KRONIKA Państwowy Instytut Geologiczny na Międzynarodowych Targach Ekologicznych Poleko 2005

Pañstwowy Instytut Geologiczny

na Miêdzynarodowych Targach Ekologicznych Poleko 2005

15–18.11.2005 r. Patronat honorowy nad imprez¹ obj¹³ minister œrodowiska Tomasz Podgajniak oraz federalny minister œrodowiska, ochrony przyrody i bezpieczeñstwa reaktorów Federalnej Republiki Niemiec Jûrgen Trittin.

Ubieg³oroczna, siedemnasta ju¿ edycja targów, zgroma-dzi³a ponad 1000 wystawców i firm z 23 krajów. Powierzch-nia targów zajê³a prawie 16 000 m2, o 25% wiêcej ni¿ w roku ubieg³ym. O miêdzynarodowej randze targów œwiad-czy wysoki — ponad 30% — udzia³ zagranicznych wystaw-ców z Australii, Austrii, Belgii, Bia³orusi, Czech, Danii, Finlandii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Japonii, Niemiec, Rosji, S³owacji, Stanów Zjednoczonych, Szwaj-carii, Szwecji, Wêgier, Wielkiej Brytanii i W³och. Najwiê-ksz¹ ekspozycjê — prawie 1600 m2

— przygotowa³y firmy niemieckie.

Targom Poleko przyœwieca³o motto Woda dla ¿ycia, zgodne z inicjatyw¹ Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych ustanowienia Miêdzynarodowej Dekady (2005–2015) dla akcji pod takim has³em. Celem akcji jest uœwiadomienie spo³ecznoœci miêdzynarodowej proble-mów zwi¹zanych z brakiem dostêpu do wody pitnej oraz znaczenia wody dla rozwoju spo³ecznego i gospodarczego. St¹d du¿¹ grupê wystawców stanowili producenci i instala-torzy urz¹dzeñ i aparatury stosowanej w ochronie wód oraz gospodarce wodnej.

Ekspozycja targów Poleko zosta³a podzielona na sekto-ry tematyczne: woda, odpady, energia, powietrze i ha³as, edukacja ekologiczna, wyst¹pienia narodowe oraz Salon Investcity-Œrodowisko — daj¹cy okazjê do prezentacji oraz wymiany doœwiadczeñ i informacji w dziedzinie inwesty-cji zwi¹zanych z ochron¹ œrodowiska pomiêdzy podmiota-mi samorz¹dowypodmiota-mi. Czytelny podzia³ ekspozycji u³atwi³ zwiedzaj¹cym odszukanie interesuj¹cej ich oferty. Ka¿de-mu z tych sektorów towarzyszy³y liczne konferencje, semi-naria i wystawy. Rozstrzygniête zosta³y tak¿e liczne, og³o-szone wczeœniej konkursy, wrêczono nagrody, medale i wyró¿nienia za innowacyjne produkty i dzia³ania w zakre-sie szeroko rozumianej ochrony œrodowiska.

Tradycyjnie utworzono Salon Recyklingu, gdzie swoj¹ ofertê zaprezentowa³o oko³o 90 firm, z Finlandii, Hiszpa-nii, Holandii, Niemiec, Polski, Szwecji, Wêgier i W³och, zwi¹zanych z gromadzeniem i przetwarzaniem odpadów. Po raz pi¹ty odby³ siê Salon Czystej Energii, stwarzaj¹cy doskona³¹ okazjê do zapoznania siê z ofert¹ tej ga³êzi sek-tora energetycznego. W tym roku wziê³o w nim udzia³ 75 firm, z Czech, Danii, Finlandii, Niemiec, Polski, Szwecji i W³och. Licznie reprezentowane by³y firmy oferuj¹ce kot³y, kominki, pelety, pompy ciep³a, kolektory s³oneczne i przy-domowe wiatraki. Patronat nad Salonem Czystej Energii sprawowa³a Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawial-nej.

