Zmiana sposobu organizacji danych

1) JeĞli menu dla wykresu nie jest dostĊpne kliknij dwukrotnie w wykres.

2) W menu Dane kliknij Serie w kolumnach. Nowy wykres bĊdzie teraz odzwierciedlaá pogrupowane razem dane Ĩródáowe (Rys.55).

3) Aby wróciü do Worda i zakoĔczyü edytowanie wykresów, kliknij dowolne miejsce dokumentu poza wykresem.

Rys. 55

11.2.6. Zmiana kolorów na wykresie

1) JeĞli menu dla wykresu nie jest dostĊpne, kliknij dwukrotnie w wykres.

2) Kliknij obszar, którego kolor chcesz zmieniü (moĪe bĊdziesz musiaá kliknąü kilkakrotnie, aby wskazaü szczegóáowe elementy wykresu).

3) Gdy obszar jest juĪ wybrany, powinny byü widoczne kwadraty wokóá jego obrzeĪa. 4) Kliknij prawym klawiszem myszy w wybrany obszar i wybierz Formatuj serie danych lub

Formatuj punkt danych.

Rys. 56

5) Na karcie Desenie wybierz kolor lub kliknij przycisk Efekty wypeánienia, w celu uzyskania wiĊkszej liczby opcji, takich jak wypeánienie gradientem, deseniem, teksturą lub obrazkiem (Rys.57).

Rys. 57

11.3. Zastosowanie programu Microsoft Equation Editor (edytor

równaĔ)

Pasek narzĊdzi programu Microsoft Equation Editor zawiera przyciski do wprowadzania takich symboli (Rys.58), jak:

Rys. 58

UĪywając programu Microsoft Equation Editor, moĪesz tworzyü równania poprzez wybieranie symboli z paska narzĊdzi oraz wpisywanie zmiennych i liczb. Podczas budowania równania Microsoft Equation Editor automatycznie dobiera wielkoĞü czcionek, odstĊpy i elementy formatowania. Aby stworzyü równanie lub wprowadziü proste wyraĪenie matematyczne, takie jak uáamki postĊpuj zgodnie z nastĊpującą instrukcją:

1) W dokumencie Worda lub arkuszu Excela kliknij w miejscu, gdzie chcesz wprowadziü wzór lub wyraĪenie matematyczne. W PowerPoincie przejdĨ do slajdu, w którym chcesz wprowadziü wzór lub wyraĪenie matematyczne.

Rys. 59

3) Kliknij kartĊ Utwórz nowy i przewiĔ listĊ do pozycji Microsoft Equation 3.0 (Rys.59). 4) Kliknij OK

Uwaga. Equation Editor nie jest dostĊpny przy standardowej instalacji Office XP, a tylko podczas instalacji peánej lub instalacji niestandardowej. JeĞli edytor równaĔ nie jest dostĊpny w oknie dialogowym Obiekt, bĊdziesz musiaá uaktualniü instalacjĊ Microsoft Office XP.

5) Na ekranie zostanie przedstawiony pasek narzĊdzi Równanie i ramka tekstowa edytora równaĔ. KaĪdy przycisk na pasku narzĊdzi Równanie reprezentuje oddzielną kategoriĊ symboli matematycznych (Rys.60).

Rys. 60

6) Kliknij wybrany przycisk na pasku narzĊdzi edytora Równanie, aĪeby rozwinąü odpowiednie podmenu symboli matematycznych z tej grupy.

Rys. 61

c) W ramce tekstowej edytora równaĔ przedstawiony zostanie wzorzec uáamka z niewielkimi polami tekstowymi przeznaczonymi do wprowadzenia wartoĞci mianownika i licznika. Kliknij odpowiednie ramki tekstowe i wprowadĨ wáaĞciwe liczby, by stworzyü peáen uáamek (Rys.62).

