• Nie Znaleziono Wyników

"Olsztyn 1945-1985. Zapis czterdziestolecia", Bohdan Łukaszewicz, Olsztyn 1987 : [recenzja]

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share ""Olsztyn 1945-1985. Zapis czterdziestolecia", Bohdan Łukaszewicz, Olsztyn 1987 : [recenzja]"

Copied!
10
0
0

Pełen tekst

(1)

Wrzesiński, Wojciech

"Olsztyn 1945-1985. Zapis

czterdziestolecia", Bohdan

Łukaszewicz, Olsztyn 1987 :

[recenzja]

Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 3-4, 563-571

1987

(2)

R e c e n z j e i o m ó w i e n i a 5 6 3 f i l o z o f — J a s p e r s o w s k i e s y t u a c j e g r a n i c z n e . S ą j e d n a k w R e f o r m u n d Ge wiss en p y t a n i a b e z o d p o w i e d z i . J e d n o z n i c h t o p y t a n i e o g r a n i c e w o l n o ś c i b a d a ń n a u k o w y c h , o r o z u m i e n i e t y c h n i u a n s ó w p o z a k t ó r y m i r o z p o c z y n a s ię z b r o d n i a . S t w i e r d z a j ą t o t e ż A u t o r z y o p r a c o w a n i a , p i s z ą c i ż n i e u d a ł o i m s i ę o s t r o z a r y s o w a ć r ó ż n i c y m i ę d z y o g ó l n y m — t a k ż e b r u t a l n y m — p o s t ę p e m m e d y c z n y m i p o m y ł k a m i a s p e c y f i c z n y m i f o r ­ m a m i n a r o d o w o s o c j a l i s t y c z n e j m e d y c y n y (s. 7). Z a r a z p o t y m k o n k l u ­ d u j ą , że n a u k a n i e m i a ł a ż a d n y c h w e w n ę t r z n y c h g r a n i c , k t ó r e c h r o n i - t y b y j ą p r z e d u ż y c i e m p r z e z p a n u j ą c y c h t a k , a b y n i e b y ł o t o n a d u ż y ­ c i e — „ D i e W i s s e n s c h a f t h a t t e k e i n e i n n e r e G r e n z e n , d i e g e g e n d e n h e r r s c h a f t l i c h e n G e b r a u c h ( d e r so k e i n „ M i s s b r a u c h ” w a r ) s t a n d e n ” . W t y m k o n t e k ś c i e h i s t o r i o g r a f i a p o l s k a n i e m a l j e d n o m y ś l n i e o d w o ł u j e s ię d o k o d e k s ó w p r a w n y c h i e t y c z n y c h N i e w ą t p l i w i e r e l a t y w i z u j e t o t e ż p r o b l e m i r o d z i n o w e p y t a n i a , p o d o b n e t y m , j a k i e n a s u w a j ą s ię p r z y l e k t u r z e r e c e n z o w a n e g o t u t o m u . A n t o n i Sołoma B o h d a n Ł u k a s z e w i c z , O ls z t y n 1945— 1985. Z ap is cz te rdziesto­ lecia, O l s z t y n 1 9 8 7 , 5 1 5 ss. B o h d a n Ł u k a s z e w i c z , h i s t o r y k , w y d a w c a , w c z e ś n i e j t o w a r z y s z s z t u k i d r u k a r s k i e j , z n a n y j e s t w ś r o d o w i s k u i n t e r e s u j ą c y m s ię p r z e s z ­ ł o ś c i ą W a r m i i i M a z u r z r ó ż n y c h i n i c j a t y w b a d a w c z y c h , k t ó r e m i a ł y n a c e l u p o g ł ę b i e n i e i p o s z e r z e n i e ź r ó d ł o w e j z n a j o m o ś c i n a j n o w s z y c h d z i e ­ j ó w O l s z t y ń s k i e g o , a p r z e d e w s z y s t k i m o k r e s u p o 1 9 4 5 r . Ś w i a d o m o g r a ­ n i c z o n o ś c i i u ł o m n o ś c i ź r ó d e ł j a k i e b a d a c z t y c h d z i e j ó w m a d o d y s p o z y c j i , w i e l o k r o t n i e o k a z y w a ł , ż e r o z u m i e s z c z e g ó l n ą w a g ę e d y t o r s t w a r ó ż n o ­ r o d n y c h ź r ó d e ł o r a z w y p r a c o w a n i a w ł a ś c i w y c h m e t o d i c h k r y t y k i , t a ­ k i c h , a b y u s t r z e g ł y p r z e d p r z e n o s z e n i e m d o n a r r a c j i h i s t o r y c z n e j f a ł s z ó w , b ł ę d n y c h i n t e r p r e t a c j i , c z y s z c z e g ó l n i e g r o ź n y c h d l a o g ó l n e j r e l a c j i , p ó ł ­ p r a w d . N i e z a w s z e u d a w a ł o m u s i ę z w y c i ę s k o ł a m a ć w s z y s t k i e p r z e s z k o ­ d y n a d r o d z e d o r e k o n s t r u o w a n i a p r a w d y o n i e d a w n e j p r z e c i e ż p r z e s z ­ ł o ś c i . S t a ł y t e m u n a p r z e s z k o d z i e t r u d n o ś c i m n i e j d o k u c z l i w e d l a h i s t o ­ r y k ó w w c z e ś n i e j s z y c h o k r e s ó w — k o n s e k w e n c j e p r z e d e w s z y s t k i m b e z ­ p o ś r e d n i c h z w i ą z k ó w t e j n i e d a w n e j p r z e s z ł o ś c i z d n i e m w s p ó ł c z e s n y m — u j a w n i a j ą c e s ię o s t r o , k i e d y b a d a c z - r e k o n s t r u u j ą c p r z e s z ł o ś ć d o c h o d z i 2 P o r . J . F r i e s k e , M a t e r i a ł y d o b i b li o g r a f i i o k u p a c j i h i t l e r o w s k i e j w P o l s ce , W a r s z a w a 1978, SS. 228—234.

(3)

