wykonania swojej pracy (film, zdjęcia itp.)
5) Kontrolne prace pisemne:
a) sprawdziany (czas trwania dowolny, większa partia materiału, zapowiedziany z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem i podawany jest zakres sprawdzanej wiedzy i umiejętności uczniów, potwierdzony wpisem do dziennika)
b) kartkówki (5-15 minut, materiał tylko z ostatniej lekcji lub z ostatnich trzech lekcji, może być niezapowiedziana).
Formy zwolnienia – przy zapowiedzianej nie można użyć „nieprzygotowania”, przy niezapowiedzianej jest dopuszczalne użycie „nieprzygotowania” (o ile zostanie ono zgłoszone przed faktem ogłoszenia kartkówki przez nauczyciela) – w taki przypadku uczeń uzyskuje wpis w dzienniku „0”.
c) Przy ustalaniu oceny z pisemnej odpowiedzi bierze się pod uwagę następujące kryteria procentowe:
z pytaniami otwartymi lub mieszanymi:
ocena poniżej 35% niedostateczny od 36% poniżej 50% dopuszczający od 51%, poniżej 70% dostateczny od 71%, poniżej 85% dobry
od 86%, poniżej 100% bardzo dobry za dodatkowe zadanie celujący
z pytaniami zamkniętymi (test):
ocena poniżej 45% niedostateczny od 46% poniżej 59% dopuszczający od 60%, poniżej 74% dostateczny od 75%, poniżej 88% dobry
od 89%, poniżej 100% bardzo dobry za dodatkowe zadanie celujący
6) Raz w półroczu uczeń ma prawo zgłosić nieprzygotowanie do lekcji, co odnotowuje się w dzienniku lekcyjnym. Powyższe nie dotyczy sprawdzianów, lekcji powtórzeniowych oraz zapowiedzianych kartkówek. Nieprzygotowanie należy zgłaszać zaraz po wejściu do sali lekcyjnej. Zgłoszenie nieprzygotowania w momencie wywołania przez nauczyciela do odpowiedzi nie będą uwzględniane.
Nieprzygotowanie ucznia do lekcji obejmuje:
zwolnienie go z odpowiedzi ustnej z zagadnień z ostatnich lekcji,
brak zadania domowego,
zwolnienie z niezapowiedzianej kartkówki.
Uczeń zgłaszający nieprzygotowanie do lekcji nie jest zwolniony z obowiązków ucznia podczas realizacji nowych treści na lekcji. Uczeń ma prawo zgłosić dodatkowe nieprzygotowanie do zajęć w przypadku co najmniej tygodniowej usprawiedliwionej nieobecności na zajęciach lub w przypadku zaistnienia innych okoliczności, które nauczyciel uzna za wystarczający powód nieprzygotowania.
4. Szczegółowe kryteria oceniania:
1) oceny bieżące, semestralne i klasyfikacyjne z fizyki ustala się według następującej skali:
celujący 6
bardzo dobry 5
dobry 4
dostateczny 3
dopuszczający 2
niedostateczny 1
2) dopuszcza się stosowania innych znaków zgodnie z W.S.O.:
znaków „+” i „-” (przy ocenach bieżących)
„np.” (zgłoszenie braku przygotowania do lekcji),
„bz” (brak zadania domowego lub brak zeszytu),
„0” (nieobecność na planowanym, obowiązkowym sprawdzianie, kartkówce;
brak oceny uwzględnia się przy ustalaniu oceny semestralnej i końcoworocznej).
5. Warunki poprawiania:
Sprawdzian:
warunki poprawy – 3 razy. Jeśli pierwsza próba poprawy sprawdzianu odbędzie się w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie od momentu wpisania przez nauczyciela oceny
ze sprawdzianu do dziennika – wówczas ocena z terminu pierwotnego jest zastępowana oceną z terminu poprawkowego (w przypadku uzyskania gorszej oceny niż w terminie pierwotnym, zostaje ona dopisana jako ocena dodatkowa). W sytuacji, gdy próba poprawy odbędzie się w terminie dłuższym niż 2 tygodnie od wpisania oceny, uzyskana na poprawie ocena jest wpisywana jako dodatkowa ocena obok oceny z pierwszego terminu. Oceny uzyskane w drugiej lub trzeciej próbie poprawkowej są zawsze wpisywane jako kolejne oceny obok ocen z poprzednich terminów popraw.
W przypadku nieobecności ucznia na lekcji, na której był sprawdzian, uzyskuje on wpis w dzienniku „0”. Jeśli w ciągu 2 tygodni przystąpi do napisania sprawdzianu, wówczas
„0” zostanie zastąpione ocenę uzyskaną przez ucznia. W przypadku, gdy minie 2 tygodnie – „0” zastąpione zostaje oceną niedostateczną. Reguły poprawienia tej oceny są takie same jak dla ocen z pierwszego terminu.
Kartkówki:
warunki poprawy – 1 raz w terminie nie dłuższym niż 3 tygodnie od momentu wpisania przez nauczyciela oceny z kartkówki do dziennika – wówczas ocena jest dopisywana obok oceny uzyskanej w pierwszym terminie.
W przypadku nieobecności ucznia na lekcji, na której była kartkówka, uzyskuje on wpis w dzienniku „0”. Jeśli w ciągu 2 tygodni przystąpi do napisania kartkówki, wówczas
„0” zostanie zastąpione oceną uzyskaną przez ucznia. W przypadku, gdy minie 2 tygodnie – „0” zostaje zastąpione oceną niedostateczną. Reguły poprawienia tej oceny są takie same jak dla ocen z pierwszego terminu.
