Pryzmat : Pismo Informacyjne Politechniki Wrocławskiej. Czerwiec 2001, nr 143

Sk³ad redakcji: Maria Kisza (red.nacz.), Adam Kisielnicki, Maria Lewowska, Hanna Waœkowska

Redakcja mieœci siê w bud D-5, pok. 2, 3 i 22 tel.320-22-89 (red.nacz.) i 320-21-17, telefax 320-27-63

e-mail: pryzmat@wtm.ite.pwr.wroc.pl http://www.pwr.wroc.pl/politechnika/pryzmat/ Opr.graf.,red. techniczna, DTP, sk³ad i ³amanie: Adam Kisielnicki Druk: Drukarnia Oficyny Wydawniczej PWr Nak³. 1500 egz. P i s m o I n f o r m a c y j n e

Politechniki Wroc³awskiej

Politechnika Wroc³awska Wybrze¿e Wyspiañskiego 27

50-370 Wroc³aw

Audiencja dla Joschki Fischera – Czy to wybuchnie?

Szanowni Pañstwo,

Redakcja Fot. Bartosz Sadowski Dokoñczenie na stronie 33

Leopolis docet

– Lwów uczy

Œrodowisko wroc³awskich uczelni przy-gotowuje siê do obchodów 60. rocznicy roz-strzelania przez Niemców 25 lwowskich profesorów. Represje mia³y w³aœciwie szer-szy wymiar. Poczynaj¹c od 4 lipca dokona-no tam szeregu egzekucji przedstawicieli inteligencji polskiej. Niemcy niejednokrot-nie aresztowali profesorów wraz z rodzina-mi i przebywaj¹cyrodzina-mi w ich rodzina-mieszkaniach obcymi osobami. Dlatego wœród rozstrze-lanych znaleŸli siê na przyk³ad dwaj wie prof. W³odzimierza Sto¿ka, trzej syno-wie prof. Romana Longchampsa de Berier i Tadeusz Boy-¯eleñski.

Obchody tej rocznicy – dziêki niepodle-g³oœci Polski i Ukrainy – mog¹ nabraæ no-wego charakteru. Podjêto wiele inicjatyw, które pozwol¹ utrwaliæ pamiêæ, podkreœliæ dorobek minionych pokoleñ i zrozumieæ m³odym ludziom uwarunkowania ich w³a-snego losu.

W zesz³ym numerze donosiliœmy ju¿ o podjêtej przez prof. Andrzeja Ma³eckiego („Ne cedat Academia”, Kraków) inicjaty-wie zorganizowania wyjazdu polskiej m³o-dzie¿y do Lwowa, by mog³a uczestniczyæ w obchodach rocznicowych.

W œrodowisku wroc³awskim trud upa-miêtnienia osi¹gniêæ naukowców uczelni lwowskich podj¹³ dr hab. Ryszard Czoch – redaktor poszukiwanej „Ksiêgi Jubileuszo-wej 50-lecia Politechniki Wroc³awskiej 1945-1995” wydanej przez Oficynê Wy-dawnicz¹ PWr. Autor ma ju¿ znaczne do-œwiadczenie w przygotowywaniu historycz-nych wystaw. Przypomnijmy choæby jego ekspozycje: O wolnoœæ, Ca³oœæ i Niepodle-g³oœæ (1988) – zwi¹zan¹ z 70-leciem odzy-skania niepodleg³oœci, Od „nieagresji” do „przyjaŸni” 23 sierpnia 1939 – 28 wrzeœnia 1939 (1989, 1999, 2000), Pamiêtajmy o tym! 1945-1948 (1998) oraz „Na stos rzu-ciliœmy nasz ¿ycia los, na stos, na stos” (2000). W roku 1991 Ryszard Czoch podj¹³ po raz pierwszy trud udokumentowania tra-dycji akademickich Lwowa i kaŸni tamtej-szych profesorów.

Jak wspomina, inicjatorem wystawy by³ emerytowany profesor Politechniki Wro-c³awskiej Zbigniew Siciñski. Ten nosz¹cy w sobie niezmierny sentyment do ojczyste-go miasta by³y pracownik Politechniki Lwowskiej mia³ wiele zas³ug w upamiêtnia-niu jego historii. Nieoczekiwana œmieræ prof. Siciñskiego w styczniu 1991 roku spo-wodowa³a, ¿e to trudne zadanie podj¹³ Ry-szard Czoch. Przy wsparciu grona entuzja-stów doprowadzi³ do otwarcia wystawy Le-opolis docet – Lwów uczy, któr¹ mo¿na by³o zwiedzaæ przez miesi¹c na Politechnice Wroc³awskiej. (Koszty wystawy pokryli jej organizatorzy: Politechnika Wroc³awska i Towarzystwo Mi³oœników Lwowa oraz au-tor wystawy.)

Po 10 latach Ryszard Czoch podj¹³ siê ponownie zobrazowania ¿ycia akademickie-go miasta.

Tradycja szkolnictwa wy¿szego rozwija-³a siê tu od czasów Jana Kazimierza, który w 1661 roku powo³a³ Akademiê bêd¹c¹ pod-staw¹ rozwoju uniwersytetu. (Gdyby Uni-wersytet Wroc³awski chcia³ odwo³aæ siê do tej tradycji, obchodzi³by dzisiaj 340-lecie, zamiast przygotowywaæ siê do przysz³o-rocznego 300-lecia!) W 1844 roku powsta-³a tu Akademia Techniczna, która dapowsta-³a po-cz¹tek Politechnice Lwowskiej. Tu dzia³a³a te¿ Szko³a Weterynaryjna. Od 1827 roku mia³a we Lwowie siedzibê Fundacja Osso-liñskich. Po uzyskaniu przez Galicjê auto-nomii (1867) nast¹pi³ wszechstronny rozwój kulturalny i naukowy miasta. W okresie miêdzywojennym Lwów by³ dla ca³ego kra-ju Ÿród³em wy¿szych kadr administracyj-nych i naukowych, a tak¿e centrum kultu-ralnym. Po wybuchu II wojny œwiatowej zmieniaj¹cy siê okupanci zgodnie, choæ na ró¿ne sposoby niszczyli tutejsz¹ spo³ecz-noœæ, a szczególnie jej elity. Okres powo-jenny w Polsce nie stwarza³ mo¿liwoœci opisania ich losu. Dopiero po 1989 roku zaistnia³a szansa mówienia o tym pe³nym g³osem.

Wiele osób, które udostêpnia³y zbiory na tê pierwsz¹ wystawê Leopolis docet, ode-sz³o ju¿ na wiecznoœæ. Nie ¿yje prof. Zdzi-s³aw Ruziewicz, w ostatnich dniach

po¿e-Skoñczy³y siê Juwenalia, zaczê³a siê sesja. Odbywaj¹ siê egzaminy dy-plomowe. Politechnika mia³a przyjem-noœæ byæ organizatorem lV Dolnoœl¹-skich Zawodów w Programowaniu Zespo³owym (15-16 czerwca), które przyci¹gaj¹ znacz¹c¹ rzeszê inteli-gentnej m³odzie¿y – zarówno licealnej jak studentów. Szczegó³y z tej impre-zy zamieœcimy w nastêpnym numerze, gdy¿ obecna edycja stoi przede wszystkim pod znakiem przygotowañ do Dolnoœl¹skiego Festiwalu Nauki. Zamieszczona lista oferowanych przez Politechnikê wyk³adów, poka-zów i innych atrakcji to wiele stron.

Politechnika zosta³a wyró¿niona szeregiem subsydiów z Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Mamy czworo nowych profesorów.

Kto chcia³by siê rzuciæ w ma³y lub œredni biznes, niech zapozna siê z wyst¹pieniem pana L.F.Ciupika na Polskim Forum Akademicko-Gospo-darczym. Po 10 latach dzia³alnoœci Komitet Badañ Naukowych zacz¹³ funkcjonowaæ pod rz¹dami znoweli-zowanej ustawy. Okazj¹ do spojrze-nia na tê instytucjê by³a konferencja NAUKA 2001 zorganizowana w Warszawie.

Szczególnie przypominamy Pañ-stwu o zbli¿aj¹cym siê 60-leciu roz-strzelania Lwowskich Profesorów. Uroczyste obchody odbêd¹ siê 4 lip-ca pod pomnikiem przy placu Grun-waldzkim. W programie s¹ te¿ refe-raty, wystawa i uroczystoœci koœciel-ne. Szczegó³y – w numerze.

Mamy te¿ sezon sportowy. AZS zorganizowa³ zawody w przeró¿nych konkurencjach w ramach Wittigaliów. NZS lansuje z zapa³em jazdê na hu-lajnodze. A¿ dwa wydzia³y postano-wi³y urz¹dziæ rozgrywki w pi³ce no¿-nej. Mo¿e ju¿ wkrótce doczekamy siê pucharu zdobywców pucharów?

R O Z M A I T O ΠC I

DOKTORATY HONORIS CAUSA W

OPOLU

17 maja Uniwersytet Opolski nada³ ty-tu³y doktorów honoris causa prof. dr. hab. Jaroslavovi Pankovi, wybitnemu badaczo-wi stosunków polsko-czeskich oraz dziejów czeskiego parlamentaryzmu, prezesowi Cze-skiego Towarzystwa Historycznego oraz prof. dr. hab. Wojciechowi Wrzesiñskiemu, badaczowi dziejów Polski i stosunków pol-sko-niemieckich XIX i XX wieku, prezeso-wi Polskiego Towarzystwa Historycznego i by³emu rektorowi Uniwersytetu Wroc³aw-skiego.

INTERNETOWA

KSIÊGARNIA AKADEMICKA

Internetowa ksiêgarnia wydawców aka-demickich (www.ika.edu.pl) oferuje ponad 2.000 tytu³ów ksi¹¿ek. Jest to przedsiêwziê-cie niekomercyjne, finansowane przez UMCS. W dzia³aj¹cej od roku IKA swoich ofert nie przedstawi³y Wydawnictwo Uni-wersytetu Wroc³awskiego i Wydawnictwo Uniwersytetu Warmiñsko-Mazurskiego. Najobficiej prezentuje siê witryna twórców ksiêgarni Wydawnictwa UMCS, która pro-ponuje internetowym klientom prawie 500 tytu³ów. Ogó³em ksiêgarnia dysponuje obec-nie ofert¹ 13 uniwersyteckich oficyn wy-dawniczych, wzbogacan¹ o publikacje To-warzystwa Naukowego KUL.

Wydawnictwo UMCS realizuje zamó-wienie w ci¹gu 2 dni. Wysy³ka za zalicze-niem pocztowym jest na razie jedyn¹ form¹ p³atnoœci. W przysz³oœci dostêpna bêdzie zap³ata kart¹ kredytow¹. IKA ograniczona jest na razie do wydawców uniwersyteckich, wkrótce zostanie rozszerzona na inne ofi-cyny.

(„Przegl¹d Uniwersytecki”, czerwiec 2001 r.)

PODZIÊKOWANIE

Zakoñczywszy wieloletni¹ pracê na Po-litechnice Wroc³awskiej (w Sekcji Kszta³-cenia Kadry Naukowej) chcê serdecznie podziêkowaæ Paniom z Instytutów, Wydzia-³ów, Administracji Centralnej oraz wszyst-kim innym Osobom, z którymi wspó³pra-cowa³am, za ich ¿yczliwoœæ i sympatiê, któ-re pozwol¹ mi mi³o wspominaæ tê wspó³-pracê.

Szczególnie du¿o satysfakcji z codzien-nej pracy dawa³y mi kontakty z doktoranta-mi, im te¿ ¿yczê wszelkiej pomyœlnoœci i wspania³ego rozwoju naukowego.

Eugenia Wêgrzyñska Z ¿alem odnotowujemy fakt zakoñczenia pracy przez nasz¹ mi³¹ Wspó³pracownicz-kê. Mamy nadziejê niejednokrotnie jeszcze korzystaæ z Jej pomocy w ró¿nych sprawach zwi¹zanych z ¿yciem Uczelni.