5 6 4 d o f o r m u ł o w a n i a w n i o s k ó w i o c e n i n n y c h n i ż s o b i e w y o b r a ż a ł i ż y c z y ł n i e j e d e n z w s p ó ł c z e s n y c h . B o h d a n Ł u k a s z e w i c z s w o i m i p r a c a m i d o k u m e n t a l n y m i i i n t e r p r e t a ­ c y j n y m i s t a r a s i ę o d w a ż n i e w k r a c z a ć w d y s k u s j ę n a d m o ż l i w o ś c i ą i p o ­ t r z e b ą , a l e i n i e b e z p i e c z e ń s t w a m i , u p r a w i a n i a b a d a ń d z i e j ó w w s p ó ł c z e s ­ n y c h , s i ę g a j ą c y c h n i e m a l d n i a w c z o r a j s z e g o , a l e p r z e s t r z e g a j ą c w y m o ­ g ó w e t y k i z a w o d u h i s t o r y k a . D o w o d z i n i m i , że h i s t o r y k m o ż e , a w ł a ś ­ c i w i e m u s i p o d e j m o w a ć p r ó b y o d t w a r z a n i a d n i a w c z o r a j s z e g o , ż e n i e m o ­ ż e p o z o s t a w i a ć t e g o z a d a n i a t y l k o p u b l i c y s t o m i p o l i t y k o m , k t ó r z y z a z ­ w y c z a j w y k a z u j ą z n a c z n i e w i ę c e j o d w a g i w p r z e ł a m y w a n i u t r u d n o ś c i , j a k i e w y r a s t a j ą n a p i o n i e r s k i c h d r o g a c h r e k o n s t r u o w a n i a t a k g o r ą c y c h j e s z c z e w y d a r z e ń h i s t o r y c z n y c h . Ł u k a s z e w i c z s w o i m i p r a c a m i p o k a z u j e , j a k g r o ź n e j e s t p o z o s t a w i e n i e t e j p r a c y p r z e z h i s t o r y k ó w i n n y m , k t ó r z y w y k o r z y s t u j ą i s t n i e j ą c ą „ d z i u r ę ” w p a m i ę c i s p o ł e c z n e j d l a f o r m o w a n i a r ó ż n o r a k i c h s ą d ó w i o c e n , t a k c z ę s t o n i o s ą c y c h w i e l e u p r o s z c z e ń , f a ł s z ó w , m i t ó w . P r z y t y c h p r a c a c h , n i e l i c z ą c s i ę z w y m o g a m i w a r s z t a t u b a d a w ­ c z e g o , b e z z a s a d n i e j e d n a k k o r z y s t a j ą z r a n g i o p a r t e j n a u z n a n i u s p o ł e c z ­ n y m d l a s a c r y h i s t o r i i , m i m o ż e o g ł a s z a n e r e l a c j e t a k c z ę s t o k r y j ą j e d y n i e d o r a ź n e i n t e r e s y i p o t r z e b y m e c e n a s ó w i m o c o d a w c ó w , b e z l i c z e ­ n i a s i ę z k r y t e r i u m p r a w d y . N i e o b e c n o ś ć k r y t y c z n e g o h i s t o r y k a p r z y p o ­ r z ą d k o w a n i u w i e d z y o d n i u w c z o r a j s z y m i p r ó b i e w y c i ą g a n i a w n i o s k ó w , j a k i e z t e g o w y p ł y w a j ą d l a t e r a ź n i e j s z o ś c i , j e s t n i e b e z p i e c z n e i d l a p r a k ­ t y k i ż y c i a p u b l i c z n e g o i d l a p ó ź n i e j s z y c h b a d a ń p o z n a w c z y c h . N i e b r a ­ k u j e b o w i e m d o w o d ó w , i ż t o w ł a ś n i e z t a k i c h n i b y - h i s t o r y c z n y c h p u b l i ­ k a c j i p r z e n i k a j ą d o ź r ó d ł o w y c h o p r a c o w a ń o c e n y i t w i e r d z e n i a w t e d y , k i e d y h i s t o r y c y z o p ó ź n i e n i e m , p o u p ł y w i e z n a c z n e g o c z a s u , p o d e j m u j ą s p ó ź n i o n e b a d a n i a . J e s t t o t y m b a r d z i e j r o z u m i a ł e , g d y z w a ż y s ię , że ź r ó d ł a są b a d a c z o m u d o s t ę p n i a n e s t o p n i o w o , p o c z ą t k o w o n a j m n i e j i s t o t ­ n e , a t e n a j w a ż n i e j s z e z a z w y c z a j z n a c z n i e p ó ź n i e j . P r z e z t o t w i e r d z e n i e p u b l i c y s t ó w c z y t e ż i n n y c h ś w i a d k ó w w y d a r z e ń , b e z w z g l ę d u n a r z e c z y ­ w i s t e i c h z n a c z e n i e , n a b i e r a j ą c h a r a k t e r u ź r ó d ł o w e g o . G o r z e j j e s t w ó w ­ c z a s k i e d y h i s t o r y k w b r e w p o d s t a w o w y m n o r m o m s w o j e j d y s c y p l i n y b i e r z e u d z i a ł w z a m a z y w a n i u p r z e s z ł o ś c i . B o h d a n Ł u k a s z e w i c z , k t ó r y j e s t n i e t y l k o b a d a c z e m g a b i n e t o w y m , c e ­ n i ą c y m u m i e j ę t n o ś c i d o c h o d z e n i a d o p r a w d y w b i b l i o t e c e , a r c h i w u m , a l e i a k t y w n i e u c z e s t n i c z y w w y d a r z e n i a c h p u b l i c z n y c h w O l s z t y ń s k i e m w r ó ż n y c h j e g o p ł a s z c z y z n a c h , s w o i m i p r a c a m i d a w a ł w y r a z z r o z u m i e ­ n i u d r a ż l i w o ś c i m a t e r i i d z i e j ó w n a j n o w s z y c h , p r z e z i c h z w i ą z k i z w s p ó ł ­ c z e s n o ś c i ą , d e c y d u j ą c e o p o t w i e r d z e n i u l u b n e g o w a n i u b i e ż ą c e j p o l i t y k i . B r o n i ą c s i ę j e d n a k p r z e d o g l ą d e m p r z e s z ł o ś c i p r z e z p r y z m a t d n i a d z i ­

(4)