W corocznym Miêdzynarodowym ZjeŸdzie Ekologicz-nym uczestniczyli przedstawiciele administracji pañstwo-wej, organizacji pozarz¹dowych, przedsiêbiorcy i naukowcy oraz instytucje finansuj¹ce dzia³ania w zakresie ochrony œrodowiska. Tematem przewodnim zjazdu, odbywaj¹cego

siê pod has³em Polska w nowej Europie, by³y wnioski z dotychczasowych zobowi¹zañ akcesyjnych wobec Unii Euro-pejskiej oraz polsko-niemieckie partnerstwo w ochronie œrodowiska. W ramach zjazdu odby³y siê liczne seminaria. Dokonano analizy projektów finansowanych przez UE oraz oceny skutecznoœci polskich funduszy ochrony œrodo-wiska.

Nowoœci¹ tegorocznych targów by³ Park Techniki Ko-munalnej, zorganizowany we wspó³pracy z Krajowym Fo-rum Dyrektorów Zak³adów Oczyszczania Miast oraz Kra-jow¹ Izb¹ Gospodarki Odpadami, w którym zaprezentowa-no ofertê producentów i dystrybutorów sprzêtu i pojazdów dla gospodarki komunalnej.

Równie¿ po raz pierwszy w historii targów otworzono Salon Nauka dla Ekologii. Podczas jego organizacji Miê-dzynarodowe Targi Poznañskie korzysta³y z merytorycz-nego wsparcia Rady G³ównej Jednostek Badawczo-Roz-wojowych, Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych Unii Europejskiej oraz Instytutu Ekologii Terenów Uprzemys³owionych. Najnowsze wyniki badañ w zakresie technologii ochrony œrodowiska zaprezentowa³y tu liczne instytuty naukowo-badawcze i jednostki badaw-czo-rozwojowe, w tym tak¿e Pañstwowy Instytut Geolo-giczny.

Podczas sesji posterowej pracownicy Zak³adu Geologii Œrodowiskowej PIG przedstawili poster zatytu³owany Ukierunkowane systemy analizy informacji przestrzennej (USAIP). Opracowana w Pañstwowym Instytucie Geolo-gicznym koncepcja USAIP, oparta na systemie GIS, pozwala na stworzenie jednolitej formy analizy danych w rozwi¹zywa-niu analogicznych problemów w skali od lokalnej do regio-nalnej, z jednoczesnym zapewnieniem porównywalnoœci uzyskanych wyników.

W Salonie Nauki na szczególn¹ uwagê zas³ugiwa³o grupowe wyst¹pienie niemieckich instytutów naukowo-ba-dawczych, przygotowane z okazji obchodów Roku Pol-sko-Niemieckiego przez Federalne Ministerstwo Edukacji i Badañ Naukowych. Wiod¹ce niemieckie jednostki nau-kowe z sektora ochrony œrodowiska przedstawi³y aktualnie realizowane i planowane projekty oraz oferty kooperacyjne.

Pañstwowy Instytut Geologiczny bardzo starannie przy-gotowa³ siê do uczestnictwa w targach, by dobrze wykorzy-staæ szanse, jakie daje uczestnictwo w Miêdzynarodowych Targach Ekologicznych Poleko — presti¿owej, najwiêk-szej w Europie Œrodkowo-Wschodniej, miêdzynarodowej imprezie ekologicznej. Nasze ciekawe architektonicznie i kolorystycznie stoisko zosta³o usytuowane w pobli¿u eks-pozycji Ministerstwa Œrodowiska. Wa¿nym celem naszej obecnoœci na targach Poleko by³a promocja us³ug instytu-tu. Na targach zaprezentowaliœmy materia³y promuj¹ce dzia³alnoœæ naukowo-badawcz¹, jak równie¿ oferty us³ug, m.in. w zakresie ochrony œrodowiska, gospodarki odpada-mi, analityki chemicznej, geologii morza, badañ mine-ra³ów i ska³ oraz budownictwa. W stoisku Ministerstwa Œrodowiska przedstawiono tak¿e postery i prezentacje mul-timedialne poœwiêcone pañstwowej s³u¿bie hydrogeolo-gicznej.