Redakcja NOWE UCZELNIE

10 kwietnia Rada Ministrów zdecydowa-³a o utworzeniu pañstwowych wy¿szych szkó³ zawodowych w Przemyœlu, Sanoku, Tarnobrzegu i Nysie. W³adze lokalne za-pewniaj¹ uczelniom budynki, a bud¿et pañ-stwa w czêœci 83 „Rezerw celowych” prze-widzia³ dla nich dotacje bud¿etowe.

Pañstwowa Wy¿sza Szko³a w Przemyœlu zamierza przyj¹æ na I rok studiów 270 osób. Bêdzie kszta³ciæ w specjalnoœciach: historia z archiwistyk¹, polonistyka, polityka regio-nalna. Gotowoœæ podjêcia pracy na nowej uczelni zg³osili nauczyciele akademiccy z

INFORMATOR WCTT

Ukaza³ siê majowy numer Biuletynu In-formacyjnego WCTT „High-Tech”.

Znajdujemy w nim streszczenie sprawoz-dania z dzia³alnoœci WCTT w 2000 r., in-formacje dotycz¹ce mo¿liwoœci finansowa-nia projektowafinansowa-nia projektów innowacyjnych i dzia³ania Centrum Doskona³oœci CAMT na PWr oraz ofertê szkoleniow¹. Przedstawio-no te¿ wnioski p³yn¹ce z doœwiadczeñ kra-jów UE w zakresie innowacyjnej ekonomi-ki w Europie. W obszernym tekœcie omó-wiono Lean Manufacturing jako sposób na znalezienie alternatywnych metod zarz¹dza-nia firm¹.

Przedstawiono wiadomoœci z Regional-nego Punktu Kontaktowego dotycz¹ce 5. Programu Ramowego. Regularnie organizu-je on szkolenia na ten temat. W bie¿¹cym roku odby³o siê ju¿ dziesiêæ takich spotkañ. Ostatnie z nich, poœwiêcone tematowi: „Jak do³¹czyæ siê do projektów sk³adanych przez partnerów zagranicznych w ramach 5 Pro-gramu Ramowego Badañ, Rozwoju Tech-nologicznego i Prezentacji Unii Europej-skiej” (27 kwietnia) zgromadzi³o 25 osób z Uniwersytetu Jagielloñskiego, Uniwersytetu im. M. Curie-Sk³odowskiej w Lublinie, Aka-demii Pedagogicznej w Krakowie i Wy¿szej Szko³y Pedagogicznej w Rzeszowie.

Pañstwowa Wy¿sza Szko³a Zawodowa w Sanoku utworzy specjalnoœci: jêzyk polski, jêzyk i kultura ukraiñska, jêzyk i kultura s³o-wacka, jêzyk i kultura rosyjska, kultura kra-jów karpackich. W pierwszym roku funkcjo-nowania PWSZ w Sanoku przyjmie 265 osób. Pañstwowa Wy¿sza Szko³a Zawodowa w Tarnobrzegu przyjmie 300 osób na I rok stu-diów. Tworzy specjalnoœci: przedsiêbior-czoœæ i zarz¹dzanie, pedagogika ogólna. Pracê dydaktyczn¹ na uczelni zamierzaj¹ podj¹æ nauczyciele akademiccy z Politech-niki Rzeszowskiej i Wy¿szej Szko³y Peda-gogicznej w Rzeszowie.

Pañstwowa Wy¿sza Szko³a Zawodowa w Nysie zamierza przyj¹æ na pierwszy rok stu-diów 720 osób. Bêdzie kszta³ciæ w specjal-noœciach: informatyka stosowana, zarz¹dza-nie produkcj¹ i us³ugami, finanse i zarz¹-dzanie organizacjami, jêzyk niemiecki.

Uczelnie zosta³y utworzone z dniem 1 czerwca 2001 r.

Wy¿sza Szko³a Pedagogiczna w Zielo-nej Górze i Politechnika Zielonogórska po-stanowi³y utworzyæ Uniwersytet Zielono-górski.

przemys³u i uczelni. Kolejne spotkanie z tego cyklu odbêdzie siê w czerwcu br. Szczegó³owych informacji na temat szko-leñ udziela p. Jolanta Litwin, tel. (071)320-33-18, fax (071) 320-39-48, email: jolal@it-ma.pwr.wroc.pl.

5 Program Ramowy koñczy siê w 2002 r. Dlatego te¿ dla wielu chêtnych najbli¿sze miesi¹ce bêd¹ wype³nione intensywn¹ pra-c¹ poœwiêcon¹ pisaniu wniosku lub poszu-kiwaniu odpowiedniego konsorcjum.

Aby uzyskaæ szczegó³owe informacje dotycz¹ce tematyki konkursów, nale¿y kon-taktowaæ siê z Regionalnym Punktem Kon-taktowym na PWr, pani Joanna Basztura, tel. (071) 320-21-89, fax (071) 320-39-48, ema-il: joannab@itma.pwr.wroc.pl.

RADA DS. BIOETYKI

Senatorowie przyjêli projekt ustawy o utworzeniu Krajowej Rady do spraw Bio-etyki, której zadaniem bêdzie wydawanie opinii dotycz¹cych etycznych aspektów poczynañ naukowców i praktyków, repre-zentuj¹cych przede wszystkim nauki me-dyczne i biologiczne. W sk³ad dzia³aj¹cej przy Kancelarii Premiera rady wejd¹ spe-cjaliœci m.in. od biologii, medycyny, socjo-logii, filozofii.

(„Sprawy Nauki”, Biuletyn Komitetu Badañ Naukowych, marzec-kwiecieñ 2001 r.)

Z S E N A T U

XXI POSIEDZENIE SENATU

(24.05.01)

W zwi¹zku ze zg³oszonymi przez prof. J.Biernata poprawkami do protoko³u po-siedzenia z 10 kwietnia br. (dotycz¹cych sprawy powo³ania nowego wydzia³u) JM Rektor zawiesi³ g³osowanie nad przyjêciem protoko³u. Zapowiedziano, ¿e w tej sprawie oczekiwana jest interpretacja ministerialna. Przyjêto natomiast poprawiony protokó³ posiedzenia z 29 marca 2001 i z 19 kwiet-nia 2001 r.

• Senat pozytywnie zaopiniowa³ wnioski o ponowne mianowanie na stanowisko pro-fesora nadzwyczajnego dra hab. in¿. Wie-s³awa Rybaka i dra hab. in¿. Kazimierza Wójsa (obaj z Wydz. M.-E).

• Jednog³oœnie zatwierdzono opinie o dorobku naukowym, osi¹gniêciach i zas³u-gach osób, którym maj¹ byæ nadane dokto-raty honoris causa.

Prof. T.Luty omawia³ osi¹gniêcia prof. dr Jerzego Janika (inicjatywa UAM w Po-znaniu), prof. Kazimierz Czapliñski zapre-zentowa³ postaæ prof. Eemundasa Kazi-mierasa Zavadskasa, rektora Akademii Wileñskiej (inicjatywa Politechniki Poznañ-skiej), a prof. Zbigniew Baæ – prof. Walte-ra Henna z UT w Brunszwiku (inicjatywa Politechniki Krakowskiej).

• Przewodnicz¹cy Komisji ds. Statutu i Regulaminów prof. E.Kubica przedstawi³ inicjatywê zmiany w statucie uczelni pozwa-laj¹cej na powo³anie Rady Doktorantów – uczelnianej reprezentacji grupy ok. 550 osób, które nie s¹ ani studentami, ani pra-cownikami (chyba ¿e maj¹ 1/4 etatu asysten-ta). Senat uchwali³ zmianê w §93 Statutu PWr (ust. 4 i 5). Zasady tworzenia Rady Doktorantów okreœli jej regulamin.

• Senat zapozna³ siê ze sprawozdaniem finansowym za 2000 rok. Pani kwestor A.Maniak omówi³a bilans na koniec roku. Maj¹tek trwa³y uczelni wzrós³ ze wzglêdu na zakoñczenie inwestycji budowlanych (A-4, B-11). Wykup drugiej transzy akcji Wro-c³awskiego Parku Technologicznego spowo-dowa³ wzrost finansowego maj¹tku trwa³e-go o 76%. Maj¹tek obrotowy wzrós³ o 17,8%. Spadek nast¹pi³ w „nale¿noœciach”. Wzrost przychodów uczelni nie przekracza wskaŸnika inflacji. Wynik finansowy jest dziêki lokatom dodatni i wynosi ok. 7 mln z³. Zgodnie z regulaminem jest on dzielony na fundusze: nagród (3.385 z³) i zasadniczy (7.042.482,27 z³).

Jak stwierdzi³ prof. J.Zdanowski, 6,5 mln z³ pozostaje w dyspozycji jednostek, zaœ

0,5 mln – w³adz rektorskich.

Komisja ds. Ekonomiczno-Finansowych zaakceptowa³a przedstawione rozliczenie. Senat zaaprobowa³ bilans (49:0:0) i podzia³ zysku (45:0:0).

• Senat zaj¹³ siê zagadnieniami zwi¹za-nymi z bud¿etem na rok 2001. Prorektor ds. nauki prof. J.Zdanowski stwierdzi³, ¿e za-mieszczone w materia³ach senackich dane statystyczne ujawniaj¹ du¿e zró¿nicowanie pracowników i wydzia³ów pod wzglêdem sytuacji ekonomicznej i aktywnoœci zawo-dowej. Symbolem tego s¹ kominy p³acowe. Nie nale¿y jednak zazdroœciæ osobom zara-biaj¹cym powy¿ej 300 tysiêcy rocznie (brut-to), poniewa¿ czêsto s¹ to ci, którzy zdoby-waj¹ granty bêd¹ce Ÿród³em dochodów dla ca³ej uczelni.

Prof. J.Zdanowski omówi³ szeroko ze-stawienie dotycz¹ce p³ac (inspiracj¹ s¹ tu m.in. opracowania robione przez KSN NSZZ „S”). Przedstawi³ te¿ m.in. analizê publikacji, finansowania aparatury ze œrod-ków KBN, inwestycji budowlanych, aktyw-noœci wydzia³ów w wystêpowaniu o granty i dotacj¹ przypadaj¹c¹ na g³owê studenta przeliczeniowego.

Przechodz¹c do podzia³u dotacji na dzia-³alnoœæ dydaktyczn¹ w 2001 roku stwierdzi³, ¿e wynosi ona 112,8% w stosunku do ub. roku. Wydzia³y i inne jednostki dydaktycz-ne otrzymaj¹ œrodki w wysokoœci 113%, pozosta³e jednostki – 112,8% lub mniej. Polityka uczelni polega na ograniczaniu awansów nieregulacyjnych w jednostkach centralnych.

Prof. J.Misiewicz w imieniu Komisji ds. Ekonomiczno-Finansowych nie zg³osi³ za-strze¿eñ do projektu struktury podzia³u do-tacji na dzia³alnoœæ dydaktyczn¹ – ze wzglê-du na brak alternatyw. Zaproponowa³ jed-noczeœnie, by Senat PWr podj¹³ uchwa³ê protestuj¹c¹ przeciwko zmniejszeniu finan-sowania dzia³alnoœci dydaktycznej zmusza-j¹cemu uczelniê do ograniczania dzia³alno-œci badawczej, co prowadzi do obni¿enia poziomu badañ i jakoœci edukacji, a tak¿e pogarsza sytuacjê kraju w stosunku do Unii Europejskiej.

Doda³, ¿e Komisja ds. Ekonomiczno-Fi-nansowych widzi potrzebê odwo³ania siê do uchwa³y Senatu 241/16/1999-2002 mówi¹-cej, ¿e zatwierdzenie bud¿etu uczelni na rok 2001 zostanie poprzedzone okreœleniem minimalnego poziomu finansowania badañ naukowych.. Z propozycji bud¿etowych wynika, ¿e wiêkszoœæ jednostek nie bêdzie mia³a œrodków na badania, co szczególnie odbije siê na m³odej kadrze naukowej.

