Zbigniew Pianowski,Józef Frazik
Kraków - Wawel. Rejony IV, VII, VIII,
X, XI, XII, XIV, XV, stoki zachodnie
Informator Archeologiczny : badania 17, 155-158
| 5 б
-- p o n a d to * k o u i t n i k o j i v a lu obr«]û*fc> ойУ r y t e wkopany obb»kt m le a z jta lo y / 7 / pooho--Jzący z l i i : ł., K lucrow y-i w y o ik le a ta»J*ii b yło o d k ry c i* k o n j t r u k c j i wału o b ro n n e g o , le ż ą o o g o pod d rod ilo w io c z - rym usurrti o b r o n ум, Według d o ty o h c z a e o w jo h u o t a l e d n a le ż y p rz y p u a a o z e ó , że sta n o w i ona Jodyn i« e l e vat t o a ł o i o i Z a ło ż e n ia o b ro n n e g o , N ie można z p o w io d c lą s t e l a r d ï l d , ozy sta n o w i ono ją d r o w ału czy te £ u ło ż o o a z o s t a ł * o a Jagc· Ł *w »ętrxjiya ο υ » Μ ζ ΐ· . J j s I to z w a rli, k o n citru fco je o g ra n ic z o n o lwlem e b elk am i dębowymi o ś r o d n ic y 30 era, u łożonym i Fów n^iogle w o d le g ł o d o l 170 от* P r z e s t r z e ń pom iędzy n i a i w y p e łn io n a j e s t c ie n k im i d r a n ic a m i, W ierach k o n e t r u k o j i s ta n o w ią dw ie warstwy d r a n i c 1 c ie n k lo h
b e le k d ę b o tły o h , ub o żo n e pod kątem JO^ d o p i d ł o ż a wału· Poziom ta n w y^naozr w arstw a sz c z a p o к drewna Cębowogo / a p o .o d y o z n i e a io n a i b rz o z a /» b ę d ąca praw dopodobnie p o ^ o s t a l o d o l ą po obróbce alnm ontów k o n s t r u k c j i ira łu , U kład e lJ a e n tó w drawn l a c / c h j e s t r ó t e o l o g ły względem s i e b i e i p r o s t o p a d ł y do o s i w ału o b ro c n e g o , W k io r u o k u północnym z a o b se rwo »an o odmienną k o n s t r u k c j ę . Obok elem entów d r**n lan y ch w y s tę p u ją c y c h w s t r o p i e w ału /r ó w n ia i w p o ł o ż e n i u ró w n o leg ły я w zględna s i e b i e / w s t ę p u j ą to k ż o k a p ł o n i a w apienne w u k ł a d z i e p iz y p o jsin e ją c y m ze «с ę t r to o u m o cn ien ie w p o s t a c i p ł a s z c z a kam iennego* Ten f r a o n a n t n i e z o s t a ł uchwyoony w o a ł o d c l z powodu o g r a n ic z o n e j p r z e s t r z e n i wykopu. Hal'jfcy Je d n ak a ą n z ii» t e s ta n owi on o z ró ż n ic o w a n iu k o n s t r u k c j i c a ł o d c i z a ł o ż e n i a o b ro n n eg o , F a k t to n p o tw ie r d z a jo d e łk o w a pod względem k o n s y s t e n c j i w arstw a w y p e łn ia ją c a oba fragm en by wału* J e s t t o s z a год Łebie a k l i ł pjraom ieazany z p ł a s k i e » , p raw d opodobnie p rz e m ie sz c z o n y z o b s z a ru te r a o y po w o d zio w ej.
TP t r a k c i e b ed ad u zy sk an o i n t e r e s u j ą c e z a b y t k i ruohomc : cc ran d k ę» p r z ę d l i k i , n o ż a 1 g r o t? s t r z a ł * Z a b y tk i z n a j d u j ą o ię w D z ia le Krakowa P r z e d 1 okaoyJnego ttuaeum A rc b e o lu g ic a a e g o w K rak o w ie,
W ro k u p rz y s z ły m plan o w an e są p r a c e pod murem obronnym m ająca on c e l u p o w ią z a n ie Jednym p r o f i lem wykopu n r i V / Î t - u i . K an o n iczn a 9 / z wykopem o b e c n ie badanym, ff wykopie n r IV o d k ry to w 1982 ro k u p rz e k ła d k o w ą k o n s t r u k c j ę z ło ż o n ą z b e le k 1 d r a n i c dębow ych. Z a le g a cna n a z b l i ż o n e j g łę b o k o d o l do o d sło n Łę ty oh w tym ro k u d raw n ł anych elem en tó w w ału- £> w zględu fi a duże ro z m ia ry n ie k t ó r y c h b e le k « ta k ż e ic h n i e w i e l k i e o d d a le n ie można z duż^m praw dopodobieństw om p rz y p u a z o ż a ó i ż sta n o w ią je d n ą , f u n k c jo n a ln ie z w ią z a n ą o a ło d d .