R e c e n z j e i o m ó w i e n i a 5 6 5 s i e j s z e g o , p r z e d p o p r a w i a n i e m h i s t o r i i , t w o r z e n i e m j e j w w a r s z t a c i e b a ­ d a w c z y m n a m i a r ę ż y c z e ń w s p ó ł c z e s n y c h , z a s a d n i c z ą o b r o n ę p r z y o g r a ­ n i c z o n y m z a s o b i e u d o s t ę p n i o n y c h ź r ó d e ł i b r a k u d y s t a n s u n i e z b ę d n e g o d l a r e f l e k s j i n a d t y m i w y d a r z e n i a m i , Ł u k a s z e w i c z o b r o n ę w i d z i p r z e d e w s z y s t k i m w p r o s t e j r e k o n s t r u k c j i f a k t o g r a f i c z n e j . O g r a n i c z a j ą d o u s t a ­ l e n i a n a j p r o s t s z y c h f a k t ó w , p r z y m i n i m a l n y m z a i n t e r e s o w a n i u w y j a ś ­ n i a n i e m , i n t e r p r e t o w a n i e m , k l a s y f i k a c j ą , o c e n ą . O g r a n i c z a j ą c , c z a s a m i a ż d o p r z e s a d y , i n t e r p r e t a c j ę , s t a r a s ię u z y s k a ć w s z e c h s t r o n n y o b r a z w y d a ­ r z e ń w O l s z t y ń s k i e m , n a m i a r ę m o ż l i w o ś c i ź r ó d ł o w y c h . Ł u k a s z e w i c z j e s t p r z y t y m z w o l e n n i k i e m b u d o w a n i a t a k i e j r e l a c j i , k t ó r a o b e j m u j e o k r e s s i ę g a j ą c y n i e o m a l d n i a w c z o r a j s z e g o , z a w s z e p r z y d o s t r z e g a n i u z ł o ż o n o ś c i w y d a r z e ń , i c h r ó ż n o r o d n y c h u w a r u n k o w a ń . N i e r z a d k o w i ę c s i ę g a d o i n ­ f o r m a c j i o w y d a r z e n i a c h d r a m a t y c z n y c h , n i e t y l k o o s u k c e s a c h i o s i ą g ­ n i ę c i a c h , a l e p o t w i e r d z a j ą c y c h b ł ę d y i n i e p o w o d z e n i a w r e a l i z o w a n i u o k r e ś l o n e j l i n i i p o l i t y c z n e j w ł a d z p o l i t y c z n y c h i a d m i n i s t r a c y j n y c h . J a k o h i s t o r y k j e s t w y c z u l o n y n a f u n k c j ę s ł o w a d r u k o w a n e g o i j e g o z n a c z e n i e d l a t w o r z e n i a m i t ó w i l e g e n d . A l e , z d r u g i e j s t r o n y , j a k o a k t y w n y s p o ­ ł e c z n i e o l s z t y n i a n i n , z a a n g a ż o w a n y w w i e l e r ó ż n o r o d n y c h w y d a r z e ń , z a ­ c h o w u j e o p t y k ę o p t y m i s t y c z n ą w s p o j r z e n i u n a p r o b e m y t e g o o b s z a r u , t y m m o c n i e j , i m b l i ż e j są p o w i ą z a n e ze w s p ó ł c z e s n o ś c i ą . W j e g o p r a c a c h w y r a ź n i e m o ż n a d o s t r z e c ś c i e r a n i e s ię t y c h d w u p o s t a w . T r u d n o m ó w i ć o j e d n o z n a c z n e j d o m i n a c j i j e d n e j z n i c h : b e z s t r o n n e g o h i s t o r y k a , l u b z a ­ a n g a ż o w a n e g o k r o n i k a r z a . Z o p o r a m i i c z a s a m i z w y r a ź n y m i o g r a n i c z e ­ n i a m i , n a s z c z ę ś c ie z w y c i ę ż a c z ę ś c i e j t a p i e r w s z a , w y n i k a j ą c a z w y r a ź n i e d o s k o n a l o n e g o i w z b o g a c a n e g o k r y t y c z n e g o w a r s z t a t u b a d a w c z e g o , c h o ­ c i a ż ż y j e i d a j e o s o b i e z n a ć i t a d r u g a . K s i ą ż k a , k t ó r a j e s t p r z e d m i o t e m p o n i ż s z y c h u w a g w y r a ź n i e o b r a z u j e w s z y s t k i e p o s t a w y m e t o d o l o g i c z n e i w a r s z t a t o w e B o h d a n a Ł u k a s z e w i c z a . D z i e j e s i ę t a k , m i m o i ż A u t o r j e j ze s z k o d ą p r z e d e w s z y s t k i c h d l a s i e ­ b i e , p o s k ą p i ł c z y t e l n i k o w i w y j a ś n i e ń p r z y j ę t y c h p r z e z s i e b i e z a ł o ż e ń m e ­ t o d y c z n y c h i m e t o d o l o g i c z n y c h , k t ó r e ł a t w i e j p o z w o l i ł y b y z o r i e n t o w a ć s ię w c h a r a k t e r z e k s i ą ż k i , j a k i w y j a ś n i ć , i l e z p r z y j ę t y c h z a ł o ż e ń u d a ł o m u s i ę z r e a l i z o w a ć , a g d z i e p o n i ó s ł p o r a ż k ę . B r a k t e n b ę d z i e m n o ż y ł n i e ­ j e d n o k r o t n i e r ó ż n o r o d n e k r y t y c z n e o c e n y k s i ą ż k i . Z a b r a k ł o t e ż w y j a ś ­ n i e ń , n i e s ł y c h a n i e w a ż n y c h d l a o c e n y w a r t o ś c i i c h a r a k t e r u p r a c y , a m i a ­ n o w i c i e p o d s t a w y ź r ó d ł o w e j s p o r z ą d z o n e j d o k u m e n t a c j i . A p r z e c i e ż b y ­ ł o b y o c z y m p i s a ć . J e s t e m w o t y l e l e p s z e j s y t u a c j i , n i ż p r a w i e w s z y s c y c z y t e l n i c y , że z n a m h i s t o r i ę p r z y g o t o w y w a n i a k s i ą ż k i i w i e m , , i ż p o w s t a ­ ł a w ó w c z a s , g d y o k a z a ł o s ię , że — n i e z w i n y Ł u k a s z e w i c z a — n i e m o ­ 3t5 — K o m u n i k a t y . . .

(5)