Ko-misja nie mog³a dostrzec dzia³añ s³u¿¹cych poprawie sytuacji wydzia³ów.

Prof. E.Kalinowski (Kom. ds. Organi-zacji i Finansowania Badañ naukowych) zaopiniowa³ pozytywnie podzia³ dotacji na dzia³alnoœæ dydaktyczn¹, a Senat przyj¹³ j¹ w g³osowaniu (31:10:8).

Prof. J.Zdanowski powiedzia³, ¿e w³a-dze analizuj¹ uwarunkowania wydzia³ów, które maj¹ zró¿nicowane mo¿liwoœci dodat-kowego zarobkowania (p³atne kszta³cenie, ekspertyzy). Przedstawi³ tabelaryczne zesta-wienia wydatków z rezerwy rektora (wyko-nane w 2000 r. i planowane na 2001 r.) oraz zakres blokady œrodków na fundusz p³ac. Zaproponowa³, by rozwa¿yæ przeg³osowa-nie zasady pozwalaj¹cej zachowaæ wydzia-³owi zaoszczêdzone œrodki lub deficyt (tzw. „opcja zerowa”) jako opinii, a nie decyzji.

Prof. R.Grz¹œlewicz powiedzia³, ¿e choæ rozwi¹zanie uwa¿a za niesporne, jego w¹t-pliwoœci budz¹ przedstawione obliczenia (wielkoœci procentowe).

Senat zaopiniowa³ pozytywnie (33:9:2) propozycjê „opcji zerowej”; nie bêdzie te¿ korygowany algorytm podzia³u dotacji MEN.

• Na wniosek prorektora J.Zdanowskie-go podjêto uchwa³ê (analogicznie jak w 2000 r.) mówi¹c¹, ¿e pracownicy naukowo-dydaktyczni i inni obs³uguj¹cy proces ba-dawczy robi¹ to w ramach obowi¹zków s³u¿bowych, zatem czêœæ ich wynagrodzeñ powinna byæ finansowana ze œrodków na dzia³alnoœæ badawcz¹ bêd¹c¹ w dyspozycji wydzia³ów (lub innych jednostek).

• Prorektor ds. nauczania prof. J.Œwi¹-tek omówi³ projekt dokumentu Wysokoœæ i zasady wnoszenia op³at za studia zaoczne i wieczorowe w r.ak. 2001/2002. Nowoœci¹ jest mo¿liwoœæ wnoszenia op³at w ratach (uzale¿niona od decyzji dziekana). Dyr. J. Ka³wak (Filia Wa³brzych) wyrazi³ w¹tpli-woœæ co do ró¿nicy w kosztach studiowania w poszczególnych filiach. Komisja ds. Dy-daktyki nie wnios³a uwag. Senat przyj¹³ dokument (35:0:0).

• Prof. J.Œwi¹tek przedstawi³ te¿ projekt skorygowanych zasad odp³atnoœci za powta-rzanie kursów na studiach dziennych, wie-czorowych i zaocznych spowodowane nie-zadowalaj¹cymi wynikami w nauce w roku ak. 2001/2002. Zmiany prowadz¹ do trakto-wania studiów wieczorowych podobnie jak dziennych. Pierwsze powtarzanie kursu (2 godz./tyg.) bêdzie kosztowa³o 50 z³. Na stu-diach zaocznych stawki wzrosn¹ o ok. 10% W odpowiedzi na pytanie studenta R.Ja-kubowicza o planowany przychód uczelni

Z S E N A T U

Zarz¹dzenia, Okólniki, Og³oszenia

Odszed³ od nas

†

mgr in¿. Piotr Kruszek,

pracownik Uniwersytetu Wroc³awskiego, absolwent Wydzia³u Matematyki i Wydzia³u Informatyki.

Zwi¹zany by³ z Politechnik¹ Wroc³awsk¹ dzia³alnoœci¹ w œrodowisku niepe³nospraw-nych jako wspó³twórca i wieloletni cz³onek zarz¹du klubu Remedium. Przez ostat-nie lata by³ kierownikiem sekcji szachowej Politechnika. Szachy by³y jego ¿yciow¹ pasj¹. W tej dziedzinie wykazywa³ wielk¹ inicjatywê, pracowitoœæ i wiedzê. Kole¿eñski, otwarty na drugiego, lubiany przez wszystkich.

Pamiêæ o nim zachowamy wœród nas na zawsze.

Prorektor ds. Studenckich prof. Ludwik Komorowski z tytu³u uzyskanych op³at wyjaœniono, ¿e

75% przypada wydzia³om (56% – wyko-nawcy, 19% – obs³udze administracyjnej), a 25% kierowana jest do rezerwy Rektora. . Student P.Wojsznis (przew. ZKUSS) pod-kreœli³, ¿e powtórka dotyczy zwykle towa-rzysz¹cemu wyk³adowi laboratorium, a za-tem koszta s¹ wy¿sze. Samorz¹d Studencki podpisuje po 1000 wniosków o zwolnienie z op³at. Stypendia socjalne nie rosn¹.

Dr Z.Okraszewski przypomnia³, ¿e stawki na PWr s¹ 3-krotnie ni¿sze ni¿ na Politechnice Gdañskiej, a dr J.Górniak – ¿e trzeba pokryæ koszt kursów powtórko-wych. W g³osowaniu wariantowym przy-jêto stawkê 60 z³ (17 g³osów za stawk¹ 50 z³, 26 za 60 z³ i 1 g³os wstrzymuj¹cy). Ca-³oœæ projektu przyjêto (33:9:2).

• Dziekan W-2 prof. E.Kubica przedsta-wi³ wniosek RW o nadanie sali 328 budyn-ku A-1 imienia prof. Adama Cybulskiego. Przyjêto go jednog³oœnie (37:0:0).

• Wyra¿ono zgodê na zawarcie umowy o wspó³pracy miêdzy Politechnik¹ Wroc³aw-sk¹ a francuskim Uniwersytetem Paris XII Val de Marne (35:0:0).

• Prof. J.Œwi¹tek udzieli³ odpowiedzi na interpelacjê dra A.Grzegorczyka dotycz¹-c¹ organizacji semestru („15. tygodnia”): ostatni tydzieñ semestru przeznaczony jest na uzupe³nianie zajêæ, które nie odby³y siê, i ostateczne zaliczenia. Jest to z korzyœci¹ dla bud¿etu uczelni i dla studentów. Przyjê-te zasady bêd¹ obowi¹zywaæ do odwo³ania.

• Z³o¿ono 3 nowe interpelacje:

– Dziekan W-3 prof. H.Górecki zapyta³ w imieniu RW, dlaczego bez wczeœniejszych uzgodnieñ wydzia³ zosta³ poinformowany o zajêciu jego pomieszczeñ przez cjê centraln¹. Pismo dyrektora administra-cyjnego nie wyjaœnia powodów tego kroku. – Prof. T.Luty zapyta³, czy mo¿na od-mówiæ przyjêcia sprzêtu komputerowego oferowanego przez firmê KEN, skoro jej oferta jest dro¿sza i nie zapewnia ¿¹danej konfiguracji, i zakupiæ sprzêt u innego do-stawcy.

– Prof. J.Misiewicz poprosi³ o: (1) podanie rzeczywistych nak³adów na dzia³alnoœæ statutow¹ i badania w³asne na poszczególnych wydzia³ach PWr w latach 1998-2000 po uwzglêdnieniu inflacji i po

wy³¹czeniu œrodków przeznaczonych na pokrycie niedoboru funduszu osobowego,

(2) przedstawienie – w zwi¹zku udostêp-nion¹ Senatowi analiz¹ publikacji pracow-ników PWr– dorobku poszczególnych wy-dzia³ów wg kryteriów KBN (lista filadelfij-ska i inne akceptowane przez zespo³y KBN). • JM Rektor poinformowa³ o terminie waloryzacji p³ac, omówi³ przebieg prac le-gislacyjnych dotycz¹cych ustawy o szkol-nictwie wy¿szym i poinformowa³ o subsy-dium naukowym FNP przyznanym prof. K.Abramskiemu (I-28).

• Prof. J.Zdanowski zwróci³ siê do dzie-kanów o ustalenie bud¿etów wydzia³owych do koñca maja.

• Dyr. A.Kaczkowski nawi¹za³ do przed-stawionej analizy wynagrodzeñ pracowni-ków PWr: o ile wynagrodzenia nauczycieli akademickich PWr nale¿¹ do najwy¿szych w kategorii uczelni technicznych, p³ace pra-cowników administracyjnych s¹ znacznie poni¿ej œredniej. Œwiadczy to o du¿ej dys-proporcji zarobków.

Nastêpne posiedzenie Senatu 21 czerw-ca, godz. 9.15. (mk)

Ostatnio ukaza³y siê nastêpuj¹ce zarz¹-dzenia wewnêtrzne i pisma okólne:

• Zarz¹dzenie wewnêtrzne 17/2001 z dnia 23.05.2001 r. w sprawie wysokoœci sta-wek stosowanych dla nauczycieli akademic-kich za godziny ponadwymiarowe:

Ustalono nastêpuj¹ce stawki za godziny ponadwymiarowe w nastêpuj¹cych wysoko-œciach (w z³):

– profesor zwyczajny, profesor nadzwy-czajny posiadaj¹cy tytu³ naukowy – 34.00

– profesor nadzwyczajny posiadaj¹cy sto-pieñ doktora habilitowanego lub doktora, docent, adiunkt posiadaj¹cy stopieñ nauko-wy doktora habilitowanego – 30,00

– adiunkt posiadaj¹cy stopieñ naukowy doktora, starszy wyk³adowca – 28,00

– asystent, wyk³adowca, lektor, instruk-tor – 20,00.

Na uzasadniony wniosek dziekana Rek-tor mo¿e ustaliæ dla danego wydzia³u wy-¿sze stawki – w ramach okreœlonych rozpo-rz¹dzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 11.05.2001 r. Wyp³acone wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe obci¹¿a przyzna-ny limit funduszu osobowego wydzia³u.

Wyp³ata za godziny ponadwymiarowe mo¿e byæ dokonywana zaliczkowo w ratach, po rozliczeniu semestru zimowego. Ostatni¹ ratê wyp³aca siê po zakoñczeniu i

rozlicze-niu roku akademickiego. Ka¿da wyp³ata od-bywa siê wg stawek obowi¹zuj¹cych w dniu wyp³aty;

• Zarz¹dzenie wewnêtrzne 18/2001 z dnia 31.05.2001 r. w sprawie wprowadzenia In-strukcji kancelaryjnej i jednolitego rzeczo-wego wykazu akt w jednostkach organiza-cyjnych Politechniki Wroc³awskiej;

• Pismo okólne 12/2001 z dnia 31.05.2001 r. w sprawie trybu i terminów wnioskowania oraz ustalenia wysokoœci nagród Senatu, Rek-tora, Dziekana oraz Dyrektora (kierownika) jednostki organizacyjnej PWr;

• Pismo okólne 11/2001 z dnia 31.05.2001 r. w sprawie wprowadzenia Instrukcji archi-walnej na Politechnice Wroc³awskiej;

Wspomnienie

Œ

†

P

J

ANINA

W

ÊGLIÑSKA

-F

LIS

„Z ¿yciem – jak ze spektaklem teatralnym: istotne jest nie jak d³ugo trwa, ale jak jest zagrany”

Seneka 7 czerwca 2001 roku ode-sz³a od nas na zawsze in¿. Ja-nina Wêgliñska-Flis – specja-lista w Instytucie Chemii Fi-zycznej i Teoretycznej, d³u-goletni, zas³u¿ony pracownik Politechniki Wroc³awskiej. Okrutna choroba, po bezna-dziejnym zmaganiu siê z ni¹, wyrwa³a przedwczeœnie Ja-neczkê z naszego grona, w pe³ni si³ i aktywnoœci. Wspo-minaj¹c jeszcze niedawn¹ jej ¿ywotnoœæ i energiê trudno wprost w to uwierzyæ, a jesz-cze trudniej siê z tym pogo-dziæ.