O prócz w ym ienionego « ry żej, p lanow anego p o d k o p u t oolowc J e s t p o s z e r z e n ia ir.-kopu w k ie r u n k u p ó ł n o c e уя 1 z a c h e d o ir .
XHAKÓW - WAWEL K le ro tm ie tw e b d n o w lftrte Zocai:u K ró le w sk ie g o Ba jo n y Ι Υ , ν ΐ Ι , ν ΐ Ι Ι , ί , Σ Ι , Σ Ϊ Ι , Χ ί ν , χ ν . i Państwow e Z b io ry S z tu k i n a Wa*olu
s t o k i z a c h o d n ie
B a d a n ia te re c o w e p r o w a d z ił z e s p ó ł P ra co w n i A r c h e o lo g ic z n e j Ε02Χ. k u t e r s p ra w o z d a n ie mer Z bigniew P ia ć u w s k t. K o n su l
t a c j a naukowa p r o f , d r h e b . J ó z e f F roz ił u F in a n s o w iło F,02K. T r z y d z ie s ty o z n e rty se zo n bedad* G ro d zisk o głÓTWile î k - ï Q Î I w, z e ^ o k g o t y c k i 1 ren esa n so w y oboz r e l i k t y o sa d n ic tw a s t a r o ż y tn e g o .
Jfejop IV . jc a te d r a / J * ? i r l e t , m&r Z ,P ia a o w e k i/
W 1963 ro k u kOfltynuowsrD r o s p o o s t t e dwa i * t s w o aed n tej baden l a i o b se rw a c je a r c h i te k to n io z b u z w iąza n e z p o sz u k iw a n ie m c a j s t & m o c o k o d o i o ł a k a t e d r a l n e g o o r a z n ie z n a n y c h p a r t i i murów k a t e d r y r a n o ń s k i e j , tzw , H em on on s k l e j . 5T u b ie g ły m s e z o n ie dokonano w k r y p c ie pod z a k r y s t i ą / k a p l i c ą d n J № - g o r z a t y / o d k ry c iu r e l i k t ó w k a m i e n n o - ą l l a i моеąu muru p r z e c i ę t e g o p r z e z fundam ent apeydy ro m a d sk ie j o ra z ro z w a rstw ia ć l a k o m p lek su murów v k ry p ta c h , pod południow ym ram ien iem a m b itu n a dw ie p a r t i e - rom ańską w z n ie s io n ą z poziomych, w arstw k a m ie n i o b lic o w a n y c c k o s tk ę /p o d o b n ie Jak l a n e m ary h a t e a r y На т а л owe k l e j / o r a z ozędÓ s e c i e sło n ą z p ły to w y c h k a m ie n i w apiennych o urozm etoocytr u k ł a d z i e , m i e j s cami k ła d z io n y c h u k o d n ie /o p u s s p ic a tu m /* Tę p a r t i ę , wchodząoą pod a u r ro m a ó sk i, z ln te r p r o to w o a o ja k o fra g m e n t n a l e ż ą c y do n a j s t a r s z e j k a te d r y w z n ie s io n e j z a p an o w an ie B o le sła w a O hrobzego o k, 10CO ro k u , k ie d y to erygow ano fc isk ię stw o k r a k o w s k ie . Na p o d s ta w ie p o d o b ie ń s tw a t e c h n i k i b u d o w lan ej ja k o - d r t ^ l f r o m e n t t o j d w ią ty f ii e k re d lo o o d u ży o d c in e k fu n d am en tu apsydy g łó w ie j w raz z J e j południow ym z skręp o w an io m , s lo k e ltz o w a n y w k r y p c ie pod w scb o d n la rasiecLeim a m b itu , uważany d o tą d z a a u r ro m a ń sk i. T rz e c i fragïn o u t - t o wspomniany w yżej к a n io n д о - g l i n la n y fundüCTUit, v / ró n rm jący sp a d ek s k a ły w k i e ru n k u d z lc d z i ń o a B a to r e g o , z lo k a liz o w a n y w z a c h o d n ie j k r y p c ie p o i z a k r y s t i ą . Ś w ią ty n ia p r z e d romańska b y ło w ięo n a jp ra w d o p o d o b n ie j trdjuaw ow ą b a z y lik ą o zn acz n y ch w ym iarach / z b l i ż o n y c h d o p ó ó n l e Ja z e p o k o d o i o ł a ro n a ń s k ie g o /*
ozesoo (5U ozesoo
-ś r o j n i o w l o c z n y o h w k r y p o i o p o d p o łu d n io w o -w s c h o d n im s a r o ż n l k i a m a m b i t u . M i a ł a o n a n a c a l u e p r e w d z e - n l a z a s o d n o ś o l r o z w a rs t w lo n l a m urów . O d s ł o n i ę t o w n i e j d o l n ą c z ę ś ć w s c h o d n ie g o l i c a p a r t i i ro a a r t- s k l o j , w y k o n an eg o 1 d r o b n o ] k o s t k i w e p io n n o ] , S i ę g a ł o c n o n tym m lo je o u a ż d o s t o p y m u ru . t; c z ę ś c i p ó l n o c n o j w ykopu o d s ł o n i ę t o p ły tk o w y f u n d a m e n t , u k ła d a n y t e c h n i k ą o p u s s p l c a t u n , p r z e s y p y wany G l i n i a s t o z l a m i ą . W y c h o d z ił on w k