65 lat Studenckiego Ko³a Naukowego Geologów Uniwersytetu Wroc³awskiego
W dniach 1–2 kwietnia 2011 r. odby³y siê obchody65-lecia dzia³alnoœci Studenckiego Ko³a Naukowego Geo-logów (SKNG) Uniwersytetu Wroc³awskiego (UWr). By³o to najdonioœlejsze wydarzenie w tegorocznym kalendarzu SKNG.
Uroczystoœæ otworzy³ JM rektor Uniwersytetu Wro-c³awskiego prof. Marek Bojarski, który m³odym geologom zrzeszonym w kole ¿yczy³ satysfakcji z dotychczasowej dzia³alnoœci oraz sukcesów w ¿yciu zawodowym. Nastêpnie ze s³owem wstêpnym wyst¹pi³a prof. Teresa £oœ-Nowak, prorektor ds. studenckich Uniwersytetu Wroc³awskiego. Niezwykle barwne i inspiruj¹ce przemówienie wyg³osi³ te¿ prof. Andrzej Grodzicki, wieloletni opiekun SKNG. Wtórowa³ mu obecny opiekun adeptów wroc³awskiej geo-logii – dr Waldemar Sroka.
Do udzia³u w obchodach 65-lecia po³¹czonych z odczy-tami naukowymi studenci SKNG zaprosili znanych geo-logów zwi¹zanych z t¹ organizacj¹ w ró¿nych okresach. Jako pierwszy przemawia³ prof. Stanis³aw Lorenc, który opowiedzia³ o dzia³alnoœci ko³a w latach 1960–1970 oraz o wapieniach wojcieszowskich, bêd¹cych tematem jednej z jego rozpraw. Profesor Lorenc, rektor Uniwersytetu Wro-c³awskiego w latach 2002–2008, przekaza³ wiele cieka-wych informacji nt. funkcjonowania SKNG w czasie, gdy by³ jego wiceprzewodnicz¹cym. Prezesem ko³a by³ wów-czas prof. Jan Przyby³ek, który wyst¹pi³ z odczytem Karty z historii polskiej hydrogeologii. Nastêpnie g³os zabra³ dziekan Wydzia³u Nauk o Ziemi i Kszta³towania Œrodo-wiska UWr, prof. Stanis³aw Staœko. Opowiedzia³ on o wyprawie SKNG do Indii i Nepalu, która odby³a siê w 1983 r. Prelekcjê o wybranych aspektach petrologii i geo-chronologii Masywu Œlê¿y wyg³osi³ prezes Polskiego Towa-rzystwa Mineralogicznego, prof. Ryszard Kryza (szef ko³a w latach 1970–1971). Na zakoñczenie sesji naukowej wyst¹pi³ prof. Jacek Puziewicz, dyrektor Instytutu Nauk Geologicznych UWr (przewodnicz¹cy SKNG w latach 1978–1980), który w referacie Geologia w czasie moich studiów i obecnie przekaza³ studentom, jakie wyzwania geologiczne stoj¹ dziœ przed naukowcami. Du¿e zaintere-sowanie wywo³a³, pokazuj¹c s³uchaczom swoje notatki z wyk³adu z geologii dynamicznej prowadzonej wówczas przez prof. Józefa Oberca.
Po sesji naukowej uczestnicy obchodów udali siê do Sobótki, gdzie przygotowana by³a wieczorna biesiada. Drugiego dnia odby³a siê wycieczka terenowa po Œlê¿añ-skim Parku Narodowym obejmuj¹ca eksploracjê ha³dy w Wirach, odczyt o Ÿród³ach Masywu Œlê¿y oraz o górnic-twie chromitu na Czernicy.