Urodzi³a siê 5 marca 1948 roku we Wroc³awiu i tu spê-dzi³a ca³e swoje ¿ycie, ale sercem i sentymentem atawistycznie zwi¹zana by³a z Lwowem, z Kresami, sk¹d wywodzi³y siê ko-rzenie jej rodziny. W 1967 roku ukoñczy³a Technikum Che-miczne we Wroc³awiu uzyskuj¹c dyplom technika-chemika. Czêsto z wdziêcznoœci¹ wspomina³a tê szko³ê, która nie tylko bardzo dobrze przygotowa³a j¹ do zawodu chemika, ale rów-nie¿ wychowywa³a. Spoœród profesorów tej szko³y, którym naj-wiêcej zawdziêcza³a, wymienia³a najczêœciej mgr in¿. Alinê Tañsk¹ i mgr Zbigniewa Pilcha – absolwentów naszej uczelni. Po maturze pracuje przez rok we wroc³awskiej spó³dzielni „Steelon”, a od maja 1968 wi¹¿e siê na ca³e swoje zawodowe ¿ycie z Zak³adem Fototechniki Instytutu Chemii Organicznej i Fizycznej, a potem Chemii Fizycznej i Teoretycznej Politech-niki Wroc³awskiej. Po kilku latach pracy wstêpuje na studia wieczorowe Wydzia³u Chemicznego Politechniki Wroc³awskiej uzyskuj¹c cenzus in¿yniera chemika w 1978 roku. Jej praca dyplomowa wykonana w Zak³adzie Fototechniki zdobywa II nagrodê na miêdzynarodowym konkursie studenckich prac dy-plomowych organizowanym przez Wy¿sz¹ Szko³ê Chemiczno-Technologiczn¹ w Pardubicach (Czechy).

Znana na Politechnice pod imieniem Janeczka, od pierwszych lat swojej pracy da³a siê poznaæ jako niezawodny, odpowiedzial-ny, zaanga¿owaodpowiedzial-ny, kole¿eñski i solidarny pracownik naszego zespo³u. Bardzo szybko opanowa³a wszystkie zagadnienia me-trologiczne i preparatywne zwi¹zane ze specyfik¹ specjalizacji fototechniki. Odznacza³a siê wielk¹ sprawnoœci¹ manualn¹, co w po³¹czeniu z inteligencj¹ i bystroœci¹ pozwala³o jej wykony-waæ najtrudniejsze prace laboratoryjne i pomiarowe szybko i perfekcyjnie. Uczestniczy³a w wielu pracach badawczych i tech-nologicznych prowadzonych w Zak³adzie Fototechniki. Jej „z³o-te” rêce przekszta³ca³y laboratoryjnie w rzeczywistoœæ wszyst-kie nasze zaczerpniête z literatury i opracowane przy biurkach pomys³y badawcze. Dziêki temu jej nazwisko jako wspó³autor-ki zosta³o wpisane na trwa³e w naszych publikacjach nauko-wych, w patentach i wdro¿eniach. Uczestniczy³a czynnie w pro-cesie dydaktycznym przekazuj¹c swoj¹ obszern¹ wiedzê labo-ratoryjn¹ i doœwiadczenie, ucz¹c specjalistycznych metod

po-miarowych studentów wykonuj¹cych prace magisterskie, a tak¿e pracowników przemys³u podczas naszych wdro¿eñ przemys³o-wych. Przyczyni³a siê niew¹tpliwie istotnie do pomno¿enia do-robku naukowego i technologicznego Zak³adu Fototechniki. By³a Kawalerem Srebrnego Krzy¿a Zas³ugi, Z³otej Odznaki Politechniki Wroc³awskiej, wyró¿niona wieloma nagrodami Rektora, Dziekana i Dyrektora Instytutu.

By³a Janeczka nadzwyczaj aktywnym, integruj¹cym cz³onkiem naszego zespo³u. Doskona³a gospodyni, przenosi³a do Zak³adu swoj¹ troskliwoœæ i zapobiegliwoœæ opiekunki domowego ogni-ska, niezmiennie podejmuj¹c kierownicz¹ rolê w organizacji wszystkich naszych pozanaukowych przedsiêwziêæ, jak spotka-nia, jubileusze, przyjêcia goœci krajowych i zagranicznych itp.

Swoje wielkie zdolnoœci organizacyjne wykorzystywa³a nie tylko na uczelni, ale równie¿ poza ni¹. By³a wieloletnim preze-sem klubu „Leopolis” Towarzystwa Mi³oœników Lwowa, czu-j¹c siê, jak wspomnia³em, zwi¹zana pochodzeniem z tym mia-stem. By³a razem ze swoim mê¿em mgr in¿. Les³awem Flisem, lwowianinem z urodzenia i wielkim mi³oœnikiem tego miasta, wspó³za³o¿ycielk¹ tego klubu. By³ to doskona³y tandem. On – spiritus movens dzia³alnoœci klubu, zajmowa³ siê doborem i wyszukiwaniem ciekawych, niekiedy znakomitych prelegentów, przedstawiaj¹cych na spotkaniach klubu ró¿nego rodzaju blemy historyczne, najczêœciej zwi¹zane z Lwowem; Ona – pro-wadz¹ca ze swad¹ spotkania i nawi¹zuj¹ca dobry, bezpoœredni kontakt z audytorium. Uczestniczy³em w wielu takich spotka-niach ciesz¹cych siê niezmiennie liczn¹, kilkudziesiêcioosobo-wa frekwencj¹. By³em œwiadkiem, jak ci starsi ludzie przedwo-jennej generacji, oczekuj¹cy z niecierpliwoœci¹ na te poniedzia³-kowe spotkania s³uchali, wpatrzeni w zawsze zadban¹, eleganck¹ sylwetkê Janeczki uosabiaj¹cej dla nich m³odoœæ, energiê i ¿y-cie. W ramach tej dzia³alnoœci zajmowa³a siê równie¿ organiza-cj¹ koncertów lwowskich zespo³ów, wyjazdów na imprezy zwi¹-zane ze Lwowem i wycieczek do tego miasta i na Kresy, a przede wszystkim uczestniczy³a czynnie w akcji pomocy materialnej i rzeczowej dla Polaków za wschodni¹ granic¹. Pomaga³a stu-dentom Polakom z Kresów Wschodnich studiuj¹cych we Wro-c³awiu, którzy zawsze mogli znaleŸæ azyl w jej domu, zawsze by³a gotowa nieœæ pomoc potrzebuj¹cym

Za wszystko, co dla nas uczyni³aœ, Janeczko – dziêkujemy Ci! Wszyscy staniemy przed obliczem Najwy¿szego, rodzi siê jednak pytanie bez odpowiedzi, jako wyraz buntu wobec zaist-nia³ego faktu – dlaczego tak bardzo wyprzedzi³aœ nas w tej trud-nej ¿yciowej przeprawie na drug¹ stronê „Rzeki bez mostów”? Dlaczego? A tak kocha³aœ ¿ycie, kocha³aœ ludzi – z powszech-n¹ wzajemnoœci¹, kocha³aœ swoich czworono¿nych przyjació³, swój dom, ogródek, drzewa, kwiaty...

Na uroczystoœci pogrzebowe Janeczki zjawili siê wszyscy przyjaciele i wspó³pracownicy oraz delegacje Lwowiaków i Kresowiaków z Wroc³awia, z ca³ej Polski, z Niemiec, ze Lwo-wa i Kresów. Wieñce u³o¿one jeden przy drugim w koœciele p.w. Wniebowziêcia NMP na O³taszynie pokry³y jednolitym kobiercem kwiatów ca³e przejœcie œwi¹tyni przez nawê g³ówn¹ – od o³tarza do bramy wejœciowej, a potem utworzy³y na mogi-le cmentarnej wielki, barwny, kwiecisty kurhan. Te tysi¹ce kwia-tów by³y wyrazem powszechnej wdziêcznoœci i mi³oœci do Ja-neczki, która pozostawi³a po sobie trudn¹ do zape³nienia lukê wœród nas i trwa³e wspomnienie o Niej w naszej pamiêci i w naszych sercach.

N O W O M I A N O W A N I P R O F E S O R O W I E

Z P O L I T E C H N I K I W R O C £ A W S K I E J

P

RF

.

DR

HAB

.

IN¯

.

ARCH

.

G

RA¯YNA

B

ALIÑSKA

Postanowieniem z 9 maja 2001 r. Prezydent RP nada³ tytu³ naukowy pro-fesora nauk technicznych dr hab. in¿. arch. Gra¿ynie Marii Baliñskiej, profe-sorowi nadzwyczajnemu Politechniki Wroc³awskiej.

Profesor Gra¿yna Baliñska, z domu Przyby³owicz, urodzi³a siê w Lublinie w rodzinie ekonomistów. Ukoñczy³a Liceum Ogó³nokszta³c¹ce im. St. ¯eromskiego w Jeleniej Górze. Studia wy¿sze odby³a na Wy-dziale Architektury PWr uzyskuj¹c w 1997 r. stopieñ mgr in¿. ar-chitekta. W latach 1967 i 1968 pracowa³a pocz¹tkowo jako prakty-kantka, nastêpnie jako inspektor architektury w pañstwowym nad-zorze budowlanym – w Wydziale Budownictwa, Urbanistyki i Ar-chitektury Prezydium MRN w Opolu. W paŸdzierniku 1968 r. za-trudniona zosta³a jako asystent w Instytucie Historii Architektury, Sztuki i Techniki (I-12) Politechniki Wroc³awskiej. Stopieñ nauko-wy doktora nauk technicznych nada³a jej w 1976 r. Rada Naukowa Instytutu Historii Architektury Sztuki i Techniki PWr na podstawie rozprawy doktorskiej „Rozwój urz¹dzeñ handlowych i administra-cyjnych w blokach œródrynkowych miast œl¹skich do koñca XV wie-ku”. W roku 1992 Rada Wydzia³u Architektury PWr nada³a jej sto-pieñ naukowy doktora habilitowanego na podstawie rozprawy ha-bilitacyjnej pt: „Uzdrowiska dolnoœl¹skie. Problemy rozwoju i ochrony wartoœci kulturowych do II wojny œwiatowej”.

Na stanowisku profesora nadzwyczajnego PWr zosta³a zatrud-niona 1 kwietnia 1995 r. Od 1 paŸdziernika 1995 r. kieruje Zak³a-dem Konserwacji i Rewaloryzacji Architektury na Wydziale Ar-chitektury Politechniki Wroc³awskiej.

Dorobek naukowy prof. Gra¿yny Baliñskiej stanowi 18 prac opu-blikowanych, w tym 3 ksi¹¿ki (kolejna pozycja ksi¹¿kowa jest aktu-alnie przygotowywana do druku), oraz 55 prac nieopublikowanych. G³ówne kierunki jej dzia³alnoœci naukowej to: konserwacja za-bytków, historia architektury, historia urbanistyki i ochrona krajo-brazu kulturowego. Szerokie zainteresowania, wiedza i warsztat naukowy, jak równie¿ znajomoœæ praktyki konserwatorskiej zaowo-cowa³y podjêciem tematów badawczych odnosz¹cych siê zarówno do œredniowiecza jak i architektury XIX i XX w. – od rozwoju œre-dniowiecznych bloków œródrynkowych w miastach Dolnego Œl¹-ska poprzez ochronê zespo³ów urbanistycznych ma³ych miast, za-gadnienia rozwoju dolnoœl¹skich miejscowoœci uzdrowiskowych w XIX i XX w. do problematyki architektury folwarcznej, przemy-s³owej i kolejowej dwóch ostatnich stuleci.

