(Zasługujące na szczególną uwagę, oznaczone gwiazdką).
A rchiw a i B ibljoteki p a trz rozdz: VII.
B udynki św ieckie.
Ratusz, w Rynku. Zbudow any 1827 do 1834 na m idjscu starego, sięgającego XIV w. W sali posiedzeń Rady m. po rtrety prezydentów. W p a r
terze A rchiwum i B ibljoteka m. Lwowa. Wieża w ysoka 76 m.
* Arsenał królewski, ul. Podwale 13, za kościo
łem OO. Dominikanów. Zbudow any w r. 1638 na rozkaz króla W ładysław a IV, przez Paw ła Grodzickiego, generała art. kor. Obecnie A rchi
wum Państwowe.
Arsenał m iejski, ul. Podwale 5. Zbudow any w r.
1555. W ścianie zew nętrznej, od ul. Sobieskiego, tablica zabytkow a z herbam i króla Ja n a III i hetm ana St. Jabłonowskiego. Dziś m agazyn wojskowy.
* Baszta Prochowa, na W ałach G ubernator- skich. Jedyny, zachow any zabytek daw nych
for-2'
25ty fik a c y j m iasta, zbudow any w r. 1555. W n a j
bliższej przyszłości zostanie zrestaurow ana.
Dworzec G łów ny, u w ylotu Alei Focha. Zbud.
w r. 1904 w edług planów prof. W. Sadlowskiego.
Po zniszczeniach w ojennych odbudow any.
Dom Inwalidom , ul. K leparow ska 27. Zbud.
1855 do 1865 w edług planów T. Hausena, w stylu pseudo-rom ańskim . O zdobiony rzeźbam i C. Go
debskiego i A. Periera.
Izba Handlom o-Przem ysłoma, ul. A kadem icka 17. Zbud. w r. 1912 w sty lu m odernistycznym . M alowidła pendzla F. W ygrzywalskiego, rzeźby d łu ta Z. K ulczyńskiego.
* Kamienice stare w R ynku. W śród nicli: Nr.
2, pierw otnie Bandinellich, zbud. z pocz. XYII w.
w stylu renesansu wlosk.; Nr. 3 z X V III w.
z piękną rokokow ą fasadą; Nr. 4 „C zarna K a
mienica". zbud. w r. 1577 przez włoskiego budów P iotra Krasowskiego. Pierw otnie w łasność Lo- rencowiczów, potem A nczewskich etc., obecnie
„Muzeum H istor. m. Lw owa“ ; Nr. 6 . Kamienica Królewska", renesansow a, zbud. w r. 1580 przez wlosk. budów. P iotra B arbona dla p atry cju sza Konstantego K orniakta. N astępnie w łasność So- bieskicłi, p am iętna częstemi pobytam i Ja n a III i wielu historycznem i wspom nieniam i. N ab y ta przez m iasto w r. 1908 i zrestaurow ana. Obecnie ..Muzeum Naród. im. K róla Ja n a III". A rchitek
tu ra i d ekoracja fasady, w szystkich sal i k ru ż gankow y dziedziniec godne uw agi; Nr. 9 niegdyś p ałac arcybiskupów lwowskich, pam iętny zgo
nem króla Michała K orybuta Wiśniowicckiego (1673); Nr. 10 niegdyś P ałac Lubomirskich, z koń
ca XVIII w.; Nr. 14 tak zw. „Wenecka", rodziny Massarich, o fasadzie renesansowej, z lwem we
neckim nad bram ą; Nr. 23, pierwotnie Szołc- Wolfowiczów, narożna, o charakterystycznej re
nesansowej fasadzie. W narożniku 2 piętra rzeź
ba Chrzest C hrystusa"; Nr. 28, zbud. na pocz.
XVII w. przez Hepnerów. Fasada w stylu re
nesansu włoskiego.
Kasa Oszczędności Galicyjska, ul. Jagiellońska 1. 1. Zbud. w r. 1891, według planów J. Zaeharie- wieza.
Pałace: A r c y b i s k u p ó w l a ć . , ul. C zar
nieckiego 32. Zbud. w r. 1844 według proj. Salz- m anna; A r c y b i s k u p ó w g r. k a t . , p rzy katedrze św. Ju ra; J a b ł o n o w s k i c h , id.