Tomasz Kowalczyk & Piotr Wojtulek
Nowe perspektywy nauk interdyscyplinarnych
– otwarcie Pracowni Geomikrobiologicznej
na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego – 13.04.2011
W dniu 13 kwietnia 2011 r. na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego (WG UW) odby³o siê uro-czyste otwarcie Pracowni Geomikrobiologicznej. Pracow-nia ta powsta³a w ramach projektu Krajowe Laboratorium
Multidyscyplinarne Nanomateria³ów Funkcjonalnych – NanoFun finansowanego ze œrodków unijnego programu
operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Projekt ma na celu stworzenie unikalnego w skali kraju Laboratorium Multi-dyscyplinarnego Nanomateria³ów Funkcjonalnych. Pod nazw¹ NanoBioGeo dzia³a konsorcjum dziewiêciu polskich instytucji naukowych, w sk³ad którego wchodz¹: Wydzia³ Geologii Uniwersytetu Warszawskiego bêd¹cy
koordyna-torem ca³ego projektu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet im. Marii Curie-Sk³odowskiej w Lublinie, szeœæ instytutów Polskiej Akademii Nauk (PAN) – Instytut Fizyki, Instytut Chemii Fizycznej, Instytut Bio-chemii i Biofizyki, Instytut Biologii Doœwiadczalnej, Instytut Paleobiologii, Instytut Agrofizyki, a tak¿e przed-siêbiorstwo przemys³u wysokotechnologicznego Ammono Sp. z.o.o. W ramach projektu, którego beneficjentem jest Wydzia³ Geologii UW, zak³ada siê stworzenie 14 laborato-riów, w których bêd¹ prowadzone badania z zakresu m.in. nanotechnologii, biotechnologii oraz ochrony œrodowiska. Otwarcie Pracowni Geomikrobiologicznej jest kolejnym
457
Przegl¹d Geologiczny, vol. 59, nr 6, 2011
Ryc. 1. Cz³onkowie Studenckiego Ko³a Naukowego Geologów
Uniwersytetu Wroc³awskiego podczas sesji terenowej
Ryc. 2. Odczyt profesora Lorenca w trakcie sesji referatowej.
etapem realizacji zadañ projektu NanoFun. Kierownikiem pracowni i pomys³odawczyni¹ jej za³o¿enia jest dr Dorota Wolicka (WG UW), która czuwa³a nad ca³oœci¹ prac moder-nizacyjnych. Na Wydziale Geologii UW stworzono unikalne laboratorium umo¿liwiaj¹ce œcis³¹ wspó³pracê oœrodków naukowych z przemys³em na wysokim poziomie meryto-rycznym i technologicznym.
Na otwarcie Pracowni Geomikrobiologicznej zostali zaproszeni ludzie chêtni do pog³êbiania i rozwijania swo-ich zainteresowañ na polu wielu dyscyplin naukowych m.in. przedstawiciele placówek naukowych, firm geolo-gicznych oraz instytucji pañstwowych. Wœród przyby³ych goœci znaleŸli siê pracownicy Wydzia³u Biologii UW, Zak³adu Biologii Antarktyki PAN, Wydzia³u In¿ynierii Œrodowiska Politechniki Warszawskiej, Wydzia³u Nauk o Ziemi Uniwersytetu Œl¹skiego, Interdyscyplinarnego Cen-trum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW, Instytutu Ceramiki i Materia³ów Budowlanych oraz Wydzia³u Geologii UW. W spotkaniu wziêli równie¿ udzia³ przedstawiciele firm: PGNiG SA (oddzia³y z Sanoka i Zie-lonej Góry oraz centrala spó³ki), Geofizyki Toruñ, Emfesz
NG Polska Sp. z.o.o., Lane Energy Poland Sp. z.o.o., GeoKat Sp. z.o.o., Przedsiêbiorstwa Badañ Geofizycznych