Prof. Baliñska prowadzi³a badania: architektury folwarcznej – szczególnie na terenie Wielkopolski, architektury budowli Wroc³aw-skiego Wêz³a Wodnego oraz towarzysz¹cego im budownictwa mieszkalnego, a tak¿e architektury przemys³owej Kielecczyzny, w tym hut ¿elaza w Ostrowcu Œwiêtokrzyskim i Starachowicach oraz niewielkich zak³adów przemys³owych z okresu dzia³alnoœci Stani-s³awa Staszica i czasów póŸniejszych. W obrêbie jej zainteresowañ znalaz³a siê architektura zak³adów przemys³u rolnego i spo¿yw-czego takich jak: cukrownie, gorzelnie, m³yny, w tym miêdzy in-nymi zespo³y fabryk w Luboniu k. Poznania. Prowadzone przez ni¹ w ostatnim okresie badania krajobrazowe objê³y

przekszta³ce-P

ROF

.

DR

HAB

.

K

ARINA

W

ERON

Karina Weron urodzi³a siê na Œl¹sku, gdzie strategia 3K (Kinder, Kûche, Kir-che), dla kariery kobiet mia³a dobrze ugruntowan¹ tradycjê. Po ukoñczeniu Liceum Ogólnokszta³c¹cego w Racibo-rzu zaczê³a studiowaæ fizykê na Uniwer-sytecie Wroc³awskim zdopingowana nia krajobrazu ma³ych miast Ma³opolski i Wielkopolski, a tak¿e skierowa³y siê w stronê krajobrazu otwartego – przemian, jakie dotknê³y w ostatnich 200 latach krajobraz œwiêtokrzyskiej rzeki Kamiennej, a w szczególnoœci jej zapomnianych kana³ów i œluz, bêd¹cych niegdyœ chlubnym dowodem polskiej myœli technicznej. Wiêkszoœæ jej prac znalaz³a zastosowanie w praktyce konserwa-torskiej. S¹ one wykorzystywane przez S³u¿by Ochrony Zabytków. Prowadzone przez pani¹ prof. Baliñsk¹ badania w³asne s¹ pod-staw¹ jej znacz¹cego autorytetu naukowego. Wybitny mediewista Mieczys³aw Zlat wyrazi³ uznanie dla wyników jej pracy doktor-skiej, któr¹ cytowa³ i która stanowi³a podstawê do jego wywodów na miêdzynarodowym sympozjum o ratuszach œl¹skich. Dysertacjê tê nadal cytuj¹ badacze tej problematyki – znajduje ona potwier-dzenie w prowadzonych obecnie badaniach archeologicznych ryn-ków miast Dolnego Œl¹ska.

W œrodowisku naukowym wysoko ceniona jest jej praca habili-tacyjna, któr¹ czêsto cytuj¹ autorzy zajmuj¹cy siê problematyk¹ uzdrowisk. Coraz czêœciej wnosi siê o wznowienie tej publikacji ze wzglêdu na próby o¿ywienia Euroregionu Glacensis.

Gra¿yna Baliñska jest promotorem trzech zakoñczonych prze-wodów doktorskich (w tym 1 doktorat wyró¿niony przez MSWiA i 1 skierowany do Nagrody Ministra) i szeœciu rozpoczêtych prac doktorskich, a tak¿e opiekunk¹ ponad 40 prac dyplomowych i re-cenzentk¹ czterech prac doktorskich oraz wielu projektów badaw-czych KBN.

Pe³ni³a wiele funkcji, m.in.: pe³nomocnika dyrektora instytutu ds. studenckich, pe³nomocnika dziekana ds. praktyk studenckich, cz³onka komisji dziekañskiej ds. osobowych.

Obecnie kieruje Zak³adem Konserwacji i Rewaloryzacji Archi-tektury na Wydziale ArchiArchi-tektury Politechniki Wroc³awskiej. Jest tak¿e: cz³onkiem Sekcji Historii Architektury i Urbanistyki oraz Konserwacji Zabytków Komitetu Architektury i Urbanistyki Pol-skiej Akademii Nauk, przewodnicz¹c¹ Rady Programowej Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemys³u Rolno-Spo¿ywczego w Szre-niawie i cz³onkiem Rady Muzeum Zespo³u Pa³acowo – Parkowego w Dobrzycy. Nale¿y do NSZZ „Solidarnoœæ”.

Za osi¹gniêcia w pracach naukowo badawczych i dydaktycznych prof. G. Baliñska otrzyma³a liczne nagody Rektora Politechniki Wro-c³awskiej, dziekana Wydzia³u Architektury i dyrektora Instytutu Hi-storii Architektury Sztuki i Techniki Politechniki Wroc³awskiej oraz wyró¿nienie Ministra Spraw Wewnêtrznych i Administracji, Z³ot¹ Odznakê Politechniki Wroc³awskiej, Z³oty Krzy¿ Zas³ugi.

Jest mê¿atk¹, matk¹ trzech córek studiuj¹cych na wroc³awskich uczelniach.

N O W O M I A N O W A N I P R O F E S O R O W I E

Z P O L I T E C H N I K I W R O C £ A W S K I E J

zachêt¹ swojego nauczyciela fizyki pana M.L.: „baby na fizykê siê nie nadaj¹”. Studia wy¿sze z zakresu fizyki doœwiadczalnej cia³a sta³ego ukoñczy³a z wyró¿nieniem uzyskuj¹c magisterium. Sto-pieñ doktora nauk fizycznych nada³a jej w 1978 r. Rada Naukowo-Dydaktyczna Instytutu Fizyki Politechniki Wroc³awskiej na pod-stawie rozprawy doktorskiej „W³asnoœci termodynamiczne ma³ych cz¹stek metalicznych przy za³o¿eniu losowych rozk³adów pozio-mów energetycznych”, której promotorem by³ prof. dr hab. Jerzy Czerwonko. Natomiast stopieñ doktora habilitowanego nauk fizycz-nych nada³a jej w 1992 r. Rada Wydzia³u PPT Politechniki Wro-c³awskiej na podstawie rozprawy habilitacyjnej „Uniwersalnoœæ prawa relaksacji dielektrycznej”.

W latach 1968-72 pracowa³a kolejno na stanowiskach asysten-ta sasysten-ta¿ysty, asystenasysten-ta oraz sasysten-tarszego asystenasysten-ta w Instytucie Fizyki Doœwiadczalnej Uniwersytetu Wroc³awskiego. Ze wzglêdu na ob-ci¹¿enia zwi¹zane z wychowaniem dziecka, w latach 1972-74 pra-cowa³a w Lotniczych Zak³adach Naukowych jako nauczycielka fizyki. W latach 1974-78 odby³a studia doktoranckie na Politech-nice Wroc³awskiej z zakresu teorii cia³a sta³ego. W dniu 1.10.1978 r. zosta³a zatrudniona na stanowisku adiunkta w Instytucie Fizyki Politechniki Wroc³awskiej, gdzie pracuje nieprzerwanie do chwili obecnej. Od 1.02.1997 r. jest zatrudniona na stanowisku profesora nadzwyczajnego.

W roku akademickim 1983/84 przebywa³a na kontrakcie w USA jako visiting professor na Louisiana State University w Baton Ro-uge, a w roku akademickim 1995/96 odby³a sta¿ naukowy w Insti-tute of Theoretical Physics University of California, Santa Barba-ra. Krótsze sta¿e naukowe odby³a w International Centre for The-oretical Physics, Triest (1991), w Physics Department, Royal Hol-loway College, University of London (1991, 1993), w Center for Stochastic and Chaotic Processes, Case Western Reserve Univer-sity, Cleveland (1993) oraz w International Solway Institutes for Physics and Chemistry, Bruksela (1997).

Dorobek naukowy Kariny Weron to ogó³em: 67 prac, w tym prac indywidualnych 21, wspó³autorskich 46. Wed³ug Citation In-dex, by³y one cytowane 66 razy. Prace te, zarówno powsta³e przed jak i po habilitacji, ukaza³y siê w znacz¹cych czasopismach miê-dzynarodowych, m.in. w nastêpuj¹cych czasopismach z listy fila-delfijskiej: Journal of Statistical Physics, Physica A, Physical Re-view A, Physical ReRe-view E, Journal of Physics: Condensed Matter oraz w Journal of Physics A: Mathematical and General. Jej wk³ad w rozwój fizyki teoretycznej polega na konstrukcji œcis³ych mode-li matematycznych stanowi¹cych punkt wyjœcia do zrozumienia mechanizmów losowych rz¹dz¹cych procesami relaksacyjnymi w uk³adach z³o¿onych. Zaproponowane formalizmy teoretyczne po-zwalaj¹ œciœle wyraziæ takie pojêcia jak: hierarchiczna dynamika struktur klastrowych, samopodobne w³asnoœci skaluj¹ce oddzia³y-wañ miêdzy elementami strukturalnymi uk³adu, kryterium energe-tyczne Jonschera oraz mechanizmy spowalniaj¹ce relaksacje.

Wyniki jej prac z zakresu modelowania procesów relaksacji zo-sta³y odnotowane w 3 monografiach oraz w kilku opracowaniach przegl¹dowych; m.in. A. Jonscher poœwiêca im ca³y rozdzia³ swo-jej monografii „Universal Relaxation Law”, London 1996. Prezen-towane te¿ by³y na 26 konferencjach miêdzynarodowych, w tym podczas 8 wyst¹pieñ w postaci referatów plenarnych lub zapro-szonych. Nowy kierunek badañ naukowych rozwijany od trzech lat przez prof. K. Weron zwi¹zany jest z aktualn¹ problematyk¹

biofizyczn¹ dotycz¹c¹ modelowania mechanizmów transportu jo-nów przez kana³y w b³onach biologicznych.

Karina Weron prowadzi³a zajêcia dydaktyczne z ró¿nych dzia-³ów fizyki teoretycznej oraz doœwiadczalnej na Uniwersytecie Wro-c³awskim, Politechnice Wroc³awskiej jak i za granic¹. Od æwiczeñ rachunkowych po wyk³ady kursowe i wyk³ady monograficzne dla magistrantów i doktorantów. Jest promotorem szeœciu rozpraw dok-torskich, w tym czterech ju¿ zakoñczonych (1994, 1997, 1999, 1999). Z tych ostatnich trzy uzyska³y wyró¿nienia. By³a opieku-nem szeœciu prac magisterskich. Opiekowa³a siê dwoma stypen-dystami MEN w ramach indywidualnego toku studiów, jednym lau-reatem stypendium FNP’2001 (Szymon Mercik) oraz zagranicz-nymi sta¿ystami naukowymi (aktualnie stypendyst¹ NATO). Ma zas³ugi w tworzeniu interdyscyplinarnych oraz œrodowiskowych platform dyskusji naukowych, czego przyk³adem jest dobrze zna-ne w œrodowisku wroc³awskich fizyków i matematyków semina-rium „Dynamika nieliniowa: losowoœæ – chaos” prowadzone wspól-nie z prof. Piotrem Garbaczewskim oraz dr Agwspól-nieszk¹ Jurlewicz. Pe³ni³a szereg funkcji organizacyjnych zwi¹zanych z badaniami naukowymi (kierowa³a m.in. dwoma grantami KBN i grantem miê-dzynarodowym NSF-KBN oraz wspó³organizowa³a konferencje naukowe). W Instytucie Fizyki zorganizowa³a cykl wyk³adów po-pularyzuj¹cych fizykê dla uczniów szkó³ dolnoœl¹skich. Jest wie-loletnim cz³onkiem komisji programowych dla kierunków Fizyka i In¿ynieria Biomedyczna oraz komisji hospitacyjnej. Mimo tego zaanga¿owania i udokumentowanych osi¹gniêæ uwa¿a, ¿e cyto-wany na wstêpie pogl¹d odnoœnie mo¿liwoœci kobiet niestety dalej straszy w krêgach uniwersyteckich, szczególnie w tak zdomino-wanej przez mê¿czyzn dziedzinie wiedzy, jak¹ niew¹tpliwie jest fizyka teoretyczna. 

Dokoñczenie na stronie 10

P

ROF

.

DR

HAB

.