286

Przegl¹d Geologiczny, vol. 54, nr 4, 2006

Podobnie jak w roku ubieg³ym w stoisku Pañstwowego Instytutu Geologicznego zosta³y zaprezentowane wspania³e fotogramy lotnicze autorstwa dr. Marka Ostrowskiego, bêd¹ce czêœci¹ wystawy Gea — znaczy Ziemia, przedsta-wiaj¹ce „wodne elementy” krajobrazu Polski, miêdzy innymi Krainê Wielkich Jezior, ujœcie Biebrzy do Narwi, Pó³wysep Helski, zamarzaj¹ce jezioro Pierty oraz zbiornik odpadów poflotacyjnych rud miedzi ¯elazny Most. Uwagê

odwiedzaj¹cych przyci¹ga³y tak¿e okazy geologiczne wypo¿yczone na czas ekspozycji z Muzeum Geologiczne-go PIG — niebieska sól kamienna, ametysty, krystaliczna siarka oraz kwarc, galena ze sfalerytem, kryszta³y pirytu i inne. Ogromn¹ atrakcj¹ stoiska, nie tylko dla m³odszych goœci targów, by³a rekonstrukcja wczesnojurajskiego dino-zaura Dilophosaurus wetherili, wykonana w skali 1 : 7 przez artystkê plastyka Martê Szubert.

Podczas targów odwiedzi³o nas wielu goœci z kraju i zagranicy. Mieliœmy mo¿liwoœæ dotarcia do szerokiego i bardzo ró¿norodnego grona klientów. Goœciliœmy m.in.

przewodnicz¹cego senackiej Komisji Rolnictwa i Ochrony Œrodowiska Jerzego M. Chróœcikowskiego i przewodni-cz¹cego Rady Geologicznej Krzysztofa Szama³ka. Odby-liœmy wiele spotkañ, m.in. z przedstawicielami Minister-stwa Œrodowiska, MinisterMinister-stwa Gospodarki, narodowego oraz wojewódzkich funduszy ochrony œrodowiska i gospo-darki wodnej, G³ównego Inspektoratu Ochrony Œrodowi-ska, wojewódzkich inspektoratów ochrony œrodowiŒrodowi-ska,

urzêdów wojewódzkich i miejskich, przedsiêbiorstw geo-logicznych, uczelni, a tak¿e z przedstawicielami delegacji z Finlandii, Niemiec i Czech.

W trakcie targów, w oddzielnym pawilonie, zorganizo-wane zosta³o tak¿e Ogólnopolskie Forum Edukacji Ekolo-gicznej Eko Media Forum. Mia³o ono na celu pokazanie mo¿liwoœci edukacyjnych w dziedzinie ochrony œrodowi-ska, jak równie¿ wymianê doœwiadczeñ pomiêdzy ró¿nymi oœrodkami edukacyjnymi. Eko Media Forum skierowane jest nie tylko do nauczycieli i m³odzie¿y szkolnej, ale do wszystkich osób zainteresowanych edukacj¹ ekologiczn¹. 287 Przegl¹d Geologiczny, vol. 54, nr 4, 2006

Ryc. 1. Stoisko Pañstwowego Instytutu

Geolo-gicznego. Wszystkie fot. B. ¯bikowska

Ryc. 2. Miniaturowa rekonstrukcja dinozaura

Dilophosaurus wetherili, który w okresie wczesno-jurajskim ¿y³ na terenie Polski, ozdabia³a stoisko Pañstwowego Instytutu Geologicznego

Ryc. 3. Konkurs Wyœcigi dinozaurów rozgrywany

Udzia³ w nim wziê³y liczne pozarz¹dowe organizacje ekolo-giczne, centra edukacji ekologicznej, parki narodowe i krajo-brazowe, fundacje, stowarzyszenia, wydawnictwa oraz inne podmioty prowadz¹ce dzia³ania w zakresie edukacji ekolo-gicznej.