Jabłonowskich 5. Zbud. ok. r. 1670 przez hetm ana St. Jabłonowskiego w stylu barokowym . Pam ięt
ny urodzeniem się tu króla Stanisław a Leszczyń
skiego (1677) i pobytem kró la Augusta II (1698).
Od 1822 koszary wojskowe; P o t o c k i c h , ul. Kopernika 15, zbud. w stylu renesansu franc., według projektów L. dA uvergne’a i J. C ybul
skiego S a p i e h ó w ul. K opernika 40. P ierw o t
nie pałac Sieniawskich, następnie hr. C zarto
ryskich, przekształcony częściowo w r. 1880 w stylu baroka francuskiego; W o j e w ó d z k i, przedtem Namiestnikowski, ul. Czarnieckiego 14, zbud. w r. 1821 w stylu empire.
Pocztu, ul. Słowackiego i. Zbud. w r. 1890 we
dług planów F. Setza. Po spaleniu w r. 1918 zre- staurow ana.
Politechnika, ul. Leona Sapiehy 12, zbud. 1873 do 1877 według planów J. Żachariewicza. Aida z obrazam i, W ykonaneini w edług k arto n ó w J- M atejki, przez jego uczniów.
Sokół Macierz, ul. Zimorowicza 8. Zbud. w r.
1885 w edług planów W. Halickiego i A. Kamienio- brodzkiego z w ielką salą.
Strzelnica, ul. K urkow a 21. Siedziba T ow arzy
stw a Strzeleckiego, najstarszego w mieście. Zbud.
1789 r„ następnie przekształcana. Przy. niej pięk
n y park.
* T ow arzystw o K redytow e Ziemskie, ul. Lcgjo- nów 5, zbud. 1809 do 1812, w stylu em pire. F a sada ozdobiona pięknem i płaskorzeźbam i.
* U niw ersytet Jana Kazimierzu, ul. M arszał
kow ska 1, w gm achu posejmowym, zbud. w stylu renesansow ym 1877 do 1881 w edług planów J . H ochbergera.
Kościoły, C erkw ie, Synagogi.
* B azylika archikatedralna lać. (W niebowzięcia N.: P. Marji), pi. K apitulny. Zaloż. ok. r. 1360 przez Kazim ierza Wielkiego, ukończona 1494 r., W stylu gotyckim , zbarokizow anym w XVIII w.
Budowla halowa. W ew nątrz: kaplice, pomniki, nagrobki arcybiskupów lwowskich, szlachty i mieszczan, resztki fresków St. Stroińskiego, skarbiec.
W śród kaplic n a szczególniejszą uw agę zasłu
guje * K aplica Kam pianóm , z końca XVI w.i w sty lu późnego renesansu, z bogatem i m arm u- row em i i alabastrow em i grobowcam i w ew nątrz i cennem i płaskorzeźbam i zew nątrz, d łu ta J.
P fistera i H. H orsta. O bok bazyliki, grobow a * Kaplica Boim ów, zbud. 1609 do 1617, w stylu niemieckiego renesansu, z fasadą p o k ry tą bogatą rzeźbą. W ew nątrz bogate sztukaterje, w spaniały ołtarz i nagrobek alab a stro w y Boimów, dzieła J.
P fistera.
Kościół śm. A n n y , u zbiegu ul. G ródeckiej i J a nowskiej. Zaloż. w r. 1507, zbud. 1730 ja k o k la
sztorny OO. A ugustjanów . Po ich kasacie zam ie
niony na p a ra fja ln y .
Kościół śm. Antoniego, ul. Łyczakow ska. Zbud.
w r. 1718 jako k laszto rn y OO. F ranciszkanów . Po ich kasacie w r. 1783 zam ieniony na p a r a fjaln y .
* Kościół PP. B e n e d y k ty n e k (W szystkich Świę
tych), pl. B enedyktyński. Zbud. 1596 do 1627 przez P aw ła R zy m ian in a w pięk n y m stylu re
nesansow ym , z wieżą uw ieńczoną c h a ra k te ry sty czn ą atty k ą. W klasztorze tró ja rk a d o w a loggia.
* Kościół OO. Bernardynom (św. A ndrzeja), pl.
B ernardyński. Zbud. 1600 do 1630 przez P aw ła R zym ianina i Am brożego P rzychylnego, z ty p o w ą fasad ą i piękną wieżą od stro n y prezbiterjum , w stylu renesansow ym .