i o rur, k u w sch o d n im p o z a l i n i ę m u ru ro m a ń s k ie g o » j e s t t o z n ta m n a ]p ro w d o p o d o h n l e j m lo js o o z a k r ę p o n a n l e a p s y d y z a m y k a j ą c e j p o łu d n io w ą naw ę k o ś c i o ł a p r z o d r o m a d s k i o g o . K o n ty n u o w an o r ó « i e ż b a d a n i a w k r y p c i e w s c h o d n ie j p o d z a k r y s t i ą / a o n d a 5/ z w ią z a n o z r o z p o z n a n ie m k o n s t r u k c j i g ro b o w c a ro m a ń s k ie g o o d k r y t e g o w 1981 r o k u . E k s p l o r a c j a p r z e p r o w a d z o n a и p ó ł n o e n o -w so h o d c lic n a r o ż n i k u k r y p t y , c z ę ś c i o -w o p o d s t o p ą J o j p ó ł n o o n a j d o l a n y , p o z -w o l i ł a n e s t n i e r d z o n l e , i o f r e i n a n t m u ru w y k o n a n eg o z p ł y t e k i d u ż y c h o k r z a s k ć * w a p ie n n y c h , o z ę ś a lo w o w u k ł a d z i e o p u s s p l o e - fcum m ońna u z n a ć z a ln t o g r a l n ą c z ę ś ć k o n s t r u k c j i o b s ta w y g ro b o w c a . Iterem z cio so w y m o b lla o w n n le m k o m o ry g ro b o w o ] s z e r o k o ś ć o b s ta w y od s t r o n y p ó ł n o c n e j w y n o s i ł a o k , 70
ètc,
n a t o m i a s t od o t r o s y p o ł u l -n l o u e j o b s ta w ę s t a -n o w i ł a j e d y -n i e c l o s o -n s ś c i a -n k a l i c u j ą c a k o m o rę . H is u l e g ł o z m i e c i e o r i e -n t a c y j -n e d a t o w a n i e g ro b o w c a n a Ж w ie k /z ą p a w n e d r u g a p o ł o w a / , P r z y l e g a ł on b e z p o ś r e d n i o d o z a c h o d n i e j ś n i ą c y ro m a ń s k ie g o k o ś c i o ł a ś n . G e ro on a , t t n o n У П - m iędzym o r z e / L . L a k w a j/ ff 1 9 8 3 r o k u k o n ty n u o w a n o b a d a c i e w s o n d z i e 5 n a m lę d z y m u rz u , p r z y p ó ł n o c n e ] ś c i a n i e b u d y n k u n r 7 , t j . dawnym g o ty c k im m u rz e o b ro n n y m . E k s p lo ro w a n o n a w a r s t w i e n i a od 1 , 6 m do s k a ł y , к t i r a w y s t ą p i ł a n a g ł ę b o k o ś c i 4 , 3 - 4 , 8 m. Ok ro d lo n o j e j a k o n a l e ż ą c e do c z t e r o oh k o m p le k s ó w : 1 - w y p e ł o i s k e wkop u w c z e s n o ś r e d n i o w i e c z n e g o , г - g l i n y p r z e p a l o n e i s u r o co p o o h o d z ę c e p r a w d o p o d o b n ie z d s s t r u k o j i 1 n i w e l a c j i w a łu s I I / I U w ., . 3 - g l i n y 1 p l a s k i s t a n o w i ą c e w y p o Ł n lsk o k o n s t r u k o j l w a łu z f - 2 w ie k u i 4 - c i e n k i e w a rs tw y z z a b y t k a m i k u l t u r y ł u ż y c k i e j z a l e g a j ą o c n a n a d s k a l u , H s j l s t o t n l e j s - w o d k r y c ie m b y ło u c h w y c a s is - p o r a z t r z e c i n a K a n e lu - ś la d d w d r e w n i a n e ] k o n s t r u k c j i S k r z y n io w e ] w . z Ы /Х e . Z a c h o w a ły s i ę o s o n a w y s o k o ś o i 1 , 6 mę w y g lą d a ł y i d e n t y c z n i e j a k o d s ł o n i ę t e p o p r z s d n i o w w yk o p ach 16 w r e j .Z
1 2 / 6 1 - 8 2w
r e j V III * U ż y sk n o o n i e w i e l k ą I l o ś ć m a t e r i a ł u z a b y t k o w e g o , c o umoż l i w i a J e d y n i e p r z y b l i ż o n e d a to w a n i e p r z e b a d a n y o h n a w a r s t w i a ć , a e l o e TU I - n a d Sm oczą Д ате / m g r S . K o z i e ł / H ad zo ro m k o o s e r w a t o r s k n - s r c b n e l o g l c z n y m o b j ę t o p r a c e wykonywano p r z e z e k i p ę H y d rb k o p u w z w i ą z k u z r e a l i z a c j ą r e z e r w a t u a r c h e o l o g i c z n e g o o b e jm u ją c e g o o d c ln o k f o r t y f i k a c j i k le s z c z o w y c h z l a t 1 7 9 0 - 1 7 9 2 b e z p o ś r o d n i o n a d k o m o ra m i j a s k i n i , iło b o ty z ie m n a p o l e g a ł y n a p e łn y m o d s ł o n i ę c i u k o r o n y w e m ę t i z s e g t m u ru k l e s z c z o w e g o , w y k o o a n iu o d k ry w