Na forum zaprezentowa³o siê tak¿e Muzeum Geologicz-ne Pañstwowego Instytutu GeologiczGeologicz-nego, które w swoim stoisku pokaza³o fragment otwartej rok temu w instytucie czasowej wystawy Siarka z piek³a rodem. Wyró¿niaj¹ce siê ¿ó³t¹ barw¹ stoisko, obfituj¹ce w sztuczne wykwity i kryszta³y siarki, poœród których zagoœci³y okazy ska³ i minera³ów siarkowych ze zbiorów Muzeum Geologiczne-go PIG oraz postery objaœniaj¹ce ró¿ne aspekty tematyki siarkowej, przyci¹ga³o wielu wystawców i goœci. Dla ucz-niów szkó³ podstawowych zorganizowano konkurs Wyœcigi dinozaurów, sprawdzaj¹cy wiedzê ekologiczn¹ i geolo-giczn¹. Jego g³ówna edycja odby³a siê w stoisku Pañstwo-wego Instytutu Geologicznego w pawilonie Poleko, nato-miast dwie kolejne w stoisku Muzeum Geologicznego w pawilonie Eko Media Forum. Konkurs polega³ na jak naj-szybszym u³o¿eniu uk³adanek typu puzzle, przedstawia-j¹cych ró¿ne gatunki dinozaurów oraz podaniu prawid³owych odpowiedzi na pytania z zakresu wiedzy o œrodowisku. Wszyscy uczestnicy, rekrutuj¹cy siê spoœród uczniów szkó³ podstawowych, otrzymywali w prezencie uk³adankê, a zwy-ciêzcy eliminacji i finaliœci atrakcyjne nagrody

ufundowa-ne przez Pañstwowy Instytut Geologiczny. Instytut zosta³ uhonorowany IV Nagrod¹ Prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej w konkursie na najlepiej prowadzon¹ akcjê edukacji ekologicznej w czasie trwania targów Poleko 2005. Zostaliœmy wyró¿nieni za wprowadzanie i poszerzanie wiedzy o œrodowisku przyrod-niczym dawniej i dziœ. Wœród nagrodzonych byli tak¿e:

‘Sekretariat Programu Odpowiedzialnoœæ i troska Polskiej Izby Przemys³u Chemicznego — za Minisa-lon Edukacyjny Chemia Przyjazna Ludziom i Œrodo-wisku, w którym pokazano w sposób atrakcyjny i aktywny zale¿noœæ pomiêdzy produktami chemicz-nymi, a ochron¹ zdrowia i œrodowiska naturalnego (I nagroda),

‘firma Aquanet z Poznania — za popularyzacjê wœród m³odzie¿y szkolnej zagadnieñ zwi¹zanych z procesami uzdatniania wody i oczyszczania œcieków (II nagroda),

‘Centrum Informacji i Edukacji Ekologicznej w Gdañ-sku — za prowadzenie akcji zwi¹zanej z segregacj¹ odpadów i recyklingiem (III nagroda).

Tegoroczne targi Poleko, o rekordowej liczbie oko³o 21 000 zwiedzaj¹cych oraz ponad 1000 wystawców, œwiadcz¹ o wysokiej pozycji tej imprezy marketingowo-promocyj-nej i edukacyjmarketingowo-promocyj-nej w bran¿y ochrony œrodowiska.

Maja Kowalska, Ilona Œmietañska & Barbara ¯bikowska

Warsztaty Drobne struktury glacitektoniczne

Be³chatów, 03–06.10.2005

W dniach 03–06.10.2005 r. na terenie Kopalni Wêgla Brunatnego Be³chatów odby³y siê terenowe warsztaty gla-citektoniczne, zorganizowane przez Zak³ad Kartografii Geologicznej PIG w Warszawie, przy wspó³udziale Dzia³u Geologicznego BOT KWB Be³chatów S.A. Do komitetu organizacyjnego nale¿ewli: Z. Krysiak (g³ówny organiza-tor), J. Przasnyska, M. Krawczyk z PIG oraz M.W. Joñczyk — kierownik Dzia³u Geologicznego BOT KWB Be³chatów S.A. Wycieczki terenowe wspó³organizowali J. GoŸdzik z Uniwersytetu £ódzkiego i A. Skórzak z Dzia³u Geologicz-nego KWB Be³chatów.

