Wyniki analizy KDE dla źródeł ruchomych z poziomów eksploracyjnych

Analizowano rozmieszczenie źródeł ruchomych na powierzchni stanowiska, w warstwie ornej, a tak-że w warstwach mechanicznych począwszy od WM I po WM V. Pod uwagę wzięto ceramikę KPL i KAK, krzemienie, kamienie oraz polepę. Pozosta-łe kategorie pominięto ze względu na zbyt małą li-czebność w poszczególnych warstwach.

Dyspersja źródeł na powierzchni stanowiska (ryc. 6.1 i 6.2). Wyniki szczegółowych badań po-wierzchniowych, które dostarczyły tylko niespełna 2% źródeł ruchomych (por. rozdz. 1), przedstawiają zaburzony obraz sytuacji na stanowisku (ryc. 6.1).

Stosunkowo niewielka koncentracja materiałów zaj-mowała ok. 100 m² w centrum stanowiska, na pła-skim terenie między dwoma obniżeniami (ryc. 6.2).

Uzyskany obraz dyspersji w nikłym stopniu wiąże się z rozmieszczeniem źródeł w niższych pozio-mach.

Dyspersja źródeł w warstwie ornej (ryc. 6.3).

W warstwie ornej oczekiwać należy zaburzone-go obrazu, wywołanezaburzone-go pracami agrotechniczny-mi. Mimo to pewne cechy dyspersji obserwowane w tym poziomie mają swe kontynuacje w głębszych warstwach. Wszystkie koncentracje materiałów ulo-kowane są w południowej i południowo-wschod-niej części stanowiska, przy czym na jedną z nich, ulokowaną w wykopie XXVI oraz XXI, składa się ceramika KPL i KAK. Inne skupiska są rozbieżne:

fragmenty naczyń KAK występują w dużym nagro-madzeniu w wykopie III i XX, a KPL w wykopie XVII i XXII. Polepa ma największe zagęszczenie w obrębie wykopów IX, X, XXXII i XXII. Z kolei zabytki krzemienne koncentrują się w wykopach:

III, gdzie ulokowane jest najrozleglejsze skupienie,

Dyspersja źródeł w WM I (ryc. 6.4). Obserwo-wane w tej warstwie, tj. bezpośrednio pod humusem, skupienia źródeł są najczęściej powiązane z obiek-tami. Dyspersja ceramiki KAK jest jednocentrycz-na, a jej rozległa koncentracja zarysowała się w wy-kopach III, IV, VI, XIX i XX nawiązując wyraźnie do obiektu 1 (chaty). Z kolei rozmieszczenie cera-miki KPL jest czterocentryczne, przy czym skupi-sko w wykopie XXVI obejmuje zasięgiem obiekty (m.in. obiekt 163). Następna duża koncentracja KPL mieści się w południowo-zachodniej części stano-wiska (wykopy IX, XXII i XXXII), gdzie znajduje się seria obiektów (m.in. 49 i 50), a mniejsze sku-pisko ulokowane jest opodal, w wykopie XXVIII.

Natomiast w północnej części stanowiska, w wy-kopach XIII i XIV, występuje koncentracja o linio-wym układzie, nie powiązana jednak bezpośrednio z obiektami.

Najrozleglejsza koncentracja zabytków krze-miennych nawiązuje zasięgiem do KAK z tej sa-mej warstwy, tj. obejmuje obiekt 1 oraz jego bez-pośrednie zaplecze. Od północnego zachodu łączy się z nią mniejsze skupisko przylegające od półno-cy do obiektu 1. Może wyznaczać teren, na którym mieszkańcy chaty realizowali działania związane np. z obróbką krzemienia. Znacznie mniejsze są skupiska krzemieni w wykopach XIV, XV, XVIII i XXXII, przy czym tylko to pierwsze odpowiada obiektowi wziemnemu (92).

Zupełnie inny wzorzec dyspersji ma polepa. Trzy jej nieduże skupiska ułożone są liniowo w wykopach XXXII, IX, III i XX. Tylko ostatnie z przywołanych skupisk może być związane z obiektem, a konkret-nie z południowo-wschodnią partią obiektu 1.

Dyspersja źródeł w WM II (ryc. 6.5). Roz-mieszczenie ceramiki KAK utrzymuje jednocen-tryczną formę przy niewielkich modyfi kacjach:

poszerzeniu zasięgu w wykopie IV i nieznacznej redukcji w wykopie III, gdzie trzyma się wyraźnie granic obiektu 1. Natomiast dyspersja materiału KPL pozostając wielocentryczną zmienia punkty ciężkości: skupiska pojawiają się w wykopie XXXII oraz VI i III, a w północnej partii stanowiska rozbu-dowuje się największa koncentracja, która przesuwa się na teren wykopów VII i VIII.