k i p o w e w n ę tr z n e j s t r o n i e o tw o ru p r z e j ś c i o w e g o w tym m u rz e o r a z r o z e z n a n i u s y s te m u p r z y p ó r s t a b i l i z u j ą c y o h te n m u r w w a rs tw a c h z a l e g a j ą c y c h p o m ię d z y n im a b a s z t ą Z ł o d z i e j s k ą , ś a a l l z u j ą o t o o s t a t n i e z a d a n i e w yk o n an o m . t n . so n d ę s i ę g a j ą c ą d o s k a ł y , z l o k a l i z o w a n ą w n a r o t r i k u u tw o rz o n y m p r z e z m ur k l e s z c z o n y i j e d n ą z p r z y p ó r /m a o d e . SMOK 4 / , P o n a d to o d k o p a n o daw ny wykop 1 /6 7 w y k o r z y s t u j ą c c o - p o n i e w i e l k i m p o s z e r z e n i u - n a p n s a d o w l e n l a f i l a r a k o n a t r u k o j l n o ś n e j , 8 n a s t ę p n e j k o l e j n o ś c i w y b ra n o d o o k r e ś l o n y c h w p r o j e k c i e p o zio m ó w z a s y p I n k * z a l e g a j ą c e p o w e n n ę t i z o e ] s t r o n i e m u ru n a o d o , 5M0K 1 , 2 , 3 , 4 o r a z wykop n a p o s a d o w i e n i e ś c i a n y z a m y k a j ą c e j r e z e r w a t od p ó ł n o c yI
b
a g r a n i c y SUOKÓii 7 1 £ / . Wykopy p ro w a d z o n o w n a w a r s tw lo n l a c h p o o h o d z ą c y o h p r a w i e w y ł ą o z n i e z o k r e s u n o w o ż y tn e g o : m ię d z y w o je n n y c h , z u s y p i s k a c h z o k r e s u W olnego M i a s t a K rak o w a 1 a u s t r i a c k i c h z p o ło w y Ш w. o r a z z o k r e s u budow y z a ł o ż e n i a k l e s z c z c w s g o w l a t a c h 1 Я 7 0 -9 2 / m , l h . p r z e m l e æ c z o p o n a s y p y w a łu a c z e a n o e r a d n i o w i e o ś n a g e / , j e d y n i e p r z y p o s z e r z a n i u w ykopć 1 /6 7 e k s p lo r o w a n o o k . 1 n a w a r s t w i a j n a j s t a r s z e g o w a łu o b r o n n e g o , n i e u a y s k u j ą o z n i o b z a b y tk ó w ru c h o m y o h . Każnym p r z y c z y n k i e m d l a p o z n a n i a a r c h i t e k t u r y f o r t y f i k a c j i k l e s z c z o w y c h b y ło o d s ł o n i ę c i a w w y k o p ie o a p ó łn o c n ą Ś o l a n ę r e z e r w a t u o d c in k a m u ru w y d z i e l a j ą c e g o z z e w n ę trz n y m n a r o ż n i k u u m o c n ie ń p o m i e s z c z e n i e p r z o z n a c z e n e z ap e w n e n a k o m o rę a r t y l e r y j s k ą , я 1 о д V I I I - p i w n i c a p o d b u d y n k iem n r 8 / m g r m gr l l . K r o k , P .O ą d e k / K o n ty n u o w a n a p r a c e r o z p o c z ę t e w 1961 r o k u , z w ią z a n a z r e a l i z a c j ą r e z e r w a t u o r c h e o l o g l c z n e - a r c h i t o k t on l o a n o g o . W w y k o p ią 3 / 6 3 , u sy tu o w an y m w p r z e j ś c i u d o z a c h o d n i e j c z ę ś c i r e z e r w a t u / n a m ię d z y m o rz e /, e k s p l o r o w a n o z a c h o w a n o n a s t y k u dwu o d c in k ó w g o t y c k i Oh murów o b ro n n y c h n a w a r s t w i a ć l a w c z e s n o ś r e d n i o w i e c z n e , w k t ó r y c h p o s a d o w io n y b y ł k m l a on ο- г le n n y fu n d a m e n t b u d o w li r o m a ń s k i e j , O d s ł o n i ę t o s t o p ę t e g o f o o d a m e n tu n a p o z i o m i e o k , 2 1 9 m u . p .m .VT w y k o p ie
i f
S 3 , z i ok a l l z on nnym o a w sohód od p r z e j ś c i a p o m ię d z y r e z e r w a t a m i , e k s p lo r o w a n o rów n i e ż n a w a r s t w i e n i a w o r e s n o ś r e d b l o w l i o z n a ,w k t ó r y c h p o s a d o w io n y b y ł w sp o m n ian y fu n d a m e n t r o m a ń s k i. U ohw yoeno p o łu d n io w o - w s c h o d n ią k ra w ę d ź t e g o f u n d a m e n tu , e p o z a j e g o z a s i ę g i e m , » p o ł u d n i o w o - w s c h o d n i o ]m
-p a r t u a e n d j - -p a le n i ako wowesnouroLini-pwi+cana i i l a d y d re w n ia n e j k o n s t r u k c j i , być moż* śL*dy c b a t; « P * ra k any m a t e r i a l ta b y tk c v y аойпл o m i n i e datow ać na I I w ie k .