Odpowiedź ustna:
możliwość poprawy – tak, ale tylko jako dodatkowa ocena. Oceny z odpowiedzi ustnych uczeń może poprawiać na swoją prośbę w ciągu dwóch tygodni od uzyskania oceny.
Jest zobowiązany do zgłoszenia przed lekcją gotowości odpowiedzi. Może być wówczas pytany z zakresu materiału z 5 jednostek lekcyjnych poprzedzających termin odpowiedzi.
Uczeń, który podczas prac pisemnych korzysta ze źródeł niedozwolonych przez nauczyciela, otrzymuje ocenę niedostateczną i nie ma możliwości poprawy tej pracy.
Poprawie nie podlegają oceny niedostateczne za zadania domowe.
Uczeń ma możliwość poprawy oceny rocznej. Warunkiem poprawy jest uzyskanie przez ucznia pozytywnych ocen obowiązkowych w ciągu całego roku szkolnego oraz frekwencja na lekcjach z danego przedmiotu na poziomie min. 50%. Termin poprawy ustala nauczyciel. Poprawa oceny odbywa się na wniosek ucznia, złożony nie później niż na 12 dni przed terminem wystawienia ocen rocznych w celu ustalenia terminu pracy sprawdzającej wiedzę i umiejętności. Praca sprawdzająca przeprowadzana jest w formie pisemnej i obejmuje zakres materiału zawarty w podstawie programowej w danym roku szkolnym.
6. Sposoby wystawiania oceny śródrocznej (rocznej):
1) Podstawą wystawienia oceny śródrocznej (rocznej) jest średnia ważona ocen otrzymanych w ciągu całego semestru (roku).
2) Zasady obliczania średniej ważonej ocen.
Oceny za:
a) aktywność na lekcjach, prace domowe, prace w grupach, prezentacja referatów i doświadczeń, przygotowanie pomocy dydaktycznych, za frekwencję mają wagę
a= 1 b) odpowiedzi ustne, kartkówki, sprawozdania mają wagę b= 2
c) sprawdziany mają wagę c= 3
Ocena i jej waga za udział w konkursach przedmiotowych jest ustalana indywidulanie przez nauczyciela w zależności od sukcesów i rangi konkursu.
Przy wystawianiu oceny rocznej będzie brana pod uwagę ocena półroczna, która zostanie dodana do ocen w drugim półroczu z wagą co najmniej 3.
3) Oceny okresowe podawane są zgodnie z poniższymi zasadami:
ocena Niedostateczna Dopuszczająca Dostateczna Dobra Bardzo dobra
Celująca Śr. ocen do 1,5 1,6-2,5 2,6-3,5 3,6-4,4 4,5-5,0 5,1-6,0
4) O zagrożeniu oceną niedostateczną nauczyciel informuje ucznia, za pośrednictwem Wychowawcy lub dziennika internetowego jego rodziców.
5) Na dwa tygodnie przed konferencją nauczyciel informuje uczniów o przewidywanych ocenach rocznych (semestralnych).
6) Ocenę roczną (semestralną) wystawia nauczyciel najpóźniej trzy dni przed klasyfikacją.
7. Zasady nagradzania ucznia
Nauczyciel może podnieść ocenę końcową nawet o jeden stopień uczniowi, który wyróżnia się aktywnością na zajęciach, wykazuje inicjatywę w dodatkowych pracach, ma wiedzę ponad program, bierze udział w różnych konkursach.
8. Zasady nie klasyfikowania ucznia:
W razie opuszczenia przez ucznia ponad 50% obowiązkowych zajęć, nauczyciel (bez względu na średnią z ocen uzyskaną przez ucznia) może go nie klasyfikować.
9. Zasady współpracy z uczniami, rodzicami/prawnymi opiekunami i pedagogiem szkolnym:
1) Uczeń ma możliwość otrzymywania dodatkowych wyjaśnień lub uzasadnień dotyczących wystawionej oceny.
2) Nauczyciel pomaga w samodzielnym planowaniu rozwoju ucznia oraz motywuje go do dalszej pracy.
3) Podczas zebrań z rodzicami/prawnymi opiekunami, rozmów interwencyjnych nauczyciel przekazuje rodzicom/prawnym opiekunom:
a) informacje o aktualnym stanie rozwoju i postępów w nauce ucznia, b) informuje o trudnościach i uzdolnieniach ucznia,
c) przekazuje wskazówki do dalszej pracy z uczniem.
4) Nauczyciel informuje wychowawcę klasy o aktualnych osiągnięciach i zachowaniu ucznia przez odpowiednią adnotację w dzienniku lekcyjnym albo w czasie indywidualnych spotkań.
5) Nauczyciel informuje pedagoga szkolnego o sytuacjach wymagających jego interwencji.
6) Nauczyciel na początku roku szkolnego informuje uczniów na lekcjach, a ich rodziców/prawnych opiekunów za pomocą strony internetowej o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego przez niego programu nauczania oraz o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów.
10. Postanowienia końcowe
Nauczyciel na podstawie opinii poradni psychologiczno-pedagogicznych lub innych placówek specjalistycznych zobowiązany jest do obniżenia wymagań w stosunku do ucznia, który takie zaświadczenie posiada lub stosować się do zaleceń w/w poradni.