Rys. 62

d) Aby wprowadziü dodatkowe symbole matematyczne lub liczby, kliknij za uáamkiem i wpisz wszystkie potrzebne treĞci.

e) By zakoĔczyü edycjĊ uáamka:

i) W programie Word, kliknij gdziekolwiek w obrĊbie swojego arkusza lub dokumentu poza ramką tekstową edytora równaĔ.

ii) W programie PowerPoint z menu Plik programu Edytor równaĔ wybierz ZakoĔcz i powróü do [prezentacja].

f) Powrócisz do swojego dokumentu, arkusza lub prezentacji, a uáamek bĊdzie przedstawiony w postaci obiektu graficznego, który bĊdziesz mógá przesunąü, tak jak kaĪdy inny obiekt graficzny lub zmieniü jego rozmiar (Rys.63).

Rys. 63

h) Wybierz Ramka lub Przylegáe, a tekst odpowiednio bĊdzie zawijany wokóá obiektu graficznego uáamka. MoĪesz kliknąü takĪe Za tekstem lub Przed tekstem i w ten sposób obiekt graficzny nie bĊdzie powodowaá zawijania tekstu, a bĊdzie zawieszony nad lub pod tekstem (Rys.64).

Rys. 64

i) Po wybraniu okreĞlonego stylu zawijania tekstu kliknij OK. 8) Zapisz plik.

11.3.1. Wstawianie diagramów

MoĪesz dodaü róĪnorodne diagramy, które bĊdą ilustrowaáy róĪne pomysáy i koncepcje. Typy diagramów obejmują:

x schematy organizacyjne - sáuĪące do pokazywania relacji hierarchicznych, x diagramy cykliczne - sáuĪące do pokazania procesu ze cyklem ciągáym, x diagramy promieniowe - sáuĪące do pokazania relacji elementu gáównego,

x diagramy ostrosáupowe - sáuĪące do pokazywania relacji opartych na fundamencie, x diagramy Venna - sáuĪące do pokazywania obszarów nakáadania siĊ na siebie

elementów,

Rys. 65

3) Kliknij OK.

4) Dla kaĪdego wybranego diagramu przedstawiony zostanie pasek narzĊdzi Diagram. Jedynym wyjątkiem jest schemat organizacyjny, który przedstawia odmienny pasek narzĊdzi.

5) Zastosuj pasek narzĊdzi do zmodyfikowania treĞci diagramu (Rys.66).

Rys. 66

6) Aby usunąü wybrany ksztaát diagramu, kliknij go jednokrotnie, a nastĊpnie wybierz UsuĔ ksztaát lub naciĞnij klawisz [Delete].

7) Zapisz plik.

PoniĪej dla przykáadu przedstawiono opis, jak formatowaü i modyfikowaü diagram Venna jak i schemat organizacyjny.

11.3.3. Formatowanie diagramu Venna

Diagram Venna jest zestawem zachodzących na siebie okrĊgów, które pokazują zaleĪnoĞci pomiĊdzy ich treĞciami. JeĞli obiekt lub tekst znajduje siĊ w zakresie dwóch lub trzech nachodzących na siebie okrĊgów pokazuje to, Īe obiekt ten posiada cechy i atrybuty kaĪdego z okrĊgów. Diagramy Venna są czĊsto uĪywane by porównaü informacje. Instrukcje dla formatowania diagramów Venna przedstawione są poniĪej. KaĪdy inny diagram moĪe byü formatowany w podobny sposób.

Aby zmieniü rozmiar diagramu:

2) PrzesuĔ wskaĨnik myszki nad czarnymi kwadracikami, które pojawią siĊ w naroĪach i na Ğcianach ramki diagramu. Kliknij, przytrzymaj i przeciągnij kwadraciki, Īeby zmieniü rozmiar diagramu do oczekiwanej wielkoĞci.

3) By dodaü wiĊcej okrĊgów kliknij pasek narzĊdzi Diagram i kliknij przycisk Wstaw ksztaát. 4) Aby zmazaü ksztaát kliknij jeden z okrĊgów, by go zaznaczyü, nastĊpnie kliknij klawisz

[Delete].