f a i n d t o wyorf rętjrłęuno-łro w n ę trz u po ty cle le co muru obronnego n i e w i e l k i r e l i â t p a r t i i n a z ie m n e j tnuro ro m a ń sk ie g o , tą o z ą o y s i ę b e z p o ś re d n io so wspomnianym fundam entem konnie nn 0-3 Lenny m, n aw iązu jąc y m
sposobom w ykonania do t e o h n i k l opus sp ic atu m » ITytłaje s i ę , i ż fra g m e n t budow li ro m a ń sk ie j ro zp o zn an y w p r z e j ś c i u pom iędzy re z e rw a ta m i m ógł m leć p o w ią z a n i* z o d k r y tą w 1776 roku no m iąd zy m u n ii epoydą rc c m io k le c o k o ś c i o ł a , d atew an a g b o r i e n t a c y j n i e n o p rz e ło m H / X t l lu b 1 połow ą Л 1 w iekui
^ Q J ia _ Ł k P li3 _ b f lM tv _ 3 a o d « ila r * h j.ę i /m g r a g r P*Ciądey, i .K u k l l d a k i / *
kontynuow ano p r a c o w r e j o n i e r o t in d у ro m a ń sk ie J o d k r y te j w 1977 r o k u /wykop 15/ d ą ż ą c do o d a ło - n i ę c i e pGłiiOfcu z a r y a u j e j murów, E ksp lo ro w an o o a w a re tw le n la z a l e c a j ą c e nad apeydą ś w ią t y n i i w j e j
b e s p o ire d n Im o to c z e n iu · Były t o * w ię k s z o ś c i n a sy p y a u s t r i a c k i e p o c h o d z ą c e z o k re e u budowy z e w n ę tr z n y c h murów o b ro n n y ch w l a t a c h 185G«53 z ta k ż e n a sy p y z o k r e s u fio lc e go W ie s tа Кrakow e, k ie d y to w
l a t a c h 1027-1850 po rząd k o w an a a t a k i w zgórza* Zdejmowano ta k ż e c ie n k ą w arstw ę в w iek u XVIII« » okryw a ją c ą ko γόοę mtiru ro tu n d y * C d a łc n lę to w c a ł o ś c i fundam ent apsydy k o ś c i o ł a , wykonany z ż ó ł t e g o 1 szo* ro g o p iask o w ca o r a z kami o n i w apienny oh« P o s ia d a on g ru b o ść ok* 1 o , ś r e d n i c a p o n n ę trz n e / w p a r t i i fu n d a m e n to w e j/ apaydy wy on u i 5*3 ct* Wury apsydy z o s t a ł y p o sadow ione w n lw e la o y Jno-nasypow ych war* atw anh wczesn oś ra d Diow łą c z n y c h o ra z w arstw ach n a le ż ą c y c h do w ew n ętrzn ej p a r t i i na j a t a f a s e g o wału. ohroi.ttego г ITC-* w* flb ę trz e apsydy zajm ow ał « c a ł o ś c i fund eurent o ł t a r z a wy kac any 2 ła m a c e g r w a p ie n ie i p ia sk o w c a o r a z r e g u la r n y c h ciosów w ap ien n y ch i piaskow o« wy c h c a l i n i i tę c z y · Był on w z n ie sio n y o sobno i posadow iony z n a c z n ie p ł y c e j n i ż mury k o ś c i o ł a .