5 6 6 g ł a u k a z a ć s ię d r u k i e m i n n a , s z e r s z a , k t ó r a m i a ł a s t a n o w i ć d o k u m e n t a ­ c j ę k r o n i k a r s k ą w y d a r z e ń c a ł e g o r e g i o n u O l s z t y ń s k i e g o w t y m o k r e s i e . B a r d z o d a l e k o z a a w a n s o w a n e p r a c e n a d t a m t ą n i e w y d a n ą k s i ą ż k ą z a c i ą ­ ż y ł y w y r a ź n i e n a d z a w a r t o ś c i ą t r e ś c i o w ą o m a w i a n e g o w y d a w n i c t w a . A u t o r c h c i a ł z e b r a ć i p r z e d s t a w i ć z a s a d n i c z e i n f o r m a c j e f a k t o g r a f i c z ­ n e o r ó ż n o r o d n y c h d z i e d z i n a c h ż y c i a p u b l i c z n e g o w O l s z t y n i e w o k r e s i e c z t e r d z i e s t u l a t , p r z y ś w i a d o m o ś c i s t o ł e c z n e j f u n c j i m i a s t a w o b e c r e g i o ­ n u . Z e b r a n e i n f o r m a c j e , u ł o ż o n e w k r o n i k a r s k i e z a p i s y p o d d z i e n n y m i d a t a m i , u z u p e ł n i a n e c y t a t a m i z a k t u a l n y c h ó w c z e ś n i e f e l i e t o n ó w i k o ­ m u n i k a t ó w p r a s o w y c h , u c h w a ł , o d e z w , m a n i f e s t ó w , w y p o w i e d z i c z y n i o ­ n y c h n a g o r ą c o p r z e z o l s z t y n i a n , l u b t e ż i o s ó b z z e w n ą t r z , p o k a z u j ą d y n a m i k ę i n i e r z a d k o d r a m a t y c z n o ś ć w y d a r z e ń w t y m o k r e s i e . L e k t u ­ r a k s i ą ż k i B o h d a n a Ł u k a s z e w i c z a p o z w a l a z o r i e n t o w a ć s ię , że j e j p o d s t a ­ w ę ź r ó d ł o w ą o k r e ś l a n i e t y l k o p r a s a , c h o c i a ż t a p r z e w a ż a , a l e c z ę s t o d o ­ k u m e n t y a r c h i w a l n e , 1 t o p r o w e n i e n c j i n i e t y l k o a d m i n i s t r a c y j n e j , w s p o m n i e n i a . W y k o r z y s t a n i e , b l i ż e j n i e w y m i e n i o n y c h , ź r ó d e ł a r c h i w a l ­ n y c h p o z w o l i ł o A u t o r o w i w p r o w a d z i ć d o r e l a c j i w i e l e i n f o r m a c j i d o t y ­ c z ą c y c h o b y c z a j o w o ś c i , p o s t a w , n a s t r o j ó w o l s z t y n i a n w c a ł y m c z t e r d z i e s ­ t o l e c i u , n i e t y l k o u b a r w i a j ą c y c h d o k u m e n t a c j ę , a l e n i e j e d n o k r o t n i e p o ­ z w a l a j ą c y c h z r o z u m i e ć c h a r a k t e r o m a w i a n y c h w y d a r z e ń . S z k o d a j e d n a k , ż e A u t o r z a m i e s z c z a j ą c d o ś ć l i c z n e c y t a t y , k t ó r e z w i ę k s z a j ą w y r a ź n i e w i a r y g o d n o ś ć d o k u m e n t a c j i , n i e w y j a ś n i a ł , c h o c i a ż b y o g ó l n i e , i c h p o c h o ­ d z e n i a . N i e d o m a g a m s i ę p r z y p i s ó w , c h a r a k t e r y s t y c z n y c h d l a p r a c y n a u ­ k o w e j , w y d a j e m i s i ę j e d n a k , że m ó g ł b y w y p e ł n i ć p o w s t a ł ą l u k ę c h o c i a ż ­ b y i n f o r m a c j ą o g ó l n ą w e w s t ę p i e c z y j a k i m ś z b i o r c z y m w y k a z e m . K s i ą ­ ż k ę u z u p e ł n i a j ą i n d e k s y : o s o b o w y i r z e c z o w y o r a z w y k a z s t o s o w a n y c h s k r ó t ó w . S ą o n e n i e s ł y c h a n i e w a ż n e i p o t r z e b n e . N i e w s z y s t k i e j e d n a k o r g a n i z a c j e , k t ó r e s ą z a m i e s z c z o n e w w y k a z i e s k r ó t ó w z a l a z ł y m i e j s c e w i n d e k s i e ( n p . R O A K ) . S z k o d a , że z a b r a k ł o t e ż j a k i e g o ś p l a n u m i a s t a i t o t a k i e g o , k t ó r y p o z w o l i ł b y n i e t y l k o z o r i e n t o w a ć s ię w l o k a l i z a c j i w y ­ d a r z e ń d z i s i e j s z y c h , a l e i o k r e ś l i ć m i e j s c e t y c h s p r z e d l a t c z t e r d z i e s t u , a O l s z t y n z m i e n i ł s i ę p o w a ż n i e , n i e t y l k o p r z e z w i e l o k r o t n e z m i a n y n a z w u l i c . D o b r e k o l o r o w e z d j ę c i a w s p ó ł c z e s n e g o O l s z t y n a n i e t y l k o u b a r w i a ­ j ą k s i ą ż k ę , a l e w r ę c z o d k r y w a j ą w i d o k m i a s t a , d o k t ó r e g o n i e j e s t s ię p r z y z w y c z a j o n y m . D o k u m e n t a c j a d z i e n n a w o m a w i a n e j k s i ą ż c e z a w i e r a i n f o r m a c j e o w y ­ d a r z e n i a c h t a k j e d n o s t k o w y c h , j a k i m a s o w y c h , d o t y c z ą c y c h m i a s t a O l ­ s z t y n a , a l e i O l s z t y ń s k i e g o c z y r ó w n i e ż c a ł e g o k r a j u . O i l e i n f o r m a c j e o g ó l n o p a ń s t w o w e o w y d a r z e n i a c h , k t ó r e b y ł y w a ż n e d l a o k r e ś l e n i a t ł a o g ó l n o n a r o d o w e g o , z o s t a ł y w y s e l e k c j o n o w a n e w s p o s ó b p r z e j r z y s t y i t r a f ­

(6)

R e c e n z j e i o m ó w i e n i a 5 6 7 n y , o t y l e t r u d n o s ię c z y t e l n i k o w i n i e j e d n o k r o t n i e z g o d z i ć z z a m i e s z c z a ­ n i e m i n f o r m a c j i d o t y c z ą c y c h c a ł e g o r e g i o n u . I c h z w i ą z e k z w y d a r z e n i a ­ m i w m i e ś c i e n i e j e s t c z a s a m i d o s t a t e c z n i e w y r a ź n i e z a z n a c z o n y . C z a s a ­ m i o g ó l n i k o w y c h a r a k h t e r i n f o r m a c j i n i e p o z w a l a z o r i e n t o w a ć s ię , c z y m o w a j e s t o w y d a r z e n i a c h o d n o s z ą c y c h s i ę t y l k o d o m i a s t a , c z y t e ż d o c a ł e g o r e g i o n u . G d y n p . p o d d a t ą 2 2 l i s t o p a d a 1 9 4 6 r . A u t o r p o d a j e , i ż O l s z t y n o p u ś c i ł o s t a t n i t r a n s p o r t N i e m c ó w w y s i e d l o n y c h d o N i e m i e c , c z y t e l n i k n i e w i e , c z y b y l i t o N i e m c y z O l s z t y ń s k i e g o , z m i a s t a , c z y t e ż z n a j b l i ż s z y c h o k o l i c . T a k i c h p r z y k ł a d ó w m o ż n a b y p o d a ć w i ę c e j . S t o ł e c z ­ n a f u n k c j a m i a s t a w o b e c r e g i o n u u s p r a w i e d l i w i a z a m i e s z c z e n i e i n f o r m a ­ c j i o g ó l n o r e g i o n a l n y c h , n i e t y l k o z r e s z t ą d o t y c z ą c y c h s t r u k t u r w o j e w ó d z ­ k i c h z s i e d z i b ą w O l s z t y n i e , l e c z w y m a g a t o w i ę k s z e j j a s n o ś c i i k o n s e k ­ w e n c j i p r z y i c h z a m i e s z c z a n i u . P o d s t a w o w ą c z ę ś ć d o k u m e n t a c j i s p o r z ą d z o n e j p r z e z Ł u k a s z e w i c z a t w o r z ą i n f o r m a c j e o d n o s z ą c e s ię j e d n a k d o d z i a ł a ń r ó ż n o r a k i c h s t r u k t u r p o l i t y c z n y c h i a d m i n i s t r a c y j n y c h o r a z s p o ł e c z n y c h . N a k a r t a c h k s i ą ż k i o d n o t o w a n o i n f o r m a c j e o p o w s t a w a n i u n i e m a l ż e w s z y s t k i c h s t r u k t u r o r ­ g a n i z a c y j n y c h , a c z ę s t o t e ż o i c h d z i a ł a n i a c h , c h o c i a ż p o d t y m w z g l ę d e m n i e m o ż n a j u ż m ó w i ć o k o n s e k w e n c j i . O d n o t o w a n o i n f o r m a c j e o s o b o w e o s k ł a d a c h e g z e k u t y w K o m i t e t u W o j e w ó d z k i e g o i M i e j s k i e g o P Z P R , c h o ­ c i a ż b r a k u j e t a k i c h ż e w o d n i e s i e n i u d o i n n y c h o r g a n i z a c j i p o l i t y c z n y c h . B r a k u j e t e ż j e d n o l i t e j z a s a d y p r z y c h a r a k t e r y z o w a n i u s t r u k t u r y e g z e k u ­ t y w : d e m o g r a f i c z n e j i z a w o d o w e j . C z a s a m i n p . b r a k d a t o k r e ś l a j ą c y c h p o c z ą t k i f u n k c j o n o w a n i a w O l s z t y n i e I s e k r e t a r z y K W P Z P R , g d y z a z ­ w y c z a j s ię t o c z y n i . M o ż n a t e ż d o s t r z e c p e w n ą p r z y p a d k o w o ś ć p r z y o m a ­ w i a n i u p r z e j a w ó w a k t y w n o ś c i r ó ż n y c h o r g a n i z a c j i p o l i t y c z n y c h i s p o ­ ł e c z n y c h . T r u d n o o d n a l e ź ć z a s a d y j a k i m i s i ę p o s ł u g i w a ł B o h d a n Ł u k a ­ s z e w i c z d o k o n u j ą c s e l e k c j i i n f o r m a c j i w t y m z a k r e s i e . W y d a j e s ię , że p o z o s t a w a ł t u t a j z a l e ż n y p r z e d e w s z y s t k i m o d w i a d o m o ś c i p o d a w a n y c h n a ł a m a c h p r a s y . W i e l e i n f o r m a c j i w o m a w i a n e j k s i ą ż c e d o t y c z y f u n k c j o n o w a n i a g o s ­ p o d a r k i o l s z t y ń s k i e j . W t y m z a k r e s i e m o ż n a b y z g ł o s i ć p o s t u l a t y d o t y ­ c z ą c e u z u p e ł n i e ń o d n o ś n i e w y n i k ó w p r a c y n a j w a ż n i e j s z y c h z a k ł a d ó w , i n ­ f o r m a c j i , k t ó r e b y p o z w o l i ł y z l o k a l i z o w a ć j e w y r a ź n i e j n i e t y l k o w g o s ­ p o d a r c e m i e j s k i e j , a l e n a m a p i e g o s p o d a r c z e j k r a j u . D o k u m e n t a c j a z a ­ w i e r a w i e l e z a p i s ó w o d n o s z ą c y c h s ię d o k u l t u r y , o ś w i a t y , n a u k i . M n i e j w n i e j m i e j s c a p o ś w i ę c o n o s ł u ż b i e z d r o w i a c z y t e ż f u n k c j o n o w a n i u g o s ­ p o d a r k i k o m u n a l n e j . C h o c i a ż s p r a w y t e n i e j e d n o k r o t n i e b y ł y p r z e d m i o ­ t e m w i e l u i n n y c h p u b l i k a c j i , t o k s i ą ż k a B o h d a n a Ł u k a s z e w i c z a w i e l o ­ k r o t n i e z w r a c a u w a g ę n a n i e k t ó r e i n f o r m a c j e p o r a z p i e r w s z y . P o d n o s i ,