5) Kliknij wybrany obszar, w którym pojawi siĊ napis kliknij, aby dodaü tekst i zastąp ten tekst swoim wáasnym.

a) Aby wybraü inny schemat kolorystyczny:

b) Na pasku narzĊdzi Diagram kliknij przycisk Autoformat.

c) W oknie Galeria stylów diagramu kliknij wybrane nazwy stylów, aĪeby poznaü przykáadowy styl diagramu.

6) Gdy odpowiedni styl diagramu zostanie wybrany kliknij Zastosuj. 7) Na koniec kliknij na zewnątrz rysunku.

a) Aby stworzyü pole tekstowe, które moĪna ustawiü w dowolnym miejscu naokoáo diagramu:

b) W menu Wstaw kliknij Pole tekstowe. c) Ksztaát wskaĨnika zmieni siĊ.

d) Kliknij wewnątrz dokumentu, aby wprowadziü pole tekstowe, lub teĪ kliknij, przytrzymaj i przeciągnij, aby stworzyü pole tekstowe wybranej wielkoĞci.

e) WprowadĨ odpowiedni tekst.

f) AĪeby przemieĞciü obiekt umieĞü kursor myszy na krawĊdzi swojego pola tekstowego. Gdy pojawi siĊ czterokierunkowa gwiazdka, kliknij, przytrzymaj i przeciągnij pole tekstowe do odpowiedniego poáoĪenia.

8) Aby zmieniü kolor, linie lub przezroczystoĞü ramki tekstowej:

a) Ustaw kursor na krawĊdzi pola tekstowego do momentu, aĪ przedstawiona zostanie czterokierunkowa strzaáka.

b) Kliknij prawym klawiszem myszy obrzeĪa pola tekstowego i z menu podrĊcznego wybierz Formatuj pole tekstowe.

Rys. 67

d) Kliknij wybrane menu ze strzaáką w dóá, aĪeby zmieniü format pola tekstowego. e) Kliknij OK.

9) Zapisz plik.

11.3.4. Tworzenie schematu organizacyjnego

Schematy organizacyjne są uĪywane do pokazania hierarchicznej zaleĪnoĞci obiektów lub osób. NadrzĊdny obiekt jest na wyĪszym poziomie niĪ obiekt podwáadny. Wspóápracownicy są na tym samym poziomie wzglĊdem siebie. Schematy organizacyjne mogą byü uĪywane jako narzĊdzie do wspomagania ksztaátowania umiejĊtnoĞci wyĪszego poziomu myĞlenia takich jak analiza, synteza, ocena.

1) W menu Wstaw kliknij Diagram.

2) Kiedy pojawi siĊ okno dialogowe Galeria diagramów, kliknij Schemat organizacyjny. 3) Kliknij OK.

4) Na ekranie pojawi siĊ pasek narzĊdzi schematu organizacyjnego (Rys.68).

Rys. 68

5) Aby dodaü tekst, kliknij wewnątrz wybranego pola tekstowego i wpisz wáasny tekst. 6) Aby dodaü ksztaát:

a) Kliknij ksztaát, któremu chcesz dopisaü "podwáadnego" lub "asystenta".

b) Kliknij strzaákĊ w dóá na przycisku Wstaw ksztaát na pasku narzĊdzi schematu organizacyjnego i wybierz:

i) Podwáadny - aĪeby umieĞciü nowy ksztaát poniĪej i poáączyü go z wybranym wczeĞniej ksztaátem.

ii) Wspóápracownik - aĪeby umieĞciü ksztaát obok wybranego ksztaátu i podáączyü go do tego samego nadrzĊdnego ksztaátu.

iii) Asystent - aĪeby umieĞciü nowy ksztaát poniĪej wybranego ksztaátu poáączyü go uzupeániającym áącznikiem.

7) JeĞli chcesz, aĪeby tekst wspóágraá w inny sposób ze schematem organizacyjnym, np. byá wokóá niego zawiniĊty:

a) Kliknij prostokątne obramowanie schematu organizacyjnego, aĪeby wybraü caáy obszar.

b) Na pasku narzĊdzi schematu organizacyjnego kliknij przycisk Zawijanie tekstu po prawej stronie paska narzĊdzi, a nastĊpnie wybierz styl zawijania tekstu.

