Zaprezentowane w niniejszym rozdziale różne postacie reguły Taylora są często wykorzystywane w ekonomii.
27 W tym celu stosuje się model zapisany w postaci przestrzeni stanów, gdzie równania stanu opisują parametry wyznaczone za pomocą procesu błądzenia losowego.
Po pierwsze, może ona służyć opisowi i ocenie polityki pieniężnej. Cieka-wych wniosków dostarcza interpretacja parametrów
φ
π iφ
x opisujących siłę reakcji stopy procentowej na odchylenia luki produkcyjnej i inflacji od wartości pożądanych. Interpretację ekonomiczną możemy nadać także wyrazowi wolnemui
0, który określa nominalną stopę procentową w równowadze, w ujęciu realnym (tj.i π
0−
) nazywaną tzw. naturalną stopą procentową (zob. np. Brzoza-Brzezina, 2003; Woodford, 2003, s. 286–290).Dodajmy na marginesie, że większość opracowań dotyczących reguły Taylo-ra przyjmuje założenie o stałej natuTaylo-ralnej stopie procentowej (zob. Brzoza-Brze-zina, 2003). Istnieje oczywiście wiele szacunków naturalnej stopy procentowej, które odchodzą od tego założenia. Najczęściej jednak koncepcja reguły Taylora nie jest wykorzystywana bezpośrednio do wyznaczenia przebiegu tej kategorii. Wykorzystuje się tu szereg podejść metodologicznych jak np. filtry statystyczne, modele przestrzeni stanów, modele SVAR (Structural Vector Autoregression) czy zmodyfikowaną koncepcję oczekiwań krzywej dochodowości (Crespo-Cuares-ma, Gnan, 2007; Brzoza-Brzezina, 2003; Laubach, Williams, 2003).
Drugim celem jest prognozowanie zmian oficjalnych stóp procentowych. W tym celu wystarczyłoby podstawić do reguły Taylora wartości luki produkcyj-nej oraz inflacji. Pewnym problemem może być brak danych za bieżący okres, dlatego najczęściej wykorzystuje się tutaj warianty backward looking z odpo-wiednio długimi opóźnieniami zmiennych objaśniających (opóźnienia te powin-ny być równe co najmniej horyzontowi prognozy, w przeciwpowin-nym wypadku nale-żałoby uprzednio wyprognozować wartości zmiennych objaśniających). Modele oparte na regule Taylora mogą stanowić narzędzie umożliwiające prognozowanie rynkowych stóp procentowych lub oficjalnych stóp procentowych banku central-nego. Prognozy oficjalnych stóp banku centralnego (a właściwie ich zmian) są znacznie częściej spotykane i, jak już wspomniano, korzysta się z modeli opisu-jących zmienne dyskretne.
Po trzecie, równanie Taylora jest również wykorzystywane jako fragment mo-delu gospodarki narodowej. Na szczególną uwagę zasługują modele DSGE oparte naparadygmacie nowej ekonomii keynesistowskiej (zaprezentowane w rozdz. 4). W tej klasy modelach reguła polityki pieniężnej stanowi „domknięcie” pełnego modelu składającego się w najprostszej wersji z: równania inflacji – nowokey-nesistowskiej krzywej Phillipsa oraz równania luki produkcyjnej – dynamicznej krzywej IS28.
W modelach tych reguła Taylora analizowana jest głównie pod kątem ana-lizy mechanizmu transmisji szoków. Takie anaana-lizy przeprowadzimy w dalszej
28 Szczegółową prezentację tego typu modeli czytelnik znajdzie np. w: Gali (2008, rozdz. 3.3), Woodford, (2003, s. 245–246), Walsh (2010, s. 244–247) lub Romer (2011, rozdz. 7). Prezentację tej klasy modeli przedstawiamy na początku rozdz. 4, natomiast wyprowadzenia dodatkowo w: Baranowski i in. (2012).