Z « k o lo r o w a n y c h n a w a r s tw ie ń u zy sk an o d u ż ą i l o ś ć z a b y tk ó w , sp o c z y w a ją c y c h p rz e w a ż n ie n a z ło ż u
wtórnym o ra z n i e w i e l k ą i l o ś ć cerom i k i w ozesnośredn io w isc z n e j z wycinkowo p r z e b a d a n e j w arstw y Î ï b ^ p o c h o d z ą c e j s p r z e d budowy ro tu n d y ·
ł i j e n ;vI-»3choJ n ią зк r a r d i e p a ł ę ę ^ k ró lflita Ł la n o / в « г s . Kra l a ł /
Sprawowano n a d z ó r n a d robo t a e l wykonywanymi p r z e z górników H ydrokopu w s t u d n i zamkowej u s y tu ow anej w piT w iloy p o ś ro d k u w schodniego s k r z y d ł a r e z y d e n c ji k r ó l e w s k i e j , Wykonano pom iary 1 ro z p o z n a n o i ą t ± i litró w cem brow iny, D łębnkośó s t u d n i w y n o tl J6 o a j e j ś r e d n i o · - od 5 ,1 do 1 ,6 o w p a r t i i p r z y - d e n n s j* Do g łę b o k o d c i 16 m s t u d n i a j e s t ob l i c o won a murowanym w ątk iem , n i ż e j z a ś w ykuta w s k a le w«·» p l e n n e j · ft c z ę ś c i m urow anej w yróżniono t r c y w ą tk i a r c h i t e k t o n lo z rm , k tó r o o r i e n t a c y j n i e л о -ληa d a to wać д а ΣΣ7 i ЭТ1 w ink· 171 w ieku c a ł ą k o n s t r u k c j ę podw yższono, d o p ro ^ a d z a ją o Ją do poziom u ; e e t e r u p a ł a c u ren e sa n so w e g o .
& A 2 Ô ,ÎÎÎrL Ü 5 A S i2 i5 i2 fi^ 5 a i£ rË ja /J * F i r l o a , a g r ϊ , Ρ ί α η o w a k i/
O b ję to nadzorem a rc h e o lo g ic z n y m p r a c e kon sa rw a to c o k ie prow adzone p r z e z e k ip ę H ydrokopu w p ó > - o o o n o - ia o h o d n iż J c z ę ś c i d z i a d a i d e a /w ykop 2 / 7 0 / 6 3 / · O b * ja o * a iy one u s u n i ę c i e gruzow ego z a s y p i a ł o wykopu i wykon u nio z a b e a p lc o z a ją c e g o e k ra n u Iło w eg o wokół fam iom ontów k a p l i c k a te d r a ln y oh /B a t o r e g o , iw , K a ta rz y n y , Sw4 M a łg o r z a ty / i s k a rb c a . W t r a k c i e p r a o prow adzona o b se rw a c jo a c a b o o lo g io z n e , doko n a n o ta k ż e n i J ^ i i l k l c h e k s p l o r a o j l a rohe o lo g ło śn y c h w p o łu d n io w o -z a c h o d n ie j p a r t i i wykopu 1 p r r * m urze p rz ó d ro n ań sk im ·
P n o o m e o d s ł o n i ę o t# murów w wykopie 2 /7 0 / 8 5 d o p ro w a d z iło do oowyoh. u s t a l e ń zw iąza n y ch p r z e d e w szy stk im 2 rom ańskim k o ś c io łe m dw .G ereone* O k aza ło s i ę bowiem, żo mury fundam entow e z n a j d u j ą c e s t ę w s ą s ie d z tw ie kap l i o K a te d r a ln y c h , a in te r p r e to w a n e tp r z a d n io n ie m a l w o a ł o ś o i Jako g o ty c k ie * sta n o w ią w I s t o c i e p o d w a lin y ro m a ń s k ie j b a z y lik i* p o sz u k iw a n e b o is k u te c z n i* ju ż w o k r e s i e międlijwojennym * A sL na u Jo n a to loh. ro z p la n o w a n ie , w ątek l i c a , w którym w y stę p u ją p a r t i e u k ła d a n e w t e c h n i c s optxs s p ic a tu m o ra z id e n ty c z n y w p o ró w n a n iu z w sch o d n ią c z ę ś c i ą k o ś c i o ł a p oziom p r z e j ś c i a fundamen t u w c a ę ś ś n a z ie .-n ą * G łę b o k ie n a ok* 5 »5 m fu n d am en ty · sadow i dne n a s k a l a , wykonane s ą & w arstw kurs Ιο» i