(7)

5 6 8 i ż w p o l i t y c e o g ó l n o p a ń s t w o w e j , d o t y c z ą c e j c a ł y c h Z i e m O d z y s k a n y c h , O l s z t y ń s k i e n i e n a l e ż a ł o d o u p r z y w i l e j o w a n y c h r e g i o n ó w , a w r ę c z o d ­ w r o t n i e , z a j m o w a ł o m i e j s c e o s t a t n i e . S z k o d a , że t e z y t e j A u t o r n i e p o p a r ł b a r d z i e j w s z e c h s t r o n n ą d o k u m e n t a c j ą i a n a l i z ą r ó ż n y c h z j a w i s k n a p ł a s z ­ c z y ź n i e s t a t y s t y c z n e j , c o m o ż n a b y ł o u s t a l i ć p r z e c i e ż d o ś ć w y r a ź n i e , c h o ­ c i a ż b y p r z e z p o r ó w n a n i e b u d ż e t ó w , n a k ł a d ó w i n w e s t y c y j n y c h c z y t e ż s u m p i e n i ę ż n y c h w y d a w a n y c h n a r ó ż n e d z i e d z i n y g o s p o d a r k i , ż y c i a p u b l i c z ­ n e g o . N i e z m i e r n i e w i e l e u w a g i , i t o s y s t e m a t y c z n i e , A u t o r p o ś w i ę c i ł t e a ­ t r o w i . O d n o t o w a ł k a ż d ą p r e m i e r ę , p o d a j ą c z a r a z e m n a z w i s k a r e ż y s e r a , s c e n o g r a f a . S y s t e m a t y c z n i e p o d a w a n e i n f o r m a c j e o p r e m i e r a c h z a j m u j ą n a n i e j e d n e j s t r o n i e n a j w i ę c e j m i e j s c a w w y k ł a d z i e . A l e p r z y t a k s y s t e ­ m a t y c z n e j i n f o r m a c j i , A u t o r n i e w s k a z a ł n a n a j w y b i t n i e j s z e o s i ą g n i ę c i a t e a t r u o l s z t y ń s k i e g o , n a s u k c e s y z n a c z ą c e n i e t y l k o d l a r e g i o n u , d o s t r z e ­ ż o n e p r z e c i e ż p r z e z k r y t y k ę t e a t r a l n ą n i e t y l k o l o k a l n ą . Z a b r a k ł o i n f o r ­ m a c j i o w y r ó ż n i e n i a c h i n a g r o d a c h , j a k i e n i e k i e d y t e a t r o l s z t y ń s k i c z y j e g o a k t o r z y , u z y s k i w a l i n a f e s t i w a l a c h . T ę s a m ą p r e t e n s j ę m o ż n a b y z g ł o s i ć w s p r a w i e o l s z t y ń s k i e j p l a s t y k i , c h o c i a ż t u z a b r a k ł o j u ż n a w e t m i e j s c a d l a i n f o r m a c j i o w y s t a w a c h i t o t y c h n a j b a r d z i e j z n a c z ą c y c h d l a r z e c z y w i s t e g o r o z w o j u o l s z t y ń s k i e g o ś r o d o w i s k a a r t y s t y c z n e g o , z n a l a z ł o s ię n a t o m i a s t o i l e b y ł y o n e z w i ą z a n e z r ó ż n y m i o b c h o d a m i r o c z n i c p o l i ­ t y c z n y c h . N i e d o s t a t e c z n a j e s t i n f o r m a c j a o i n n y c h d z i e d z i n a c h ż y c i a k u l ­ t u r a l n e g o , j a k c h o c i a ż b y o ż y c i u m u z y c z n y m c z y p r a c a c h o l s z t y ń s k i c h l i t e r a t ó w , m u z e a l n i c t w i e , a w r e s z c i e i d z i a ł a l n o ś c i a m a t o r s k i e j . U d e r z a t o w y r a ź n i e j w p o r ó w n a n i u z d r o b i a z g o w y m i i n f o r m a c j a m i o ż y c i u p o ­ l i t y c z n y m , o c z y n n o ś c i a c h r ó ż n y c h o r g a n i z a c j i i p a r t i i , i n f o r m a c j i b e z w i ę k s z e g o z n a c z e n i a d l a o k r e ś l e n i a t o ż s a m o ś c i o l s z t y ń s k i e j . N i e c o u w a g i p o ś w i ę c i ł B o h d a n Ł u k a s z e w i c z r o z w o j o w i ż y c i a n a u k o w e g o , c h o ­ c i a ż t u t a j i n t e r e s o w a ł y g o p r z e d e w s z y s t k i m p r z e o b r a ż e n i a s t r u k t u r a l n e , a n i e e f e k t y b a d a ń n a u k o w y c h , w y r a ż a n e n i e t y l k o r o z w o j e m i l o ś c i o w y m ś r o d o w i s k a , a l e i n d y w i d u a l n y m i o s i ą g n i ę c i a m i b a d a w c z y m i . N i e w s p o s ó b s y s t e m a t y c z n y l e c z w y b i ó r c z y i n i e w i a d o m o n a j a k i c h z a s a d a c h o p a r t y , p o d a w a ł i n f o r m a c j e o n a g r o d a c h z a p r a c e n a u k o w e , u z y s k i w a n y c h p r z e z o l s z t y n i a k ó w n a f o r u m o g ó l n o k r a j o w y m . O d n o t o w a n o r ó ż n o r a k i e s e s je n a u k o w e , l e c z j e d y n i e w d w u p r z y p a d k a c h , i t o c h y b a n i e z p o w o d u r z e ­ c z y w i s t e j w a r t o ś c i n a u k o w e j t y c h i m p r e z , w s k a z a n o n a a u t o r ó w p r z e d ­ s t a w i o n y c h r e f e r a t ó w (z o k a z j i r o c z n i c : H e r d e r a i K r a j o w e j R a d y N a r o ­ d o w e j ) . N i e c o p r o w i n c j o n a l n e j e s t p r e z e n t o w a n i e s p o r t u . P r z y p a d k o w e i n i e p e ł n e i n f o r m a c j e d o t y c z ą c e l o k a l n y c h k l u b ó w , a c a ł k o w i c i e b r a k w i a d o m o ś c i o s p o r c i e m a s o w y m . S k r u p u l a t n i e n a t o m i a s t w y s z c z e g ó l n i o ­