R

YSZARD

P

OPRAWSKI

Urodzi³ siê w 1948 roku w Stru-pinie (obecnie woj. dolnoœl¹skie). W 1967 roku ukoñczy³ Technikum Che-miczne w Brzegu Dolnym, a w 1972 roku uzyska³ stopieñ magistra fizyki o specjalnoœci Fizyka doœwiadczalna na Uniwersytecie Wroc³awskim. Po ukoñczeniu studiów przez rok praco-wa³ w Laboratorium Badawczym NZPO „Rokita” w Brzegu Dolnym. W latach 1973–1976 jako stypendysta Politechniki Wroc³awskiej odby³ studia doktoranckie w Instytucie Fizyki Doœwiadczalnej Uni-wersytetu Wroc³awskiego. Rozprawê doktorsk¹ Wp³yw struktury domenowej na w³asnoœci piroelektryczne kryszta³ów TGS wyko-nan¹ pod opiek¹ prof. Arkadiusza Jaœkiewicza obroni³ w Instytu-cie Fizyki Doœwiadczalnej Uniwersytetu Wroc³awskiego w 1976 r. Stopieñ naukowy doktora habilitowanego nauk fizycznych uzy-ska³ 1990 roku na podstawie rozprawy habilitacyjnej Wp³yw zmian uporz¹dkowania elektrycznego na w³asnoœci dielektryczne i

ter-N O W O M I A ter-N O W A ter-N I P R O F E S O R O W I E

Z P O L I T E C H N I K I W R O C £ A W S K I E J

Dokoñczenie ze strony 9

P

ROF

.

DR

HAB

.

IN¯

.

A

NTONI

K

OZIO£

Postanowieniem z 9 maja 2001 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nada³ tytu³ profesora nauk technicz-nych dr hab. Antoniemu Kozio³owi.

Antoni Kozio³ urodzi³ siê 13.06.1945 r. w Moszczenicy k. Gor-lic (woj. ma³opolskie). W latach 1959 – 1964 uczy³ siê w Technikum Che-micznym przy Zak³adach Azotowych miczne kryszta³ów RbHSeO4 i NH4HseO4, przedstawionej Radzie

Wydzia³u Podstawowych Problemów Politechniki Wroc³awskiej. Od stycznia 1977 roku pracuje w Instytucie Fizyki Politechniki Wroc³awskiej: pocz¹tkowo na stanowisku adiunkta, a od paŸdzier-nika 1995 roku na stanowisku profesora nadzwyczajnego.

Praca doktorska Ryszarda Poprawskiego dotyczy³a badania wp³ywu pola depolaryzacji na polaryzacjê makroskopow¹ ferro-elektrycznych kryszta³ów siarczanu trójglicyny. Rozwiniêcie prac dotycz¹cych tej tematyki po doktoracie zaowocowa³o cyklem pu-blikacji, które pozwoli³y wyjaœniæ mechanizm zjawiska termicz-nie stymulowanej emisji œwiat³a z powierzchni ró¿nego typu die-lektryków polarnych.

Równoczeœnie bada³ on w³asnoœci fizyczne oraz ferroelektryczne i superjonowe przemiany fazowe w nowej rodzinie ferolektryków z wi¹zaniem wodorowym – kryszta³ach kwaœnych selenianów. Uzyskane wyniki dotycz¹ce w³asnoœci dielektrycznych, ciep³a w³a-œciwego, wp³ywu ciœnienia hydrostatycznego na przejœcia fazowe oraz efektu izotopowego pozwoli³y opracowaæ diagramy fazowe i przyczyni³y siê do wyjaœnienia mechanizmów przemian fazowych obserwowanych w kryszta³ach kwaœnych selenianów.

Ryszard Poprawski poœwiêci³ wiele uwagi dzia³alnoœci na rzecz rozwoju zaplecza badawczego oraz pracom o charakterze aplika-cyjnym i technicznym (ich przyk³adem mo¿e byæ wykonanie wspól-nie z doktorem Józefem Mrozem elementów dyspersyjnych do ba-dania promieniowania rentgenowskiego S³oñca z pok³adów sztucz-nych satelitów Ziemi).

Po habilitacji prowadzi³ wraz z wspó³pracownikami prace do-tycz¹ce przejœæ fazowych w kryszta³ach halogenków amoniowo– bizmutowych oraz izostrukturalnych przemian fazowych i zjawisk ponadkrytycznych w ferroelektrykach w³aœciwych oraz ferroele-stykach i ferroelektrykach niew³aœciwych. Istotnym osi¹gniêciem jest równie¿ cykl prac poœwiêconych badaniom w³asnoœci piroelek-trycznych kryszta³ów w niskich temperaturach oraz publikacje do-tycz¹ce w³asnoœci fizycznych monokryszta³ów i ceramiki Na0.5Bi0.5TiO3.

Ryszard Poprawski od dwudziestu lat kieruje Zespo³em Fizyki Dielektryków w Instytucie Fizyki Politechniki Wroc³awskiej. Ze-spó³ ten bra³ udzia³ w realizacji wielu programów badawczych, prowadzi aktywn¹ wspó³pracê miêdzynarodow¹, a wyniki swoich badañ przedstawia³ na wielu presti¿owych konferencjach miêdzy-narodowych.

By³ promotorem dwóch zakoñczonych prac doktorskich oraz kilkunastu prac dyplomowych.

Dorobek naukowy Ryszarda Poprawskiego stanowi 47 prac opublikowanych w czasopismach zagranicznych, 17 prac opubli-kowanych w czasopismach krajowych o zasiêgu miêdzynarodo-wym, 16 referatów opublikowanych w kraju oraz 3 referaty opu-blikowane za granic¹. Jest autorem jednej monografii, trzech pa-tentów, wspó³autorem trzech skryptów oraz trzech czêœci podrêcz-nika Æwiczenia laboratoryjne z fizyki.

Jego prace naukowe by³y cytowane 168 razy (wg Science Citation Index), a wyniki badañ zosta³y zamieszczone w kilku edycjach wy-dawnictwa Landoldt Bornstein, Numerical Data and Fuunctional Relationships in Science and Technology oraz kilku monografiach.

Dzia³alnoœæ dydaktyczna obejmuje wyk³ady z fizyki ogólnej, zajêcia audytoryjne i laboratoryjne, wyk³ady specjalistyczne z fi-zyki dielektryków, fifi-zyki ferroelektryków, wyk³ady na temat za-stosowañ dielektryków w nauce i technice oraz z fizycznych pod-staw przetwarzania wielkoœci nieelektrycznych na elektryczne. Wspólnie z W³odzimierzem Salejd¹ i Witoldem Kloneckim opra-cowa³ nowoczesny, zgodny z normami ISO podrêcznik pt. Æwi-czenia laboratoryjne z fizyki, Zasady opracowania wyników po-miarów.

Pasjê Ryszarda Poprawskiego stanowi budowa zestawów do Laboratorium Podstaw Fizyki oraz zestawów demonstracyjnych do wyk³adów z fizyki. Jego osi¹gniêcia na polu rozwoju ekspery-mentalnego zaplecza dydaktycznego fizyki by³y prezentowane na kilku konferencjach krajowych i zagranicznych, gdzie spotyka³y siê z uznaniem specjalistów.

Od 1999 roku jest kierownikiem Laboratorium Podstaw Fizyki, gdzie kontynuuje zapocz¹tkowan¹ przez dr Ludmi³ê Lewowsk¹ modernizacjê i rozbudowê tej niezwykle wa¿nej w procesie kszta³-cenia in¿ynierów jednostki.

Prowadzi bardzo aktywn¹ dzia³alnoœæ popularyzatorsk¹. Wy-g³asza³ wyk³ady popularnonaukowe, organizowa³ pokazy doœwiad-czeñ z fizyki dla m³odzie¿y szkó³ œrednich, organizowa³ oraz pro-wadzi³ wyk³ady i pokazy doœwiadczeñ w ramach Wroc³awskich Festiwali Nauki.

W latach 1984–1991 pe³ni³ obowi¹zki zastêpcy dyrektora In-stytutu Fizyki Politechniki Wroc³awskiej. Od 1996 roku ponownie pe³ni tê funkcjê.

Ryszard Poprawski zosta³ odznaczony Z³otym i Srebrnym Krzy¿em Zas³ugi, nagrodzony licznymi nagrodami Rektora, dziekana WPPT i dyrektora Instytutu Fizyki Politechniki Wro-c³awskiej.

Jego pasj¹ pozazawodow¹ jest ³ucznictwo. Za zas³ugi dla tej dyscypliny sportu zosta³ odznaczony miêdzy innymi Medalem Pol-skiego Komitetu OlimpijPol-skiego i Medalem 50-lecia PolPol-skiego Zwi¹zku £uczniczego. Jest aktywnym cz³onkiem Centralnej Gru-py Sêdziów Polskiego Zwi¹zku £uczniczego.

¯ona Marianna jest nauczycielk¹ matematyki, syn Wojciech jest absolwentem Automatyki i Robotyki na Wydziale Mechanicznym Politechniki Wroc³awskiej (obecnie jest doktorantem na tym wy-dziale), córka Ewa koñczy w bie¿¹cym roku studia na Wydziale Gospodarki Narodowej Akademii Ekonomicznej we Wroc³awiu – kierunek Finanse i Bankowoœæ. 

N O W O M I A N O W A N I P R O F E S O R O W I E

Z P O L I T E C H N I K I W R O C £ A W S K I E J

w Moœcicach k. Tarnowa. W roku 1964 podj¹³ studia wy¿sze na Wydziale Chemicznym PWr, które ukoñczy³ w 1969 r. uzyskuj¹c magisterium. W latach 1970 – 1976 studiowa³ w trybie zaocznym matematykê na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym UWr i uzyska³ stopieñ magistra matematyki (1980 r.).

Stopieñ doktora nauk technicznych nada³a mu w 1975 r. Rada Naukowa Instytutu In¿ynierii Chemicznej i Urz¹dzeñ Cieplnych PWr, a stopieñ doktora habilitowanego – w roku 1990 Rada Wy-dzia³u Chemicznego PWr.

Pracê zawodow¹ rozpocz¹³ 1 paŸdziernika 1969 r. jako asystent sta¿ysta w Instytucie In¿ynierii Chemicznej i Urz¹dzeñ Cieplnych PWr. Pracowa³ tam na stanowiskach naukowo-dydaktycznych: asy-stenta, starszego asyasy-stenta, adiunkta oraz profesora nadzwyczajne-go, które zajmuje w chwili obecnej.

W roku 1989 jako stypendysta im. H. Hertza odby³ sta¿ nauko-wy w Katedrze Termicznego Rozdzia³u Substancji Uniwersytetu w Bochum (RFN) pod kierunkiem prof. R. Billeta, znanego specjali-sty w dziedzinie optymalizacji procesu despecjali-stylacji. Od 1 czerwca 1990 do 31 grudnia 1991 r. pracowa³ na kontrakcie w firmie prze-mys³owej Envicon Engineering (Dinslaken, RFN) zajmuj¹cej siê in¿ynieri¹ ochrony œrodowiska.

Opublikowa³ ponad 50 prac naukowych w renomowanych cza-sopismach krajowych i zagranicznych. Uczestniczy³ aktywnie w wielu kongresach i konferencjach krajowych i miêdzynarodowych. Ponadto wykona³ ogó³em 56 prac niepublikowanych (raportów z prac badawczych i referatów wyg³aszanych na ró¿nych konferen-cjach i sympozjach).

G³ówne kierunki dzia³alnoœci naukowej prof. Kozio³a to: • analiza, badania i modelowanie hydrodynamiki i wymiany masy w aparatach kolumnowych,

• badania procesów absorpcyjnych, desorpcyjnych i destylacyj-nych stosowadestylacyj-nych w in¿ynierii ochrony œrodowiska,

• badania i modelowanie transportu ciep³a i masy z równoczesn¹ reakcj¹ chemiczn¹ w kolumnach pó³kowych i wype³nionych.