τ;αρ ien o y oh i piaskow cow y e h , l i c a u k ła d a n e aą. s t a r a n n i e * S k r a w a w a p ie n n o -p ia sk o w ą n dużym p r o o e n n ia wapna· N ajw y ższa p a r t i a fu n d am en tu j e s t lic o w a n a J u ż y c i c t o s a u l w apiennym i 1 p l a s k owe owymi с n i e z b y t s t a r a n n e j o b ró b c e · Z achow ały s i ę ta k ż e n i k ł · r e s z t k i p a r t i i п а я l i τ η « ! w p o s t a c i t r z e c h ciosów p i a s kowcowych i je d n e g o w ap ien n eg o · Omawiane mury n a l e ż ą d e z a c h o d n ie j o z ę ś o l k o ś c i o ł a , aą to fiz U a a e rrty fa sa d y z a c h o d n ie j i dwu w leź we stw o rk u · C zęść nawowa ś w ią t y n i b y ła z a t o ń k r ó t s i * , n i ż z a k ł a d a ł y dotyóh* Gżaoown r e k o n s t r u k c j e , z b l i ż o n a w rż u o lo do k w a d ra tu * Trudno a a tom u zn ać }ą z a k o ś c i ó ł k a t e d r a l n y , t y s b a r d z i e j , że pod k a t e d r ą s tw ie rd z o n o r e s z t k i n a j s t a r s z e g o p rz ó d rom ański e g o k o S c lo ît* N ajpraw dopo- d o b o l i J r c e o ń a k i k o ś c i ó ł św· Oazo ona n a ło ż y u zn ać ze o k a z a łą k a p l i c ę p a ła c o w ą w sn lesie& ą р г в а ь K a z i m ie r z a O d n o w ic ie la lu b B o le s ła w a 2>mlałego·
i t e
, Рол о н ! t · o d sło n l ą t o od o Losie m uru p m d гопа Ja k la g o pom lądzy zeohodoL ą ία lim ą d w .O ereo o a · fundamen tam ł a d n i k r d la w a k ie j 1 p o d d an o «о i n Ын com k o n se rw a to r a k in / z e s t a l o n o lu d n ą a t ruk t a r ą ви ги /*
S k w p lo ra o je a rohen l o g ic z n a w p o łu d n lo w o -ia o h n d n le j o z ą d o l wykopu p o z w o liły Oa s t w i e r d z e n i a , I t fu n d am en ty k o d o l o ł a dw .O oraona l o u t n ł y p o w ain io z n is z c z o n e it ok го a La g o ty k u , ząpsw ne w p o c z ą tk u U V « lo k u , oo n a jm n ie j a a z a l i a dwu a k o j l rabiaikow yoh. S p o rz ą d z o n o a o a a o p i t y , dok*»»π t a c J ą f o t o g r e - flo w o ą 1 p o m ia r g e o d e z y jn y r a ł l k t d w a r c h i to k toni. ozn у o h .
BelOO И V -k o lo b a i i i c c u W ła d rtla w a IV / ï . ï i ï l e t , a s г Z .P la n o w s k i/
W 19B3 г o k o p r o wad вон o u z ^ o ł n l e j ą a e b a d a n ia ae w n ą tr z u p r z e d rom ański e j ro tu n d y o d k r y to ! a 1991 r o k u /w ykop 1 5 , odo· Ο ,Ο ,Κ ,Ι /. W la ły ono n a o a l u p e ł n i e j s z e ro z p o z n a n ie k o n s t r u k c j i g rob o ona B d a ło n lą ta g n a o on k ra in o J p a r t i i d w i ą t y a l o ra z poszukiw ań io r o s i to k p ie rw o tn e g o p o i Lob a u ty tk o w e g o .
O rc b o w lo c , k t d r e go komora o b i l o o wen a z o a t a ł a s t a r a n n i e o b ro b io n y m i, a l a s k i m i p ty tO B l piankom · o o ay m l, p o s i a d a ł b a rd z o g ru b ą murowaną o b a ta a ą . Od a tro n y p o łu d n io w o ) J e j azern k o d d w y n o s iła 1 , 2 - 1 , 4 a a od z a c h o d u o k . 1 a , W p a r t i i m uru S l l t s z e j komory do s p o j e n ia k a m ie n i u t y t o zapraw y g ip so w a } )» a o z ą d o l z e w n ę tr z n e j - r a p г а wy wap le n n о- p la s k o w e j. P o n a d to od z a c h o d n ia } d wlany obstaw y o d o h o d a lł k u zaohodow l >w iązan y a n i ą o r g a n ic z n ie p ł y t k i fundam ent o s z t r o k o d o i o k, 1 o , P o ty k a ł on m uru nawy ro tundy 1 b y ł n a k r y t y wyłow ią zap raw y a ta n o w ią o ą poziom użytkow y. K ia p o s i a d a ł wtąo r o a w in ią o la w p a r t i ą n a z ie m n ą . Zardwon n a d z w y o z a jo ą g ru b o ld au rd w o ba t a wy ja k 1 o bo on odd w spomnianego fu n d am en tu są tru d n o d o w y tłu m a o z o n la w zglądam i k o n a trU k o y Jn y m l.