części pracy (rozdz. 4), gdzie skoncentrujemy się na reakcji na szok polityki pie-niężnej, a tym samym odpowiemy na drugie pytanie badawcze. Wśród innych zagadnień, w których wykorzystuje się regułę Taylora w ramach modeli DSGE możemy wymienić:
a) badania stabilności modelu – rozumianej jako jednoznaczność rozwiąza-nia racjonalnych oczekiwań (determinacy); omówienie tej kwestii można znaleźć w pracach: Woodford (2003, 252–261) oraz Lubik i Marzo (2007), zaś w literatu-rze polskiej szeroko opisuje ją Wallusch (2011, 2013)29;
b) poszukiwania horyzontu czasowego i parametrów reguł, które zapewniają minimalizację funkcji strat banku centralnego w nieskończonym horyzoncie cza-sowym (tzw. reguły optymalne); obszerny przegląd metod i zastosowań znajdu-je się w monografii Giannoni i Woodforda (2002);
c) symulacji zachowania gospodarki w warunkach zerowej granicy nominal-nych stóp procentowych (zero-bound, zob. np. Adam, Billi, 2005),
d) wyboru stopy procentowej o zapadalności zapewniającej największą efektywność polityki pieniężnej (np. Gerlach-Kristen, Rudolf, 2010).
Podsumowanie
W rozdziale przedstawiono najważniejsze aspekty badań nad regułą zapro-ponowaną przez J.B. Taylora (1993), wiążącą krótkookresową nominalną stopę procentową z luką produkcyjną oraz odchyleniem inflacji od celu.
W badaniach empirycznych objaśnia się krótkookresową stopę procentową rynku pieniężnego bądź jedną ze stóp procentowych ustalaną przez bank central-ny. W drugim przypadku badacze wykorzystują najczęściej modele logitowe lub probitowe dla zmiennych uporządkowanych.
Kolejnym ważnym zagadnieniem, zarówno w analizach teoretycznych, jak i badaniach empirycznych, jest specyfikacja dynamiczna reguły (statyczna, ad-aptacyjna – backward looking lub antycypacyjna – forward looking). Niezależnie od opóźnień lub wyprzedzeń zmiennych egzogenicznych, reguła Taylora może być rozszerzona o wygładzanie stóp procentowych (interest rate smoothing). Uwzględnienie wygładzania stóp procentowych wydaje się obecnie standardem, zarówno w pracach z zakresu teorii ekonomii, jak i badaniach empirycznych.
Modyfikacje reguły Taylora odnoszą się również do liczby zmiennych objaś-niających. Poza odchyleniem inflacji od celu oraz luką produkcyjną spotyka się dodatkowo szereg zmiennych (realny kurs walutowy, tempo wzrostu agregatów pieniężnych oraz charakterystyki rynków finansowych). Mimo to wydaje się, że w tym zakresie osiągnięto konsensus, polegający na uwzględnieniu jedynie dwóch podstawowych zmiennych: inflacji oraz luki produkcyjnej. Pozostałe
zmienne spotyka się sporadycznie, a badania empiryczne nie potwierdzają jedno-znacznie ich znaczenia w kształtowaniu się stóp procentowych.
W wielu przypadkach można podejrzewać, że polityka pieniężna nie reaguje liniowo na odchylenie inflacji od celu czy lukę produkcyjną. Taki sposób kształ-towania decyzji (często także asymetryczny) polityki pieniężnej jest niekiedy nawet oficjalnie deklarowany przez banki centralne. Zagadnienie to jest intere-sujące w analizach reguły Taylora jako pojedynczego równania. Zastosowanie nieliniowej wersji reguły Taylora w analizach modeli DSGE jest utrudnione, gdyż uwzględnienie w takich modelach zależności nieliniowych bardzo komplikuje rozwiązania racjonalnych oczekiwań.
Inną ciekawą hipotezą, często weryfikowaną za pomocą omawianej reguły jest stabilność parametrów reguły Taylora. Najczęściej sprawdzano, czy nastąpiła zmiana parametrów funkcji reakcji po zmianie kadencji organów decyzyjnych banku centralnego. Nowsze badania nie ograniczają się jednak do takich analiz, w efekcie czego otrzymuje się oszacowanie przebiegu wartości parametrów struk-turalnych.
Reguła Taylora może być wykorzystana jako narzędzie do opisu polityki pie-niężnej, prognozowania stóp procentowych bądź stanowić ważny element teo-retycznych lub empirycznych modeli gospodarki narodowej (szczególnie klasy DSGE).