(8)

R ec e n z j e i o m ó w i e n i a 5 6 9 n o w y s t ą p i e n i e i p r z e w a g i „ g w i a z d o r ó w ” s p o z a O l s z t y n a . Z a b r a k ł o i n f o r ­ m a c j i o t u r y s t y c e . Z a p i s Ł u k a s z e w i c z a j e s t w y p e ł n i o n y w i e l k ą l i c z b ą n a z w i s k . D o n a j ­ b a r d z i e j b e z i m i e n n y c h n a l e ż ą i n f o r m a c j e o d n o s z ą c e s i ę d o ż y c i a n a u k o ­ w e g o , a p r z e d e w s z y s t k i m d z i e j ó w O ś r o d k a B a d a ń N a u k o w y c h , c h o c i a ż p r z e c i e ż są t o s p r a w y , k t ó r e A u t o r o w i b y ł y n a j l e p i e j z n a n e z u w a g i n a j e g o m i e j s c e p r a c y . A p r z e c i e ż t r u d n o m ó w i ć o n a u c e b e z k o n k r e t n y c h o s ó b . S i e d z ą c z a p i s y p e r s o n a l n e w c i ą g u 40 l a t , j a k ż e ł a t w o m o ż n a d o s ­ t r z e c z a r ó w n o o s o b y , k t ó r e r z e c z y w i ś c i e c o ś z r o b i ł y d l a t e g o m i a s t a , j a k i t e , k t ó r e j e d y n i e s t w a r z a ł y p o z o r y . Z a p i s Ł u k a s z e w i c z a d o ś ć b e z w z g l ę d ­ n i e d e m a s k u j e t o w w i e l u p r z y p a d k a c h , c h o c i a ż z a r a z e m p o k a z u j e , j a k n i e s z ł o t o w p a r z e z h o n o r o w a n i e m p r a c y t y c h l u d z i , c h o c i a ż b y p r z e z r ó ż n e g o r o d z a j u o d z n a c z e n i a i w y r ó ż n i e n i a . N i e p o k ó j b u d z ą p e w n e d y s ­ p r o p o r c j e i n f o r m a c j i o s o b o w y c h . C h a r a k t e r y s t y c z n e są z a p i s y d o t y c z ą c e T a d e u s z a G r y g i e r a , k t ó r e n i e p o z w a l a j ą c z y t e l n i k o w i p r z e k o n a ć s ię , j a k w i e l e o n u c z y n i ł w l a t a c h p i ę ć d z i e s i ą t y c h d l a k s z t a ł t o w a n i a o l s z t y ń s k i e g o ś r o d o w i s k a h u m a n i s t y c z n e g o . N i e j e s t t o j e d y n y p r z y k ł a d n i e u w z g l ę d n i a ­ n i a d z i a ł a ń w i e l u o s ó b , l u b p o d n o s z e n i a s p r a w n i e n a j w a ż n i e j s z y c h . P o ­ d a j ą c i n f o r m a c j e p e r s o n a l n e , A u t o r p r z e s a d n i e d b a o z a c h o w a n i e d o b r e j c z c i w y m i e n i a n y c h o s ó b . N p . i n f o r m u j ą c o o d w o ł a n i u p r z e w o d n i c z ą c e g o M i e j s k i e j R a d y N a r o d o w e j , d o k ł a d n i e w y m i e n i a p o s t a w i o n e m u z a r z u t y , p o m i j a j e d n a k n a z w i s k o , c h o c i a ż k i l k a s t r o n w c z e ś n i e j p o d a ł j e p r z y i n ­ n e j o k a z j i . T a k ż e p r z y w i e l u w y r o k a c h s ą d o w y c h o g r a n i c z a s i ę d o p o d a ­ w a n i a p i e r w s z y c h l i t e r i m i e n i a i n a z w i s k a . W i ę c e j i n f o r m a c j i p e r s o n a l ­ n y c h z n a l e ź ć m o ż n a p r z y s u k c e s a c h i p r z e w a g a c h , a b r a k u j e i c h p r z y k l ę s k a c h i n i e p o w o d z e n i a c h . S e l e k c j a i n f o r m a c j i p e r s o n a l n y c h t o n a j b a r ­ d z i e j d y s k u s y j n a w a r s t w a k s i ą ż k i Ł u k a s z e w i c z a , z d o l n a w y z w o l i ć n a m i ę t ­ n e s ł o w a k r y t y k i , z a s ł a n i a j ą c e j w a r t o ś ć d z i e ł a . O d n o t o w u j ą c ś m i e r ć n i e - k t ó r c h o s ó b , A u t o r , j a k s i ę w y d a j e , w i n i e n j e d n a k z a r a z e m p o d a w a ć c h o ­ c i a ż b y d a t ę u r o d z i n . P o r ó w n a n i e p e ł n e g o z e s t a w u i n f o r m a c j i b i o g r a f i c z ­ n y c h p o z w a l a c h o ć b y c z ę ś c i o w o , g ł ó w n i e d o t y c z y t o ż y c i a t e a t r a l n e g o , o c e n i ć j a k w i e l k a l i c z b a o s ó b — z n a n y c h d z i s i a j z a k t y w n o ś c i w i n n y c h , w i ę k s z y c h i s i l n i e j s z y c h o ś r o d k a c h — s t a w i a ł a p i e r w s z e k r o k i w O l s z t y ­ n i e , j a k n a d m i e r n i e d u ż y b y ł w m i n i o n y c h l a t a c h u p u s t k r w i z r ó ż n y c h ś r o d o w i s k o l s z t y ń s k i c h , n i e p o s i a d a j ą c y c h p r z e c i e ż d u ż y c h m o ż l i w o ś c i w y p e ł n i a n i a p o w s t a ł y c h w t e n s p o s ó b l u k . B a r d z o p o w a ż n e są d y s p r o p o r c j e m i e j s c a p o ś w i ę c o n e g o r ó ż n y m l a t o m . N i e j e s t t o t y l k o w i n a k w e r e n d y p r o w a d z o n e j p r z e z Ł u k a s z e w i c z a . W p ł y ­ n ę ł a n a t o r ó ż n i c a d y n a m i k i ż y c i a w O l s z t y n i e w r ó ż n y c h l a t a c h . N i e j e s t p r z e c i e ż p r z y p a d k i e m , że n a j m n i e j m i e j s c a z a j m u j e p i e r w s z a p o ł o w a l a t