Wnętrze ozdobione bogato malowidłam i, rzeźba klasztoru, z strzelnicam i. Kompleks klasztorny niezw ykle malowniczy. rokokowe. AV przyległym klasztorze gotyckie krużganki. D zw onnica z połow y XIX w.
Kościół śn>. E lżbiety, pl. Bilczewskiego. Zbud.
1903 do 1907 w edług p ro jek tu prof. T. Talowskie- go w stylu rom ańsko-gotyckim .
Kościół OO. Franciszkanom (Niepokalanego Poczęcia), ul. F ranciszkańska. Zbud. 1708, p ier
w otnie dla OO. K apucynów. W skarbcu pam iątki po bł. Jakóbie Strepie.
Kościół SS. Franciszkanek (Serca Jezusowego), ul. K urkow a. Zbud. 1876 do 1888 według p ro jek tu prof. J. Zachariewicza w pseudorom ańskim stylu.
Kościólćk śiv. Jana Chrzciciela, ul. św. Jan a.
Założeniem sięga X III w. Przebudow yw any wie
lokrotnie, zatracił swój pierw otny wygląd.
* Kościół OO. Jezuitom (Piotra i Paw ła), ul.
Rutowskiego. Zbud. 1610 do 1630 w typie baro
kow ych kościołów tego zakonu. P rzylega do
bu-29
dynku, w którym mieściło się dawne kolegjum jezuickie.
* Kościół OO. Karmelitów (Narodzenia N. P.
Marji), ul. Czarnieckiego, na wyniosłem wzgórzu.
Zbnd. 1654 Tworzył daw niej odrębną warownię poza muram i miasta.
Kościół PP. Karmelitanek bosych, ul. A. Po
tockiego. Zbud. 1890, według projektu J. Janow skiego, w stylu pseudo-romańskim.
Kościół SS. Miłosierdza (św. Kazimierza), ul.
Tcatyńska. Zbud. ok. r. 166?.
Kościół niegdyś PP. Klarysek, u w ylotu ul.
Łyczakowskiej. Załóż, na początku XVIII w. Na sklepieniu freski M. Stroińskiego. O ddany do użytku młodzieży szkolnej.
Kościół św. Łazarza, ul. Kopernika. Zbud. 1620 do 1640 według planu i kosztem Ambrożego Przychylnego. W przyległych budynkach Za
kład św. Ł azarza dla zubożałych mieszczan.
* Kościół św. Marcina, ul. św. Marcina. Załóż.
1630, zbud. 1736. Barokowo-rokokowy. F reski m alarza ze szkoły Stroińskiego.
* Kościół Marji Magdaleny, ul. Leona Sapiehy.
Założony 1600, zbud. ok. r. 1640 jako klasztorny OO. Dominikanów. Dziś parafjalny. Barokowy.
W apsydzie bogato rzeźbiona ściana ołtarzowa, świeżo zrestaurowana.
Kościół N. P. Marji Śnieżnej, pl. Krakowski.
Założeniem sięga początków Lwowa. Zrestaur.
z końcem XIX w. w stylu pseudo-romańskim.
* Kościół św. Mikołaja, ul. św. Mikołaja. Zbud.
1745 r. p r/e z OO. Iry n ita rz y . Barokow y z p iękną
* Cerkiew archikatedralna gr. kat. (św. Jura), pl. św. Jura. Zbud. 1746-1764 przez W łocha Ber
n a rd a Mercttiniego n a m iejscu prastarego mo
nasty ru bazyljańskiego. Projektodaw ca nieznany.
Jeden z najpiękniejszych zabytków arch itek tu ry rokokow ej w Polsce, malowniczo położony na wyniosłem wzgórzu i dekoracyjnie ujęty.
Cerkiew PP. B azyljanek, ul. Zyblikiewicza. Za
łóż. 1882.
* Cerkiew OO. B azyljanóm (św. Onufrego), ul.
Żółkiewska. Zbud. n a początku XVI w. przez ks.
Konstantego Ostrogskiego, n a miejscu starej, się
g ającej początków Lwowa. N astępnie k ilk a k ro t
Cerkiew Preobrażenja (Przemienienia), ul. K ra
kowska. Zbud. 1729 jako kościół klasztorny OO.
F o t . M. M iinz. K A P L I C A B O I M ó W .
Cerkiew śm. Piotra i Pawła, ul. Łyczakow ska.