Prof. A. Kozio³ sformu³owa³, rozwi¹za³ i przedstawi³ w formie publikacji o miêdzynarodowym zasiêgu szereg istotnych proble-mów dotycz¹cych:

• hydrodynamiki oraz wymiany masy w pó³kowych aparatach kolumnowych z uwzglêdnieniem obszarów przecieku i porywania cieczy,

• modelowania absorpcji SO2 w wodzie w obszarze niskich stê¿eñ,

• modelowania przenikania masy podczas desorpcji wielosk³ad-nikowej z równoczesn¹ reakcj¹ chemiczn¹.

Pobyt na sta¿u naukowym w Katedrze Termicznego Rozdzia³u Substancji pod opiek¹ prof. Billeta sta³ siê dla prof. A Kozio³a in-spiracj¹ do badañ procesów oczyszczania gazów w kolumnach wype³nionych. Spoœród kilku opublikowanych prac z tego zakresu na szczególn¹ uwagê zas³uguje krytyczne opracowanie zagadnie-nia równowagi absorpcyjnej uk³adu woda - dwutlenek siarki w za-kresie niskich stê¿eñ. W dorobku naukowym z ostatniego okresu nale¿y wyró¿niæ zespo³owe opracowanie ró¿niczkowego modelu przenikania masy podczas desorpcji wielosk³adnikowej z reakcj¹ chemiczn¹ wykonane w ramach projektu badawczego KBN. Mo-del ten poszerza wiedzê naukow¹, jak i pozwala na optymalne pro-jektowanie i prowadzenie ró¿nych procesów oczyszczania œcieków i gazów odlotowych.

Istotnym dorobkiem jest cykl publikacji poœwiêconych wymia-nie ciep³a w aparatach kolumnowych. Prace te dziêki podstawom teoretyczno-doœwiadczalnym umo¿liwiaj¹ znacznie dok³adniejszy opis procesów zachodz¹cych w tych aparatach.

Wiêkszoœæ prac prof. Antoniego Kozio³a ma znaczenie praktycz-ne. Znalaz³y one zastosowanie przy projektowaniu ró¿nych insta-lacji przemys³owych. W szczególnoœci dotyczy to opracowañ wy-konanych wspólnie z prof. Billetem oraz doœwiadczeñ wyniesio-nych z pracy w firmie Envicon Engineering.

Z uwagi na znacz¹cy dorobek naukowy z zakresu in¿ynierii che-micznej i procesowej prof. A. Kozio³ sta³ siê du¿ym autorytetem w tej specjalnoœci. Wyrazem tego by³o zlecenie mu ponad 20 recenzji artyku³ów naukowych przez redakcjê czasopisma PAN In¿ynieria Chemiczna i Procesowa, recenzji wydawniczej ksi¹¿ki Termody-namika procesowa przez redakcjê Wydawnictw Naukowo-Technicz-nych oraz dwu not redakcyjNaukowo-Technicz-nych o ksi¹¿kach wydaNaukowo-Technicz-nych przez re-dakcjê czasopisma Wiadomoœci Chemiczne.

Prof. Antoni Kozio³ jest cenionym dydaktykiem. Od pocz¹tku swojej pracy na uczelni prowadzi wa¿ne zajêcia (ostatnio przede wszystkim wyk³ady) m. in. z: in¿ynierii procesowej, kinetyki pro-cesowej, termodynamiki propro-cesowej, aparatury procesowej i me-tod matematycznych w in¿ynierii chemicznej na Wydziale Chemicz-nym i Mechaniczno-EnergetyczChemicz-nym oraz na Studium Doktoranc-kim. By³ opiekunem 43 prac dyplomowych.

Jest samodzielnym autorem skryptu dla studentów Kinetyka pro-cesów mechanicznych, cieplnych i dyfuzyjnych oraz wspó³autorem dwu zbiorów zadañ wydanych przez Oficynê Wydawnicz¹ PWr. Jego istotnym osi¹gniêciem dydaktycznym jest opracowanie wspól-nie z prof. Romanem Kochem obszernego podrêcznika akademic-kiego Dyfuzyjno - cieplny rozdzia³ substancji (WNT), który uzy-ska³ Nagrodê Ministra Edukacji Narodowej.

Prof. Kozio³ jest promotorem 3 zakoñczonych prac doktorskich oraz recenzentem 4 prac doktorskich i jednej habilitacyjnej.

Od czerwca 1992 roku do sierpnia 1996 roku pe³ni³ funkcjê za-stêpcy dyrektora Instytutu ds. Dydaktyki i Kszta³cenia Kadry Na-ukowej. Równoczeœnie od 24 wrzeœnia 1993 r. do 31 marca 1998 r. kierowa³ Zak³adem Aparatury Procesowej. Od 1 listopada 1999 r. jest kierownikiem nowo utworzonego Zak³adu Aparatury Chemicz-nej. Od roku 1992 do chwili przy³¹czenia Instytutu do Wydzia³u Chemicznego by³ cz³onkiem Rady Wydzia³u Mechaniczno-Ener-getycznego. Uczestniczy³ aktywnie w kilku sta³ych i okresowych komisjach tej rady, m.in. w latach 1993-1997 by³ przewodnicz¹-cym Wydzia³owej Komisji Egzaminów Dyplomowych. Jest cz³on-kiem Rady Naukowej Instytutu In¿ynierii Chemicznej i Urz¹dzeñ Cieplnych. W roku 1996 prorektor ds. nauki PWr powierzy³ mu obowi¹zki eksperta-opiniodawcy Komisji ds. Odbioru Prac Statu-towych. Dwukrotnie by³ cz³onkiem Kolegium Elektorów wybiera-j¹cego Rektora PWr. Uczestniczy w pracach Uczelnianej Komisji Dyscyplinarnej.

W roku 1989 otrzyma³ Z³ot¹ Odznakê Politechniki Wroc³aw-skiej, w listopadzie 1997 r. zosta³ odznaczony Srebrnym Krzy¿em Zas³ugi RP, a roku 1995 uhonorowano go Nagrod¹ Ministra Edu-kacji Narodowej. Wielokrotnie by³ wyró¿niany nagrodami Rekto-ra, dziekana i dyrektora Instytutu.

Jest ¿onaty i ma dwoje doros³ych dzieci. Interesujê siê histori¹ i kosmologi¹. 

eEurope+

Komisja Europejska w porozumieniu z krajami ubiegaj¹cymi siê o cz³onkostwo w Unii Europejskiej przygotowuje plan dzia³añ „eEu-rope+ – A Co-operative Effort to Implement the Information So-ciety in Europe”. Dokument ten jest oparty na planie dzia³añ „eEu-rope 2002 – An Information Society for All”. Bêdzie prezentowa³ zadania, które we wspó³pracy z Komisj¹ Europejsk¹ maj¹ podj¹æ kraje kandyduj¹ce do Unii Europejskiej. Ich realizacja ma s³u¿yæ rozwojowi spo³eczeñstwa informacyjnego.

Polskie stanowisko w sprawie projektu planu dzia³añ „eEuro-pe+” zosta³o zaprezentowane 28 marca podczas bilateralnego spo-tkania przedstawicieli Polski i Komisji Europejskiej.

Wersja dokumentu „eEurope+”, uwzglêdniaj¹ca rezultaty sze-regu spotkañ bilateralnych przedstawicieli komisji Europejskiej z reprezentantami krajów kandyduj¹cych (m. in. Polski, Estonii, Bu³-garii, Litwy, S³owacji, S³owenii, Rumunii, Turcji, £otwy, Malty, Cypru, Republiki Czeskiej i Wêgier), znajduje siê na stronie WWW pod adresem http://www.kbn.gov.pl/cele/eeurope/index.html.

W siedzibie Komitetu Badañ Naukowych 24 kwietnia odby³o siê z udzia³em min. Andrzeja Wiszniewskiego spotkanie poœwiêco-ne dyskusji nad projektem dokumentu „eEurope+”. Podsekretarz stanu Ma³gorzata Koz³owska omówi³a plan dzia³añ „eEurope+”.

Zebrani poparli priorytety ujête w projekcie planu dzia³añ „eEu-rope+”, a ponadto zg³osili propozycje uzupe³nieñ zapisów w doku-mencie. Propozycja stanowiska polskiego zostanie zamieszczona na stronie WWW Forum ds. Spo³eczeñstwa Informacyjnego. (tz)

Posiedzenie KBN

• Na posiedzeniu w dniu 17 maja Komitet przyj¹³ projekt uchwa³y w sprawie przyznania œrodków w ³¹cznej wysokoœci 12.280.700 z³ na dofinansowanie w latach 2001 – 2003 badañ i prac rozwojo-wych bêd¹cych czêœci¹ programów Unii Europejskiej lub innych programów miêdzynarodowych.

• Zmniejszono z 10 mln z³ do 9,95 mln z³ tegoroczn¹ pulê œrod-ków na dofinansowanie inwestycji na infrastrukturê informatycz-n¹. Od³o¿ono decyzjê o przyznaniu Instytutowi Chemii Bioorga-nicznej PAN œrodków na dofinansowanie budowy ogólnopolskiej sieci optycznej.

• Zmieniono uchwa³ê o finansowaniu lub dofinansowaniu badañ w³asnych szkó³ wy¿szych w 2001 roku. Do szkó³ zostanie skiero-wany list okreœlaj¹cy sposób wykorzystania przyznanych œrodków. Dziêki nowelizacji ustawy o KBN po raz pierwszy mo¿liwe by³o przyznanie niepañstwowym szko³om wy¿szym i pañstwowym wy-¿szym szko³om zawodowym dotacji na finansowanie lub dofinan-sowanie badañ w³asnych. Dofinandofinan-sowanie w ³¹cznej wysokoœci 501 tysiêcy otrzyma³o 14 szkó³. £¹czna kwota przeznaczona na bada-nia w³asne wynios³a 241.098.000 z³.

• Po rozpatrzeniu wniosków zespo³ów P-04, P-05 i T-08 o usta-nowienie od 2002 roku nowych tytu³ów SPUB (specjalnych urz¹-dzeñ badawczych). postanowiono na kolejnym posiedzeniu doko-naæ przegl¹du ustanowionych dotychczas SPUB, wstêpnie reko-mendowaæ wnioski zespo³ów 05 i T-08, zaœ wniosek zespo³u P-04 rozpatrzyæ po uzyskaniu wyników kontroli.

• Cz³onkowie KBN zdecydowali, ¿e Polska bêdzie nadal uczestniczyæ w budowie teleskopu SALT w Republice Po³udnio-wej Afryki.

• Przeg³osowano wnioski o ustanowienie projektów celowych zamawianych. Komitet odrzuci³ 13 wniosków: (PCZ 01/24 –04/24, 07/24-09/24, 004/25-007/25, 10/25, 12/25), natomiast ustanowi³:

PCZ 05/24 „Opracowanie metodyki wykorzystania systemu monitoringu i os³ony kraju dla poprawy bezpieczeñstwa ruchu dro-gowego”,

PCZ 01/25 „Czysty wêgiel – optymalizacja ekonomicznych skut-ków wydobycia i utylizacji wêgla kamiennego w perspektywie do roku 2020”,

PCZ 03/25 „Opracowanie procedur diagnostyczno-terapeutycz-nych w nowotworach oœrodkowego uk³adu nerwowego (OUN) u dzieci” (warunkowo, po ustaleniu nowej kalkulacji kosztów),

PCZ 008/25 „Opracowanie metodyki i okresowych badañ obiek-tów budowlanych biernej ochrony przeciwpowodziowej z wyko-rzystaniem wspó³czesnych technologii badawczych dla potrzeb zwiêkszenia bezpieczeñstwa obszarów chronionych przed powo-dzi¹” (po po³¹czeniu z PCZ 06/24),

PCZ 03/22 „Okreœlenie mo¿liwoœci zmniejszenia iloœci odpa-dów z procesów odlewniczych i metody zagospodarowania tych odpadów spe³niaj¹ce wymogi Unii Europejskiej w zakresie ochro-ny œrodowiska”.

• Sekretarz Komitetu dr Jan K. Fr¹ckowiak omówi³ projekt wy-tycznych KBN w sprawie pracy sekcji specjaliswy-tycznych. Na na-stêpnym posiedzeniu zostanie przedstawiony kolejny projekt uwzglêdniaj¹cy przedstawione w dyskusji uwagi i opinie.