(9)

5 7 0 p i ę ć d z i e s i ą t y c h . Z e b r a n i e i n f o r m a c j i o w y d a r z e n i a c h t e g o o k r e s u j e s t j e s t s z c z e g ó l n i e u t r u d n i o n e , a w i e l o m a z n i c h Ł u k a s z e w i c z , j a k o z a a n g a ­ ż o w a n y o l s z t y n i a n i n , n i e c h c i a ł b y t a k ż e c h w a l i ć s i ę p r z e d i n n y m i . J e s t z r o z u m i a ł e i u s p r a w i e d l i w i o n e , że k a ż d y o l s z t y n i a n i n b ę d z i e u s i ł o w a ł o c e n i a ć o m a w i a n ą k s i ą ż k ę p r z e z p r y z m a t w ł a s n y c h d o ś w i a d c z e ń , s p r a w ­ d z i ć z a w a r t e w n i e j i n f o r m a c j e p r z e z w ł a s n ą h i s t o r i ę , i że b ę d z i e g o d e ­ n e r w o w a ł o , i ż s e l e k c j a z a s t o s o w a n a p r z e z A u t o r a z a z w y c z a j n i e p o k r y w a s i ę z j e g o w ł a s n y m i w s p o m n i e n i a m i . Z g ł a s z a n y c h u z u p e ł n i e ń i p o p r a w e k , c z a s a m i t r a f n y c h , b ę d z i e z a p e w n e w i e l e . W y d a j e s ię , że j u ż d z i s i a j , p o n i e d a w n y m w y d a n i u k s i ą ż k i i b ł y s k a w i c z n y m z n i k n i ę c i u j e j z p ó ł e k k s i ę ­ g a r s k i c h , n a l e ż y p o m y ś l e ć o p r z y g o t o w a n i u n o w e g o w y d a n i a : z m i e n i o n e ­ g o , u z u p e ł n i o n e g o i p o p r a w i o n e g o . U z n a j ą c t a k ą p o t r z e b ę n a l e ż a ł o b y z a ­ r a z e m p o s t u l o w a ć p e w n e u n o w o c z e ś n i e n i e w y d a w n i c t w a , c h o c i a ż b y p r z e z p r z e n i e s i e n i e c z ę ś c i t e k s t u d o t a b e l i z e s t a w i e ń . S p o w o d u j e t o n i e t y l k o z m n i e j s z e n i e o b j ę t o ś c i , p o z w o l i n a w p r o w a d z e n i e u z u p e ł n i e ń , a l e u c z y n i b a r d z i e j p r z e j r z y s t y m c a ł y t e k s t . U s p r a w n i c z y t e l n o ś ć w y w o d ó w Ł u k a ­ s z e w i c z a . D z i s i a j m o ż n a b y m i e ć p r e t e n s j ę d o A u t o r a za n a d m i e r n i e c z ę ­ s t e p o s ł u g i w a n i e s i ę f o r m ą b e z o s o b o w ą , c o c z a s a m i u k r y w a b r a k d o k ł a d ­ n e j i n f o r m a c j i o o d n o t o w a n y m w y d a r z e n i u . A u t o r s t a r a s i ę o k r e ś l i ć t o ż ­ s a m o ś ć o l s z t y n i a n r ó ż n y m i w i a d o m o ś c i a m i , n i e t y l k o p r z y j e m n y m i . N i e ­ k i e d y j e d n a k w y o l b r z y m i a p e w n e s p r a w y . P o d a j e n p . , że o l s z t y n i a n i e s p o ż y w a l i 3 6 l i t r ó w n a p o j ó w a l k o h o l o w y c h . J e d n a k ż e z d a l s z e j l e k t u r y (s. 2 8 9 ) w y n i k a , że o w e 36 l i t r ó w t o a l k o h o l o m o c y 1 2 ,5 % , c o p r z e c i e ż z m i e n i a w y m o w ę t e g o z a p i s u . N i e k i e d y d o n a o g ó ł d o ś ć p o p r a w n e g o p o d w z g l ę d e m j ę z y k o w y m z a p i s u w k r a d a j ą s ię w z o r y z g w a r y t e l e w i z y j n o - - u r z ę d n i c z o - p a r t y j n e , n p . o w y b o r z e k o g o ś ,, n a f u n k c j ę ” . K s i ą ż k a Ł u k a s z e w i c z a j e s t n i e b e z p i e c z n a d l a t y c h w s z y s t k i c h , k t ó r z y c h c ą p o s p i e s z n i e r o z d z i e l a ć r ó ż n o r a k i e l a u r k i , h o n o r y , z a r z u t y l u b k a r y r ó ż n y m o s o b o m , b e z w z g l ę d u n a i c h r z e c z y w i s t ą r o l ę . Z m u s z a d o z e j ś c i a n a z i e m i ę , p o n i e c h a n i a m i t ó w i l e g e n d . C h o c i a ż w i ę c e j w t e j k s i ą ż c e j e s t o t y m , c z y m O l s z t y n m o ż e s i ę c h w a l i ć i z c z e g o o l s z t y n i a c y m o g ą b y ć d u m n i , t o j e d n a k w i e l e z a p i s ó w u j a w n i a d r u g ą s t r o n ę m e d a l u . P o k a z u j e o g r a n i c z e n i a i b ł ę d y — l o k a l n e , a l e i w y n i k a j ą c e z s y t u a c j i o g ó l n o k r a j o ­ w e j — l u d z i , d z i ę k i k t ó r y m r o z w ó j O l s z t y n a s z e d ł r ó ż n y m i d r o g a m i . L e k t u r a k s i ą ż k i Ł u k a s z e w i c z a , n i e ł a t w a i n i e z a w s z e d a j ą c a s a t y s f a k c j ę , z w r a c a u w a g ę n a r ó ż n e z a l e t y w h i s t o r i i t e g o m i a s t a , k t ó r e n a j l e p i e j u z ­ n a j ą i r o z u m i e j ą o l s z t y n i a c y . J a k k a ż d a p r a c a p i o n i e r s k a m a s w o j e w a ­ d y , k t ó r e m o ż n a s z y b k o u s u n ą ć . N a u w a g ę z a s ł u g u j e n i e t y l k o s t a r a n n e o p r a c o w a n i e e d y t o r s k i e , a l e i z n a k o m i t a f o r m a : o k ł a d k a , k o l o r o w e z d j ę ­ c i a , d o b r y , c z y t e l n y s k ł a d , ż y w e ł a m a n i e i c o s z c z e g ó l n i e w i d o c z n e —