Zaf. 1668 r. zbud. 175Ó ja k o kościół klasztorny OO. Paulinów . Barokowa, restau racjam i zmie
niona.
* Cerkiew W niebowzięcia (Uspenja) z w. W o
łoska, ul. Ruska. Razem z m onum entalną wieżą (Korniaktowską) i przepiękną w dziedzińcu kap li
cą Trzech Króli (Troch Światyteliw ) n a jw y b it
niejszy, renesansow y zabytek Lwowa. Zbud. 1591 do 1650 przez architektów włoskich: Piotra K ra
sowskiego, P aw ła Rzym ianina, W ojciecha Kapi- nosa i Ambrożego Przychylnego w sty lu rene
sansowym, o dekoracji doryckiej, n,a rzucie b i
zantyńskim . I- asadow a ściana z ciosów z ch a ra k terystycznym fryzem u góry. Budowę w spierali hojnie hospodarow ie wołoscy.
Cerkiew Prawosławna, ul. F ranciszkańska.
Zbud. 1900 w stylu bizantyńsko-rom ańskim .
* Synagoga Z łotej R óży, ul. B lacharska 27, w podwórzu, Zbnd. 1582 kosztem Iza ak a Nach- m anowicza przez Paw ła Szczęśliwego, w stylu renesansow ym , o gotyckiem sklepieniu.
Synagoga Siara, ul. Bóżnicza. Zbud. 1630.
Synagoga Postępowa, S tary Rynek. Zbud. 1845.
G a le rje , Muzea, P anoram a, D ioram a.
Galer ja Narodowa M. Lwowa. O ddział I. (obra
zy starych m istrzów obcych i polskich), id. O s
solińskich 3; oddział II (nowsze m alarstw o pol
sk ie , ul. H etm ańska 20. O tw a rta codziennie 10-14.
M uzeum H istoryczne M. Lwowa, R ynek 4 (Czar
na kam ienica). Zawiera zabytki odnoszące się
w yłącznie cło przeszłości Lwowa. O tw arte w nie
dziele 10—14. W innych dniach po zgłoszeniu się w Zarządzie.
M uzeum im. Lubom irskich, ul. Ossolińskich 2.
W ykopaliska przedhistoryczne, m onety, medale, starożytne dzieła sztuki, p o rtre ty historyczne, przedm ioty pam iątkowe, w yroby artystyczne, ob
razy, rzeźby, ryciny, zbrojow nia, rozmaitości.
O tw arte codziennie 10—14.
ległość i katorgi syberyjskiej, zabytki kozacko- ruskie, żydowskie, kościelne, zbiór m edaljonów, m edali i m onet polskich, zbiory H. D ąbczańskiej P ięknych" (wejście od ul. Dzieduszyckich).
Zbiory Bolesława Orzechomicza, ul. Ossoliń
skich 3. O brazy, rzeźby, m in jatu ry , zegarki, p a sy polskie, w yroby artystyczne, zbrojow nia. O- tw arte w niedziele 10—14. W innych dniach po zgłoszeniu się w Zarządzie.
35
M uzeum im D zieduszyckich, ul. Rutowskiego 18. Bogate zbiory przyrodnicze (m am ut i noso
rożec ze Staruni), przedhistoryczne i etnograficz
ne ziem pofskich. O tw arte codziennie 10—14.
M uzeum Narodowe ruakie (N acionalnyj Muzej), ul. M ochnackiego 42. Zbiory sztuki cerkiew nej, ludow ej i galerja obrazów. O tw arte 10—14.
M uzeum Siauropigjalne ul. B lacharska 12. A r
chi wal ja B ractw a stauropig jalnego druki słow iań
skie, zabytki sztuki cerkiew nej, w ykopaliska. Po rew indykacji z Rosji jeszcze nieuporządkow ane.
M uzeum T ow arzystw a im. Szew czenki, ul. C zar
nieckiego 26. Zbiory etnograficzne, sztuki ludo
w ej i cerkiewnej, g alerja obrazów, w ykopaliska przedhistoryczne. O tw arte 10—14.
Panorama Racławicka, pl. Targów W schodnich.
P rzedstaw ia chwilę rozstrzygającą b itw y pod R acław icam i (1794). Dzieło Ja n a S tyki i W oj- eiecha Kossaka, w ykonane w r. 1894, zrestauro- waife po uszkodzeniach w ojennych. O tw a rta co
dziennie od 9 do zm roku.
