• Nie Znaleziono Wyników

WYMAGANIA TECHNICZNE I KONSTRUKCYJNE DLA LOGÓW OKRĘTOWYCH

Minimum wymagań technicznych w stosunku do logów sprecyzowane jest przez Międzynarodową Organizację Morską w odpowiednich rezolucjach. Okręt (statek) może być wyposażony w doskonalszy sprzęt lub większą jego ilość niż podano w tych uchwałach. Ich treść bywa adaptowana przez instytucje krajowe i towarzystwa klasyfikacyjne, a dokumenty w ten sposób utworzone pełnią rolę przepisów obowiązujących w państwie. Zwykle nie dotyczą one okrętów wojennych, stanowiąjednak doskonały punkt odniesienia w tej dziedzinie.

Zasadnicze wymogi Międzynarodowej Organizacji Morskiej w stosunku do logów okrętowych zaprezentowano poniżej.

1. Informacja o prędkości statku może być przedstawiona w formie analogowej lub cyfrowej. Przy zobrazowaniu cyfrowym przyrost stopni nie powinien przekraczać 0,1 węzła; przy analogowym - jednostki powinny być wyskalowane co najmniej co 0,5 węzła, a co 5 węzłów musi znajdować się znacznik cyfrowy. W przypadku możliwości przedstawienia prędkości okrętu w kierunkach do przodu i wstecz, aktualny kierunek ruchu powinien być wyraźnie wskazany.

2. Należy zapewnić dostarczanie informacji o przebytej drodze okrętu do innych urządzeń nawigacyjnych na okręcie. Powinna być ona w formie jednostykowego zamknięcia lub równoważnika dla każdej 0,005 mili morskiej przebytej drogi.

Treść rezolucji A.478(XII) zawierającej powyższe wymagania jest obowiązująca w przypadku logów instalowanych na statkach do końca 1996 roku. Natomiast logi montowane po tym okresie powinny odpowiadać

wymaganiom zawartym w rezolucji A.824 (19). Uchwała ta wprowadza dodatkowe wymogi:

• jeżeli stosowane jest cyfrowe, szeregowe złącze (interfejs), informacja o parametrach prędkości i przebytej drogi łącznie z kursem powinna mieć formę szeregowego strumienia informacji cyfrowej, zgodnie z wymaganiami międzynarodowego protokołu o cyfrowych interfejsach dla wyposażenia morskiego;

• jeżeli log zapewnia pomiar prędkości innej niż wzdłuż osi symetrii statku, wówczas składowa wzdłużna i poprzeczna prędkości powinna być określana w stosunku do wody, a pomiar tych składowych względem dna może następować jako opcja dodatkowa; informacja o wypadkowej prędkości i kursie ma zapewniać możliwość jej wyłączenia.

Wymagania Polskiego Rejestru Statków zebrane są w dokumencie pod tytułem „Pozaklasyfikacyjne przepisy wyposażenia statków morskich”, w którym określono wymagania eksploatacyjno - techniczne dotyczące przyrządów i urządzeń nawigacyjnych (w tym i logów). Ostatnia edycja przepisów nastąpiła w 1990 roku, a ich treść dotyczy statków, których wyposażenie jest pod nadzorem technicznym PRS oraz urządzeń przeznaczonych dla tych statków.

Poniżej zostaną zaprezentowane ważniejsze wymagania.

1. Logi śrubowe, ciśnieniowe i indukcyjne powinny zapewniać określenie prędkości statku i przebytej drogi - odpowiednio w stosunku do wody i dna, w dowolnym czasie i każdych warunkach atmosferycznych.

2. Log powinien umożliwiać pomiar składowej wzdłużnej prędkości statku w granicach od -5 do 30 węzłów tam gdzie jest to zapewnione oraz pomiar składowej poprzecznej w granicach od 0 do 8 węzłów w każdą stronę.

Wymaganie pomiaru prędkości ruchu wstecznie obowiązuje wobec logów określających prędkość w stosunku do wody.

3. Czułość początkowa logu powinna być nie większa od 0,1 węzła.

4. Błąd pomiaru prędkości nie powinien przekraczać 5% mierzonej wielkości lub 0,5 węzła (zależnie od tego, która z tych wartości jest większa) pod warunkiem braku wpływu płycizny, wiatru, prądu i przypływu.

5. Błąd pomiaru przebytej drogi nie powinien przekraczać 5% drogi przebytej przez statek w ciągu jednej godziny lub 0,5 mili w każdej godzinie (zależnie od tego, która z tych wartości jest większa) pod warunkiem braku wpływu czynników wymienionych poprzednio.

6. Różnica między wskazaniami powtarzaczy prędkości a wskazaniami przyrządu głównego nie powinna przekraczać ± 1,5% górnej granicy zakresu pomiarowego logu. Różnica między wskazaniami powtarzaczy przebytej drogi a wskazaniami przyrządu głównego nie powinna przekraczać ± 0,01 mili, a różnica między wskazaniami powtarzaczy ± 0,02 mili. Powtarzacze prędkości i przebytej drogi muszą pracować jednocześnie.

Powtarzacze prędkości powinny być skonstruowane jako całkowicie samosynchronizujące się. Dopuszczane jest stosowanie wskaźników cyfrowych jako powtarzaczy prędkości, przy czym powinien być wyraźnie określony kierunek ruchu statku.

Logi powinny odpowiadać ponadto określonym wymaganiom konstrukcyjnym. Oto niektóre z nich:

• w zestawach logów należy przewidzieć niezbędną liczbę wskaźników prędkości i liczników przebytej drogi; można stosować wspólne przyrządy zawierające w jednej obudowie licznik przebytej drogi i wskaźnik prędkości;

• logi powinny być wyposażone w urządzenia do ich odpowiedniej regulacji po zainstalowaniu na statku i do usuwania niedopuszczalnych błędów w ich wskazaniach;

• licznik przebytej drogi powinien umożliwiać odczyt dziesiątych części mili, mil, dziesiątków, setek i tysięcy mil; należy przewidzieć zainstalowanie urządzenia do ustawiania licznika na pozycji zero oraz

w konstrukcji logów - do sygnalizacji informującej o określonej zadanej drodze przebytej przez statek:

• dokładność odczytu prędkości według wskazań przyrządu głównego i powtarzaczy nie powinna być mniejsza niż 0,1 węzła;

• log powinien umożliwiać automatyczne przekazywanie danych o składowych prędkości wzdłużnej i poprzecznej, niezbędnych do zapewnienia działania innych urządzeń wyposażenia nawigacyjnego i całego zautomatyzowanego systemu nawigacyjnego;

• log przystosowany do pomiaru prędkości statku względem dna i wody powinien być wyposażony we wskaźnik rodzaju pracy;

• przetworniki akustyczne logów nie powinny powodować zakłóceń pracy innych elektro- i radionawigacyjnych urządzeń na statku.

„Pozaklasyfikacyjne przepisy wyposażenia statków morskich” zobowiązują również użytkowników logów do wykonywania corocznych przeglądów, a raz na cztery lata - próby działania mechanizmów w morzu w celu stwierdzenia ich zgodności z wymaganiami dotyczącymi stanu technicznego.