(10)

Recenzje i o m ó w i e n i a 5 7 1 d o b r y p a p i e r . N i e w i e l e j e s t w P o l s c e m i a s t i t o n i e j e d n o k r o t n i e w i ę k ­ s z y c h i w a ż n i e j s z y c h o d O l s z t y n a , k t ó r e b y m o g ł y p o s z c z y c i ć s i ę t a k ą d o ­ k u m e n t a c j ą . M o ż e o n a b y ć p r z y d a t n a w w i e l u o k o l i c z n o ś c i a c h i — j a k s ię w y d a j e — n i e t y l k o d o z a s p o k o j e n i a c i e k a w o ś c i . W o jc ie c h W r z e s iń s k i M i c h a ł M u s i e l a k , P o l s k i Z w i ą z e k Z a c h o d n i 19441950, P W N , W a r s z a w a 1 9 8 6 , 3 2 4 ss. P r e z e n t o w a n a k s i ą ż k a — p i e r w s z a p r ó b a m o n o g r a f i c z n e g o p r z e d s t a w i e n i a d z i a ł a l n o ś c i P o l s k i e g o Z w i ą z k u Z a c h o d n i e g o w l a t a c h 1 9 4 4 — 1 9 5 0 , p r z y g o t o w a n a z o s t a ł a n a p o d s t a w i e r o z p r a w y d o k t o r s k i e j o b r o n i o n e j w I n s t y t u c i e H i s t o r i i U n i w e r s y t e t u i m . A . M i c k i e w i c z a w P o z n a n i u . N i e j e s t t o j e d y n a p u b l i k a c j a M i c h a ł a M u s i e l a k a p o ś w i ę c o n a p o l s k i e j m y ś l i z a c h o d n i e j . O p r ó c z a r t y k u ł ó w z a s y g n a l i z o w a n y c h w b i b l i o g r a f i i o m a w i a n e j p r a c y j e s t o n r ó w n i e ż a u t o r e m p o p u l a r n e g o o p r a c o w a n i a P o ls k i Z w i ą z e k Z a c h o d n i w W ie lk o p o ls c e 19211950, w y d a n e g o p r z e z K r a j o w ą A g e n c j ę W y d a w n i c z ą w 1 98 5 r . P o ls k i Z w i ą z e k Z a c h o d n i 1944— 1950 s k ł a d a s ię z s z e ś c iu r o z d z i a ł ó w , z k t ó r y c h 3 p i e r w s z e i c z ę ś c i o w o c z w a r t y m a j ą u k ł a d c h r o n o l o g i c z n o - - r z e c z o w y , p o z o s t a ł e — r z e c z o w o - c h r o n o l o g i c z n y . R o z d z i a ł p i e r w s z y p r z e ­ s u w a c e z u r ę p r a c y z p o d a n e g o w t y t u l e r o k u 1 94 4 d o 1 9 2 1 . A u t o r p r z e d ­ s t a w i a g e n e z ę Z w i ą z k u O b r o n y K r e s ó w Z a c h o d n i c h ( d a l e j Z O K Z ) , j e g o z a ł o ż e n i a i d e o w e , s t r u k t u r ę o r g a n i z a c y j n ą o r a z d z i a ł a l n o ś ć w p ł a s z c z y ­ ź n i e p o l i t y c z n e j , g o s p o d a r c z e j , p r o p a g a n d o w e j i k u l t u r a l n o - o ś w i a t o w e j . S y g n a l i z u j e t r u d n o ś c i w p r a c a c h Z w i ą z k u i t e n d e n c j e d o j e g o l i k w i d a c j i z a k o ń c z o n e p r z e k s z t a ł c e n i e m Z O K Z , w 1 9 3 4 r . , w P o l s k i Z w i ą z e k Z a ­ c h o d n i ( d a l e j P Z Z ) . O m a w i a n o w e c e l e o r g a n i z a c j i , j e j z m i e n i o n ą s t r u k ­ t u r ę o r a z d o k o n u j e o c e n y d z i a ł a l n o ś c i Z O K Z - P Z Z . W d a l s z e j c z ę ś c i r o z ­ d z i a ł u n a s t ę p u j e p r e z e n t a c j a k o n s p i r a c y j n e j d z i a ł a l n o ś c i Z w i ą z k u , o d m o m e n t u j e g o r e s t y t u o w a n i a , w r o k u 1 9 4 2 . A u t o r p r z e d s t a w i a , p o r a z k o l e j n y z m i e n i o n e , z a d a n i a P Z Z i j e g o s t r u k t u r ę o r g a n i z a c y j n ą , m e t o d y p r a c y o r a z a k c j e p r o p a g a n d o w e p o d e j m o w a n e w ś r ó d p o l s k i c h r o b o t n i ­ k ó w p r z y m u s o w y c h i l u d n o ś c i a u t o c h t o n i c z n e j z i e m z a c h o d n i c h i p ó ł ­ n o c n y c h . R o z d z i a ł d r u g i p o ś w i ę c o n y j e s t w a r u n k o m , w j a k i c h d o s z ł o d o r e a k t y ­ w o w a n i a P Z Z w r o k u 1 9 4 4 . R o z p o c z y n a g o z a s y g n a l i z o w a n i e k o n c e p c j i

Cytaty

Powiązane dokumenty

Firmy opłacają ponadto podatek regionalny w wysokości 2,25% (+/-1%), który stopniowo będzie wycofywany. Przedstawione stawki podatku dochodowego pobieranego od osób fizycznych w

Ustawa stała się tym dokumentem, który stanowił podstawę dla rozpoczę-

skonstruowania doktrynalnej definicji wynalazku, u podstaw której leży bezsporne założenie, że najbliższym rodzajem ogólnym definiowanego pojęcia (łac. genus

Należy przy tym zaznaczyć, że offshoring wynika nie tylko ze specjalizacji produkcji biorącej się z możliwie najefektywniejszego wykorzystania czynników produkcji, ale także

Thanks to globalization the mechanism of the market economy has exceeded the level of current international economic relations (trade, capital, etc.) and the linking of the

Manuel Rivas combina en este texto dos formas de narrar: la simultánea (Genette 1989: 275), cuando Tino observa lo que ocurre a su alrededor en el velatorio, y la ulterior

Dla oceny, czy przesłanki przejęcia zostały spełnione, należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności faktyczne, które charaktery- zują dane zachowanie, do których zalicza się

Jed n ą z form niezdolności konsensualnej do zawarcia małżeństwa kanonicznego jest niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków m ał­ żeńskich z przyczyn