Poziom użytkow y k o d o lo la tw o r z y ła - ja k wspomniano - wylewka zapraw y· B y ła ona z ł o t a n a z t r z e c h w a r s tw : g d rn ą s t a n o w i ła c z y s t a z ą p ra w a o b ard zo dużym p r o o a n o la w apna, drodkow ą - po zio m d r o b - n y o h k a s i o n i wap le n n у oh z a la n y c h " g o r s z ą " z a p ra w ą , a n a j n i d a z ą - a a ra to w k a ż w iru w ap ien n eg o z i t p m m . tłru b o d d te g o p o s l t a u a r o h l t a k t o n ie z n o g o w y n o tlła 6 - 1 0 om, S tw ie rd z o n o go sardam o a p a r t i i z a o b o d n ia ]
ja k 1 we w so h o d n la } o z ą d o l k o d o l o ł a w p o b i l l a z a k r ąp o was i o opoydy.
Bcsplorow act o n a w a r s tw ia n ia n o w o ż y tn o , g o ty c k ie 1 w ozeancdiw dm iow lsozzs, Z t y oh o s t a t n i c h u zy sk an o n i o w ie lk ą l l o d d m a t e r i a ł u z a b y tk o w e g o , n l a n o s z ą o ą i s t o t n y o h u s t a l a d d l a o h r o n o l o g il r o t te d y , k t d r ą w iązad m ożna z s e r i ą n a j s t a r s z y c h o b l e k t d a murowany oh n a Wtwolu, w z n ie sio n y c h n a j p e s i a j w 1 dwie r o i П w ie k u .
te lo n .ДУуД n a d И e l o a a o l a s f l m a / J . F l r l a t , mgr Z .P la n o w s k i/
o b j ą t o t u nadzorem i n w t a l a o j ą odgrom nikda n a t e r e n i e nasyconym r e l i k t a m i a r c h i t e k t u r y , bada nym w 19 2 1 ro k u p r z e z i.S z y s z k o —B o h u sza, V p o b l i ż u w issy Z ym sunta 111 /к о т о pdknoono-w schodniego o o r o l n i k a p a ł a o u / wykonano w ąaki wykop b ie g n ą c y w zdłuż ro m ad zk leg e m uru, sta o o w ią o e g o byd m ole waohod- n i ą d o la n ą H I - w i e c z n e g o p a l a t i u m k s l ą ż ą o e g o . N« t r a f i o n o n a n a r o ż n i k p o m le sa o z a o la 1 o d a ł o n l ą t o k o ro n ą n i e w i e l k i e g o o d o in k a d o la n y p d łn o o n s j budy n k u , n l a ro z p o z n a n e j p r z e z S z y sz k o -B c h u sz a , Ftz) d a n e n t bu d o w li p a ła c o w e j z o s t a ł p o sadow iony w w a rstw a o h n a sy p owy o h , k t d r e modna p r z y p u s z c z a l n i e w iązad z n a j
s ta rs z y m wałem obronnym o ta c z a ją c y m w zgdrze w aw elsk ie·
2*1 on K Y t-K urza S to p a /m g r 3 . i i r a w l o k a , Ł .In k w a J , j , T l r l s l , wg г Z .F la o o w d k i/
D okonano o b s e rw a c ji a r c h e o lo g ic z n y c h a p o m la r a o z s o iu pcm iądzy fu o d a a a n ta m l K u r z e j S to p y a wiodą Zygm unta H I . U zyskano s z e r s g i n f o r m a c j i d o ty c z ą c y c h sp o so b u budowy 1 o h r o n o l o g il w zg lęd n a] murdw h a s ty k u t r a e c h w l e i : ro m ań sk ieg o s t o ł p u , go t y o k l e j w is ty tzw . lo k Łątkow ej i m ie s z k a ła o -o b ro n n e ] w isty p o p r z e d z a j ą c e j tzw . P a w ilo n O o ty o k i,
S t o k i z a o h o d a la / J . P i r l e t , m er I J P la n o w s k i/
N adzorow ano wykop i o s t a l a o y j o y o wym, ok· 3 x f m wykonywany p r z e z Hydr okop / 1 / 8 3 - 8 3 / u p o d - n d t a W awelu, p r z y k o l e k t o r z e z o k r e s u Wolnego k l a n i e K rakow a. S k ip a p rao o w n l a r c h e o l o g t e z b e j e k s p lo r o w a ła d o ln ą o z ą d d n a w a ra tw ia d p o o h o d z ą o y a h z w ozsmiego d rs& n lD w leo za. d d s ł o n l ą t o t u 2 lu b 3 poziom y brukdw kam la n c y oh wykonanych z a ą p i a n i z o r a z z a le g a ją o o pod n l p l r e s z t k i k o n s tr u J c a jl d re w o la n y o h · S ą to p ra a d o p o d o h n le p a s o s t a ł odo 1 k i l k u n a w la r z o h n l d r o g i w a z e s n o d r a d n io a la o z n o j, o b i s g a j ą c a j Wawel w Z - U w ieku.