Zmienia się rozmieszczenie zabytków krzemien-nych. Pozostaje gęstość związana z południową częścią obiektu 1 i jego północnym zapleczem, ale pojawiają się liniowo ułożone skupiska w wyko-pach I i VII. Z kolei polepa koncentruje się szcze-gólnie w obrębie wykopów VII i VIII, tj. odpowiada

Ryc. 6.1. Opatowice, pow. Radziejów, stan. 36. Wyniki analizy KDE dla źródeł na powierzchni stanowiska. Wyk. M. Stróżyk Fig. 6.1. Opatowice, district of Radziejów, site 36. Results of KDE analysis of fi nds from site surface. Graphics by M. Stróżyk

Ryc. 6.2. Opatowice, pow. Radziejów, stan. 36. Mapa izolinii wygenerowana z KDE nałożona na model współczesnej powierzchni terenu. Przewyższenie: 3. Wyk. M. Stróżyk

Fig. 6.2. Opatowice, district of Radziejów, site 36. Opatowice, district of Radziejów, site 36. Isolines generated from the KDE impo-sed on the model of the modern ground surface. Elevation: 3. Graphics by M. Stróżyk

Ryc. 6.3. Opatowice, pow. Radziejów, stan. 36. Wyniki analizy KDE dla WN I: A – ceramika kultury amfor kulistych; B – ceramika kultury pucharów lejkowatych; C – wyroby krzemienne; D – polepa. Wyk. M. Stróżyk

Fig. 6.3. Opatowice, district of Radziejów, site 36. Results of KDE analysis of fi nds from natural layer I: A – pottery of Globular Amphora culture; B – pottery of Funnel Beaker culture; C – fl int artefacts; D – daub. Graphics by M. Stróżyk

Ryc. 6.4. Opatowice, pow. Radziejów, stan. 36. – Wyniki analizy KDE dla WM I: A – ceramika KAK; B – ceramika KPL; C – wyroby krzemienne; D - polepa. Wyk. M. Stróżyk

Fig. 6.4. Opatowice, district of Radziejów, site 36. Results of KDE analysis of fi nds from level WM I: A – pottery of Globular Am-phora culture; B – pottery of Funnel Beaker culture; C – fl int artefacts; D – daub. Graphics by M. Stróżyk

Ryc. 6.5. Opatowice, pow. Radziejów, stan. 36. – Wyniki analizy KDE dla WM II: A – ceramika KAK; B – ceramika KPL; C – wy-roby krzemienne; D – polepa. Wyk. M. Stróżyk

Fig. 6.5. Opatowice, district of Radziejów, site 36. Results of KDE analysis of fi nds from level WM II: A – pottery of Globular Am-phora culture; B – pottery of Funnel Beaker culture; C – fl int artefacts; D – daub. Graphics by M. Stróżyk

w wykopie X w powiązaniu z obiektem 43.

Dyspersja źródeł w WM III (ryc. 6.6). Głów-na koncentracja ceramiki KAK jest przesunięta Głów-na północny zachód, poza obiekt 1, a we wschodniej partii wykopu II sytuują się dwa niewielkie skupi-ska. Całkowicie zmienia się rozmieszczenie źródeł KPL: dwie ich największe koncentracje znajdują się w wykopach IV i III oraz V, a mniejsze w wykopach VII (w powiązaniu z obiektem 62), VIII, a także XI. Nie ma możliwości wyodrębnienia regularnych struktur.

Wytwory krzemienne są rozproszone, a ich naj-większa gęstość występuje w wykopach I-V-VIII (w powiązaniu z obiektami 9 i 12). Mniejsze skupiska zaznaczają się w wykopach XII, XV i XXIII.

Polepa ma największą koncentrację w wykopach VII-VIII, gdzie mieści się na przestrzeni między obiektami 62 i 91, a mniejsze skupisko obejmuje północno-zachodni narożnik wykopu I wiążąc się z obiektem 9. Warto podkreślić kontynuację ukła-du z WMII w wykopach VII i VIII, gdyż relatywnie intensywne występowanie polepy może wskazywać na istnienie tam naziemnej budowli, która nie za-znaczyła się w postaci wyraźnych obiektów wziem-nych.

Dyspersja źródeł w WM IV (ryc. 6.7). Roz-mieszczenie ceramiki KAK traci wyrazistość.

Ma formę wielocentryczną: główna koncentracja obejmuje wykopy I i XIX, podczas gdy mniejsze mieszczą się w wykopach XXIII, XI, II i V. Dwa z mniejszych skupień występują liniowo w kierun-ku północno-wschodnim, natomiast dwa następne centrycznie poza obiektami. Także w dyspersji ce-ramiki KPL brak jest możliwości wyodrębnienia regularnych struktur. Układ jest wielocentryczny, a koncentracje znajdują się w wykopach I-V, II, XII, XXV, XI i XXIII. Dyspersję zabytków krze-miennych cechuje zmniejszenie ilościowe i znaczne rozproszenie oraz brak regularnych struktur. Wielo-centryczny jest rozkład polepy, której skupiska od-notowano w wykopach XI, II, XII, VII. Nowością jest pojawienie się skupienia w wykopie XXIV, na terenie między obiektami 143, 150 i 152.

Dyspersja źródeł w WM V-X (ryc. 6.8). W naj-niższych poziomach eksploracji (WM V i kolejne warstwy głębsze) ceramika KAK ma dwie spore koncentracje o regularnym kształcie w wykopach XII i XXVII, przylegające do obiektów lub częścio-wo się z nimi pokrywające. W tym samy rejonie sta-nowiska mieszczą się dwie koncentracje ceramiki KPL, z których jedna obejmuje wykopy

XXV-XII-do KAK, choć obejmuje tylko wykop XII. Polepa ma największą gęstość w wykopie XXIV, gdzie jej skupisko ma w miarę regularny kształt i wiąże się częściowo z obiektami 143 i 150. Mniejsze sku-pienie w wykopie XII jest powiązane z obiektami 101A-C.

W głębszych warstwach skupiska materiałów za-wężają się do wykopów V, XII, XV, XXV i XXVII.

6.3. Charakterystyka dyspersji wybranych