Diorama, pl. Targów W schodnich. P rzedstaw ia w dwócli obrazach: „Lwów przed r. 1772“ i , Lwów teraźniejszy". O ba d la w zajem nego po
rów nania, zdjęte zostały z tego samego p u n k tu t. j. od w ylotu u l!. K opernika, z dachu T ow a
rzystw a K redyt. Ziem. i w ykonane kolorystycz
nie przez artystów m alarzy : Z. Rozwadowskiego i S. Janow skiego w r. 1929 n a Pozn. W y staw ę K r.
W idok pierw szy odtw orzył w ry su n k u arch. D o
liński na podstaw ie planów , w idoków i opisów
Zebranych i dostarczonych mu przez Aręhiwum miejskie.
O grody i P arki.
* W ysoki Zamek. Rozległy park, załóż. 1835 r.
n a stokach daw nej góry zamkowej. Na je j szczy
cie polanka, na k tórej resztka m urów Wysokiego Zamku, zbudowanego tu przez Kazimierza Wiel
kiego. Obok nicli potężny Kopiec U nji Lubelskiej, usypany na pam iątkę trzechsetnej rocznicy tej Unji. Z:1 szczytu Kopca, wznoszącego się 128 m.
ponad poziom R ynku, w spaniały wMdok na mia
sto i okolicę. Dostęp od ul. Teatyńskiej, K lasztor
nej lub Kopcowej.
* Park Kościuszki (Ogród Jezuicki), między ul.
Kraszewskiego a ul. Mickiewicza.
* Park Kilińskiego, ul. Pułaskiego i S tryjska.
Załóż, malowniczo w r. 1887. Nad Parkiem Plac T ar góro Wschodnich.
* Park Bartosza Głowackiego (Łyczakowski), przy końcu ul. Łyczakowskiej. Załóż. 1892
* Park Teofila Wiśniowskiego, ul. Klcparowska.
Załóż. 1895, na wzgórzu, n a którem Teofil W i
śniowski został stracony razem z Józefem K apu
ścińskim 21 lipca 1847.
* Park Żelazna Woda, między ul. Snopkowską a Krasuczynem. Załóż. 1905.
W ały Guhernatorskie, między ul. Podwale a ul.
Czarnieckiego. Załóż. 1821, na miejscu dawnego wału fortyf. i tak nazwane od sąsiedniego pałacu gubernatorów austrjackich.
.3?
W a ły H etm ańskie, m iędzy ul. Legjonów, a ul.
H etm ańską. Zatoż. 1795 n a m iejscu daw nego walu. O becny w ygląd otrzy m ały 1899 po zaskle
pieniu Pełtw i.
P om niki.
H etm ana Stanisław a jabłonow skiego, pl. T ry bunalski. Rzeźba kam ienna z pierw szej połow y X V III w., zdobiła pierw otnie dziedziniec b. Ko- legjum O O . Jezuitów.
Króla Jana III (T. B arącza. 1898), W ały H et
mańskie.
A dam a M ickiew icza (A. Popicia. 1905), pl.
M arjacki.
A leksandra F redry (L. Marconiego, 1897)), pl.
Akadem icki.
Bartosza Głowackiego (J. M arkowskiego, 1905), p a rk B. G łowackiego.
Agenora G ołuchow skiego (C. Godebskiego, 1901), p a rk Kościuszki.
Jana K ilińskiego (J. M arkowskiego, 1896), p ark . J. Kilińskiego.
Franciszka S m o lki (T. Błotnickiego. 1912), pl.
Smolki.
Kornela U jejskiego (A. Popiela, 1901), ul. A k a
dem icka.
C m en ta rz e.
C m entarz Ł ycza ko w ski, ul. św. P iotra. Zaloż.
sięga XVI w. M alowniczo położony. G roby w ielu zasłużonych. G ro b y pow stańców 1851 i 1865 r.
C m entarz w ojskow y żołnierzy poległych 1914-18.
C m entarz Obrońcom Lwowa 1918-19. Liczne n a grobki d łu ta w ybitnych rzeźbiarzy.
Janow ski, ul. Janow ska. Zaloż 1888.
Stary C m entarz ży d o w sk i (zamknięty), m iędzy ul. R apaporta, K leparowską, Meiselsa i Szpitalną.
P ły ty nagrobkow e się g ają XIV w.
N ow y C m entarz żydow ski, Ul. Pilicliowslca. Za
loż. 1855.