• Zapoznano siê z informacjami na temat wykonania bud¿etu w dziale 730 - Nauka (stan na 30 kwietnia br.) i uczestnictwa Pol-ski w 5. Programie Ramowym Unii EuropejPol-skiej.

Ponadto min. Andrzej Wiszniewski przedstawi³ stanowisko Ze-spo³u do spraw Etyki w Nauce precyzuj¹ce szczegó³y zasad obo-wi¹zuj¹cych przy rozpatrywaniu wniosków przez sekcjê specjali-styczn¹ i sposobu gratyfikowania prze³o¿onych wykonawców pro-jektów (patrz ni¿ej).

Nastêpne posiedzenie KBN: 21 czerwca 2001 r. (tz)

Stanowisko Zespo³u do spraw Etyki w Nauce

W zwi¹zku z pytaniami zadanymi przez Kierownictwo Komite-tu Badañ Naukowych Zespó³ ds. Etyki w Nauce na swoim posie-dzeniu w dniu 7 maja 2001 r. zaj¹³ nastêpuj¹ce stanowisko w spra-wach dotycz¹cych systemu projektów finansowanych lub dofinan-sowywanych ze œrodków bud¿etu nauki:

• Cz³onek zespo³u Komitetu Badañ Naukowych, opiekun sekcji specjalistycznej nie powinien uczestniczyæ w merytorycznym roz-patrywaniu przez sekcjê skierowanych do niej wniosków.

• Wsparcie merytoryczne m³odszych kadr jest obowi¹zkiem zawodowym samodzielnych pracowników nauki. Powinno byæ wiêc zasad¹, ¿e samodzielny pracownik nauki nie pobiera wynagrodze-nia jako wykonawca w projekcie prowadzonym przez osobê o ni¿-szym statusie naukowym.

Z upowa¿nienia Zespo³u    Prof. dr hab. Witold Karczewski Przewodnicz¹cy Z.E.N      

Nauka 2001

Komitet Badañ Naukowych zorganizowa³ w dniach 23 i 24 maja doroczn¹ konferencjê maj¹c¹ na celu przedstawienie bud¿etu na-uki na rok 2001 i najwa¿niejszych spraw, które znajduj¹ siê w ob-szarze dzia³añ Komitetu. Instytucja ta obchodzi w³aœnie swoje dzie-siêciolecie.

Przewodnicz¹cy KBN prof. Andrzej Wiszniewski nawi¹zu-j¹c w swoim wyst¹pieniu do tej rocznicy przypomnia³, ¿e w pierw-szych dniach III Rzeczpospolitej polska nauka nie przystawa³a do modelu zachodnioeuropejskiego, gdy¿:

• Polska nauka by³a pañstwowa.

• Liczba pracuj¹cych w obszarze badañ by³a swyraŸnie wiêksza od aktualnych potrzeb. Tak¿e w obszarze szkolnictwa wy¿szego.

• By³a podzielona na trzy podstawowe struktury organizacyjne: szkolnictwo wy¿sze, jednostki badawczo rozwojowe oraz instytu-ty badawcze PAN. Wewn¹trz dwóch pierwszych struktur istnia³y podzia³y na poszczególne resorty.

• Z roku na rok wystêpowa³y ogromne wahania w finansowaniu prac badawczych. Na badania przeznaczono: w roku 1979 oko³o 1,5% PKB, w roku 1983 – 0,8% PKB, w roku 1987 – 1,5% PKB, a w roku 1992 – 0,84% PKB.

• Mimo sporego finansowania pochodz¹cego od jednostek go-spodarczych, stopieñ praktycznego wykorzystania wyników prac badawczych by³ znikomy, a innowacyjnoœæ przedstawia³a wiele do ¿yczenia.

• Poszczególne dziedziny nauki by³y rozwiniête w ró¿nym stop-niu. Przy wysokim poziomie nauk teoretycznych, niez³ym – nie-których dziedzin in¿ynierskich i przyrodniczych, s³abo przedsta-wia³y siê nauki ekonomiczno-spo³eczne, pedagogiczne, czy te¿ prawne.

• Œwiat nauki by³ zupe³nie nieprzystosowany do prywatyzacji poszczególnych jednostek badawczych i komercjalizacji wyników badañ.

• Przy powa¿nym niedofinansowaniu nauki i bardzo niskich upo-sa¿eniach pracowników naukowych pojawi³a siê mo¿liwoœæ wielu dodatkowych lukratywnych zajêæ. Powstanie ogromnej liczby uczel-ni prywatnych stworzy³o zapotrzebowauczel-nie na wyk³adowców, co doprowadzi³o do rozrostu wieloetetowoœci.

Prof. A. Wiszniewski przypomnia³, ¿e decyzjê o powo³aniu Ko-mitetu Badañ Naukowych pojêto w 1990 roku, a jego pierwsze po-siedzenie odby³o siê 15 maja 1991 r. Fundament na którym oparto koncepcjê Komitetu wspiera³ siê na dwóch filarach: pierwszym by³ wzorzec amerykañskiej National Science Foundation, drugim – nie-ufnoœæ naukowców wobec wszelkiej „w³adzy” i przesadna wiara w skutecznoœæ struktur demokratycznych. Stworzono wiêc instytucjê, która w sposób unikalny ³¹czy³a w sobie w³aœciwoœci ministerstwa nauki i agencji dziel¹cej pieni¹dze, by³a hybryd¹ samorz¹dowo-rz¹dow¹. Struktura ta tworzy³a zasady proceduralno-prawne dys-trybucji œrodków, realizowa³a je przydzielaj¹c te œrodki zespo³om badawczym oraz sprawdza³a uzyskane przez nie wyniki. KBN w praktyce by³ niemal monopolist¹ w zakresie dzielenia œrodków bu-d¿etowych na naukê.

Bud¿et KBN w poszczególnych latach przedstawi³ siê nastêpu-j¹co (pierwsza liczba podaje odniesienie do PKB, zaœ druga do wysokoœci œrodków bud¿etowych przeznaczonych na sferê B+R w roku 1991): 1992: 0,644% / 84,5%; 1994: 0,554% / 74,4%; 1996: 0,481% ?77,2%; 1998:0,438% / 78,0%; 2000: 0,417% / 80,1%.

W roku 2000 wydatkowano z bud¿etu pañstwa na naukê 3 mld. z³. Kwoty te trafia³y do jednostek badawczych szkó³ wy¿szych, in-stytutów PAN, oraz JBR-ów. Wzglêdne udzia³y tych pionów w roku 1992 (pierwsza liczba) oraz w roku 2000 (druga liczba) przedsta-wia³y siê nastêpuj¹co:

• Szkolnictwo wy¿sze: 31,7% / 43,0% • Instytuty PAN: 17,5% / 19,0%

• Jednostki badawczo-rozwojowe: 38,8% / 31,0%.

Jest przy tym istotne, ¿e szkolnictwo wy¿sze skupia oko³o 73% kadry naukowej, podczas gdy instytuty PAN zaledwie 7%, a JBR-y oko³o20%.

Œrodki na finansowanie nauki pochodz¹ce ze Ÿróde³ pozabud¿e-towych stanowi¹ po³owê tego, co na naukê ³o¿y bud¿et. W krajach wysoko rozwiniêtych s¹ one dwakroæ wiêksze od nak³adów bud¿e-towych i to jest jedn¹ z przyczyn istnienia pogl¹du, ¿e nauka

pol-ska jest dramatycznie niedofinansowana. Jednak nie ma na œwiecie kraju o dochodzie narodowym zbli¿onym do polskiego, który wy-datkowa³by na naukê wiêkszy procent PKB.

Istotna jest tak¿e ocena produkcji naukowej. Polscy naukowcy publikuj¹ rocznie oko³o 8000 artyku³ów w czasopismach odnoto-wywanych w filadelfijskiej bazie danych, co jest 1,17% ca³ej œwia-towej puli publikacji. W ci¹gu ostatnich 10 lat liczba polskich arty-ku³ów wzros³a o oko³o 60%. Polska maj¹c oko³o 200 publikacji na milion mieszkañców, ustêpuje wyraŸnie Wêgrom i Czechom, a z krajów OECD pozostawia w pobitym polu tylko Turcjê i Meksyk. Pod wzglêdem innowacyjnoœci nasza nauka zajmuje w miêdzyna-rodowym rankingu znacznie dalsze miejsce.

Od dwóch lat jesteœmy pe³noprawnym uczestnikiem 5. Progra-mu Ramowego Unii Europejskiej w dziedzinie Nauki, Badañ Tech-nicznych i Prezentacji i wp³acamy tytu³em sk³adki niema³e kwoty. Jednak sukcesy naszych naukowców w uzyskiwaniu dofinansowa-nia projektów badawczych z kasy tego programu s¹ tak skromne, ¿e grozi nam, i¿ polskie zespo³y nie wykorzystaj¹ kwoty, jak¹ nasz kraj wp³aci do unijnej kasy. Aby temu zapobiec, KBN podejmuje nastêpuj¹ce dzia³ania:

• przygotowuje wieloletni¹ strategiê finansowania bud¿etowego nauki zak³adaj¹c¹ coroczny realny wzrost o 15% a¿ do osi¹gniêcia nak³adów równych 1% PKB, co mog³oby nast¹piæ za ok. 10 lat;

• inicjuje rozwi¹zania podatkowe zachêcaj¹ce przedsiêbiorców do finansowania prac badawczych i wdro¿eniowych; celem jest coroczny wzrost nak³adów pozabud¿etowych o 20%;

• d¹¿y do powi¹zania finansowania statutowego z osi¹gniêciami naukowymi jednostki wed³ug zasady, ¿e im lepsze wyniki, tym pro-porcjonalnie wy¿sze finansowanie; s³u¿y temu system oceny para-metrycznej poszczególnych instytucji naukowych;

• wspiera finansowo projekty celowe, w których badania s¹ wspó³finansowane przez przysz³ych u¿ytkowników; s³u¿y temu wyodrêbnienie z funduszy KBN œrodków na projekty celowe reali-zowane w ma³ych i œrednich przedsiêbiorstwach;

• stwarza silne zachêty finansowe dla jednostek uczestnicz¹cych w 5. Programie Ramowym.

W ostatnim roku przewodnicz¹cy KBN sta³ siê jednoczeœnie ministrem nauki. Obowi¹zuj¹ca od stycznia 2001 Ustawa o KBN przyzna³a mu szereg uprawnieñ dotychczas zarezerwowanych dla Komitetu. Dziœ decyduje on o zasadach pracy Komitetu, oraz o podziale œrodków zarówno na poszczególne strumienie finansowa-nia, jak te¿ na poszczególne obszary nauk.

Mimo to minister A. Wiszniewski wci¹¿ ma w¹tpliwoœci, co oka¿e siê trudniejsze: czy osi¹gniêcie wymarzonego finansowania nauki na poziomie 1% PKB, czy te¿ sk³onienie uczonych do rezy-gnacji z wieloetetowoœci i skoncentrowaniu siê na pracach badaw-czych.

Sekretarz KBN Jan Krzysztof Fr¹ckowiak w referacie „KBN pod rz¹dami nowej ustawy” przedstawi³ historyczny rozwój struk-tury KBN i stan obecny wynikaj¹cy z ostatniej nowelizacji obo-wi¹zuj¹cej od 1 stycznia 2001 r. Do najwa¿niejszych nale¿¹:

• nowe zadania (wiêksze kompetencje decyzyjne) ministra na-uki,

• uproszczenie i zracjonalizowanie struktury Komitetu – w tym zniesienie Komisji Badañ Podstawowych i Badañ Stosowanych i przyjêcie zasady wprowadzenia do sk³adu Komitetu przewodnicz¹-cych jego zespo³ów; Komitet podejmuje wszystkie uchwa³y bez-wzglêdn¹ wiêkszoœci¹ g³osów w obecnoœci co najmniej po³owy sk³adu ustawowego,