8) AĪeby przemieĞciü schemat, przesuĔ kursor nad prostokątnym obramowaniem schematu organizacyjnego, a gdy kursor zmieni ksztaát na czterokierunkową strzaákĊ, kliknij, przytrzymaj i przeciągnij obiekt do odpowiedniego miejsca.

9) Aby usunąü schemat kliknij prostokątne obrzeĪe schematu organizacyjnego i naciĞnij klawisz [Delete] lub [Backspace].

10) Zapisz plik.

11.4. Tworzenie ksztaátów i wzorów

MoĪesz tworzyü róĪnorodne ksztaáty i wzory, dziĊki którym uczniowie áatwiej zrozumieją záoĪone lub abstrakcyjne pojĊcia. Zastosowaniem dla tych ksztaátów mogą byü karty do gier pamiĊciowych, mozaiki, ukáadanki z kolorów, sáów lub obrazków. Elementy te mogą byü dodane do pliku z pakietu Microsoft Office (Word, PowerPoint, Publisher itd.)

11.4.1. Elementy rysowania

1) Zlokalizuj pasek narzĊdzi Rysowanie. JeĞli nie jest widoczny wskaĪ opcjĊ Paski narzĊdzi w menu Widok i kliknij Rysowanie. Zwykle pasek umieszczony jest na dole

Rys. 69

2) Kliknij przycisk Autoksztaáty i wskaĪ w menu wybraną kategoriĊ. 3) Kliknij jeden z wybranych ksztaátów (Rys.70).

Rys. 70

4) Kursor zmieni ksztaát na wielokierunkową strzaákĊ.

5) Kliknij lub rozciągnij w twoim dokumencie w miejscu, gdzie chcesz wprowadziü Autoksztaát.

6) AĪeby przesunąü obiekt, przemieĞü kursor na krawĊdĨ pola tekstowego aĪ do momentu, gdy pojawi siĊ czterokierunkowa strzaáka. Kliknij, przytrzymaj i przeciągnij Autoksztaát do wybranego miejsca.

7) JeĞli chcesz dodaü tekst do autoksztaátu bez koniecznoĞci tworzenia dodatkowego pola tekstowego:

a) Kliknij prawym klawiszem myszy Autoksztaát. b) Kliknij Dodaj tekst.

c) Gdy migający wskaĨnik kursora pojawi siĊ w autoksztaácie, wprowadĨ potrzebny tekst (Rys.71).

8) JeĞli chcesz, aby tekst wspóágraá w inny sposób z autoksztaátem, zmieĔ zawijanie tekstu: a) Kliknij prawym przyciskiem myszy w Autoksztaát.

b) Kliknij Formatuj autoksztaát. c) Kliknij kartĊ Ukáad.

d) Wybierz odpowiedni styl otaczania tekstem. AĪeby móc przesuwaü tekst swobodnie bez powodowania "rozpychania" tekstu lub innych obiektów, wybierz opcjĊ Za tekstem lub Przed tekstem.

e) Kliknij OK.

9) Aby obróciü Autoksztaát:.

a) Kliknij Autoksztaát, aby go zaznaczyü.

b) OdnajdĨ zielone kóáko, nazywane rączką obrotu, nad Autoksztaátem lub w jego pobliĪu.

c) PrzesuĔ kursor nad rączką obrotu (zielonym kóáeczkiem). Kursor zmieni ksztaát na skrĊcającą strzaákĊ.

d) NaciĞnij, przytrzymaj i przeciągnij mysz, a Autoksztaát zacznie siĊ obracaü. Zwolnij przycisk myszy w momencie, gdy uzyskasz odpowiedni obrót.

10) Aby stworzyü cieĔ dla Autoksztaátu lub nadaü mu wymiar przestrzenny, kliknij przycisk CieĔ lub 3-W na pasku narzĊdzi Rysowanie i kliknij styl w oknie dialogowym, które zostanie przedstawione.

11) Zapisz plik.