Sp. z.o.o., Merck Sp. z.o.o., Wessling Sp. z.o.o. oraz Atkins S.A. Uroczystoœæ otwarcia pracowni uœwietni³a obecnoœæ delegatów Ministerstwa Œrodowiska, Pañstwowego Insty-tutu Geologicznego – Pañstwowego InstyInsty-tutu Badawczego oraz Kancelarii Prawa Ochrony Œrodowiska AP£. Po uro-czystym powitaniu goœci przez dziekana Wydzia³u Geologii UW prof. dr. hab. Andrzeja Koz³owskiego zaproszeni goœcie wys³uchali wyk³adów inauguracyjnych. Jako pierwsza zabra³a g³os dr Anna NiedŸwiecka (Wydzia³ Fizyki UW), która przedstawi³a za³o¿enia i cele projektu NanoFun. Podkreœli³a, ¿e Krajowe Laboratorium Multidyscyplinarne
Nanomateria³ów Funkcjonalnych sprzyja rozwojowi nowych
technologii oraz stanowi podstawê do wspó³pracy naukow-ców reprezentuj¹cych nauki matematyczno-przyrodnicze z przedstawicielami przemys³u. Nastêpnie dr Dorota Wolicka podsumowa³a w swoim wyst¹pieniu wielomiesiêczny pro-ces modernizacji Pracowni Geomikrobiologicznej, która jest pierwsz¹ tego typu pracowni¹ w Polsce. Zosta³a ona wyposa¿ona w ró¿norodn¹ nowoczesn¹ aparaturê badawcz¹ (m.in. chromatografy gazowy i cieczowy, respirometr
Micro--oxymax, spektrofluorymetr, spektrofotometry, mikroskopy
oraz podstawowy sprzêt do badañ geomikrobiologicznych), która odpowiada standardom laboratoriów europejskich. Pracownia bêdzie wykorzystywana do wykonywania badañ, których tematyka obejmuje m.in. procesy biogeochemiczne zachodz¹ce w œrodowiskach ekstremalnych (œrodowiska zasolone, skrajnie niskich temperatur – Antarktyda i Arktyka, wody kopalniane); udzia³ mikroorganizmów w biogeochemicznym obiegu pierwiastków: C, S, N, O, Fe i hipergenicznych procesach minera³otwórczych; geomi-krobiologia ropy naftowej, wód z³o¿owych i gazu
ziemne-go; aktywnoœæ enzymatyczna w œrodowiskach ska¿onych metalami ciê¿kimi i zwi¹zkami organicznymi. Obok dzia-³alnoœci stricte naukowej prowadzonej przez zespó³ badaw-czy GeoMikroBioLab wa¿ne miejsce zajmuje kszta³cenie studentów w dziedzinie geomikrobiologii, wspó³praca z przemys³em ukierunkowana na wykorzystanie mikroorga-nizmów w procesach neutralizacji zanieczyszczeñ przypo-wierzchniowych œrodowisk hipergenicznych, opracowy-wanie i wdra¿anie metod mikrobiologicznej remediacji gleb, gruntów oraz wód powierzchniowych i podziemnych ska¿onych rop¹ naftow¹ i zwi¹zkami ropopochodnymi.
Po czêœci wyk³adowej goœcie zwiedzili pomieszczenia pracowni, co stworzy³o warunki do indywidualnego zapo-znania siê z realiami codziennej pracy zespo³u badawczego. Przygotowane wyk³ady i prezentacje mia³y na celu przed-stawienie geologii jako fascynuj¹cej nauki o Ziemi, pe³nej procesów i zjawisk wci¹¿ czekaj¹cych na ich wyjaœnienie, oraz promocjê ciekawego i przysz³oœciowego kierunku, jakim jest geomikrobiologia. Imprezê zakoñczy³o spotka-nie kuluarowe, na którym zaproszeni goœcie mieli okazjê do wzajemnej wymiany pogl¹dów i nawi¹zania wspó³-pracy naukowo-badawczej.
Inauguracja Pracowni Geomikrobiologicznej okaza³a siê byæ nie tylko otwarciem kolejnego laboratorium, ale przede wszystkim œwiêtem nauki i ludzi pe³nych pasji, zaanga¿owanych w jej ci¹g³y rozwój. GeoMikroBioLab stanowi now¹ perspektywê rozwoju wspó³pracy nauk inter-dyscyplinarnych z przemys³em, w myœl s³ów Ludwika Pasteura, które sta³y siê jednoczeœnie mottem samej pra-cowni: Nie ma nauk stosowanych, s¹ tylko zastosowania
nauki.
Agnieszka Gójska & Ludwina Jarzynowska
458
Przegl¹d Geologiczny, vol. 59, nr 6, 2011