W warsztatach uczestniczy³o 40 osób, m.in. z Pañstwo-wego Instytutu Geologicznego; uniwersytetów: Warszaw-skiego, £ódzkiego, Wroc³awWarszaw-skiego, Poznañskiego i Lu-belskiego; Pomorskiej Akademii Pedagogicznej w S³upsku oraz Przedsiêbiorstwa Geologicznego Proxima S.A we Wroc-³awiu i Przedsiêbiorstwa Geologicznego SA w Krakowie. Uczestnicy zakwaterowani byli w oœrodku wypoczynko-wym Wawrzkowizna, malowniczo po³o¿onym w pobli¿u Be³chatowa, w którym odbywa³a siê czêœæ referatowa spot-kania.

Pierwszego dnia zajêæ w terenie uczestnicy warsztatów zostali powitani w sali Muzeum KWB Be³chatów przez Marka Joñczyka, który przedstawi³ warunki eksploatacji z³o¿a, problemy geologiczno-górnicze oraz historiê wydo-bycia. Ka¿dy otrzyma³ foldery i p³yty CD z informacjami o KWB Be³chatów, po czym grupa zosta³a przewieziona na taras widokowy, sk¹d mo¿na by³o podziwiaæ panoramê wyrobiska. Pomimo lekkiej mg³y widok zrobi³ na wszyst-kich ogromne wra¿enie. Nastêpnie uczestnicy udali siê pod zachodni¹ œcianê odkrywki, gdzie Z. Krysiak przeprowa-dzi³a krótkie szkolenie pomiarowe struktur

glacitektonicz-nych, a J. GoŸdzik objaœni³ litostratygrafiê widocznych

osa-dów plejstoceñskich. W zwi¹zku z szerok¹ gam¹

zainteresowañ geologów powsta³y podgrupy robocze, oma-wiaj¹ce widoczne struktury glacitektoniczne i sedymenta-cyjne.

Kolejnego dnia uczestnicy obejrzeli efekty halokinezy wysadu solnego Dêbina, do którego zbli¿y³a siê górna œcia-na wyrobiska. Uczestnikom zosta³ pokazany œwie¿y rdzeñ z wiercenia w osadach miocenu, kredy, jury i triasu, z war-stwami o upadach rzêdu 60–80o. Na najwy¿szym poziomie nadk³adu miejscami widoczny by³ bezpoœredni kontakt wêgli mioceñskich z osadami plejstocenu. Nastêpnie grupa przesz³a wzd³u¿ pó³nocnej œciany odkrywki, gdzie w tzw. górnej glinie warciañskiej oraz w osadach piaszczystych, piasz-czysto-¿wirowych i mu³kowych ods³ania³y siê deformacje glacitektoniczne. Na zakoñczenie, w dyskusji podsumowu-j¹cej czêœæ terenow¹, uczestnicy wyrazili swoje pogl¹dy odnoœnie genezy osadów i deformacji w nich widocznych.

Popo³udniami na terenie oœrodka Wawrzkowizna odby-wa³a siê czêœæ kameralna warsztatów. Sesjê referatow¹ otworzy³ A. Ber z PIG. Czêœæ z 13 referatów poœwiêcona by³a metodyce, jednak wiêkszoœæ dotyczy³a prezentacji ró¿nego typu deformacji glacitektonicznych osadów plej-stoceñskich. Zaprezentowane zosta³y równie¿ 3 postery. Poruszana tematyka wywo³ywa³a wiele dyskusji, które przenosi³y siê do kuluarów i by³y kontynuowane a¿ do póŸ-nych godzin wieczorpóŸ-nych.

Poparcie znalaz³ wniosek, aby podobne warsztaty orga-nizowane by³y cyklicznie w ró¿nych rejonach Polski (£uk Mu¿akowa, Wzniesienia M³awskie).

Joanna Przasnyska

288